Beek LB

Plaats
Dorp en gemeente
Beek
Zuid-Limburg Westelijke Mijnstreek
Limburg

beek_limburg_plaatsnaambord_kopie.jpg

Beek is een dorp en gemeente in de provincie Limburg, in de regio Westelijke Mijnstreek.

Beek is een dorp en gemeente in de provincie Limburg, in de regio Westelijke Mijnstreek.

gemeente_beek_anno_ca._1870_kaart_j._kuijper.jpg

Gemeente Beek anno ca. 1870, kaart J. Kuijper (© www.atlasenkaart.nl)

Gemeente Beek anno ca. 1870, kaart J. Kuijper (© www.atlasenkaart.nl)

Beek LB

Terug naar boven

Status

- Beek is een dorp en gemeente in de provincie Limburg, in de regio Westelijke Mijnstreek.

- De gemeente is in 1982 vergroot met de gemeente Spaubeek.

- Gemeentewapen van de oude en van de nieuwe gemeente Beek.

- De gemeente omvat naast de gelijknamige hoofdplaats verder nog de dorpen Genhout, Geverik, Neerbeek en Spaubeek en de buurtschappen Hegge (deels), Kelmond en Oude Kerk (grotendeels). Op het dorp Spaubeek na, vallen alle hiervoor genoemde dorpen voor de postadressen onder het dorp Beek. Dat geldt ook voor de buurtschap Kelmond (die onder het dorp Geverik valt).

- Van 1926 tot 1973 was er N van Beek en toen vallend onder (een noordelijke uitloper van) de gemeente, sprake van het (Staatsmijnen-, later DSM-)dorpje Kerensheide (niet te verwarren met de wijk Kerensheide in de gemeente Stein). Onder de link vind je een uitvoerig verslag van een oud-inwoner over de opkomst en ondergang van dit wijkje.

- Belangrijke bedrijventerreinen in de gemeente zijn Technoport Europe, aan de noordzijde van Maastricht-Aachen Airport, en Beeker Hoek, tussen Beek en Stein, dat recent is ontwikkeld als vestigingsplaats voor niet-luchtvaartgebonden bedrijven.

- Sinds 1970 heeft de gemeente een stedenband (jumelage) met het Duitse Gundelfingen aan de Donau.

- Foto's van de plaatsnaamborden in de gemeente Beek.

- Burgemeester van de gemeente Beek is Christine van Basten-Boddin.

Terug naar boven

Naam

In het Limburgs
Baek.

Naamgeving gemeente
De gemeente heeft destijds besloten met ingang van 1999 de toevoeging (L.) niet meer te gebruiken. Er zijn immers weliswaar meer Beek-en in Nederland, maar er is nog maar één gemeente met deze naam (het dorp Prinsenbeek bij Breda heette destijds als dorp en gemeente ook Beek), dus daardoor is de toevoeging in officiële aanduidingen van de gemeente niet meer nodig.

Oudere vermeldingen
Beek over Maas, Beck, Beeck, Beeken, midden 11e eeuw kopie 18e eeuw de Becha, 1145 Becca, 1273 apud Beke. Tot de Franse Tijd was het dorp ook bekend als ‘Beeck inden Landen van Valckenborg’, dit ter onderscheiding van bijvoorbeeld Beek bij Bree in het huidige België of Beeck bij Randerade in het huidige Duitsland.

Naamsverklaring
De hier bedoelde beek ‘natuurlijke waterloop’ heeft betrekking op de Keutelbeek, die vanuit het Kelmonderbos door het dorp naar de rivier de Geleen stroomt.(1)

Terug naar boven

Ligging

Het dorp Beek ligt ZW van de stad Geleen en NO van de stad Maastricht en het dorp Meerssen, in de ‘oksel’ van de A2 en A76 en, daarmee, in de Z nabijheid van het Knooppunt Kerensheide (A2/A76). Het dorp ligt verder O van het dorp Elsloo, ZO van het dorp Stein, ZW van het dorp Neerbeek, W van het dorp Spaubeek, NW van het dorp Genhout, N van het dorp Ulestraten en NO van de dorpen Geverik en Geulle.

De gemeente Beek grenst in het N aan de stad Geleen, de A76 en het dorp Sweikhuizen, in het O aan de dorpen Schinnen en Nuth, in het Z aan de dorpen Schimmert en Ulestraten, in het ZW aan het dorp Bunde en in het W aan de A2 en de dorpen Geulle en Elsloo.

Terug naar boven

Statistische gegevens

- In 1840 heeft de gemeente Beek 440 huizen met 2.380 inwoners, verdeeld in het gelijknamige dorp 175/939 (= huizen/inwoners) en de (toen nog) buurtschappen Geverik 48/281, Groot Genhout 60/312, Klein Genhout 23/132, Kelmond 36/191, Neerbeek (ged.) 75/380 en Oensel (deels) 23/145.

- Per 1 januari 1982 is de gemeente in het kader van de gemeentelijke herindeling opgeheven en gelijk weer opgericht. De nieuwe gemeente is als volgt samengesteld:
van de oude gemeente Beek: 1.393 hectare met 12.512 inwoners;
van de gemeente Spaubeek: 535 hectare met 3.607 inwoners;
van de gemeente Elsloo: 7 hectare met 30 inwoners;
van de gemeente Ulestraten: 158 hectare met 7 inwoners;
van de gemeente Geulle: 17 hectare met 2 inwoners;
van de gemeente Schimmert: 53 onbewoonde hectare.

- Tegenwoordig heeft de gemeente ca. 7.500 huizen en ca. 17.000 inwoners, waarvan ca. 3.400 huizen met ca. 8.500 inwoners in het gelijknamige dorp (gesplitst in Beek-Oost met ca. 2.400 huizen en 5.900 inwoners en -West met ca. 1.000 huizen en ca. 2.600 inwoners). In statistieken wordt vaak een getal van ca. 12.500 vermeld als inwonertal voor het dorp. Dat komt omdat de dorpen Genhout, Geverik en Neerbeek in 1978, bij de introductie van het huidige postcodesysteem, geen eigen postcode met bijbehorende eigen plaatsnaam hebben gekregen en daarom voor de postadressen, en daarmee voor veel statistieken, 'in' (de postale plaatsnaam) Beek liggen. Maar op Plaatsengids.nl houden wij ons wél aan de cultuurhistorische, geografische en maatschappelijke realiteit. Vandaar. ;-)

Terug naar boven

Geschiedenis

"Uit archeologische vondsten mag met vrij grote zekerheid worden geconcludeerd dat het grondgebied van de huidige gemeente al vanaf de Nieuwe Steentijd (circa 4000 v. Chr.) met tussenpozen bewoond is geweest. Aanvankelijk door jagende nomaden, later onder meer door Bandkeramiekers* en Romeinen. In 2005 zijn zelfs resten gevonden van een versterkte dorpsnederzetting daterende uit 5000 voor Christus. Daar er zover bekend tot heden geen oudere resten van een versterkte nederzetting in Nederland zijn gevonden, maken deze Beek tot het oudste dorp van Nederland.
* Voor nadere informatie over de Bandkeramiekers in deze regio zie bij Elsloo, Geschiedenis.

De kernen in deze gemeente behoren tot de zogeheten groepsdorpen. Deze dorpen zijn ontstaan uit de behoefte van mensen om zonder onderlinge verwantschap toch bij elkaar te gaan wonen. Hier gebeurde dit op de vruchtbare grondstroken langs de beek, die zich uit de vele bronnetjes in de Kelmonderberg had gevormd. Zo ontstond ook de plaatsnaam van de hoofdplaats van deze gemeente. Onder of 'neer' aan de beek ontwikkelde zich Neerbeek en in het dal (spalt of spau) van de Geleenbeek ontstond Spaubeek. De oudste gebouwen worden dan ook in de omgeving van de loop van deze beken aangetroffen.

Beek en Spaubeek zijn nooit zelfstandige heerlijkheden geweest. In de middeleeuwen waren er nog geen officiële, duurzame grenzen. Machtige wereldlijke en geestelijke Heren probeerden, over de hoofden van de bevolking heen, zo veel mogelijk grondgebied te veroveren. Die Heren verworven daarmee ook allerlei rechten en privileges zoals belastingheffing, rechtspraak en het benoemen van plaatselijke geestelijke en wereldlijke bestuurders (met name de pastoor en de schepenen). Door vererving, schenking en verkoop verwisselden stukken grondgebied regelmatig van eigenaar.

Zo was oorspronkelijk de proost van Meerssen ‘Heer van Beek’, later maakten de Heren van Valkenburg zich meester van het wereldlijk gezag. Dit Land van Valkenburg kwam in 1381 aan de hertog van Brabant. Beek werd toen zelfs hoofdbank (een soort regionale rechtbank) voor het gelijknamige dorp plus de kernen Neerbeek, Geverik, Kelmond, Oensel, Op ’t Holand, Spaubeek, Wiegelrade en Hobbelrade, Geleen en Schinnen. Het was een van de vier hoofdbanken in het Land van Valkenburg. Alleen voor de hogere rechtspraak en ‘halsrechtzaken’ (zaken waarop de doodstraf stond) moest men naar het Leenhof of het Stadsgerecht van Valkenburg.

In 1252 is het recht van pastoorsbenoemingen overgegaan naar de Landkommanderij van de ridders der Duitse Orde te Aldenbiesen, bij het huidige Bilsen in Belgisch Limburg. Zij benoemden in Beek Duitse ordenpriesters tot pastoor. De laatste overleed in 1822. Deze ridders brachten veel bezittingen mee en bezaten zodoende veel macht. Tot aan het einde van de 18e eeuw bleef de kerk van het dorp er nauw mee verbonden.

In de late middeleeuwen gaan de inwoners gebukt onder de belastingen van de Heren en de hand- en spandiensten die zij voor die Heren moeten verrichten. Vreemdelingen vormen vaak een bedreiging. De bevolking werpt daartegen landgraven* op die bij doorgaande wegen worden afgesloten met valdeuren. Ook de soldaten en troepen van doortrekkende vreemde of vijandige Heren moeten worden gehuisvest en van kleding en voedsel worden voorzien. Vaak richten deze troepen grote vernielingen aan. Beek wordt daarnaast geteisterd door diverse oorlogen en een pestepidemie, die alle veel slachtoffers eisen.
* Zie ook bij Landgraaf, Naam.

1661 is het jaar van het Partage Tractaat, dat gesloten wordt tussen de koning van Spanje en de Staten Generaal der Verenigde Nederlanden. Hierbij komt de ‘landsgrens’ midden in de huidige gemeente te liggen. Beek komt met de buurtschappen Groot- en Klein Genhout, Geverik, Kelmond, Oensel en een deel van Neerbeek aan de Republiek der Nederlanden. Geleen, Spaubeek en het andere deel van Neerbeek komen onder Spaans bewind en later door huwelijk aan Oostenrijk. Spaubeek wordt voor de katholieke Beekenaren, die in hun godsdienstuitoefening belemmerd worden, het toevluchtsoord, want in de Spaubeekse buurtschap Hobbelrade wordt een schuurkerk ingericht. Dit duurt tot 1683. In dat jaar wordt het banvonnis tegen de priesters opgeheven en krijgen de Beekenaren weer gastvrijheid in hun eigen kerk. Aan dit simultaangebruik komt pas in 1836 een einde door de bouw van een eigen kerk voor de protestanten. In de Franse Tijd (eind 18e / begin 19e eeuw) komt er een eenduidiger structuur in het bestuurlijke landschap. Het instituut gemeente wordt ingesteld: in 1800 worden Beek en Spaubeek zelfstandige gemeenten." (© Heemkundevereniging Beek)

Als je je nader wilt verdiepen in de geschiedenis van (de kernen van de gemeente) Beek, kun je terecht bij de volgende instantie en sites:

- "Heemkunde staat voor kennis van het gehucht, het dorp, de streek of de regio waarin we wonen, waar we geboren zijn of daar waar we ons thuis voelen. Wanneer het je interesseert waarom er vlak bij je huis een wegkruis staat, waarom je straat naar een reeds lang overleden pastoor is genoemd of je verdiept in de geschiedenis van de kerk waartoe je behoort, dan doe je al aan heemkunde. Heemkunde betreft dus alles wat er leeft of gebeurt en wat karakteristiek is voor het "heem". Dat kan het dialect zijn, de cultuur, de geschiedenis, de natuur of de onderlinge verwantschappen. Dat alles kan zich zowel nu als in het verleden afspelen. Voor ieder mens is er in elk “heem” zo ontzaglijk veel waar te nemen over al deze aspecten, dat we gerust mogen spreken van een onuitputtelijke bron. Heemkundevereniging Beek houdt zich bezig met de bestudering van dat “heem” in al zijn aspecten van heden en verleden.

Onze doelstelling is om het heden en verleden van Beek en haar woonkernen voor het nageslacht vast te leggen door het verzamelen en beheren van alle culturele erfgoed van onze gemeente, in de breedste zin. De vereniging is inmiddels al meer dan 40 jaar volop aan de slag om deze doelstellingen te verwezenlijken. Door de jaren heen zijn grote collecties foto’s, archiefmateriaal, bidprentjes, brochures, boeken en tijdschriften over al onze woonkernen verzameld en gearchiveerd. De vereniging heeft een Heemkundekantoor tot haar beschikking op de 3e etage van Verzorgingstehuis Franciscus aan de Maastrichterlaan (Om de Toren 5), waar je het een en ander kunt inzien.

Extra vrijwilligers zijn altijd van harte welkom. Als je interesse hebt om vrijwilligerswerk te doen kun je contact opnemen met de bestuursleden Margot Caris of Bert Caris via info@heemkundebeek.nl. Of kom eens vrijblijvend een kijkje nemen op dinsdag-, donderdag- of vrijdagmorgen tussen 09.30-12.00 uur in onze hiervoor vermelde verenigingsruimte. Uiteraard zijn nieuwe leden ook altijd welkom. Leden krijgen 4x per jaar het cultureel/historisch tijdschrift Becha. De werkgroep Becha is ook verantwoordelijk voor de uitgave van de boekenserie 'Wat Baek ós bud'. Inmiddels zijn van deze serie 21 boeken verschenen." - Nieuws van Heemkundevereniging Beek op Facebook.

- "De website Erfgoed Beek is een initiatief van de gemeente. Ze heeft als doel om het verleden van de gemeente en haar culturele erfgoed op een aansprekende en eigentijdse manier voor het grote publiek beschikbaar te stellen. De gemeente heeft een rijk verleden. Archeologen en historici zijn de afgelopen eeuw veel te weten gekomen over de geschiedenis van het grondgebied van de gemeente. Met name de Bandkeramiek is hier zeer goed vertegenwoordigd. Dit was de periode van de allereerste boeren die ooit in Nederland, en zelfs in heel Noord-west Europa, hebben gewoond. Ook de andere historische periodes - zoals de Romeinse tijd, de Middeleeuwen en de Tweede Wereldoorlog - hebben een plek gekregen op de website. De site breidt nog voortdurend uit met aanvullingen. De gemeente nodigt iedereen uit die aan het verder vullen en uitbouwen van de website wil meewerken om mee te doen!"

Terug naar boven

Maastricht-Aachen Airport (MAA)

Verleden
Het huidige vliegveld Maastricht-Aachen Airport (MAA) (voorheen - en in de volksmond nog altijd bekend als - 'Vliegveld Beek') is kort na de Tweede Wereldoorlog ontstaan. De gebroeders Van Sonsbeeck - destijds gouverneur van Limburg en burgemeester van Beek - zorgen er mede voor dat de Amerikanen het terrein tussen Geverik en Ulestraten kiezen (als alternatief voor een locatie bij Hulsberg die ook 'in de race' was) om er in maart 1945 ‘Yankee 44’ (een oorlogsvliegveld) aan te leggen. Dit vliegveld werd door de US Air Force gebruikt om verkenningsvluchten uit te voeren. Meteen na het vertrek van de Amerikaanse luchtmacht 'annexeert' burgemeester Van Sonsbeeck het vliegveld door er een agent op te zetten. Omdat weg- en terreinverkeer na de oorlog nog altijd heel moeizaam verlopen, wordt dit vliegveld een belangrijke as in de noord-zuid-verbinding. In 1946 wordt Stichting Luchthaven Zuid-Limburg opgericht.

In 1951 wordt het ook weer een militair vliegveld. In 1957 wordt de N.V. Luchthaven Zuid-Limburg opgericht ten behoeve van de commerciële luchtvaart. Vanaf 1966 is er een lijndienst naar Eindhoven en Schiphol. In 1967 zijn er voorzieningen aangelegd voor verdere groei. In 1975 komt het ministerie met plannen voor de aanleg van een lange Oost-West-baan voor grote vliegtuigen. Het verzet hiertegen groeit: de Vereniging Geen Uitbreiding Vliegveld Beek (VGUVB) wordt opgericht. Daarna komen de actiegroepen De Boze Moeder, Artsenwerkgroep Zuid-Limburg en de Rentmeesters. De oost-west-baan gaat niet door. Nachtvluchten zijn tegengehouden. Er mag wel in de randen van de nacht gevlogen worden: vanaf 6:00 uur en tot 23:00 uur, met ontheffing tot 24:00 uur. Toen MAA in 2013 failliet dreigde te gaan heeft de Provincie Limburg de luchthaven aangekocht.

Heden
De Provincie Limburg is eigenaar van het vliegveld via Maastricht Aachen Airport Infrastructuur & Beheer BV en heeft in 2016 een exploitant gevonden (Trade Centre Global Investments, TCGI*) die vooral gericht is op vrachtverkeer. Om het vliegveld rendabel te maken, moeten grote, zwaar beladen, volgetankte vrachttoestellen kunnen opstijgen. De huidige baan van 2500 is daarvoor te kort. De stop-way van 250 meter moet daarvoor aan de baan worden toegevoegd. Daarvoor is een Luchthavenbesluit nodig. Dat is in 2016 bij het ministerie aangevraagd. De luchthaven is inmiddels uitgegroeid tot een internationaal luchtvrachtcentrum en een vliegveld voor uitgaande vakanties.
* Deze exploitant heeft in november 2019 zijn concessie opgezegd.

Toekomst
Er zijn plannen voor uitbreiding van het vliegveld. Namens de Alliantie tegen uitbreiding van Maastricht Aachen Airport adviseert Frank Wormer Provinciale Staten, waar hij in november 2019 heeft ingesproken, daar nog eens goed over na te denken, voor men onomkeerbare stappen neemt waar men later spijt van krijgt. Anno 2014 werd een perspectief geschetst dat MAA zou gaan zorgen voor een sterk leef- en vestigingsklimaat en zou bijdragen aan logistiek en de werkgelegenheid. Ook zou er een lijndienst naar een grote luchthaven komen, die het toerisme in Zuid-Limburg en het congresbezoek aan het MECC zou stimuleren. Vijf jaar later constateert Wormer: "Inkomende luchtvracht betreft vooral overslag die door transporteurs van elders wordt vervoerd naar bedrijven buiten de regio. Het vliegveld voorziet alleen in uitgaand toerisme naar goedkope zonbestemmingen. Wat er op MAA vliegt heeft nauwelijks relatie mét en toegevoegde waarde vóór onze economie. Onze eigen toeristische sector in het Heuvelland weet zich bedreigd door de lawaaioverlast van MAA. De werkgelegenheid op MAA is nauwelijks toegenomen."

Verder arriveren er volgens Wormer ‘nul’ congresbezoekers voor het MECC op MAA. Wel zijn er zeven grote luchthavens in de omgeving waar deze bezoekers gebruik van kunnen maken. En volgens hem is het een illusie dat er een lijndienst van MAA naar een internationale luchthaven komt. "Die is er in het verleden wel geweest. Maar er zijn gewoon te weinig betalende gebruikers voor zo’n verbinding." Wormer drong aan op een fundamentele herbezinning op de functie van MAA in de regio, en op een onafhankelijke maatschappelijke kosten-baten analyse (MKBA), voordat definitieve besluiten over de toekomst van de luchthaven worden genomen. De Provincie bleek daar niet voor te porren, dus besloot de Alliantie het dan zelf maar te laten doen:

"Nog nooit is fundamenteel gekeken naar de betekenis van MAA voor de regio, maar er is altijd wel veel belastinggeld gepompt in de luchthaven, die iedere keer weer opnieuw niet levensvatbaar bleek. Ook nu wil de Provincie eerst weer tientallen miljoenen besteden aan vernieuwing van de baan, voordat gekeken gaat worden naar de echte betekenis van MAA. De Provincie wil niet bij voorbaat bekijken of MAA wel bestaansrecht heeft. Daarom heeft de Alliantie Tegen Uitbreiding MAA zelf maar opdracht gegeven voor een Maatschappelijke Kosten Baten Analyse (MKBA) op hoofdlijnen. De Alliantie heeft enkele gerenommeerde onderzoekers in de arm genomen, die goed thuis zijn in de luchtvaartwereld en ervaren zijn in het toepassen van de MKBA-methodiek. Bij een MKBA worden voor verschillende scenario’s alle effecten in beeld gebracht, dus niet alleen positieve, maar ook negatieve; niet alleen economische, maar ook andere effecten, zoals voor milieu en leefbaarheid. Alle effecten worden in geld uitgedrukt, zodat een totaalresultaat berekend kan worden van het saldo van alle positieve en negatieve aspecten. Het volledige concept is in juli 2020 beschikbaar. Dit wordt dan nog voorgelegd aan andere betrokken partijen. Op de eerste bijeenkomst (op 22-6-20) van de 'challengegroep' die ingesteld is door de heer Pieter van Geel*, staat de MKBA op de agenda. Er wordt een goed toegankelijke publieksversie geschreven. In augustus of september 2020 wordt alles openbaar. De MKBA in opdracht van de Alliantie wordt volledig betaald door inwoners van Zuid-Limburg. De totale kosten van de MKBA (onderzoek, symposium en brochure over de uitkomsten) worden begroot op € 25.000."

* "Gedeputeerde Staten hebben voor de provinciale vertaling van de landelijke Luchtvaartnota voor MAA aan de heer Pieter van Geel opdracht gegeven om op innovatieve wijze met de regio via participatie en overleg met de omgeving (omwonenden en maatschappelijke organisaties, experts, bedrijven en overheden) en na een passende weging van de verschillende belangen tot het best haalbare advies te komen over de ontwikkeling van Maastricht Aachen Airport tot een toekomstbestendige en duurzame luchthaven. De heer van Geel opereert onafhankelijk. Hij formuleert een advies op persoonlijke titel voor Gedeputeerde Staten, die dit advies vervolgens aan Provinciale Staten voorleggen. Het advies treedt niet in de plaats van een formeel besluitvormingstraject, maar moet zorgen voor een steviger en meer gedragen fundament en de voorbereiding daarvoor, met name voor het aansluitend aan te vragen Luchthavenbesluit.
De heer van Geel heeft - op basis van de eerste verkennende gesprekken – besloten te gaan werken met overleggroepen vanuit omwonenden, bedrijfsleven, overheden en maatschappelijke organisaties. Uit deze groeperingen stelt hij een challengegroep samen waarmee hij het proces doorloopt om te komen tot een zo breed mogelijk gedragen advies over de ontwikkelrichting van MAA. Het advies zal in het najaar van 2020 verschijnen. Onder deze link treft u de beschikbare achtergrondrapporten aan. Deze informatie zal gedurende het proces worden aangevuld met actuele informatie."

Nadere informatie
Wie zich nader wil verdiepen in de complexe materie van het recente verleden, het heden en de beoogde toekomst van MAA, kan terecht bij de volgende instanties, personen en sites:

- "De Commissie Regionaal Overleg luchthaven Maastricht (CROM) is het onafhankelijke overleg- en adviesorgaan voor verenigingen van bewoners, regionale en lokale overheden en luchtvaartpartijen. Met als doel om hinder van de luchthaven Maastricht-Aachen Airport zoveel mogelijk te beperken en een optimaal gebruik van de luchthaven te bevorderen. Het doel van de Commissie is door middel van overleg tussen de leden een zo goed mogelijk gebruik van de luchthaven te bevorderen. Een gebruik dat recht doet aan de belangen van de verschillende leden. Enerzijds betekent dit het stimuleren van de ontwikkeling van luchthaven Maastricht als mainport. Anderzijds betekent dit het zorgen voor een aangename leefomgeving voor omwonenden van de luchthaven. Naast de taak om door overleg tussen de leden het gebruik van de luchthaven te bevorderen, kan de CROM ook advies uitbrengen."

- "We love MAA. De naam zegt het eigenlijk al: we love Maastricht Aachen Airport. Nou ja, love... Ja, sommige van ons wel. Maar we zijn er ook van overtuigd dat deze luchthaven een plus is voor onze provincie. Een grote plus. Qua economie, bereikbaarheid en beleving. En ja natuurlijk hoort bij een luchthaven overlast. We vragen niemand om voor of tegen te zijn. Maar we vragen iedereen wel om te oordelen op basis van feiten en kennis. En niet op basis van geruchten, aannames of onjuiste informatie. Laten we in gesprek blijven met elkaar. Op basis van feiten. En die vind je op deze website. Bijvoorbeeld m.b.t. fijnstof. En m.b.t. maatregelen die de luchthaven heeft genomen om de ervaren overlast voor omwonenden te verminderen. En hier vind je een pagina met 'feiten en fabels' m.b.t. MAA. En hier nog een.

De drijvende kracht achter 'We love MAA' bestaat mensen met een liefde voor en achtergrond in de luchtvaart. En door deze liefde voor de luchtvaart, kunnen wij slecht tegen de fabels die regelmatig overal te lezen en horen zijn. Soms per ongeluk, maar soms ook met opzet. Om de publieke opinie te beïnvloeden. En hier trekken wij tegen ten strijde. Door het beantwoorden van vragen en het verifiëren of ontkrachten van alles wat je over Maastricht Aachen Airport in de media leest. Zodat iedereen zijn eigen mening kan vormen. Op basis van feiten en niet op basis van stemmingmakerij. Maar ook de mensen die ons volgen en steunen door hun stem voor Maastricht Aachen Airport uit te spreken zijn 'We love MAA'. Want dankzij de steun van al deze mensen zijn nu ook de liefhebbers van de luchthaven zichtbaar en hoorbaar."

- Links naar honderden nieuws-artikelen m.b.t. MAA in de - doorgaans Limburgse - media, sinds medio 2018.

- Visie en diverse opiniestukken van journalist Michel Brouwers, die, hoe hij het ook wendt of keert, maar geen 'nut en noodzaak' kan ontdekken aan het open houden (laat staan beoogd uitbreiden) van het - volgens hem in verleden, heden en toekomst structureel verlieslijdende - MAA.

- "De in 2018 opgerichte Stichting GUVB (Geen Uitbreiding Vliegveld Beek) heeft als doel: het voorkomen en bestrijden van ontwikkelingen op de luchthaven Maastricht Aachen Airport (MAA), die de gezondheid, het leef- en woonklimaat alsmede de veiligheid van de inwoners van Zuid-Limburg aantasten en bedreigen, en het verrichten van al wat hiermee verband houdt of daartoe bevorderlijk kan zijn. De stichting vertegenwoordigt de Alliantie Tegen Uitbreiding MAA (hierna te noemen “de Alliantie”) die uit 10 groeperingen bestaat, namelijk Stichting GUVB, Donatiefonds Boze Moeders, Stichting Verontruste Artsen, Omwonenden MAA, Milieudefensie Meerssen, Milieudefensie Maastricht (opvolger van Stichting Klaor Loch Maastricht), Stichting Milieu Front Eijsden, Stichting Natuurlijk Geuldal, Burgerinitiatief Vallei Lemiers, en Natuur- en Milieufederatie Limburg, en een groeiend aantal verontruste inwoners van Zuid-Limburg. De aanleiding voor het vormen van de Alliantie en de oprichting van de stichting is het plan van de Provincie Limburg om MAA financieel rendabel te maken door o.a. in te zetten op een forse uitbreiding van het zware vrachtvliegverkeer."

- "Omwonenden MAA is een platform voor de omwonenden van het vliegveld, die tegen uitbreiding en daarmee vergroten van de overlast van MAA zijn. Dat 'omwonen' varieert van 140 meter tot een paar kilometer van de baan. Denk aan Geulle, Moorveld, Kasen, Bunde, Meerssen, Amby, Rothem, Schietecoven, Humcoven, Ulestraten, Genhout, Kelmond, Geverik, Beek etc. Wij hebben de afgelopen decennia in harmonie met de luchthaven kunnen leven en wonen, maar sinds het najaar van 2017 is de balans danig verstoord. Onze leefomgeving en vooral gezondheid komt in het gedrang en dat pikken we niet. We zijn actievoerders die met argumenten het gesprek aangaan maar ook met oplossingen komen." - Reacties van omwonenden m.b.t. overlast MAA.

- Petitie 'Stop vlieghinder Maastricht Aachen Airport'.

- "Mocht het aantal vluchten van en naar Maastricht Aachen Airport in de toekomst groeien, dan betekent dat het failliet van de Zuid-Limburgse toeristensector. Dat laat Anya Niewierra, algemeen directeur van de Zuid-Limburgse VVV, aan L1 weten (juni 2019). Volgens haar komen toeristen naar Limburg voor stilte en rust. Met mogelijk 30.000 extra vliegbewegingen vanaf MAA zal dat pluspunt voor de Limburgse toeristensector wegvallen. Vooral de gemeenten in het Heuvelland zullen de dupe zijn. "De vluchten zullen vooral plaatsvinden boven de gemeenten Valkenburg aan de Geul, Eijsden-Margraten, Gulpen-Wittem en Vaals. Daar overnachten jaarlijks 3,8 miljoen toeristen van de in totaal 6 miljoen mensen die onze streek bezoeken", aldus Niewierra." (bron en voor nadere informatie zie de link)

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- Dankzij kapelaan J. Willems die in 1954 een Mariakapel bouwt, krijgt de verering van O.L. Vrouw van de Wonderdadige Medaille in Beek op bijzondere wijze gestalte. Een vervolg daarop komt in 1962 met de bouw van parochiekerk O.L. Vrouw van de Wonderdadige Medaille (O.L. Vrouweplein 2), ontworpen en gebouwd door architect H. Koene uit Maastricht. De kerk was zeer ‘nieuwerwets’* en telde ongeveer 700 zitplaatsen. (3324) * Elders wordt de kerk ‘zeer modern’ genoemd. In de architectuurgeschiedenis wordt de term ‘modern’ echter gebruikt voor vooruitstrevende gebouwenontwerpen uit de jaren twintig en dertig van de 20e eeuw. De kerk is in 2001 aan de eredienst onttrokken. In november van dat jaar werd bekend dat voor de kerk een sloopvergunning was aangevraagd. Sindsdien is er jarenlang niets gebeurd. Enkele partijen wilden de kerk handhaven en er appartementen in bouwen. Na jaren van leegstand en discussie over de toekomst is de kerk in 2012 toch gesloopt.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Beek heeft 11 rijksmonumenten.

- Beek heeft 1 gemeentelijk monument.

- De St. Martinuskerk in Beek (Burgemeester Janssenstraat 9) vervangt een gotisch, pseudobasilicaal gebouw met westtoren. Het huidige neoromaanse gebouw is in drie fasen gebouwd naar de oorspronkelijke plannen van L. von Fisenne, waarmee werd begonnen in 1888. Men bouwde na een onderbreking van enkele jaren voort in 1893 en Jos Cuypers en Jan Stuyt voltooiden de kerk in 1910. In 1989-1990 is er gerestaureerd. De kerk is in het bezit van prachtige gebrandschilderde ramen, muurschilderingen, een hoofdaltaar en twee zij-altaren, twee identieke biechtstoelen uit het begin van de 19e eeuw en één uit 1904, een doopvont uit 1632, houten beelden uit de periode 1500-1800 en diverse schilderijen. (3324) - Site St. Martinusparochie.

- De Hervormde (PKN) kerk (Raadhuisstraat 28) dateert uit 1837. Na de Franse tijd kent een deel van Limburg een periode die wordt aangeduid als het ‘Belgisch intermezzo’. Een aantal kerkjes in de regio dankt zijn bestaan aan deze tijd, waarin het gezamenlijk gebruik door hervormden en katholieken van de oude kerken werd beëindigd. Net als bijvoorbeeld Meerssen kreeg Beek als gevolg hiervan een nieuwe Nederlands Hervormde kerk. In de kerk bevindt zich een bijzonder orgel, het De Rijckere-orgel, in 1776 gebouwd door de gebroeders De Rijckere voor de NH kerk in Axel en in 1924 overgeplaatst naar zijn huidige locatie. Het orgel is in 1983 gerestaureerd. (3324)

De Protestantse Gemeente Geleen - Beek - Urmond dankt haar bestaan grotendeels aan de mijnindustrie, met name aan de voormalige Staatsmijn Maurits. In de eerste helft van de 20e eeuw ontstond hier werkgelegenheid, die heel wat landgenoten van boven de grote rivieren naar het zuiden trok. Deze migratie had tot gevolg, dat er zich mensen vestigden van "protestantse komaf". Deze stichtten hier vervolgens protestantse kerken. Overigens bestonden in de laatstgenoemde twee dorpen al eeuwenlang kleine Hervormde gemeenten.

- De voormalige hervormde pastorie (adres?) dateert uit 1723. Sinds 1828 deed het dienst als pastorie van de Nederlands Hervormde Gemeente. Het is een bakstenen gebouw met speklagen. Na een restauratie in 1966 is het in 1989-1990 opnieuw ingrijpend gerestaureerd, waarbij een deel van de tuin voor het publiek is opengesteld.

- Het oorlogsmonument bij de Sint Martinuskerk dateert uit 1969 en is ontworpen door de Beekse kunstenaar Arthur Spronken.

- "In het gebouw van de voormalige Distilleerderij Jacques Hennekens in Beek is het Elsmuseum ingericht, een museum dat helemaal in het teken staat van de bekende kruidenbitter Els La Vera. De authentieke koperen distilleerapparaten vormen de kern van dit museum. Het distilleren wordt op kleine schaal door vrijwilligers gedemonstreerd. Bij een bezoek word je door gidsen rondgeleid. Op de vroegere kruidenzolder word je met een diapresentatie ingewijd in de geschiedenis van het distilleren in het algemeen en van Els La Vera in het bijzonder. Ook kun je daar diverse voorwerpen bewonderen uit de vroegere distilleerderij. Verder worden er op de verdieping wisseltentoonstellingen ingericht. Na de rondleiding kun je vertoeven in het proeflokaal Sint-Augustijn om er een Elske te drinken. Een biertje, frisdrank of een kop koffie of thee is natuurlijk ook mogelijk.

Geschiedenis. De kruidenbitter, die later bekend werd onder de naam Els, vindt zijn oorsprong op landgoed Genbroek. In 1821 begint G.J.H. Hennekens daar een distilleerderij. Door het grote succes worden de bedrijfsactiviteiten in 1828 verplaatst naar het centrum van het dorp, tegenover de monumentale boerenhoeve aan het Wolfeinde. Later is de distilleerderij naar deze hoeve verplaatst. In 1980 wordt de distilleerderij verkocht aan Heineken, die de productie onderbrengt bij Bols. Van 1980 tot 1990 vervaardigt Bols Royal Distilleries de Els La Vera in Beek, daarna gaat de productie naar Zoetermeer. In 1994 stuurt Bols de gerestaureerde distilleerapparatuur als geschenk terug naar de gemeente. Besloten wordt om ze als industrieel erfgoed in museale vorm aan het publiek te presenteren.

Realisatie museum. In 1995 wordt een stichting in het leven geroepen met als doel de realisatie van het Elsmuseum in een van de gebouwen van de distilleerderij. Geldelijke bijdragen worden ontvangen van de provincie Limburg, de gemeente, Anjerfonds Limburg, het ANWB-Zimmermanfonds, Heineken Brouwerijen en Bols Royal Distilleries. Ook vele bedrijven uit de omgeving steunen het project met geld of materialen. De lokale architect J. Wehrung, tevens bestuurslid, draagt zorg voor de verbouwings- en inrichtingsplannen. Hij weet de authenticiteit van het gebouw te koppelen aan een eigentijdse presentatie. Op 29 september 2000 was de officiële opening van het Elsmuseum. Elske was terug in Beek!" - Hier vind je de openingsdagen en -tijden. De entree is slechts 2,50 euro. Kinderen t/m 12 jaar gratis entree.

- "Met een gedurfd en eigentijds concept laten we de bezoeker van Oorlogsmuseum Eyewitness in Beek ooggetuige zijn van de Europese geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog. In 13 diorama’s worden met 150 levensechte mannequins en originele attributen verschillende oorlogsscènes uitgebeeld. De Duitse parachutist August Segel, fictief hoofdpersonage van het museum, neemt de bezoeker mee langs de belangrijkste fronten in Europa. Middels brieven naar het thuisfront kun je zijn verhaal volgen. Met een indrukwekkende film, foto’s, iPads met achtergrondinformatie en geluidseffecten willen we alle zintuigen prikkelen. De collectie bestaat uit een zeer uitgebreide verzameling van louter originele attributen en uniformen. Eyewitness laat ook een aantal topstukken zien die voorheen zelden of nooit aan het publiek zijn getoond. Kortom: een museum met een verhaal!"

Enkele 'recensies': Erik van den Dungen, directeur Oorlogsmuseum Overloon: "Eyewitness in Beek ligt geografisch midden tussen de grote WO2-slagvelden van West-Europa en geeft deze op ongeëvenaarde wijze weer." Ton Heerts, directeur Vfonds: "Heel goed dat ook in deze regio op eigentijdse wijze aandacht wordt besteed aan de Tweede Wereldoorlog. In elke regio, in elke buurt, in elke straat en in elk huis is het verhaal weer verschillend. Maar de gevolgen waren overal hetzelfde. Vrijheid is zwaar bevochten en elke dag opnieuw blijkt dat het niet vanzelfsprekend is. Daarom is een bezoek aan dit museum voor iedereen van groot belang." Camille Oostwegel, Proprietaire-Fondateur Chateau Hotels & Restaurants: "Ik was bij mijn eerste bezoek erg onder de indruk van de verhaallijn, de levensgetrouwe presentatie, de unieke objecten en détails. Zeer educatief ook voor de jeugd!" Erik Somers, NIOD-historicus Amsterdam: "Aansprekend en informatief. Vanuit een verrassende invalshoek wordt de oorlog teruggebracht tot de menselijke maat." Hier vind je de openingsdagen en -tijden en toegangsprijzen van Oorlogsmuseum Eyewitness.

Terug naar boven

Evenementen en activiteiten

- Op de Facebookpagina 'Belevend Beek' vind je tips over wat er binnenkort in deze gemeente te doen is.

- Bij de Poort naar het Heuvelland Trailrun (hardlopen, op een zondag in januari) kun je kiezen uit de afstanden 16 en 30 km.

- Carnaval. - Carnavalsvereniging Baeker Pottentaote. - "Stichting Boont & Blauw wil carnaval promoten samen met de Baeker Pottentaote, de horeca en de Leechtsjtoet Baek."

- Koetsentocht (op een zondag in maart).

- Paasveejaarmarkt (tweede zondag voor Pasen) met vee-tentoonstelling en veekeuring.

- Zomerkermis op de tweede za/zo/ma/di na Pinksteren, met op zondag de grote Bronkprocessie.

- Najaarskermis op za/zo/ma/di op of na 19 oktober.

- Sinte-Leciejaarmarkt (op een zaterdag of zondag op of rond 13 december). In Beek werd de heilige Lucia onder meer aangeroepen als patroon tegen dysenterie of buikloop. De cultus trok pelgrims uit de regio. In de eerste helft van de 20e eeuw liep de belangstelling terug, maar in 1952 kwam er een kentering, met als resultaat een folkloristisch getinte cultus. Vanaf dat jaar kiest men jaarlijks tijdens het St. Luciafeest een 'lichtkoningin' om het feest luister bij te zetten. Als verrichtster van liefdadige werken is de lichtkoningin inmiddels onderdeel van de Beekse identiteit geworden.

- De Internationale Trekpaarden- en Hafliger Markt (op een zondag half december) is een Paardenmarkt met keuring, op de Markt.

- Beek FM is het initiatief dat zich eind november 2017 heeft ingezet voor Make-A-Wish Nederland (voorheen ‘Stichting Doe Een Wens’), een non-profitorganisatie die wensen van kinderen met een levensbedreigende ziekte vervult. Het radiostation was opgebouwd in Café d’n Dobbele Vônck, en is 72 uur door 3 diskjockeys bemand (Remco Pijpers, Koen Harbers en Silvan Falchi). Iedereen kon de DJ’s komen aanmoedigen, door de kleine uurtjes heen helpen en natuurlijk liefst ook geld doneren. Eten was verboden, het enige wat de diskjockeys kregen waren 2 sapjes per dag. Het is de intentie om er een 3-jaarlijks evenement van te maken. De volgende keer is dus in 2020.

Terug naar boven

Natuur en recreatie

- Natuurcentrum Moorheide (Moorheide 1) van IVN afdeling Spau-Beek is gevestigd in de kelderruimte van het AZC (Asielzoekerscentrum) Sweikhuizen in de buurtschap Oude Kerk, het voormalige retraitehuis van Spaubeek. In dit centrum is een permanente tentoonstelling van vogels en nestkasten, zoogdieren, bijen, geologie etc. Verder is er in ruime mate documentatie en informatie beschikbaar. Het natuurcentrum is in de maanden oktober t/m april iedere zondagmiddag voor het publiek geopend van 14.00 tot 16.00 uur. Ook tijdens activiteiten en themazondagen ben je van harte welkom. In de Groene Winkel zijn o.a. voedertafels en nestkastjes te koop. De toegang is gratis.

- Overdekt zwembad, De Haamen 2. Tel. 046-4360180.

- Weekmarkt op woensdagochtend.

- ASTA Theater.

Terug naar boven

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Beek, met laagsteprijsgarantie!

Terug naar boven

Links

- Gemeente: - Officiële site van de gemeente Beek. - Nieuws van de gemeente op Twitter.

- Media / nieuws: - "Bie Os is dé omroep in de Westelijke Mijnstreek met een variatie aan programma’s, samengesteld door ca. 100 gemotiveerde vrijwilligers. Het is een jonge, dynamische en stimulerende organisatie met actuele, creatieve en interactieve programma’s voor een groot publiek. Uitgangspunten voor Bie Os zijn: kwaliteit, continuïteit en onderscheidendheid. Bie Os - mijn streekomroep is in 2019 ontstaan door het samengaan van Streekomroep Start (voor de gemeenten Sittard-Geleen en Beek) en Lokale Omroep Stein en heeft een uitzendgebied van ruim 130.000 inwoners. De TV Gezet biedt dagelijks het laatste nieuws uit de streek. De redactie zorgt dagelijks voor een up to date nieuwsvoorziening, inclusief achtergronden. Het is ook een platform voor verenigingen die hun activiteiten willen delen. Een groot aantal vrijwilligers maakt dagelijks radioprogramma’s. Live muziek, actualiteiten, lokale artiesten, en een variatie aan muziekstijlen komt aan bod. Met ieder uur landelijk en lokaal nieuws en muziek in een goede variatie, die dagelijks van 06.00 uur tot 24.00 uur is te beluisteren."

- Sport: - Voetbalvereniging VV Caesar is opgericht in 1920 en is de grootste vereniging binnen de gemeente.

- Handbalvereniging BFC heeft meer dan 400 leden, divisie t/m F jeugd. Ze spelen in Sporthal De Haamen.

- Welzijn: - "WOP* De Carmel is in 2015 ontstaan, na een bewonersavond waarop één vraag werd gesteld: "Wat wilt u voor uw wijk? Alle antwoorden zijn goed. Realiseer u wel dat u kartrekker wordt van de werkgroep, evt. met ondersteuning van het sociaal werk." Vanaf deze bewonersavond is het aantal vrijwilligers in de wijk enorm gestegen (van 20 naar ruim 70), net als het aantal activiteiten (van tientallen naar honderdtallen!). Inmiddels kan geconstateerd worden dat in deze wijk van Beek: eenzaamheid afneemt; sociale controle toeneemt; respect toeneemt; saamhorigheid toeneemt; bereidheid tot meewerken bij een activiteit toeneemt; overlast is afgenomen; het aantal buurtmantelzorgers en -maatjes is toegenomen. Nieuwe initiatieven die er toe doen, bijvoorbeeld over afval scheiden en brieven bezorgen bij weghalen brievenbus, ontstaan in de wijk." (bron: Platform Vrijwillige Inzet)
* = WijkOntwikkelingsPlan.

- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Beek B. Janssenstraat, - idem Nieuwe Hof, - idem Raadhuisstraat, - idem St. Martinusstraat.