Grootebroek

Plaats
Dorp
Stede Broec
West-Friesland
Noord-Holland

NH gemeente Grootebroek in ca. 1870 kaart J. Kuijper [1024x768].gif

Gemeente Grootebroek in ca. 1870, kaart J. Kuijper

Gemeente Grootebroek in ca. 1870, kaart J. Kuijper

Grootebroek

Terug naar boven

Status

- Grootebroek is een dorp in de provincie Noord-Holland, in de streek West-Friesland (en daarbinnen in De Streek), gemeente Stede Broec. Het was een zelfstandige gemeente t/m 1978.

- Wapen van de voormalige gemeente Grootebroek.

- Omdat de dorpen Bovenkarspel, Grootebroek en Lutjebroek inmiddels aan elkaar zijn gegroeid, heeft de gemeente ervoor gekozen om hier 1 bebouwde kom van te maken, met blauwe plaatsnaamborden = komborden genaamd Stede Broec, met daaronder witte borden voor de respectievelijke dorpen. Voor het postcodeboek en de gemeentelijke basisregistratie BAG zijn de dorpen nog wél formele woonplaatsen.

Terug naar boven

Naam

Oudere vermeldingen
1288 Groote Broec, ca. 1312 Groetbroec, 1573 Groete Brouck.

Naamsverklaring
Samenstelling van broek 'broekland, laaggelegen, vaak onderlopend en drassig groenland' en grote 'groot', ter onderscheiding van het aangrenzende Lutjebroek.(1)

Terug naar boven

Ligging

Grootebroek ligt NO van Hoorn, aan de N302 (Hoorn - Enkhuizen) en ligt ingeklemd tussen Lutjebroek in het W en Bovenkarspel in het O.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 heeft de gemeente Grootebroek 297 huizen met 1.649 inwoners, verdeeld in het gelijknamige dorp 185/1.046 (= huizen/inwoners) en dorp Lutjebroek 112/603. Tegenwoordig heeft her dorp ca. 3.600 huizen met ca. 9.000 inwoners.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Grootebroek heeft 8 rijksmonumenten.

- De huidige eenbeukige Hervormde (PKN) Oude Kerk (Zesstedenweg 189) kwam in 1849 tot stand, met hergebruik van de middeleeuwse toren. Reeds in de 14e eeuw was er op deze locatie een kerk. Bij de reformatie in 1572 ging de kerk over naar de Nederduitsch Gereformeerde Gemeente van Grootebroek. De kerk is in zijn geschiedenis meerdere malen getroffen door brand. De eerste vond plaats in 1694. De tweede in 1750, waarbij ook een deel van het dorp is afgebrand. De toren, die is versierd met spitsboognissen, onderging in 1884 een restauratie. De preekstoel, doopboog, doophek en het klankbord in de kerk stammen uit de 17e eeuw. De kerk is eind 20e eeuw gerestaureerd. Het tweeklaviers orgel dateert uit 1850 en is gemaakt door L.van Dam en Zonen. Naast de kerk is ook de naastgelegen pastorie (huisnr. 187) een rijksmonument.

- De huidige RK Johannes de Doperkerk (Zesstedenweg 160) is een grote interbellumkerk uit 1927, met forse toren, en vele architectonisch interessante details, ontworpen door de Zaanse architect S.B. van Sante, in navolging, c.q. in de stijl, van Dom. Paul Bellot, wat aan zeer vele architectonische details goed is te zien. Voor zover bekend is dit het enige nog bestaande kerkgebouw naar ontwerp van deze architect. De glas-in-loodramen dateren, op die in de voorgevel na, uit (kort na) de bouwtijd, en passen bij de architectuur. In het koor bevinden zich drie smalle kleurrijke ramen, die van links naar rechts Hoop, Geloof en Liefde symboliseren, met de bijbehorende symbolen Anker, Christus en Roos. In linker- en rechter transept bevinden zich grote raampartijen, grotendeels decoratief, maar met in kleine panelen aan elke zijde ook 6 symbolen. Wegens de op zich mooie, kleurrijke beglazing is het interieur van deze kerk, als de zon niet naar binnen schijnt, zonder kunstverlichting wel tamelijk donker. Het orgel is in 1898 gebouwd door J. Hilboesen.

- De Mariakapel is in 1958 door de parochiegemeenschap gebouwd, met als aanleiding dat het in 1958 honderd jaar geleden was dat Maria aan Bernadette in Lourdes verscheen. De kapel werd destijds geplaatst achter het gemeentehuis aan de Raadhuislaan. In de loop der jaren bleek die plaats minder geschikt. Daarom is de kapel in 1998 door vele vrijwilligers opnieuw opgebouwd op de RK begraafplaats achter de St. Johannes de Doper-kerk.

- Gevelstenen in Grootebroek.

Terug naar boven

Jaarlijkse evenementen

- Koningsdag.

- Kermis (weekend eind september).

Terug naar boven

Natuur en recreatie

- Zwembad De Kloet.

- Kringloopwinkel Noppes Grootebroek biedt een ruim assortiment meubels, kleding, schoenen, boeken, platen, cd’s, huishoudelijke artikelen, koelkasten, wasmachines, fornuizen, diepvriezers, afzuigkappen, video- en audioapparatuur, tv’s, speelgoed, computers, fietsen, wandversiering, verlichting, serviezen, glaswerk en nog veel meer... Noppes Kringloopwinkels beperken de hoeveelheid grof huisvuil door hergebruik te stimuleren, met balans tussen milieu, mens en maatschappij. In de professioneel opgezette, zonder winstoogmerk werkende kringloopwinkels krijgen minder kansrijken op de arbeidsmarkt de mogelijkheid zich op werkgebied te (her)ontwikkelen. Daarmee is Noppes milieubewust, maatschappelijk betrokken én voordelig voor iedereen.

- Sinds de zomer van 2019 heeft men in Grootebroek overlast van een plaag van de Amerikaanse rivierkreeft. Dit is een zogeheten invasieve exoot. Exoot wil zeggen dat het dier hier van oorsprong niet thuiskomt en hier vanuit het buitenland is terechtgekomen, en invasief wil zeggen dat het dier zich snel vermenigvuldigt - omdat ze weinig of geen natuurlijke vijanden hebben - en ten koste gaat van de inheemse (= die hier van oorsprong wél thuishoort) fauna. De Amerikaanse rivierkreeft is in 1985 voor het eerst in 1985 in ons lang gesignaleerd en heeft zich sindsdien aan ons klimaat aangepast en zich snel voortgeplant. De enorme verspreiding van de Amerikaanse rivierkreeft leidt tot een afname van de biodiversiteit in de Nederlandse sloten. De kreeften vreten de sloten namelijk kaal, waardoor ander leven er onmogelijk wordt. Bovendien kunnen ze de kreeftenpest bij zich dragen, waar ze zelf niet ziek van worden, maar waardoor inheemse kreeften wel met uitsterven worden bedreigd. De enige serieuze vijand van de rivierkreeft naast de mens is de reiger.

De Amerikaanse rivierkreeft is kwetsbaar als hij van schil verandert en jongen krijgt. Op dat moment graaft de kreeft holletjes in de oevers van sloten waardoor die worden aangetast. Het gevaar daarvan is dat koeien die uit de sloot willen drinken te water raken. Waterschappen en boeren hebben daarom belang bij bestrijding van de kreeft. De Amerikaanse rivierkreeft is echter niet alleen een plaag, maar ook een delicatesse. In Louisiana wordt het beest op grote schaal gekweekt. Ook in landen als Zweden is de rivierkreeft een gewild product. De landen die rivierkreeft exporteren, hebben te maken met meer vraag dan aanbod. De meest voor de hand liggende oplossing voor de grote verspreiding van de rivierkreeft in Nederland lijkt dan ook om de sloten en plassen leeg te vissen en de rivierkreeft te eten.

Terug naar boven

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Grootebroek, met laagsteprijsgarantie!

Terug naar boven

Literatuur

- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Grootebroek (online te bestellen).

Terug naar boven

Links

- Dorpshuis: - Dorpshuis De Stek is het bruisende dorpshart. Ca. 15 verenigingen uit het dorp hebben hier hun thuisbasis voor hun bijeenkomsten. "10 jaar terug ging de wens van een actiegroep in vervulling: een eigen dorpshuis voor Grootebroek. Een plek waar verenigingen konden repeteren. Een plek waar de senioren konden biljarten, kaarten en gezellig samen konden zijn. En een plek voor de Stekkertjes, kinderen uit groep 7/8 die met elkaar elke week een leuk programma draaien. Daarnaast wordt er in de weekenden van alles georganiseerd. Daarbij wordt aan alle leeftijdscategorieën gedacht. De naam is heel toepasselijk, want ooit was op deze plek een bloemkoolfabriek gevestigd. De bloemkool die door deze fabriek werd verwerkt, was van de minste kwaliteit, stek geheten. Stek heeft echter ook een andere betekenis.

In die 10 jaar hebben we met z'n allen echt iets neergezet waar we trots op kunnen zijn. Diverse verbouwingen hebben in deze 10 jaar plaatsgevonden. Om het geluid naar de buren toe te reduceren, is er een complete geluidswand neergezet. Verder hebben we de keuken compleet gerenoveerd en is het meubilair van het café vervangen. Dit alles maakt dat we zijn gegroeid naar een compleet dorpshuis met voldoende faciliteiten om het iedereen in Grootebroek naar de zin te maken. Dit doen we natuurlijk niet alleen. Een groot aantal vrijwilligers staat altijd voor ons klaar. Op hen kunnen we altijd een beroep doen. Dat is voor ons als bestuur natuurlijk geweldig. En dat maakt het ook zo leuk. Met z'n allen iets neerzetten. Dat neerzetten gebeurt niet in de laatste plaats door onze beheerder Karin Sijs. Zij heeft de dagelijkse leiding. Dat moet ook wel, want er komt toch heel wat op je af. Karin heeft vijf jaar terug het stokje overgenomen van Truus Kaagman, onze eerste beheerder. Als bestuur knijpen we onze handen dicht met dit soort mensen, die De Stek zien als hun eigen zaak." Aldus het bestuur t.g.v. het 10-jarig bestaan van De Stek (in welk jaar dat was, staat er niet bij).

- Voortgezet onderwijs: - Het gaat goed met het Clusius College vestiging Grootebroek (vmbo, ca. 250 leerlingen). Eind 2017 en begin 2018 is de school overladen met 'awards', namelijk de Gouden Schoolkantine schaal, het vignet Gezonde School, vermelding in de lijst Beste Scholen van Elsevier, en toekenning van de Groene Vlag, het 'goud-label' van Eco-Schools. De 3 voorafgaande jeren hebben leerlingen en medewerkers van de school hard gewerkt om deze vlag binnen te halen. Het Eco-Team van de school besteedt bijvoorbeeld op ludieke wijze aandacht aan de nationale Warme Truiendag. Op deze manier wordt iedereen zich ervan bewust dat de verwarming ook een graadje minder kan.

In Grootebroek wordt duurzaamheid niet alleen binnen de school ingevoerd, maar ook in de buurt door bijvoorbeeld het opruimen van zwerfafval. Ook heeft deze Clusiusvestiging een gezonde kantine met zo veel mogelijk duurzame producten. De leerlingen gebruiken producten uit de eigen tuin en er is een watertappunt in de kantine. In het gebouw zijn waterbesparende kranen aanwezig en men heeft het voornemen om zonnepanelen te plaatsen. Op deze manier is duurzaamheid onderdeel van het hele schoolsysteem en wordt dit overgedragen aan de leerlingen en de verdere omgeving.

- Het Martinuscollege in Grootebroek is een school voor voortgezet onderwijs met vijf opleidingen: vmbo, mavo, havo, atheneum en gymnasium. Faciliteiten o.a. sportvoorzieningen (met o.a. diverse spelzalen, klimmuur, fitnesszaal, vlotmateriaal en kano's), marTINUSuren: robotica, foodlab, podium, sport, techniek atelier, design, codeklas; Cambridge Engels; internationalisering; talentontwikkeling.

- Jeugd: - Scouting Arcadia in Grootebroek is de scoutinggroep voor de gemeente Stede Broec en omstreken. Ze hebben groepen (speltakken) voor jongens en meiden vanaf 7 jaar. Hun clubgebouw staat sinds 2006 in de nieuwbouwwijk Oosterweed. Buiten hebben ze de beschikking over een palenhok, een groot grasveld en een aanlegsteiger.

- Muziek: - Fanfarekorps Irene telt ca. 45 leden en staat onder muzikale leiding van dirigent Lieuwe de Jong. De fanfare komt uit in de 3e afdeling van de KNFM. Door het jaar heen verzorgt Irene verschillende concerten en serenades en neemt regelmatig deel aan concoursen en festivals. Het repertoire is veelzijdig, van mars tot musical, van klassiek tot pop, van Zuid-Amerikaanse dansmuziek tot Hollandse hits. De repetities zijn op maandagavond van 19.45-21.45 uur in buurthuis De Stek te Grootebroek. Het opleidingsorkest repeteert van 18.45-19.30 uur. Je bent van harte welkom om eens op een repetitie te komen kijken of het ook iets voor jou is. Stuur in dat geval even een e-mail naar de secretaris.

- Het Noord-Hollands Jeugd Fanfare Orkest (NHJFO) bestaat uit ca. 60 enthousiaste jonge muzikanten tussen 12 en 25 jaar. De leden van het orkest komen uit de gehele provincie Noord-Holland. Ze repeteren afwisselend in Opperdoes en Grootebroek.

- Sjeemlezz oftewel 'Schaamteloos', dát is wat deze 8 enthousiastelingen uit Grootebroek in eerste instantie willen overbrengen. Leuke muziek van deze tijd of juist uit de jaren tachtig, rock, ballads, feest- of akoestische muziek, verkleed óf niet, Engels- of Nederlandstalig, met een live band óf meezingen met een band; ze draaien hun hand er niet voor om. Sjeemlezz, opgericht in 2010, oefent op dinsdagavond in dorpshuis De Stek. Daar wordt hard gewerkt aan een leuk repertoire om een gezellige, muzikale avond te verzorgen.

- Dansen: - Dansschool Live to Dance in Grootebroek is er voor iedere leeftijd en in ieder muzikaal genre. De jongste leerlingen van nog maar twee jaar oud dansen met heel veel plezier. Zij leren alle beginselen van de dans. Dit gaat heel geleidelijk op verschillende stijlen muziek. Samen vol ontspanning van bewegen naar dansen, het ontdekken van ruimte en beweging. Ook volwassenen komen graag naar de lessen bij Live to Dance. Tijdens een 'Total Dance Workout' trainen zij verschillende spiergroepen met gewichten in combinatie met dans. Elke week spierpijn dus! Daarnaast kunnen de jongeren zich uitleven en ontwikkelen in de disciplines klassiek ballet, modern en hip-hop.

- Sport: - Voetbalvereniging v.v. De Zouaven is een amateurvoetbalclub uit Grootebroek en is in 1931 ontstaan in het naburige Lutjebroek. Het 1e team speelt op zondag.

- "Bij de Streker Survivalrun Vereniging (SSV) Grootebroek beschikken we over een prachtige survivalbaan met veel verschillende hindernissen en obstakels, tot een maximale hoogte van 4 meter. Op deze survivalbaan trainen de SSV-leden voor de vele survivalruns die door het jaar heen in het gehele land worden georganiseerd. Wij willen ook niet-leden van deze voor Noord-Holland unieke accommodatie gebruik laten maken. Op verzoek kunnen wij clinics verzorgen, onder voorwaarde dat er voor begeleiding eigen leden beschikbaar zijn. Dit is mogelijk in het weekend. De opzet is als volgt: we beginnen met een kleine warming-up en de basisprincipes van de survivalsport. Hierna zullen we gezamenlijk onder leiding van ervaren survivalrunners verschillende hindernissen gaan overwinnen. Dit kan in spelvorm en/of in teamverband en als het even kan, gaan we ook door de sloten die om de voetbalvelden liggen. Ook teambuilding behoort tot de mogelijkheden. Bij dit alles staat plezier voorop om er zo een sportieve en onvergetelijke clinic van te maken. Na dit alles kun je gebruik maken van onze (buiten)douchegelegenheid."

- Ondanks de tegenwoordig mildere winters voorziet de in 1901 opgerichte IJsclub Grootebroek met zijn activiteiten nog altijd in een behoefte. Met dorpentochten, schoolwedstrijden en bustochten naar de kunstijsbanen. In 2006 besluit de club om met Skeelerclub Bovenkarspel samen te gaan in IJs- en Skeelerclub Grootebroek, om de inwoners een nog groter aanbod aan activiteiten te kunnen bieden.

- Tafeltennisvereniging TTV Stede Broec is met ca. 140 leden - in de leeftijd van ca. 8 tot ca. 80 jaar - een van de grootste tafeltennisverenigingen van Noord-Holland. De vereniging is opgericht in 2009 en ontstaan uit een fusie tussen de tafeltennisverenigingen Treffers uit Bovenkarspel en DITO uit Grootebroek. In september 2009 is de prachtige accommodatie aan de Raadhuislaan gereed gekomen, die algemeen beschouwd wordt als een van de mooiste tafeltennisaccommodaties in Nederland. De zaal biedt ruimte aan 12 tafels. Tafeltennis Centrum Stede Broec is vrijwel iedere dag geopend voor zowel recreatief als competitief tafeltennis.

- Zorg: - Omringlocatie Verzorgingshuis Rigtershof is een modern, fraai vormgegeven complex dat tevens een belangrijke wijkfunctie in Grootebroek vervult. Er zijn allerlei voorzieningen zoals een internetcafé, restaurant/café, wasserette, kapsalon, een winkel en koffiehoek. Naast het huren van een ruim appartement kun je tegen betaling naar eigen behoefte een keuze maken uit diverse 'plussen'.

Reactie toevoegen