Status

- Klein-Azewijn is een buurtschap in de provincie Gelderland, in de streek Achterhoek, gemeente Montferland. T/m 2004 gemeente Bergh.

- De buurtschap Klein-Azewijn valt, ook voor de postadressen, onder het dorp Azewijn (dat voor 1970, om het explicieter te onderscheiden van Klein-Azewijn, Groot-Azewijn heette).

- De buurtschap Klein-Azewijn is niet voorzien van plaatsnaamborden, en heeft ook geen gelijkluidende straatnaam - wat bij veel andere buurtschappen wél het geval is - zodat je ter plekke nergens aan kunt zien dat en wanneer je de buurtschap binnenkomt en weer verlaat.

Naam

Oudere vermeldingen
1139-1148 kopie 1211 Luttiken Asuen, 1840 Klein-Azewijn.

Naamsverklaring
Luttiken is datief enkelvoud van luttik 'klein' ter onderscheiding van het buurdorp dat tot ca. 1970 Groot-Azewijn heette, en waar sindsdien het voorvoegsel is weggelaten.(1) Overigens een verschijnsel dat bij meer hoofdplaatsen van setjes Groot- en Klein-, Oud- en Nieuw- e.d. heeft plaatsgevonden. Zo heet Groot-Zundert nu 'gewoon' Zundert naast Klein Zundert, en Oud-Schoonebeek heet nu Schoonebeek naast Nieuw-Schoonebeek. In dat kader is het dan curieus dat Winkel naast Lutjewinkel nooit Grootewinkel heeft geheten, zoals er wél sprake is van Grootegast en Lutjegast en Grootebroek en Lutjebroek.

Ligging

De buurtschap Klein-Azewijn ligt N van het dorp Azewijn, rond de kruising van de provincialeweg N335 (de Terborgseweg) met de Langeboomsestraat en de Doctor Hoegenstraat. De buurtschap ligt verder NO van het dorp Lengel en de stad 's-Heerenberg, OZO van het dorp Zeddam, ZO van het dorp Braamt, Z van de stad Doetinchem, ZW van het dorp Etten en de stad Terborg, W van het dorp Ulft, WNW van het dorp Varsselder en en NW van het dorp Gendringen.

Statistische gegevens

In 1840 omvat de buurtschap Klein-Azewijn volgens (2) 61 huizen met 104 inwoners. Dat moet een drukfout zijn. Ten eerste is het aantal mensen per huis, zelfs voor hedendaagse begrippen, onwaarschijnlijk laag. In die tijd was 5 tot 10 mensen per huis gebruikelijk. Ter vergelijking: in genoemd jaar had het dorp Azewijn 63 huizen met 421 inwoners. Ten tweede had en heeft Klein-Azewijn lang niet zo veel huizen. Een lokale heemkundige vermoedt dat, gezien een inventarisatie van inwoners uit 1840, het getal van 61 huizen moet worden omgekeerd en dus 16 moet zijn. Dit betrof de buurtschap in engere zin. Onder Klein-Azewijn in ruimere zin werden ook de buurtschappen Dijkhuizen, Laar en Vethuizen begrepen, die in 1840 21 huizen omvatten en vandaag de dag gezamenlijk formeel bekend staan als buurtschap Vethuizen (met een eigen postcode, 7046, en postale plaatsnaam Vethuizen). Tegenwoordig heeft de buurtschap Klein-Azewijn ca. 10 huizen met ca. 25 inwoners.

• 1. Nederlandse plaatsnamen verklaard,
  van Berkel, Gerald, and Samplonius Kees
  , (2018)
  
• 2. Alphabetisch register van alle bewoonde oorden des rijks (gebaseerd op de Volkstelling 1840, red.),
  Doorman, De erven
  , p.448, (1850)