Arriën

Plaats
Buurtschap
Ommen
Salland
Overijssel

arien_plaatsnaambord_kopie.jpg

Arriën is een buurtschap in de provincie Overijssel, in de streek Salland, gemeente Ommen. Van 1-7-1818 t/m 30-4-1923 gemeente Ambt-Ommen.

Arriën is een buurtschap in de provincie Overijssel, in de streek Salland, gemeente Ommen. Van 1-7-1818 t/m 30-4-1923 gemeente Ambt-Ommen.

arrien_en_een_ieder_ging_op_pad_kerstvertelling_theatergroep_de_firma_poster.jpg

Een prestatie van formaat was de kerstvoorstelling in 2014 en 2016 'En een ieder ging op pad', door Theatergroep De Firma, samen met o.a. vele inwoners van buurtschap Arriën, waar de voorstelling ook plaatsvond. Zie verder het hoofdstuk Evenementen.

Een prestatie van formaat was de kerstvoorstelling in 2014 en 2016 'En een ieder ging op pad', door Theatergroep De Firma, samen met o.a. vele inwoners van buurtschap Arriën, waar de voorstelling ook plaatsvond. Zie verder het hoofdstuk Evenementen.

Arriën

Terug naar boven

Status

- Arriën is een buurtschap in de provincie Overijssel, in de streek Salland, gemeente Ommen. Van 1-7-1818 t/m 30-4-1923 gemeente Ambt-Ommen.

- De buurtschap Arriën heeft, in tegenstelling tot de meeste andere buurtschappen in ons land, een eigen postcode (7735) en postale plaatsnaam en is daarmee een 'formele woonplaats'. Een heel klein deel van de buurtschap ligt W van deze 'formele woonplaats', namelijk binnen het stadsgebied van Ommen, en valt daar ook voor de postadressen onder.

- Onder de buurtschap Arriën valt voor de postadressen ook een klein deel van de buurtschap Ommerkanaal. Daarentegen maakt de buurtschap die vanouds bekend stond als Arriërveld tegenwoordig deel uit van de buurtschap Ommerkanaal. Tevens valt onder de buurtschap voor de postadressen het W deel van de buurtschap Hoogengraven (de grens loopt net W van de basisschool en het café-restaurant: die vallen voor de postadressen onder buur-buurtschap Stegeren).

- De buurtschap ligt grotendeels buiten de bebouwde kom en voor een heel klein deel binnen de bebouwde kom van Ommen, en heeft witte plaatsnaamborden. Die staan er sinds 2007. Hoe dat zo is gekomen, is een mooi verhaal, dat we graag citeren van de site 'Oud Ommen': "Om duidelijk de grens aan te geven tussen de stad Ommen en de buurtschap Arriën, is op 19 april 2007 op initiatief van Plaatselijk Belang (PB) een plaatsnaambord geplaatst, juist op de grens die de buurtschap scheidt met die van de kom van Ommen.

‘Om het naderende geweld uit Ommen tegen te gaan’, grapte PB-voorzitter René Jansen. Ondanks de ludieke actie is het voor PB ernst, omdat de nieuwbouw vanuit Ommen steeds verder oprukt richting de buurtschap. Burgemeester Gerrit Jan Kok was door Plaatselijk Belang uitgenodigd om de officiële handeling te verrichten. Aan de hand van oude kadasterkaarten werd Kok overtuigd dat de grens van de vroegere Marke Arriën gelijk loopt met het beekje Galgengraven. Daarom is aan het eind van de Hardenbergerweg waar het beekje de weg kruist het bord geplaatst. ‘Historisch verantwoord’, was de reactie van Kok.

'We hebben geen gemeenschappelijke gronden meer, maar wel een gemeenschappelijk doel: het voortbestaan van de gemeenschap Arriën', aldus Jansen, die met een knipoog naar de geschiedenis wist dat er tussen marken bijna altijd ruzie was om de grenzen. ‘Daarom willen we graag duidelijke herkenbare grenzen’. Doorsneden met de N34 ligt het werkgebied van PB tussen Galgengraven en Hoogengraven, met aan de ene kant de Vecht en aan de andere kant het Ommerkanaal. Na het plaatsen van het bord werd de burgemeester met een koets naar boerderij Ridderinkhof gebracht, waar de leden van Plaatselijk Belang op de boerendeel hun jaarvergadering hielden. Kok stelde zich aan de buurtbewoners voor. Voor de leden van PB was het eigenlijk een feestje omdat het de eerste officiële jaarvergadering was. Met de goedkeuring van de statuten door de bijna zestig aanwezige leden is Plaatselijke Belang ontstaan vanuit de buurtvereniging."

Terug naar boven

Naam

In het dialect
Arrie.

Oudere vermeldingen
1294-1295 domus Theoderici de Arien, 1381-1383 Eryen, Erien, ca. 1390 Erijen, 1456 Arrigen, 1484 Arien, 1497 Arrigen, 1506 Arrijen, 1665 Arrien.

Naamsverklaring
De naam is wel verbonden met het Middelnederlandse eriën 'beploegen'.(1)

Terug naar boven

Ligging

De buurtschap Arriën ligt direct NO van de stad Ommen, rond de N34 Ommen-Hardenberg. De buurtschap ligt verder Z van het dorp Dedemsvaart, ZO van het dorp Balkbrug, NO van het dorp Vilsteren, NNO van het dorp Lemele, NNW van het dorp Den Ham, NW van het dorp Mariënberg en WZW van de stad Hardenberg.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 omvat de buurtschap Arriën 34 huizen met 211 inwoners. Tegenwoordig heeft de buurtschap ca. 150 huizen met ca. 350 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

In den beginne
De voornaamste boerderij was hier vroeger de Ridderinckhof, die al in 1283 wordt vermeld als hoeve Ridderinc. De boerderij komt in 1549 in het bezit van de familie Sloet. Tegenwoordig wordt de boerderij bewoond door Gerrit en Joke Veurink. De boerderij is al heel lang - vermoedelijk reeds enkele eeuwen - in bezit van deze familie. Er zijn overigens ook personen met de achternaam Ridderinkhof, wier voorouders vermoedelijk van deze boerderij komen. Al in 1553 worden grote delen woeste grond in Ariën bewerkt voor de landbouw. Het Arriërveld, ten noorden van het centrum van Ommen, is nu een van de vruchtbaarste gedeelten van de gemeente.

D.U.W. Kamp
Van 1940 tot 1969 was in deze buurtschap sprake van het D.U.W. Kamp of Werkkamp Arriën. De aanduiding D.U.W. stond voor Directie RijksDienst voor de Uitvoering van Werken, als naoorlogse opvolger van de voormalige Rijksdienst voor Werkverruiming. De afkorting DUW werd ook vaak spottend in verband gebracht met het duwen van kruiwagens en de kieplorries die voor het zandtransport bij deze werken werden gebruikt. In de jaren dertig van de 20e eeuw heerste namelijk grote werkloosheid in de steden, en men had bedacht om zo veel mogelijk werklozen te werk te stellen in plattelandsgebieden die toch nog ontgonnen moesten worden. Ook in de Ommer buurtschappen Eerde en Junne en nabij de Balkerweg in Ommen waren dergelijke werkkampen, evenals in meerdere plaatsen in Noord- en Oost Nederland.

Het kamp is ook in gebruik geweest t.b.v. joodse dwangarbeiders. In de eerste helft van 1942 kregen honderden Joodse mannen een oproep. Ze moesten huis en haard verlaten om ver weg te gaan werken in speciale kampen. Ze kwamen terecht in meer dan veertig werkverruimingskampen. Het was het begin van een sluw plan. Wat begon als een vorm van werkverschaffing voor Joodse mannen was de start van een grootscheepse deportatie van Joden naar vernietigingskampen. Het is niet bekend wanneer de eerste joodse dwangarbeiders hier arriveerden. In ieder geval was er eind april 1942 een maximale kampbezetting van 96 mannen aanwezig.

De joodse mannen werden gedwongen te werken aan het ontginnen van heidevelden, en aan de Grensweg en deze door te trekken tot aan het Ommerkanaal. Dit stukje weg is onverhard gebleven en wordt door sommige mensen in Arriën nu nog aangeduid als "het Jeud'n weggie". In de vroege ochtend van 3 oktober 1942 marcheerden de Joodse mannen naar het station in Ommen. Daar stapten ze op de trein naar Kamp Westerbork. Kort daarna werden ze gedeporteerd naar de vernietigingskampen. Eind 1942 kwamen er evacués uit het westen van Nederland in het kamp. Ze bleven vaak tot na de bevrijding.

Na de Tweede Wereldoorlog heerste er grote woningnood en zijn veel van deze kampen bewoond gewoond geraakt door mensen die elders geen woning konden krijgen. Kamp Arriën moest aanvankelijk in 1950 weer worden opgeleverd aan de verhuurder, maar de gemeente kreeg het voor elkaar te bedingen dat het terrein pas opgeleverd moest worden als de laatste huurder een 'normale' woning had gevonden. Dat bleek pas in 1969 het geval... Toen zijn dus de laatste barakken pas gesloopt. Van het kamp is nu ter plekke niets meer te herkennen. Een in 2016 onthuld gedenkpaneel nabij Brinkweg 2 vertelt in tekst en beeld over de geschiedenis van het kamp. De plaatsing van het herdenkingspaneel is een initiatief van Stichting Herdenking Joods Ommen. - Uitvoerige geschiedenis van het Kamp (28 pagina's) door oud-inwoner Luuk Vogelzang, die er zijn jeugd heeft doorgebracht.

Zie verder Geschiedenis van Arriën.

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- Het heeft ruim 50 jaar geduurd, maar buurtschap Arriën heeft in 2011 haar brink teruggekregen. Nu de N34 in deze omgeving haar functie als provinciale weg heeft verloren, kon de langgekoesterde wens van de buurtschap om weer een brink te creëren worden gerealiseerd.

- Een sfeervolle wandeling langs acht monumentale boerderijen, waar in elke boerderij een scène uit het kerstverhaal gespeeld wordt. Onderweg is er muziek van koren, orkesten en solisten. Dat is de kern van ‘En een ieder ging op pad’, een eeuwenoude kerstvertelling die Theatergroep De Firma uit Ommen samen met de inwoners van buurtschap Arriën rond half december uitvoert*. Het publiek maakt de wandeling 's avonds in groepen van 50 personen. Elke twintig minuten vertrekt er een groep. Aan het einde van de wandeling is men welkom in de Ridderinkhof voor een gratis kop koffie, thee of glühwein en een plak krentenwegge. Voor wie genoeg gelopen heeft, staat er vervolgens een paardentram klaar om teruggebracht te worden naar de auto of fiets. De kosten zijn slechts €7,50 voor een volwassene en €5,00 voor een kind. Daar zit dan ook nog een warm drankje bij inbegrepen. En het parkeren is ook nog eens gratis. Verspreid over verschillende dagen zijn er ca. 18 wandelingen, waarbij in totaal ca. 900 deelnemers mee kunnen.
* D.w.z. in 2014 was dit voor de 1e keer, in 2016 voor de 2e keer. Het is (ons) nog niet bekend of hier nog een keer een volgende editie van komt.

Om een indruk te krijgen van deze indrukwekkende voorstellingen, kun je 2 filmpjes bekijken van voorgaande edities: "Ongelofelijk. Topacteurs. Een adembenemend decor. Virtuoze musici. Dat wordt een miljoenenproductie om te verfilmen. En dat duurt jaren. Maar de mensen van Vechtdal Leeft TV hebben de film al klaar. En je mag allemaal naar binnen in ons Theater. Met of zonder kaartje. Gratis en voor niks. Wonderen bestaan." Aldus Theatergroep de Firma na afloop van de 1e editie in 2014 over de voorstellingen en over de film die Vechtdal Leeft TV daar van heeft gemaakt (zie de link). En zie hier ook de videoreportage van 'En een ieder ging op pad' te Arriën, editie 2016, eveneens door Vechtdal Leeft TV.

Oprichter en drijvende kracht achter het theatergezelschap Jan Veurink (opgegroeid in Arriën) is op 9-2-2017 overleden (op 64-jarige leeftijd. Hij was ongeneeslijk ziek). Kort ervoor was hij nog onderscheiden met de Erepenning van de gemeente Ommen wegens zijn langdurige en veelzijdige verdiensten voor de gemeenschap in de gemeente. Begonnen in het onderwijs en jarenlang actief in lokale politiek en gemeentebestuur zette hij zich de laatste jaren in voor de Vereniging Ommerschans, Vechtdal Leeft TV en Theatergroep De Firma. Hij deed dit met formidabele inzet, eerlijk en betrokken.

Citaat van burgemeester Mark Boumans bij de toekenning van de Erepenning: “Jan Veurink heeft zich met hart en ziel ingezet voor Ommen. Hij weet mensen te verenigen en draagvlak te creëren, of het nu gaat om politiek, onderwijs of cultuur. Mede dankzij de inzet van Jan zijn de Koloniën van Weldadigheid officieel voorgedragen voor de Unesco Werelderfgoedlijst. Ook aan de traditionele kerstviering met levende kerststal in Arriën draagt Jan zijn steentje bij. De verdiensten van Jan voor de samenleving van Ommen zijn uitzonderlijk te noemen. Het is mij dan ook een groot genoegen om Jan Veurink namens het college van de gemeente Ommen de Erepenning van de stad Ommen toe te kennen.”

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- In buurtschap Arriën kun je nog veel monumentale boerderijen bewonderen, waaronder 5 rijksmonumenten.

- Over het kunstwerk 'Kalf op de Brink' is het volgende gedicht gemaakt, door Stadsdichter Miriam:
"Ik wil heel beslist geen gouden / Heb dat nimmer ook verdiend / Dus mogen ze die in Utrecht houden.
En een echte van vlees en vel, / Groeit uit tot ongewenst volume / En ook nog eens heel snel.
Nee, geef mij er maar een van roest, / Van brokken overschot / En omdat het onvermijdelijk moest.
Wil ik ook nog wel eens delen, / Met autochtonen en passanten, / Met modernisten en traditionelen.
Allicht dat ook jij er vreugde uit putte, / Daar op de brink in Arriën, / Want ik ken geen mooier kalf, / Dan dat van Eric Schutte."

Terug naar boven

Landschap, natuur en recreatie

- Rondwandeling Arriën (6 km) gaat door deze buurtschap, door coulisselandschap en door bos. Ook kun je er heerlijk genieten van de stilte langs de rivier de Vecht. Volg de oranje pijltjesroute langs de route. De hond kan mee. Er is een klein stukje waar de hond niet mag komen. Volg dan de oranje lijn.

- Het Arriër Koeland bij buurtschap Arriën is een groot grasland met koeien waar men de natuur zijn gang laat gaan. Hier staan nog volop graslandpaddenstoelen, die elders bijna overal verdwenen zijn door de vele kunstmatige bemesting. Na enig zoeken heeft Quinten Bulte in november 2015 een aantal bijzondere soorten graslandpaddenstoelen aangetroffen, namelijk de Rupsendoder, het Gewoon vuurzwammetje, de Scharlaken wasplaat, de Franjevlekplaat, het Sneeuwzwammetje, het Papegaaizwammetje, de Kleverige aardtong en de Gele wasplaat. Dat ziet er toch een stuk aantrekkelijker uit dan de moderne ruilverkavelde groene biljartlakens... Geniet onder de link van zijn mooie foto's van deze paddenstoelen.

- Overzicht van waargenomen dier- en/of plantensoorten in buurtschap Arriën (tip: als je onder de tab 'Waarnemingen' weinig of geen resultaten ziet, leg de datum dan een stuk, bijvoorbeeld een jaar, terug).

- Onder de vlag van ‘Bezoek mijn tuin’ houden ca. 7 bijzondere tuinen in het Vechtdal jaarlijks in een weekend in augustus 2020 open huis. Onder meer Landschapstuin De Ossenkolk van Mimi en Johan Kwant in Arriën doet hier aan mee. Bekijk hier n.a.v. editie 2020 de videoreportage met Johan Kwant over Landschapstuin De Ossenkolk.

Terug naar boven

Links

- Belangenorganisatie: - "Plaatselijk Belang Arriën is in 1977 opgericht als buurtverenging. De huidige naam is er sinds 2007. Plaatselijk Belang heeft ten doel het behartigen van de belangen en de leefbaarheid van de buurtschap. Daarnaast organiseert zij activiteiten ten behoeve van haar leden. Het bestuur wordt daarbij ondersteund door de activiteitencommissie."

- Duurzaamheid: - "Met Windpark De Veenwieken leveren we windenergie uit eigen molens. Uit zes van de tien molens die er in het windpark staan levert Greenchoice de groene stroom. Zo investeren we in duurzame stroomproductie en versnellen we de energietransitie! Windmolenpark van ons samen. Wij hebben onze krachten gebundeld met Windunie en ABN AMRO Energy Transition Fund in werkmaatschappij De Wieken. Anderhalf jaar werkten we keihard aan de bouw van de zes windturbines. Samen hebben ze een maximaal vermogen van 14,1 MW. In totaal staan er tien molens in het windpark. Samen leveren ze groene stroom aan 20.000 huishoudens. Sinds april 2020 draait het windpark op volle kracht." (bron: Greenchoice) Dat is bijna de hele gemeente Hardenberg! Het windpark ligt NNO van Ommen, O van het Ommerkanaal en de gelijknamige buurtschap aldaar, N van de Schapendijk. De 5 noordelijkste turbines vallen onder het grondgebied van Dedemsvaart, gemeente Hardenberg; de 5 zuidelijkste vallen onder het grondgebied van buurtschap Arriën, gemeente Ommen (zie kaartje). Zie ook de video over Windpark De Veenwieken.

Reacties

(2)

Leuke informatie over Arriën, waar mijn Opa in 1895 geboren is.

Dank voor uw compliment. Arriën is gelukkig nog altijd een mooie landelijke buurtschap, hoewel de stad Ommen dankzij een in de jaren zeventig gerealiseerde nieuwbouwwijk inmiddels al tot heel dichtbij is genaderd. Ik heb het internet nog even afgezocht naar wat er nog meer over deze buurtschap te vertellen valt, en dat blijkt toch nog heel wat, waardoor ik de inhoud nu bijna heb verdubbeld, dus u kunt weer overnieuw beginnen met lezen. ;-)
Met vriendelijke groet, Frank van den Hoven, hoofdredacteur Plaatsengids.nl

Reactie toevoegen