Terschelling

Gemeente
Terschelling
Waddengebied
Fryslân

vakantie_tershelling-001.jpg

Op Terschelling kun je diverse prachtige, oude kerkjes vinden, waaronder deze in Hoorn en Midsland.

Op Terschelling kun je diverse prachtige, oude kerkjes vinden, waaronder deze in Hoorn en Midsland.

terschelling.jpg

De Waddenzeekust op Terschelling

De Waddenzeekust op Terschelling

terschelling_eigen_weg_fietsers_gedood.jpg

In Amerika vind je bij veel plaatsen borden met teksten als: Welkom, maar vreet hier niets uit want "prosecutors will be killed". Op Terschelling heeft iemand daar met behulp van een beetje witte verf een eigen variant van gemaakt. (© https://afanja.com)

In Amerika vind je bij veel plaatsen borden met teksten als: Welkom, maar vreet hier niets uit want "prosecutors will be killed". Op Terschelling heeft iemand daar met behulp van een beetje witte verf een eigen variant van gemaakt. (© https://afanja.com)

FR gemeente Terschelling in ca. 1870 kaart J. Kuijper [1024x768].gif

Gemeente Terschelling in ca. 1870, kaart J. Kuijper

Gemeente Terschelling in ca. 1870, kaart J. Kuijper

kaart_van_terschelling_2-001.jpg

Terschelling anno 2014, met dank aan Google

Terschelling anno 2014, met dank aan Google

Terschelling

Terug naar boven

Status

- Terschelling is een eiland en gemeente in de provincie Fryslân, in de streek Waddengebied. Het eiland viel tot 19-9-1814 onder Fryslân, daarna onder Noord-Holland en sinds 1-9-1942 weer onder Fryslân. Gemeentehuis te West-Terschelling.

- Wapen van de gemeente Terschelling.

- De gemeente omvat de dorpen Formerum*, Hoorn*, Lies*, Midsland*, Oosterend* en West-Terschelling*, de buurtschappen Baaiduinen*, Dellewal, Formerum-Noord, Halfweg, Hee*, Horp, Kaard*, Kinnum*, Landerum*, Midsland Noord en Striep*, en de badplaatsen** Formerum aan Zee, Midsland aan Zee en West aan Zee. Dat zijn in totaal 6 dorpen, 11 buurtschappen en 3 badplaatsen. Onder de gemeente valt ook het eilandje Griend.
* Deze plaatsen hebben een eigen postcode en plaatsnaam in het postcodeboek en zijn daarmee formele woonplaatsen.
** Vrijwel alle plaatsen in ons land zijn 'woonplaatsen', plaatsen waar dus (permanent) gewoond wordt. Die hebben de 'status' stad, dorp of buurtschap. Als een plaatsje aan de kust alleen recreatiewoningen en/of andere toeristische objecten (zoals hotels, strandpaviljoens) omvat, krijgt deze op onze site de status 'badplaats'. Dat is slechts bij een handvol plaatsen in ons land, waaronder deze, het geval. Verder is dit nog aan de orde bij Bloemendaal aan Zee, Hargen aan Zee en Schoorl aan Zee. Uiteraard kan ook een stad, dorp of buurtschap tevens de rol van badplaats vervullen, maar dat is dus van een andere orde.

- In 2009 zijn in het kader van de in dat jaar in werking getreden gemeentelijke Basisregistratie Adressen en Gebouwen (BAG) bijna alle straatnamen en enkele plaatsnamen op Terschelling gewijzigd. De plaatsnamen die zijn gewijzigd, zijn Kaard (voorheen Kaart) en Striep (voorheen Seeryp).

- Foto's van de plaatsnaamborden in de gemeente Terschelling.

Terug naar boven

Naam

In het Fries
Skylge.

Oudere vermeldingen
Ter Schelling, 1296 Schellinghe, 1398 aen die Scellinge, 1398 die Scellinghe, 1401 der Schellinge, 1579 Schellinck.

Naamsverklaring
Het Oudfriese skillinge betekent 'strijd, twist', maar ook 'scheiding, grens', en dat laatste heeft hier de voorkeur. Vergelijk Schellingwoude. Een tweede, oudere naam voor Terschelling is 1e helft 11e eeuw in Wicsele, 3e kwart 13e eeuw Wexalia, 1322 Wexel en 1482 Wuxaliæ.(1)

Terug naar boven

Ligging

Terschelling ligt tussen Vlieland in het W en Ameland in het O. Het eilandf is per boot te bereiken vanaf Harlingen.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 heeft de gemeente 402 huizen met 2.743 inwoners, verdeeld in de dorpen West-Terschelling 230/1.569 (= huizen/inwoners), Kinnum 10/78, Midsland 54/356, Landerum 14/83, Formerum 28/224, Lies 18/113, Hoorn 19/122, en Oosterend 14/91 en de buurtschappen Hee 6/30, Kaart 3/33, Seerijp 5/38 en Oosterkooi 1/6. Tegenwoordig heeft de gemeente ca. 2.100 huizen met ca. 5.000 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

Terschelling was in de 14e en 15e eeuw een vrije heerlijkheid onder het Friese geslacht van de Popma's. In de 16e eeuw waren Hollandse geslachten als Van Arkel en Van Bergen met het eiland beleend. Sinds 1615 behoorde het eiland aan de Staten van Holland en West-Friesland. Zie verder het hoofdstuk Status. Eertijds genoot het eiland een grote welvaart door de walvisvaart in het kader van de Noordse Compagnie.

Als je je nader wilt verdiepen in de geschiedenis van Terschelling, kun je terecht bij Museum 't Behouden Huys, ondergebracht in een gebouwencomplex bestaande uit twee karakteristiek Terschellinger woonhuizen uit 1668 en een nieuwbouw-vleugel. De collectie is gericht op de duizend jaar bewoningsgeschiedenis van dit Waddeneiland, waarbij de zeevaart een belangrijke rol heeft gespeeld. De presentatie laat de bezoeker ontdekken hoe de eilandbewoners op hun heel eigen manier hebben geleefd en de kost verdiend.

Op het eiland werd het boerenbedrijf uitgeoefend, regelmatig aangevuld met jutterswerk op gestrande schepen. Daarnaast werkte een groot deel in de scheepvaart, zoals de visserij, loodsdienst, koopvaardij, walvisvaart, reddings- en bergingswerk. De beroemdste eilander is de zeeman en cartograaf Willem Barentsz, die eind 16e eeuw verschillende ontdekkingsreizen ondernam in de poolzee om een weg naar China te vinden. In 1596 raakte hij bij Nova Zembla vast in het ijs en overwinterde er met zijn bemanning in het 'Behouden Huys', een in haast gebouwde schuilhut.

De gevaarlijke kust van Terschelling met zijn vele verradelijke zandbanken is door de eeuwen heen het toneel geweest van dramatische scheepsrampen, waaraan in de tentoonstelling ruime aandacht wordt besteed. Van een der opmerkelijkste rampen is een speciale presentatie: het Engelse oorlogsschip de Lutine. Dit schip verging in 1799 op de buitenbanken met in het ruim een ongewoon grote lading goud- en zilverstaven. Het mysterieuze van dit wrak is dat het in de loop der jaren bij stukjes en beetjes is geruimd, maar dat er toch slechts een klein deel van de lading boven water is gekomen.

Het museum heeft een zeer uitgebreide bibliotheek met circa 3000 werken over de historie van Terschelling, die door middel van een geautomatiseerde inventarisatie voor iedere bezoeker toegankelijk is gemaakt. Daarnaast is er een grote foto-collectie over het eiland vanaf 1900.

De collectie bevat vele gebruiksvoorwerpen die specifiek met de eilandcultuur te maken hebben. Naast de huishoudelijke en ambachtelijke voorwerpen zijn er bijzondere objectengroepen die uit de scheepvaart afkomstig zijn. Dit zijn de strand- en juttersvondsten, scheeps-archeologische onderdelen, zeemanssouveniers, maritieme en scheepsbouwgereedschappen.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden/cultureel erfgoed

- "Stichting Behoud Oudste Motorreddingboot ter Wereld is in 2003 opgericht om de voormalige motorreddingboot Jhr. Mr. J.W.H. Rutgers van Rozenburg aan te kopen en te restaureren. Dit schip was verbouwd tot plezierjacht en als reddingboot nauwelijks nog herkenbaar. Binnen een jaar is deze boot met hulp van velen in originele staat teruggebracht. Gelijktijdig is in de haven van West-Terschelling een museumsteiger aangelegd, waar de 'Rutgers' een vaste ligplaats heeft gekregen. Zo kan men daar nu de oudste en de nieuwste reddingboten samen in een haven zien liggen: een rijk stukje historie.

Een tweede project volgde met de aankoop van een zeiljachtje dat van roeireddingboot Secretaris Schumacher uit 1900 was gemaakt. Ook dit scheepje is in oude luister hersteld. Het is de enige ‘overlevende’ van de vele roeireddingboten uit het verleden in Nederland. Jaarlijks wordt deze boot op de speciale lanceerwagen door 10 paarden over duin en strand naar zee gebracht en bij gunstige branding in zee gelanceerd. Nergens anders ter wereld kan deze combinatie van roeiers en paarden nog worden gedemonstreerd! Een derde project volgt jaren later, wanneer de vroegere, befaamde reddingboot Brandaris uit 1923 wordt gevonden en aangekocht. Oorspronkelijk om dienst te doen als monument op de kade, maar uiteindelijk ligt ook dit historische schip weer zeewaardig in de haven van Terschelling en kunnen vele bezoekers kennismaken met haar glorie. De reddingboten zijn aan de drijvende steiger in het derde dok vlak bij het terrein van de betonning te zien. In mei 2018 is Stichting Behoud Oudste Motorreddingboot ter Wereld hernoemd in Stichting Museumreddingboot Terschelling." Nadere informatie over vaartochten en demonstraties met de boten vind je onder de link.

Terug naar boven

Evenementen en activiteiten

- Van West tot Oost(erend) kun je 'kerken op Terschelling'. Onder de link vind je alle informatie die je kerkelijk weg-wijs wil maken op het eiland: achtergronden, kerkdiensten, kringenwerk, activiteiten etc.

- "Onder het motto 'Terschelling vertelt' komen in de voorjaarsvakantie (februari) de beste verhalenvertellers van het eiland bijeen om onze gasten echte eilander verhalen te vertellen. Soms romantisch, soms spannend, maar altijd met een glimlach. Het eiland herbergt met haar rijke cultuur en nautische verleden vele prachtige verhalen. Verhalen die veelal wel beschreven werden, maar alleen in huiselijke kring werden verteld. Deze verhalen zien nu het daglicht voor diegene die zich een avond wil verdiepen in Terschellinger cultuur." Te reserveren via de VVV.

- "‘Toer’, zo noemen de Terschellingers hun Brandaris, al eeuwenlang een vertrouwd baken voor de scheepvaart. Bovenop de Brandaris brandt het vuur dat licht geeft, oftewel het ‘fjoer’. De ‘Fjoertoer’ houdt in: een tocht langs bakens van vuur, op weg naar de Brandaris. Fjoertoer Terschelling (op een zaterdag in april, in 2020 voor de 13e keer) is een bijzondere wandeltocht, met drie verschillenden afstanden: 15, 21 en 42 km. De start is voor alle afstanden in het centrum van Midsland; de finish bij de Brandaris op West. Tijdens het wandelen valt de nacht in en wordt het donker. Gelukkig zijn er onderweg allerlei bijzondere vuur-, licht- en geluidseffecten die de wandelaars de weg wijzen door de nachtelijke duisternis. Let op: de paden onderweg zijn niet allemaal verhard, en ook wordt er een aanzienlijk deel over het strand gewandeld. Ben je slecht ter been, dan is de Fjoertoer voor minder geschikt. De minimumleeftijd voor deelname aan de Fjoertoer - ongeacht de afstand - is 16 jaar. Het meenemen van honden (ongeacht of deze aangelijnd zijn) tijdens de wandeltocht is niet toegestaan. We adviseren deelnemers om onderweg een mobiele telefoon mee te nemen. Niet alleen voor noodgevallen (er staat een noodnummer op de stempelkaart), maar ook omdat de ervaring leert dat wandelaars elkaar onderweg nog wel eens kwijtraken, en dan is het fijn om elkaar te kunnen bereiken. Na afloop van de Fjoertoer (vanaf ca. 22.00 uur) rijden er bussen vanaf de Veerhaven om iedereen weer thuis te brengen. Let op: de laatste bussen vertrekken om 02.30 uur. Hierna ben je aangewezen op taxivervoer of de betaalde nachtbus." Voor een indruk van dit evenement zie de Aftermovie Fjoertoer 2019.

- Het Oerol-festival (juni) is een jaarlijks terugkerend 10-daags locatietheater- en landschapskunstenfestival op het eiland Terschelling. Met het eiland als inspiratiebron en podium voor de brede programmering heeft het Oerol-festival een toonaangevend artistiek profiel, waarin cultuur, natuur en experiment centraal staan. Op Oerol wordt natuur gecombineerd met theater, muziek, beeldende kunst, installaties en straattheater om in alle aspecten van het festival zowel de cultuur als de Terschellingse natuur centraal te stellen. Het publiek ziet hierdoor op het Oerol-festival zowel de hele breedte van het kunstenspectrum als van het eiland.

De programmering is opgebouwd uit 4 onderdelen: middelgrote en grote theatervoorstellingen, paspoortprojecten bestaande uit kleinere voorstellingen, performances en installaties, muziekoptredens en dagelijks straattheater in de straten van West en Midsland. Door de unieke programmering, natuurlijke condities en de bijzondere sfeer is Oerol sinds sinds haar start in 1982 uitgegroeid tot een toonaangevend multidisciplinair festival van internationale faam. Jaarlijks bezoeken meer dan 55.000 cultuurliefhebbers het festival, die ieder jaar weer een vernieuwende en verrassende inhoud treffen.

- Trailrun (op een zondag in oktober, in 2019 voor de 5e keer). Met afstanden van 15, 25 en 50 km is Trailrun Terschelling prima geschikt voor zowel de beginnende als de ervaren trailrunner, en met routes dwars door de afwisselende Terschellinger natuur is het voor de deelnemers altijd een fantastische ervaring. Het eiland is bij uitstek geschikt voor trailrunning: er is bos, er zijn duinen, er is strand en er is ruimte, heel veel ruimte. Je kunt kiezen uit 3 prachtige en afwisselende routes van 15, 25 en 50 km. De langste afstand is een echte uitdaging en is alleen geschikt voor geoefende trailrunners. Ook voor de middelste afstand dien je enige ervaring met trailrunning te hebben, terwijl de 15 km prima geschikt is om kennis te maken met het lopen door de natuur. Maar voor alle routes geldt: lopen op een eiland is altijd een bijzondere belevenis!

- De Berenloop (op een zondag begin november, in 2019 voor de 23e keer) is door de jaren heen uitgegroeid tot een van de grootste atletiekevenementen van Noord-Nederland. Dat komt niet alleen door het fraaie parcours, dat door de schitterende en afwisselende natuur van Terschelling voert, maar ook door de fantastische sfeer die er tijdens het Berenloopweekend op het eiland heerst. Vrijwel iedereen op het eiland is betrokken bij de Berenloop: als deelnemer, als vrijwilliger of als toeschouwer, en dat merk je. Wellicht is dat de reden dat er, ondanks het uitdagende parcours, toch ieder jaar weer uitstekende tijden worden gelopen.

De 1e editie vond plaats in 1997, als sportieve afsluiting van het themajaar ‘400 jaar Willem Barentsz’. Willem Barentsz, beroemd zeevaarder en afkomstig van Terschelling, probeerde in 1596 via het noorden naar Azië te varen. Het werd een monstertocht met veel ontberingen en een gedwongen overwintering tussen de ijsschotsen op Nova Zembla. Door te jagen op beren had de bemanning voldoende voedsel om de winter te overleven, En zo komt de marathon aan haar naam Berenloop. Je kunt kiezen uit de afstanden hele en halve marathon. Er is ook een Jeugdloop. Vind je een hele of een halve marathon nog te ver, of wil je alvast warmlopen voor de Berenloop op zondag, dan kun je op zaterdagochtend meedoen aan Kleintje Berenloop. Je kunt daarbij kiezen uit 5 of 10 km en er wordt gelopen over een mooi natuurparcours door de bossen en duinen van West. Na afloop is er gratis koffie met Terschellinger pondkoek en zorgen vuurkorven en livemuziek voor warmte, sfeer en gezelligheid. Voor de eerste 3 finishers zijn er bekers en bloemen en voor alle deelnemers is er als herinnering een medaille.

- "Filmfestival Terschelling (gedurende 4 dagen in november, in 2019 voor de 11e keer) telt maar liefst 75 films op 11 locaties in 4 dagen. Van ’s ochtends tien uur tot na middernacht kun je naar de film. De echte die hard kan zelfs vijf films per dag zien."

Terug naar boven

Landschap, natuur en recreatie

- Een overtocht naar Terschelling kun je boeken bij rederij Doeksen.

- "Vogelbescherming zet zich in voor vogelrijke weides in Nederland met de Red de Rijke Weide campagne. Met PolderPracht Terschelling passen we de gedachte achter deze campagne in de praktijk toe, zodat de Terschellinger Polder een inspirerend en duurzaam voorbeeld wordt. In de Terschellinger Polder leven tussen de grazende koeien grote groepen weidevogels. Deze ruim 1.000 hectare grote polder is door de nabijheid van de Waddenzee en het open landschap een van de rijkste weidevogelgebieden van ons land. Vol bijen, vlinders, bloemen en... vogels. Samen met boeren, kaasmakers en ondernemers zet Vogelbescherming zich in voor het herstel en behoud van dit bijzondere landschap.

Het aantal weidevogels in Nederland is de laatste decennia drastisch afgenomen. Soms wel met 70%. Denk daarbij aan vogels als de grutto (de koning van de weide), scholekster, kievit en tureluur. Door de intensieve landbouw raken weidevogels in de problemen. Het waterpeil is te laag (vogels kunnen niet meer bij het voedsel), er wordt te vroeg gemaaid en de weides bestaan uit eentonig gras zonder bloemen. Weidevogelkuikens hebben juist grote insecten nodig en die leven alleen in weides vol bloemen. In de Terschellinger Polder willen we de unieke vogelrijkdom beschermen en uitbreiden. We willen daarvoor de bloemrijke en natte weides flink uitbreiden en boeren stimuleren later te maaien. Daarmee krijgt Terschelling er een attractie bij: een prachtige bloemrijke en vogelrijke polder!

Die prachtige vogelvriendelijke polder moet ook voor de toekomst goed beschermd worden en dat lukt alleen als de boeren een goede boterham kunnen verdienen. Dat kan met de verkoop van duurzame producten. Om te beginnen met de biologische Terschellinger kaas. Deze populaire kaas wordt uitsluitend gemaakt van biologische melk van Terschelling en smaakt fantastisch. Deze kaas kost wat meer, maar is nu al niet aan te slepen. De meerprijs van deze kaas komt dus bij boeren terecht die vogelvriendelijk produceren. En zo maken we de cirkel op het eiland rond: mooie natuur, lekkere en gezonde producten, tevreden boeren en een feest voor weidevogels!"

- Op het weblog van Staatsbosbeheer Terschelling houden de boswachters je op de hoogte van actuele natuurontwikkelingen op het eiland.

- Wetterskip Fryslân heeft in 2016 in samenwerking met agrariërs 4,5 kilometer natuurvriendelijke oever aangelegd op Terschelling. Hierdoor is de ecologische kwaliteit van het water in de polder verbeterd. Ook is er meer waterberging gecreëerd om bij extreme neerslag wateroverlast op het eiland te beperken. De sloten en vaarten in de polder tussen de spuisluizen Lies en Kinnum zijn verbreed en natuurvriendelijk gemaakt. Door de natuur haar werk te laten doen, groeit hier straks riet en andere onderwaterbeplanting. Hierdoor verbetert het boven- en onderwaterleven en daarmee de waterkwaliteit. Met de aanleg van de natuurvriendelijke oevers voldoet het waterschap aan de Europese Kaderrichtlijn Water. Daarnaast zorgt de verbreding van de sloten en vaarten voor 0,7 hectare extra waterberging. Bij extreme neerslag kan het water langer worden vastgehouden om wateroverlast op het eiland te beperken.

- De gemeente Terschelling heeft in 2011 aan Zumkehr Ecologisch Onderzoek de opdracht gegeven een aantal kavels in de gemeente te inventariseren naar het mogelijke voorkomen van door de Flora- en Faunawet beschermde soorten. Het betreft percelen die deel uitmaken van het Bestemmingsplan Buitengebied van de gemeente. De percelen betreffen enkele graslanden in de dorpen waarop een bestemmingsplanwijziging ten behoeve van woningbouw mogelijk is, een aantal invullocaties in de recreatiewoninggebieden West aan Zee en Midsland aan Zee en enkele graslanden die in beginsel kunnen worden gebruikt voor uitbreiding van kampeerterreinen.

De inventarisatie van de kavels heeft grotendeels plaatsgevonden in de periode tussen 15 maart en 31 mei 2011. Enkele kavels zijn echter al in 2009 en 2010 geïnventariseerd. In het rapport 'Een inventarisatie van enkele kavels op Terschelling naar het voorkomen van door de Flora- en faunawet beschermde soorten' worden de resultaten van het onderzoek gepresenteerd (je moet met je zoekfunctie zoeken op 'inventarisatie' en dan nog een paar keer doorklikken op deze gevonden zoekterm, omdat er in het pdf-document nog een bestemmingsplan - van Baaiduinen, Kinnum en Kaard - vóór zit).

- Van de 7 Terschellinger eendenkooien liggen er 3 in de open polder: de Landerumerkooi, de Formerumerkooi en de Hoornerkooi. Ze worden beschreven op de pagina's van respectievelijk Landerum, Formerum en Hoorn.

- "In de week van 10 tot 16 augustus 2020 zijn tientallen geelvlekheidelibellen aangetroffen op Terschelling. De geelvlekheidelibel is een zeer zeldzame soort in Nederland met een invasiegewijs voorkomen. Dusdanig grote aantallen waren al jaren niet meer waargenomen in Nederland en zijn vermoedelijk met de oostenwind aangevoerd. De geelvlekheidelibel (Sympetrum flaveolum) komt voor in een groot deel van Europa, maar slechts onregelmatig in Noordwest-Europa. In Duitsland neemt de soort in aantal af. In Nederland is het een zeer zeldzame soort in Nederland die in de meeste jaren niet wordt waargenomen, maar soms invasies vertoont waarin tientallen tot duizenden dieren opduiken. Sinds de laatste grote invasie in 2007 zijn waarnemingen van tientallen exemplaren bij elkaar niet meer gedaan." (bron: JNM)

Terug naar boven

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Terschelling, met laagsteprijsgarantie!

Terug naar boven

Beeld

- In 1938 heeft de familie Miedema aan film gemaakt van hun vakantie op Terschelling.

- In deze video rij je in 10 minuten virtueel van West-Terschelling naar Oosterend, oftewel de hele hoofdweg over het eiland, van het westelijke uiteinde naar het oostelijke uiteinde.

Terug naar boven

Literatuur

- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Terschelling (online te bestellen).

Terug naar boven

Links

- Gemeente: - Officiële site van de gemeente Terschelling.

- Algemeen: - Site van en over Terschelling, van het Terschellinger Ondernemersfonds.

- Nieuws: - Nadat er sinds 1916 en 1936 gedurende enkele jaren Terschellinger kranten zijn geweest, is er sinds 1985 het nieuws- en advertentieblad de Terschellinger, dat wekelijks op donderdag verschijnt. Met een abonnementsdichtheid van ca. 95 procent op het eiland en daarnaast nog bijna 2.000 postabonnees, voorziet de krant na bijna 35 jaar nog altijd duidelijk in een behoefte.

- Dialect/taal: - De talen die worden gesproken in Hindeloopen en op Schiermonnikoog en het Aasters op Terschelling staan sinds 2019 als zelfstandige talen vermeld op een lijst van het Duitse Max Planck Institut. De organisatie heeft een internationale, wetenschappelijke, online taaldatabank. In deze Glottolog zijn meer dan 7.200 talen, taalfamilies en dialecten opgenomen. Dyami Millarson uit Leeuwarden, die bedreigde talen bestudeert, heeft het instituut op de drie Friese taalvarianten geattendeerd. Ze hebben volgens hem volledige taalsystemen, want ze hebben een eigen ontwikkeling doorgemaakt, deels los van de Friese taal en met andere ontwikkelingen dan het standaard-Fries. (bron en voor nadere informatie zie Omrop Fryslân, 2-6-2019)

- Belangenvereniging: - Stichting Ons Schellingerland heeft als doel het behouden en het verbeteren van: de karakteristieke natuurlijke, landschappelijke en cultuurhistorische waarden van Terschelling (het 'eilander eigene'), onder meer naar beeldkwaliteit, plaats, schaal, vorm en materiaalgebruik; de kwaliteit van het milieu waaronder water, bodem en lucht; de gezondheid en veiligheid van de bewoners en de toeristen; een goed waterbeheer en een goede ruimtelijke ordening.

- Folklore: - De in 1947 opgerichte Vereniging tot Instandhouding van de Terschellinger Volksdansen (VTV) heeft afdelingen in West, Midsland en Hoorn. In de zomer dansen ze wekelijks voor publiek en 's winters dansen ze op de verenigingsavonden.

- Dorsvereniging Helpt Elkander heeft ca. 25 leden en zet zich in voor het behoud van het (hobbymatig) ouderwetse dorsen en zichten op Terschelling. De leden oogsten jaarlijks veldjes met gerst, rogge en tarwe, op diverse locaties op het hele eiland. Het doel is graan te verbouwen en te oogsten zoals mensen het vroeger deden. Hoewel de leden het liefst alles met de hand doen, zijn vooral voor de gerst wel machines nodig. Daarvoor hebben ze een dorsmachine uit de jaren vijftig en een Massey Fergusoncombine uit 1969. De gerst wordt namelijk gebruikt om bier mee te brouwen en daarvoor duurt het handmatig oogsten te lang, omdat dan de kwaliteit van de gerst achteruit kan gaan. Als het graan met de sikkel wordt gezicht, wordt het in de ouderwetse machine gedorst. Als ze de combine gebruiken is dit niet nodig, aangezien dit apparaat het dorsen en het zichten combineert. Ze doen het vooral omdat ze er zelf plezier in hebben, maar het is als gunstig neveneffect ook een aangename verrassing voor de toeristen die voorbij komen. Ze kijken dan hoe het gaat en proberen aan hun kinderen uit te leggen hoe het werkt, want zeker stadskinderen hebben vaak geen idee meer hoe brood of bier gemaakt wordt. De gerst wordt gebruikt voor de Terschelinger bieren, van de rogge maakt de bakker in Formerum roggebrood.

- Wonen: - Woningcorporatie De Veste in Ommen had op Terschelling 414 huurwoningen en 204 studentenkamers. De Veste wilde van de huizen af, omdat ze te ver liggen van de rest van hun bezit. Bovendien mogen corporaties door nieuwe regelgeving alleen nog bouwen in hun eigen regio. Daarom heeft woningcorporatie WoonFriesland de woningen eind 2018 overgenomen, die bovendien plannen heeft om op het eiland een 50-tal woningen te bouwen, die beogen bij te dragen aan meer evenwicht op de Terschellinger woningmarkt. Doel is om duurzame en betaalbare woningen te bouwen. Ook wordt driekwart van het huidige bestand opgeknapt.

- Openbaar vervoer: - Op het eiland rijden volledig elektrisch aangedreven bussen van Arriva. Op het eiland reis je gemakkelijk en confortabel van West-Terschelling, waar de veerboot aankomt, naar Oosterend, het meest oostelijk gelegen dorp (lijn 1). En van West naar Midsland aan Zee en West aan Zee (lijn 2). De nachtbus rijdt van West naar Oosterend v.v. (lijn 9). Informatie over de haltes en vertrektijden vind je via de Busdienstregeling.

- Duurzaamheid: - Het doel van Terschelling Energie is het samen verduurzamen van de energievoorziening op het eiland. Dit doen ze door 'goede energie' te leveren rechtsreeks van de bron, door te besparen en door zelf groene energie op te wekken. Van de energie die ze met z’n allen gebruiken willen ze een zo groot mogelijk deel zelf opwekken. Ze richten zich eerst zo veel mogelijk op het uitbreiden van het aantal zonnepanelen op het eiland. Bij dit alles voelen ze zich gesteund door het Ambitiemanifest Waddeneilanden ‘De Energieke Toekomst’. Hierin streven alle Waddeneilanden ernaar om in 2020 volledig zelfvoorzienend te zijn op het gebied van duurzame energie- en watervoorziening.

- Milieu: - "Terschelling is een prachtig eiland in de Waddenzee dat overwegend bestaat uit diverse natuurgebieden, geflankeerd door een breed en ruim 30 kilometer lang strand. Deze natuurlijke zeewering ligt aan de Noordzee, een drukke vaarroute waarin naar schatting jaarlijks 20 miljoen kilo afval wordt gedumpt. Men heeft berekend dat ongeveer 15% van het afval terechtkomt op de Nederlandse kust, waarvan het grootste deel op de Waddeneilanden. Deze enorme hoeveelheid zwerfvuil is niet alleen uit esthetisch oogpunt een storende factor in de natuur, maar ook ernstig vervuilend, omdat het voor een groot deel bestaat uit chemisch afval, zoals verfblikken, vaten met zeer giftige of bijtende stoffen, spuitbussen, visnetten, plastic flessen, touwwerk, verpakkingsmateriaal, glas etc. Deze rommel blijft liggen tot een gedeelte onder zand verdwijnt of onder invloed van een krachtige wind weer met de vloed naar zee terugspoelt. Maar daarmee is het natuurlijk niet uit de natuur verdwenen.

Hierdoor vallen jaarlijks duizenden slachtoffers onder de vissen, vogels en zoogdieren. De mens is uiteraard ook onderdeel van de natuur op aarde, dus wij zullen uiteindelijk ook slachtoffer worden van de vervuiling. Dat dit niet langer zo kan zal iedereen duidelijk zijn. Het mag niet zo zijn dat de rommel voor onze kinderen en kleinkinderen blijft liggen. Daarom is er sinds 2008 Milieujutter Terschelling, een club vrijwilligers die zich inzet om strand en duinen op het eiland te ontdoen van aangespoeld afval. De eerste lading strandafval leverden wij op 11 februari 2008 bij de gemeentelijke stort af. In de 10 jaar daarna tot begin 2018 hebben wij in totaal 135.000 kilo afval van het strand verwijderd. Wij danken alle vrijwilligers en sponsors waarmee we dit prachtige resultaat hebben bereikt en gaan hier uiteraard ook de komende jaren mee door.

Ook jij kunt je steentje bijdragen als je op het eiland woont of op vakantie bent. Via de contactpersonen op de homepage van de site van Milieujutter Terschelling kun je je bij hen melden om met hen mee te doen. Liever op eigen houtje jutten? Dat kan ook. Bij elk strandpaviljoen staat een afvalcontainer. Pak een groene jutzak van de rol op het terras van het paviljoen. Vul de zak onderweg met aangespoeld plastic, glas en ander afval. Vooral kleine stukjes plastic, doppen en touwtjes. Deponeer de zak in de container. Veel gejut en wordt het te zwaar? Leg de volle zak bij een strandpaal en sms het nummer van de paal naar 06-53239276. Maak van grote stukken een plasticberg boven de vloedlijn. Wij halen het afval daar later op."

Reacties

(2)

Hallo Frank,
Kan je mij het verschil uitleggen tussen een dorp en een badplaats? Behalve dat een badplaats aan zee ligt?

Dank voor je signaal Hans. Dat vergt inderdaad verduidelijking. Opdat iedereen dat gelijk ter plekke kan lezen, heb ik het hierboven in het hoofdstuk Status verduidelijkt.

Reactie toevoegen