Ommen

Plaats
Stad en gemeente
Ommen
Salland
Overijssel

gemeente_stad_ommen_anno_ca._1870_kaart_j._kuijper.jpg

Gemeente Stad Ommen anno ca. 1870, kaart J. Kuijper (collectie www.atlasenkaart.nl)

Gemeente Stad Ommen anno ca. 1870, kaart J. Kuijper (collectie www.atlasenkaart.nl)

Ommen

Terug naar boven

Status

- Ommen is een stad en gemeente in de provincie Overijssel, in de streek Salland.

- De gemeente is per 1-5-1923 ontstaan uit samenvoeging van de gemeenten Stad en Ambt Ommen.

- De gemeente Ommen omvat naast de gelijknamige hoofdplaats verder nog de dorpen Beerzerveld, Lemele en Vilsteren, en de buurtschappen Achterveld, Archem, Arriën, Beerze, Beerzerhaar, Besthmen, Dalmsholte (deels), Eerde, Giethmen, Hoogengraven, Junne, Kloosterdijk (grotendeels), Nieuwe Brug, Ommerkanaal (grotendeels), Ommerschans, Stegeren, Stegerveld (deels), Varsen, Vinkenbuurt, Witharen en Zeesse. De vanouds buurtschap Arriërveld wordt tegenwoordig als (onderdeel van de) buurtschap Ommerkanaal beschouwd. In totaal zijn dit 1 stad, 3 dorpen en 21 buurtschappen.

- Wapen van de gemeente Ommen. - Wapen van de voormalige gemeente Stad-.

- Foto's van de plaatsnaamborden in de gemeente Ommen.

- Onder de stad Ommen vallen voor de postadressen ook de buurtschappen Arriën (slechts een zeer klein deel ervan, deze buurtschap is voor het overige en overgrote deel een autonome woonplaats), Besthmen, Eerde, Junne, Nieuwe Brug, Varsen en een groot deel van de buurtschap Ommerkanaal. De (meeste) andere buurtschappen in de gemeente hebben een eigen postcode en plaatsnaam en zijn in die zin autonome woonplaatsen. In de praktijk vallen de buurtschappen Hoogengraven en Stegerveld (deels) onder de stad (maar niet voor de postadressen). In totaal vallen er zodoende 9 buurtschappen onder de stad, geheel of gedeeltelijk.

Terug naar boven

Naam

In het dialect
Ommn.

Oudere vermeldingen
1133 Vmme, 1227 Ummen, 1232-1233 Umme, 1542 Ummen, 1665 Ommen.

Naamsverklaring
Etymologie onbekend. De vorm Ummen komt tot eind 16e eeuw het meest voor. Wel verklaard als een afleiding van de persoonsnaam Ummo. Dit is niet waarschijnlijk; de structuur van de eenstammige naam wijst op een hoge ouderdom.(1)

Terug naar boven

Ligging

De gemeente Ommen ligt O van de dorpen Oudleusen, Dalfsen en Hoonhorst en de stad Zwolle, ZO van de dorpen Nieuwleusen, IJhorst, de Wijk en Staphorst, Z van de dorpen Oud Avereest, Balkbrug, Dedemsvaart, Linde, Drogteropslagen, Fort, Veeningen, Zuidwolde, Alteveer en Kerkenveld, ZW van de dorpen Lutten, Slagharen, Schuinesloot en De Krim en de steden Hardenberg en Gramsbergen, W van de dorpen Mariënberg en Bergentheim, NW van de dorpen Kloosterhaar, Sibculo, Westerhaar-Vriezenveensewijk en Vroomshoop, N van de dorpen Daarle, Den Ham, Hellendoorn en Nijverdal en NO van de dorpen Lemelerveld, Luttenberg, Mariënheem, Raalte en Heino.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 omvat de gemeente Stad-Ommen 238 huizen met 2.576 inwoners, verdeeld in de gelijknamige stad 193/1.048 (= huizen/inwoners), het dorp Ommerschans 34/1.457 (waaronder 1.253 'kolonisten') en de buurtschap Oude Haer 11/71. Tegenwoordig heeft de gemeente ca. 7.000 huizen met ca. 17.500 inwoners, de gelijknamige stad heeft ca. 5.000 huizen met ca. 12.000 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

Als je je nader wilt verdiepen in de geschiedenis van (de kernen in) deze gemeente, kun je terecht bij de volgende instanties en sites:

- In 2016 zijn de Historische Kring en het Streekmuseum gefuseerd tot Cultuurhistorisch Centrum Ommen (CCO). CCO heeft tot doel de belangstelling, betrokkenheid en beleving van de geschiedenis en tradities van de gemeente en omgeving te bevorderen. CCO beheert een historische verzameling van museale aard, ondergebracht in het Streekmuseum. CCO beheert historische archieven in schrift, op foto en digitaal afkomstig uit de gemeente en omgeving. CCO ontsluit en presenteert haar collecties voor een zo breed mogelijk publiek. Van de ruim 700 leden is een deel actief in een van de werkgroepen.

De werkgroepen hebben de beschikking over een eigen werk- en ontvangstruimte “Omme(n)zien” in de bovenzaal van de bibliotheek in de Carrousel (Chevalleraustraat 8). Elke donderdagmiddag van 14.00-17.00 uur is de verenigingsruimte toegankelijk voor bezoekers. In de zomermaanden (juni, juli, augustus) is de verenigingsruimte gesloten. De werkgroep genealogie heeft - buiten de zomermaanden - op de laatste dinsdag van de maand van 14.00-17.00 uur een bijeenkomst. Iedereen is dan welkom voor vragen over genealogie of voor wie op weg geholpen wil worden met het maken van een stamboom.

Streekmuseum Ommen is gevestigd in een zeskantige stellingmolen en in een herbouwd tolhuis. Het museum is ingericht om het culturele erfgoed van de stad en omgeving in beeld te brengen. De collectie is heel divers en bestaat uit voorwerpen uit de prehistorie, fossielen en gesteenten, meubilair, klederdrachten, gebruiksvoorwerpen, planetarium, documenten, boeken, munten, penningen, planisferium, sieraden, letterdoeken, schilderijen, etsen (collectie Hofker), foto's uit vroeger tijden, een oud schoolinterieur en oude landbouwwerktuigen.

- "In 2006 is het webarchief OudOmmen.nl online gegaan, met als het zo goed mogelijk in beeld brengen wat er, zowel op dit moment als in het verleden, in Ommen en omgeving op historisch gebied is te zien en te doen, en dit voor iedereen toegankelijk maken. Op deze manier wordt geprobeerd om meer mensen geïnteresseerd te krijgen in de historie van de stad en omgeving, met het idee dat dit uiteindelijk ten goede zal komen aan het behoud ervan. In 2010 is het een stichting geworden. In de loop van de jaren is het webarchief zowel inhoudelijk als qua functionaliteiten uitgebouwd voor alle vormen van media en is het met een paar duizend bezoekers per dag uitgegroeid tot hét Online Archief Platform voor de regio.

Het Online Archief Platform OudOmmen.nl bestaat uit de volgende onderdelen: Nieuwsartikelen. Overzicht van gepubliceerde artikelen die iets van doen hebben met de historie van Ommen en omgeving. Het gaat hierbij niet alleen om het laatste nieuws maar ook vooral om 'het nieuws van toen'. Standaard wordt het laatste nieuws getoond, maar door de indeling in categorieën en met de open zoekfunctie is ook ouder nieuws eenvoudig en snel toegankelijk. Archiefartikelen. Overzicht van archiefartikelen voornamelijk afkomstig uit het archief van Jan Lucas c.q. Peter Vosselman. Artikelenserie 'Ommen historisch belicht'. Agenda. Overzicht van geplande activiteiten en exposities op historisch gebied in de stad en omgeving.

Beeldbank. Oude foto’s (incl. foto’s met ‘annotations’ en stereofoto’s), afbeeldingen, video’s, documenten, etc. van de stad en omgeving. Personen & Genealogie database. Voor het maken van stambomen worden inwoners van de regio van harte uitgenodigd bij te dragen aan deze module. Zij kunnen een account aanvragen (bij info@OudOmmen.nl) voor dit WebTrees deel van de site zodat zij - voor zover gewenst - geheel of deels zelfstandig een of meer stambomen kunnen toevoegen. Ook kunnen bestaande stambomen in GEDCOM-formaat worden geïmporteerd."

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- In de in 2015 vastgestelde Woonvisie gemeente Ommen is bepaald dat vanaf dat jaar de komende 10 jaar ruimte is voor in totaal 750 nieuwe woningen in de gemeente. Dit met name op basis van de verwachte groei van het aantal huishoudens, en voor deels nieuwvestiging vanuit elders. De focus gaat daarbij uit naar starterswoningen en levensloopbestendige bouw. In de nieuwe woonwijk Oost (Vlierlanden) worden ruim 370 nieuwbouwwoningen gebouwd. Ook in het centrum is veel nieuwbouw gepland, ruim 200 wooneenheden. Veelal appartementen zoals op het 11 Aprilplein, de Varsenerdijk, de Gasthuisstraat en de Julianastraat. Op gemeentelijke grond gaat het om 600 woningen. Voor particuliere investeerders en projectontwikkelaars blijft dan nog ruimte voor nieuwbouw van ruim 150 woningen en/of appartementen, met name in de stad, maar ook in Beerzerveld, Lemele, Vilsteren en het buitengebied.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Ommen heeft 20 rijksmonumenten.

- Ommen heeft 25 gemeentelijke monumenten.

- Molen De Lelie.

- Molen Den Oord.

- Molen De Konijnenbelt.

- Het zeer markante, kleurrijke en rijk versierde pand op Kruisstraat 1 in het centrum van Ommen was aanvankelijk een woonhuis en bakkerij. In 1903 laat baron F.E. Mulert het pand verbouwen tot een “Koffiehuis van den Volksbond” met als doel de jeugd van de straat te houden. Maar de jeugd kwam er niet en als ze zich wel eens liet zien, werd de boel op de kop gezet omdat de kasteleins die regelmatig werden opgevolgd er geen orde konden houden. Toen de hele inventaris weer eens kort en klein werd geslagen was de maat vol: de tent ging voorgoed op slot. In 1908 is het pand gekocht door Dirk van Eerten, die er een drukkerij begon, die onder meer de uitgave verzorgde van de Oprechte Ommer Courant. Hier kun je lezen hoe het het pand, de drukkerij en de krant nadien verging.

In de jaren tachtig is de drukkerij opgedoekt en begon kleinzoon Dirk van Eerten er een boekwinkel. De gemeente Ommen wilde het pand van Van Eerten slopen om een goede doorgang naar het centrum te krijgen. Tot aan de Hoge Raad heeft Van Eerten dit met succes bevochten. Dirk overleed op 20 februari 2004. Het pand ligt op de hoek van de Kruisstraat en de Middenstaat en is beeldbepalend gesitueerd in de as van de Brugstraat. Het in 2007 gerestaureerde pand is vanwege de oorspronkelijke functie niet alleen cultuurhistorisch gezien van groot belang, maar ook op architectonisch gebied, vanwege de gedetailleerde topgevel. Het kreeg daarom het predicaat van gemeentelijk monument. Bijzonder zijn onder meer de gemetselde bogen, de gepleisterde plinten en lijsten, de muurankers van siersmeedijzer en de gietijzeren levensboom in het bovenlicht van de deur.

- In het voormalige gemeentehuis aan de Markt vind je het Nationaal Tinnen Figuren Museum, met een keur aan kleurrijk beschilderde figuurtjes. Niet alleen van tin, maar ook van papier, blik, kunststof of papier-maché. 'De Slag bij Waterloo' is ons grootste diorama van ca. 20 m2 en bevat bijna 5000 ragfijn met de hand beschilderde tinnen figuurtjes. Tinnen figuren, door velen tinnen soldaatjes genoemd, werden na de Napoleontische oorlogen populair kinderspeelgoed. Het was een goedkoop alternatief voor het houten speelgoed uit die dagen. Later, onder invloed van het opkomende nationalisme, veranderden de tinnen figuurtjes in soldaatjes. Zo zeer zelfs dat de naam tinnen figuur synoniem werd met tinnen soldaatje. - Filmpje over Tinnen Figuren Museum door John M. Pieper.

- Gevelstenen in Ommen.

Terug naar boven

Jaarlijkse evenementen

- Stichting LP Café is een organisatie die zich inzet voor het promoten van lokale bands en artiesten in de regio alsmede de lokale Vechtdal keuken, in de vorm van het organiseren van muzikale evenementen voor jong en ouder. Jaarlijks organiseren ze de muziekfestivals Indoor Live Dalmsholte (op een zaterdag begin april), Outdoor Live Stegeren (weekend in juli) en Indoor Live Ommen (op een zaterdag in november). Het festival in Stegeren kost in de voorverkoop 7,50 euro, de andere genoemde festivals zijn gratis toegankelijk.

Terug naar boven

Landschap, natuur en recreatie

- Het gebied Ommermars, W van de oude kern, is deels inmiddels bebouwd (met de wijk Dante). Het nog niet bebouwde deel, gelegen in de 'oksel' van Ommerkanaal en Vecht, in het N grenzend aan de N340, wordt de komende jaren getransformeerd tot stadspark. Het plan maakt onderdeel uit van de Gebiedsontwikkeling Varsen.

- Landgoed Het Laar (ook wel 't Laar, 't Laer) is in 2013 heringericht. De waterhuishouding en -berging op het direct ZW van Ommen gelegen landgoed is verbeterd. Die gelegenheid is aangegrepen om tegelijkertijd verbeteringen te realiseren op het gebied van natuur, cultuurhistorie, landbouw en recreatie. Op landgoed Het Laar bevindt zich ook Dwerggeitenstal Het Laar, een Hertenkamp en een Kinderboerderij.

Terug naar boven

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Ommen, met laagsteprijsgarantie!

Terug naar boven

Literatuur

- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Ommen (online te bestellen).

Terug naar boven

Links

- Gemeente: - Officiële site van de gemeente Ommen.

- Muziek: - "Zelf muziek maken of zingen is voor kinderen een grote hulp bij hun ontwikkeling. Ze blijken zich beter te kunnen concentreren en makkelijker te leren. Maar het belangrijkste is natuurlijk dat muziek maken, en dan vooral samen muziek maken, gewoon heel erg leuk is. En dat geldt echt voor alle leeftijden! Het muziekaanbod van Muziekschool Pianoforte biedt voor iedereen wel een instrument of cursusmogelijkheid. Met leslocaties in Den Ham, Hardenberg, Nijverdal, Ommen en Westerhaar-Vriezenveensewijk is de regio Twenterand en omstreken voorzien van een fantastische muziekschool. Het docententeam is samengesteld uit professionals uit de muziekwereld, met ruime ervaring in het lesgeven maar zeker ook in het beoefenen van instrumenten."

- Duurzaamheid: - "Met Windpark De Veenwieken leveren we windenergie uit eigen molens. Uit zes van de tien molens die er in het windpark staan levert Greenchoice de groene stroom. Zo investeren we in duurzame stroomproductie en versnellen we de energietransitie! Windmolenpark van ons samen. Wij hebben onze krachten gebundeld met Windunie en ABN AMRO Energy Transition Fund in werkmaatschappij De Wieken. Anderhalf jaar werkten we keihard aan de bouw van de zes windturbines. Samen hebben ze een maximaal vermogen van 14,1 MW. In totaal staan er tien molens in het windpark. Samen leveren ze groene stroom aan 20.000 huishoudens. Sinds april 2020 draait het windpark op volle kracht." (bron: Greenchoice) Dat is bijna de hele gemeente Hardenberg! Het windpark ligt O van het Ommerkanaal en de gelijknamige buurtschap aldaar, N van de Schapendijk. De 5 noordelijkste turbines vallen onder het grondgebied van Dedemsvaart, gemeente Hardenberg; de 5 zuidelijkste vallen onder het grondgebied van buurtschap Arriën, gemeente Ommen (zie kaartje). Zie ook de video over Windpark De Veenwieken.

Reactie toevoegen