Terborg is een stad in de provincie Gelderland, in de streek Achterhoek, gemeente Oude IJsselstreek. Het was een zelfstandige gemeente t/m 1817. In 1818 over naar gemeente Wisch, in 2005 over naar gemeente Oude IJsselstreek.
Kaart van de in 1818 opgeheven gemeente Terborg (op de kaart staat kadastrale gemeente Wisch, maar dat is een foutje van de kaartenmaker), situatie anno ca. 1870, kaart J. Kuijper
- Terborg is een stad in de provincie Gelderland, in de streek Achterhoek, gemeente Oude IJsselstreek. Het was een zelfstandige gemeente t/m 1817. In 1818 over naar gemeente Wisch, in 2005 over naar gemeente Oude IJsselstreek.
- Wapen van de voormalige gemeente Terborg.
- Onder de stad Terborg valt ook de buurtschap Heuven.
Terug naar bovenOudere vermeldingen
1810 Ter Borg.
Terborg ligt ZO van de stad Doetinchem en het dorp Wehl, ZZO van het dorp Velswijk, Z van de dorpen Gaanderen en Zelhem, ZW van de dorpen Westendorp, Varsseveld en Halle, W van het dorp Aalten, NW van de dorpen Silvolde, Sinderen, De Heurne en Dinxperlo, NNW van het dorp Megchelen, N van de dorpen Ulft, Varsselder en Gendringen, NNO van het dorp Netterden, NO van de dorpen Etten, Azewijn, Lengel en Stokkum en de stad 's-Heerenberg, ONO van de dorpen Zeddam en Beek en OZO van de dorpen Braamt, Kilder en Loerbeek.
Terug naar bovenIn 1840 heeft Terborg 101 huizen met 709 inwoners. Tegenwoordig heeft de stad ca. 1.850 huizen met ruim 4.600 inwoners.
Terug naar bovenTerborg heeft in 1419 stadsrechten verkregen en heeft dan ook gedurende heel 2019 met een reeks evenementen het 600-jarig bestaan als stad gevierd.
Archeologie
In 2010 zijn bij opgravingen op Pleintje Kaak resten gevonden van bebouwing uit de 13e t/m 16e eeuw. Regioarcheoloog Marc Kocken was bij deze opgravingen zeer enthousiast over de historische waarde van Terborg. Hij noemt de stad al 'het Pompeï van de Achterhoek'. Er zijn onder meer constructieve houten delen en vlechtwerken met leemrestanten gevonden die de wanden van woningen bedekten.
Tweede Wereldoorlog
Het in 2020 verschenen dagboek van Bernard ‘Bernie’ Mestriz neemt de lezer mee naar het leven van een vervolgde Joodse jongen uit Terborg tijdens de oorlog. Zwervend door de Achterhoek ontsnapt hij op miraculeuze wijze aan vervolging door de nazi’s. Cineast Lindwer ontdekte dit unieke document bij Bernards weduwe in Jeruzalem, toen hij research deed voor zijn film over de vernietiging van het Nederlandse Jodendom ‘Holland, Vaarwel!’ (2004) (zie hier deel 1) (zie hier deel 2). Zie ook de bespreking van dit boek door historicus Raymund Schütz.
- Terborg heeft 18 rijksmonumenten (waarvan er alleen al 9 betrekking hebben op Kasteel Wisch).
- Terborg heeft 26 gemeentelijke monumenten.
- De Hervormde (PKN) kerk van Terborg (Hoofdstraat 91), ook wel de Sint Joris en Barbarakerk, is door de eeuwen heen in delen gebouwd en vervangen. Oorspronkelijk was de kerk gewijd aan Joris en Barbara van Nicomedië. Het priesterkoor is het oudste gedeelte van de kerk en stamt uit 1517. Dit gedeelte is hoger dan het schip en is in de 19e eeuw gepleisterd. Het koor heeft een 3/8e sluiting en kent spitsboogvensters. In het koor zijn vier maniëristische grafzerken te vinden. Het huidige schip is in 1844 gebouwd en verving een schip uit het eerste deel van de 15e eeuw. Het schip met zadeldak heeft in de gevel steunberen met ertussen rondboogvensters. Aan de westzijde van de kerk staat een bakstenen toren uit 1746, opgebouwd uit drie geledingen. Deze toren nam de plaats in van de toren die in 1723 is afgebrand. De ontwerper van de toren is Gerrit Ravenschot. De toren heeft twee zandstenen entrees en wordt bovenop bekroond met een torenhelm inclusief koepel. Het orgel dateert uit 1847 en is gebouwd door Carl Friedrich August Naber.
- Kasteel Wisch (Laan van Wisch 4) is een particulier bewoond kasteel in Terborg. Het is ook bekend als Huis Wisch. De vroegst bekende vermelding van een "Castrum Wische" is afkomstig van een oorkonde uit het jaar 1285. Volgens sommigen heeft dat jaartal betrekking op het nieuwe huis Wisch, volgens anderen op het oude huis Wisch. Kasteel Wisch vormde sinds de 14e eeuw het centrum van de heerlijkheid Wisch, een van de vier bannerijen die vielen onder het graafschap Zutphen. Kasteel Wisch behield tot 1813 zijn heerlijke rechten.
Kasteel Wisch heeft een zeer ongebruikelijke plattegrond. Het bestaat uit een L-vormig complex, met een hoofdgebouw uit de 16e en 17e eeuw. De fundamenten van de ronde toren van het huidige huis stammen uit de 15e eeuw. In verband met een betere kwaliteit kanonnen is het aannemelijk dat het kasteel rond 1512 is versterkt met ronde bakstenen hoektorens en aarden wallen. De aarden wallen werden op strategische punten versterkt met extra aarden bolwerken, lage ronde bastions, waarop geschut werd geplaatst om eventuele aanvallers op veilige afstand van het kasteel te kunnen houden. Het hoofdgebouw draagt het jaartal 1648 en zal dus na het einde van de Tachtigjarige Oorlog zijn herbouwd. Toren en traptoren waren reeds in de 16e eeuw aan de buitenzijde gepleisterd, voorzien van geschilderde voegen die natuursteenblokken imiteren. De ruim 90 meter lange dienstvleugel wordt aan de oostzijde beëindigd door een vierkante toren, uit omstreeks 1700. In de kelder van de toren zijn gevangeniskelders aanwezig. In de 19e eeuw is het gehele gebouw wit gesausd. De buitenkant van kasteel Wisch is in 2012 gerestaureerd.
Het grondgebied van kasteel Wisch ligt ten zuiden van Terborg. Op het landgoed bevindt zich ook een boerderij. De uitgestrekte weidegronden grenzen aan natuurgebied de Paasberg. De Paasberglaan, die langs de Paasberg tot aan Silvolde loopt, biedt uitzicht op deze grond, die "de wei van Wisch" wordt genoemd. Kasteel Wisch ligt dicht tegen het stadscentrum aan, alleen het Gravenpad scheidt het landgoed van de huizen aan de Hoofdstraat. Door de groene omgeving, de afgesloten oprijlaan en de lange oprijlaan parallel aan de Hoofdstraat, ligt het kasteel toch zeer besloten. Rond het kasteel ligt een landschappelijk aangelegd park en tegen de lange dienstvleugel is een bloementuin aangelegd. Het gehele grondgebied is in particulier eigendom van de familie Vegelin van Claerbergen en daarom niet toegankelijk.
Terug naar boven- Tijdens de jaarlijkse Kermis Terborg (gedurende 4 dagen in oktober) is er altijd heel veel te doen. Voor een indruk geven wij hier het programma van 2019 weer: "Vrijdag 4 oktober: 19:00 uur Lunapark open. 19:45 uur Lampionnenoptocht. 21:00-01:00 uur Degos & Re-done en DJ Paul Elstak. Entree: € 10,-. Zaterdag 5 oktober: 11:00 uur Ringsteken. 14:00 uur Vogelschieten. 14:30 uur Jeugdschieten. 20:30 uur Vuurwerk. 21:00-02:00 uur Perfect Showband. Entree € 10,-. Zondag 6 oktober: 11:00-17:00 uur Kermismarkt met straattheater. 13:00 uur Keizerschieten. 15:00 uur Koningshulde door St. Martinus Gaanderen. 15:00 uur In de tent Radio NL met 2 Nederlandstalige verassingsacts. Entree gratis. Maandag 7 oktober: 11:00 uur Kermis voor ouderen. 11:00 uur Kinderspelen en survival. 13:30 uur Fladderschieten. 14:00 uur Vogelknuppelen. 16:00-20:00 uur DJ Jari met een optreden van Django Wagner. Entree gratis."
Terug naar boven- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Terborg, met laagsteprijsgarantie!
Terug naar boven- Belangenorganisatie: - "De in 1907 opgerichte vereniging Terborgs Belang met haar bestuur zet zich in voor het behartigen van belangen en het bevorderen van de leefbaarheid voor de inwoners van Terborg. Bij het behartigen staat het algemeen belang boven het individueel belang van de Terborgenaar. De vereniging stimuleert en maakt burgerparticipatie mogelijk in al haar vormen. We zetten vrijwilligers in het zonnetje, helpen burgerinitiatieven op weg en treden op als verbindingspersoon met gemeente Oude IJsselstreek. Terborgs Belang maakt daarbij gebruik van haar netwerk in de stad en daarbuiten. We willen onze contacten gebruiken om iedereen die wat voor de gemeenschap wil doen met elkaar te verbinden en vooruit te helpen. We ondersteunen initiatieven en behartigen belangen waar nodig. Op die manier willen wij de stad versterken en verbeteren."
- 'Huiskamer': - "De Huiskamer van Terborg is in 2019 opgericht. De Huiskamer is een project dat voortkomt uit het comité Terborg600 en waar Terborg600 in 2020 is opgehouden, gaat de Huiskamer door. De Huiskamer is een laagdrempelige ontmoetingsplek waar iedereen zichzelf kan zijn en zich gehoord kan voelen. Potje dammen? Dat kan. Liever rummikubben? Scrabbelen? Gezellig! We hebben inmiddels een vaste sjoelclub op de woensdagmiddag. Nieuwe leden zijn meer dan welkom. Op dinsagavond hebben we een vaste klaverjasclub, die ook nog wat nieuwe aanwas kan gebruiken. Er zijn dus nog heel wat dagdelen over waarin we een vaste activiteit kunnen organiseren, denk aan een creatieve middag/schilderen en tekenen of samen warme truien en sjaals breien voor stichting Moeder Theresa in Ulft; een aow-clubje dat samen leuke dingen kan ondernemen; een leesclubje, kortom, alles waarvan je denkt dat er behoefte aan is in Terborg is bespreekbaar! Om ook in de toekomst een gezellig aanlooppunt en gebruikersruimte te kunnen blijven is echter een grondige verbouwing nodig. Daar wordt in 2020 hard aan gewerkt."
- Zorg: - "Op loopafstand van het centrum van Terborg, midden in de bebouwde kom, ligt het eigentijdse en moderne verpleeg- en revalidatiecentrum Antonia. Een veilig en gezellig verblijf waar onze circa 170 cliënten alle zorg, behandeling, ondersteuning en aandacht ontvangen die ze zich kunnen wensen om zich prettig te voelen. Er heerst een gemoedelijke en hartelijke sfeer. Antonia is toegankelijk voor jong en oud, ook vanuit het stadje en de directe omgeving. 'Antonia is een dynamisch verpleeg- en revalidatiecentrum, waar we liefdevol omgaan met alle zorgvragen, wensen en behoeftes van onze cliënten. Waar we zelfredzaamheid stimuleren en vooral kijken naar wat iemand nog wél kan.' Wilma Ratering, locatiemanager Antonia.
Bijzonderheden van Antonia zijn onder meer nog de faciliteiten voor Moslims (zoals de Islamitische gebedsruimte), de Mimakkus-clowns, verhuur van de duofiets, het gemeenschapshuis dat ook van buiten af gehuurd kan worden, en het vrij toegankelijke Grand Café. Een ander highlight is de in 2015 geopende beleef-, beweeg- en oefentuin van Antonia: een fraai aangelegde tuin waar cliënten, bewoners en mensen uit de omgeving gebruik van kunnen maken. Of het nu gaat om een kleine wandeling, een praatje op een bankje, gebruik van de toestellen, of gewoon lekker ontspannen; in onze bijzondere tuin is er voor ieder wat wils! Bovendien kunnen onze bewoners met trots melden dat ze in het grootste gebouw van Terborg wonen. Tot slot: Onze medewerkers zijn enthousiast en doen met plezier een stapje extra voor u. In zo’n omgeving voel je je al snel thuis! Wil je meer weten over Antonia? Neem dan contact met ons op, of kom een kijkje nemen en proef de sfeer!"
- "In onze Herbergier Terborg bieden wij mensen met een geheugenprobleem een huis waar ze heerlijk kunnen wonen. Onze visie is dat de bewoners zo veel mogelijk het leven voort kunnen zetten zoals de mensen het thuis gewend waren binnen de mogelijkheden die zij hebben. Het uitgangspunt: wat kunnen de mensen nog wel en hoe kunnen we eenieder zo veel mogelijk meenemen in het gewone leven. Het leven wordt niet aangepast aan de zorg, maar wij passen ons aan naar de bewoner. Het welzijn en ritme van de bewoners staat voorop, gezellig samen genieten van het leven. Het doel is om samen met de bewoners een huishouden te runnen, samen het leven te leven.
Het monumentale gebouw waarin Herbergier Terborg gevestigd is stamt uit 1891. Het aanzien van buiten is zo veel mogelijk behouden wat het pand een karakteristiek uiterlijk geeft. Van binnen is het geheel verbouwd en beschikt het over verschillende kamers, twee gemeenschappelijke woonkamers en een gezamenlijke keuken. Daarbij is het pand voorzien van een lift, en toegankelijk voor rolstoelgebruikers. Ook is er een aparte woonruimte voor ons als zorgondernemers. Door de unieke bouw van ons pand zijn al onze kamers verschillend qua grote, vorm en ligging. Vrijwel alle kamers zijn voorzien van een eigen toilet/badkamer. Enkele kamers zijn voorzien van een toilet en wastafe.l Deze kamers maken voor de doche gebruik van de algemene badkamer, waar zij ook aan grenzen. Ons team is heel divers en bestaat uit verzorgenden (IG), helpenden, huishoudelijk medewerkers, keuken medewerkers, een klusjesman en ook medewerkers die geen zorgachtergrond hebben. Hun grootste gemene deler is dat zij allen een warm hart hebben voor de mensen die bij ons wonen."
- "Laten we voor eens en altijd afspreken dat we mensen met een verstandelijk beperking niet meer als een speciale groep zien. Het zijn mensen net zoals ‘normale mensen’, allemaal gelijk, maar niet hetzelfde. Dit uitgangspunt staat centraal in onze visie op zorg. We zien, benaderen en behandelen mensen met een verstandelijke beperking als gelijke, maar ze zijn niet allemaal hetzelfde! Dat vraagt van ons een situationele en/of individuele benadering, dan weer een benadering als groep. We zien ons als een eenheid waarin veiligheid, openheid, verbinding en vertrouwen kernwaarden zijn. Onze kunst is het om samen met ouders en familie aan te sluiten bij de behoeften van hun kinderen en naasten. Samen gaan we met ze op pad, elke dag een stapje, soms ook gewoon even stilstaand, maar wel op ieders eigen pad, naar ieders eigen horizon." Aldus de visie van Thomashuis Terborg.
Reactie toevoegen