Giessenburg

Plaats
Dorp
Molenlanden
Alblasserwaard
Zuid-Holland

giessenburg_collage.jpg

Giessenburg is een dorp in de provincie Zuid-Holland, in de streek Alblasserwaard, gem. Molenlanden. Het was een zelfstandige gem. t/m 1985. In 1986 over naar gem. Giessenlanden, in 2019 over naar gem. Molenlanden. (© Jan Dijkstra, Houten)

Giessenburg is een dorp in de provincie Zuid-Holland, in de streek Alblasserwaard, gem. Molenlanden. Het was een zelfstandige gem. t/m 1985. In 1986 over naar gem. Giessenlanden, in 2019 over naar gem. Molenlanden. (© Jan Dijkstra, Houten)

Giessenburg..JPG

Giessenburg, gezien over het veenriviertje de Giessen

Giessenburg, gezien over het veenriviertje de Giessen

Giessenburg.JPG

De Hervormde kerk van Giessenburg

De Hervormde kerk van Giessenburg

Giessenburg (2).JPG

De Giessen bij Giessenburg

De Giessen bij Giessenburg

dieselgemaal.jpg

Dieselgemaal Over- en Nederslingeland aan de Smoutjesvliet bij Giessenburg

Dieselgemaal Over- en Nederslingeland aan de Smoutjesvliet bij Giessenburg

dieselgemaal_2.jpg

Het prachtig landelijk gelegen dieselgemaal bij Giessenburg dat uitslaat van de Achterwetering naar de Smoutjesvliet

Het prachtig landelijk gelegen dieselgemaal bij Giessenburg dat uitslaat van de Achterwetering naar de Smoutjesvliet

smoutjesweg.jpg

De zeer lange Smoutjesweg bij Giessenburg, dit is toch wel echt Alblasserwaard!

brug.jpg

Giessenburg, de brug over de Smoutjesvliet in de Provincialeweg dichtbij de Slingelandse Plassen

Giessenburg, de brug over de Smoutjesvliet in de Provincialeweg dichtbij de Slingelandse Plassen

slingeland.jpg

Het natuurgedeelte van natuur- en recreatiegebied Slingeland, ook bekend als de Slingelandse Plassen, valt onder het dorpsgebied van Giessenburg. Het recreatiegedeelte valt voornamelijk onder Goudriaan, waar wij het gebied hebben beschreven.

Het natuurgedeelte van natuur- en recreatiegebied Slingeland, ook bekend als de Slingelandse Plassen, valt onder het dorpsgebied van Giessenburg. Het recreatiegedeelte valt voornamelijk onder Goudriaan, waar wij het gebied hebben beschreven.

Giessenburg

Terug naar boven

Status

- Giessenburg is een dorp in de provincie Zuid-Holland, in de streek Alblasserwaard, gemeente Molenlanden. Het was een zelfstandige gemeente t/m 1985. In 1986 over naar gemeente Giessenlanden, in 2019 over naar gemeente Molenlanden. De gemeente had samen met buurgemeente Schelluinen tot de herindeling van 1986 een gemeenschappelijke burgemeester. In het voormalige gemeentehuis is nu het museum van de heemkundekring gevestigd.

- Na de fusie van de gemeenten Giessen-Nieuwkerk en Peursum in 1957 tot de nieuwe gemeente Giessenburg (waar ook het dorp Giessen-Oudekerk nog aan was toegevoegd vanuit de gemeente Giessendam), zijn niet alleen de gemeentenamen maar ook de gelijknamige plaatsnamen vervallen en is men beide kernen tezamen als dorp Giessenburg gaan beschouwen. Geografisch gezien zal het nooit echt één dorp worden, omdat de kernen worden gescheiden door de rivier de Giessen (Giessen-Nieuwkerk ligt Z ervan en Peursum N ervan), slechts nabij beide kerken door een brug met elkaar verbonden.

- Lokaal worden de namen soms nog wel gebruikt, om aan te duiden in welk Giessenburgs gedeelte (N of Z van de Giessen) een bepaald object is gelegen. Zo spreekt Basisschool Het Tweespan bijvoorbeeld nog van ‘locatie Giessen-Nieuwkerk’. En Peursum heeft ook nog altijd een duidelijke eigen identiteit, met o.a. een eigen buurtverenigng.

- Onder het dorp Giessenburg vallen ook de buurtschappen Klein Peursum (voor de postadressen), Muisbroek, Peursum (in geografisch opzicht, zie hierboven) en Pinkeveer (of Neder-Slingeland), en, ook alleen voor de postadressen, ook het dorp Giessen-Oudekerk.

- Wapen van de voormalige gemeente Giessenburg.

Terug naar boven

Naam

Oudere vermeldingen
1514 den heere van Gysenborch, 1573 Giessenburg, 1677 Gyssenburgh, 1773 Giesenburg.

Naamsverklaring
Betekent burg 'versterkte plaats, burcht', later ook 'statig huis', aan het water de Giessen, waarvoor zie Giessendam.(1)

Terug naar boven

Ligging

Het dorp Giessenburg ligt aan weerszijden van de river de Giessen en ligt verder NO van de dorpen Giessen-Oudekerk en Hardinxveld-Giessendam, N van de A15, NNO van het dorp Boven-Hardinxveld, WNW van het dorp Schelluinen, NW van de stad Gorinchem, ZW van het dorp Hoornaar, ZZW van het dorp Goudriaan, ZO van de dorpen Molenaarsgraaf en Bleskensgraaf, O van het dorp Wijngaarden en ONO van het dorp Sliedrecht.

Terug naar boven

Statistische gegevens

Het dorp Giessenburg heeft ca. 1.600 huizen met ca. 4.100 inwoners (dit is exclusief het aantal huizen en inwoners voor het dorp Giessen-Oudekerk).

Terug naar boven

Geschiedenis

Het huidige Giessenburg voorzover gelegen ten zuiden van de Giessen, was het vroegere Giessen-Nieuwkerk. De noordzijde van de Giessen bestond in deze omgeving uit de ambachten Giessendam, Giessen Oudkerk en Peursum, met als hoofdkerk de kerk in Giessen Oudkerk. Zie verder aldaar. In Peursum (gelegen op de noordoever van de Giessen tegenover Giessen-Nieuwkerk) kwam een kapel en daarmee een parochie. In Giessendam kwam ook een kapel, zij het op grondgebied van Hardinxveld, dus op de zuidoever van de Giessen.

Giessen-Nieuwkerk, waar in het laatste kwart van de 19e eeuw vermoedelijk een kleine joodse gemeenschap heeft bestaan, maakte sinds 1899 deel uit van de joodse gemeente van Leerdam.

Als je je nader wilt verdiepen in de geschiedenis van Giessenburg, kun je terecht bij de volgende instanties en literatuur:

- "Geschiedkundige Vereniging Giessenburg en Schelluinen is opgericht in 1978. De vereniging heeft ongeveer 500 leden en houdt zich op diverse manieren bezig met de (pre)historie van de genoemde voormalige gemeenten, die lange tijd onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn geweest. Zo hadden zij tot aan het ontstaan van de gemeente Giessenlanden in 1986 één gezamenlijke burgemeester. Centraal in de vereniging staan de vele vrijwilligers. Zij organiseren lezingen, verrichten historisch onderzoek, beheren Museum Het Reghthuys en haar collectie en verzorgen wisseltentoonstellingen. Vier keer per jaar verschijnt De Kroniek, waarin de geschiedenis van de dorpen wordt beschreven. Kijk eens op onze website voor meer informatie over al onze activiteiten, kom naar een van onze interessante lezingen of ontdek Museum Het Reghthuys. Je bent van harte welkom!" Museum Het Regthuys is het museum van de geschiedkundige vereniging. Het museum omvat een stijlkamer, boerenkamer, dorpskamer, Oranjeverzameling, verzameling Tweede Wereldoorlog en twee archeologische collecties.

- Een deel van het boekje Giessenburg in oude ansichten is via de link ook online te lezen. D.w.z. alleen een deel van de teksten, en zonder afbeeldingen. Op die pagina is dat boekje ook nog te bestellen.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Giessenburg heeft 27 rijksmonumenten.

- Giessenburg heeft 36 gemeentelijke monumenten.

- Hervormde kerk (Kerkweg 1) van de Hervormde Gemeente Giessen-Nieuwkerk en Nederslingeland. Toren en koor van de kerk stammen uit de 15e eeuw, het schip is in de 19e eeuw geheel herbouwd in een hoogte die aansloot bij het koor. Maar omdat het oorspronkelijke schip veel lager was, is nu de juiste verhouding tot de toren zoek. Het oudste deel van de kerk, het koor, is gebouwd rond 1450. In 1878 kwam er een nieuw middenschip tussen toren en koor. Het koor was ook in slechte staat maar afbraak werd verhinderd door baron d’Ablaing van Giessenburg. Restauratie in 1970-1971. Het koor werd terug gebracht in zijn oorspronkelijke staat. De preekstoel is uit 1684. De in de kerk hangende rouw- en wapenborden zijn van de families De Boodt en d’Ablaing, destijds eigenaar en ambachtsheer van de vrije heerlijkheid Giessen-Nieuwkerk.

- Dieselgemaal Over en Neder Slingeland / De Schuilplaats (Postkade 1), met extern scheprad, was in gebruik tot 1980. Het is door de Stg. Uitvoering Landschapsplan ingericht als schuilplaats en meditatieve ruimte voor passanten. Ingang aan de Smoutjesweg.

Overige bezienswaardige panden o.a.: - Doetseweg 8, 24, 39, 53. - Dorpsstraat 13, 32, 34. - Neerpolderseweg 16, 27, 28, 45, 57, 63, 72b.

- Ons Museum is gevestigd in een voormalige stoomgraanmalerij uit 1909. De koopmanswoning is van ca. 1850. Op de bovenste verdieping treft u Ons Museum aan met een kruidenierswinkel, een eeuwenoude smederij en diverse verzamelingen oud speelgoed, blikken, radio’s et cetera. Ook is er Maastrichts aardewerk van 1850 tot 1930 te bewonderen.

Terug naar boven

Evenementen en activiteiten

- Koningsdag.

- Beleef Giessenburg (op een zaterdag eind juni) is een evenement waar verenigingen, ondernemers en hobbyisten uit het dorp je laten zien wat ze te bieden hebben.

- Als het in de winter hard genoeg vriest, faciliteert IJsclub De Giessen het schaatsgebeuren in Giessenburg.

Terug naar boven

Landschap, natuur en recreatie

- De Doetsekom in Giessenburg is het grootste openluchtzwembad van de Alblasserwaard. De Doetsekom is aantrekkelijk voor zowel sportieve als recreatieve zwemmers. Naast het 50 meter lange wedstrijdbad en het instructiebad van 25 meter lang en 14 meter breed is er een peuterbad en diverse glijbanen. De langste glijbaan is maar liefst 50 meter lang. Bij de kiosk kun je iets lekkers kopen en lekker onderuit zitten op het gezellige terras. Ook je zwemdiploma's kun je behalen bij De Doetsekom. Tijdens het seizoen organiseert De Doetsekom diverse evenementen.

Bij De Doetsekom nemen ze het milieu serieus en daarom beogen zij daar een zo verantwoord mogelijke invulling aan te geven. De baden worden bijvoorbeeld verwarmd met behulp van 120 zonnepanelen en om deze warmte zo optimaal mogelijk te gebruiken, maken zij ’s nachts gebruik van speciale afdekdekens. Zo blijft de warmte hangen en wordt er dus zo min mogelijk warmte verspild. Daarnaast vullen zij de baden met bronwater.

- Het riviertje de Giessen is nu een lieflijk binnenwater. Vroeger had ze venijnige korte bochten door het land geslagen en regelmatig brak ze door de gebrekkige bedijkingen heen. Daardoor onstonden wielen (meertjes als overblijfsel van een overstroming). De wiel aan de Doetseweg is ontstaan in het jaar 1553 bij een dergelijke dijkdoorbraak.

- Langs de Neerpolderseweg vind je op sommige erven ooievaarsnesten. Ooievaars kun je o.a. aantreffen in de polder Neder-Slingeland.

- Natuur- en recreatiegebied Slingeland, ook bekend als de Slingelandse Plassen, valt deels onder het dorpsgebied van Giessenburg, deels onder het dorpsgebied van Goudriaan, waar wij het gebied hebben beschreven.

- Natuurpad Giessenburg laat je kennismaken met openbaar groen, natuur en landschap binnen en buiten de bebouwde kom van het dorp.

Terug naar boven

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Giessenburg, met laagsteprijsgarantie!

Terug naar boven

Beeld

- Oude foto's en ansichtkaarten van Giessenburg op Facebook.

Terug naar boven

Literatuur

- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Giessenburg (online te bestellen).

Terug naar boven

Links

- Algemeen: - Site van en over Giessenburg.

- Nieuws: - Nieuws uit Giessenburg op Facebook. - Nieuws uit dit dorp en uit buurdorp Giessen-Oudekerk op Facebook.

- Belangenvereniging: - Dorpsoverleg Giessenburg vergadert elke 2e dinsdag van de maand in de Dorpskamer, vanaf 19.30 uur. Als je het als inwoner leuk vindt om een avond bij te wonen of om een onderwerp aan te dragen, dan ben je van harte welkom.

- Dorpskamer: - Dorpskamer Giessenburg is eind 2015 gerealiseerd en is een initiatief van de Dorpsraad. De Dorpskamer draait met een team van ca. 40 vrijwilligers. In de Dorpskamer is het afhaalpunt van bibliotheekorganisatie AanZet gevestigd. Je kunt hier je thuis of in de Dorpskamer gereserveerde boeken ophalen, en gelezen boeken weer inleveren. Naast het afhaalpunt bezit de Dorpskamer ook een eigen collectie jeugdboeken en boeken voor volwassenen, die je zonder lidmaatschap van AanZet kunt lenen. Ook staat er een pc waar je vrij gebruik van kunt maken, en is er gratis WiFi. Verder is er een kopieerapparaat /printer waar je tegen een kleine vergoeding gebruik van kunt maken.

In de Dorpskamer staat de koffie of thee of een glaasje fris altijd klaar, dus schroom niet en ga lekker aan een van de tafels of lekker op de bank zitten en neem een lekker bakje koffie of wat je wilt. Soms zijn er extra activiteiten. Deze, en evt. gewijzigde openingstijden, kun je vinden in de Agenda.

- Onderwijs: - "Het Tweespan is een openbare basisschool en is daarom toegankelijk voor alle kinderen, zonder onderscheid van godsdienst of levensbeschouwing. De missie van onze school is: "Samen leren, samen leren leven", hetgeen wij dagelijks in de praktijk brengen. We hebben een actief beleid tegen pesten. De betrokkenheid van de ouders bij de school stellen wij zeer op prijs. In 1997 is de school gefuseerd met de openbare school in Schelluinen en als fusienaam is gekozen: "OBS Het Tweespan te Giessenburg en Schelluinen".

In 2008 is de Brede School Giessenburg geopend. Hierin zijn, naast OBS Het Tweespan, gevestigd Peuterspeelzaal De Kruimeltuin, een kinderdagverblijf met buitenschoolse opvang en een lokaal van CBS De Hoeksteen. Het Tweespan beschikt over vier lokalen met in elk lokaal een digitaal schoolbord. Daarnaast is er een kleuterspeelzaal en zijn er twee multifunctionele ruimten. De architect had de opdracht om de nieuwe school licht en ruim te maken en dat is goed gelukt. Er is gebruik gemaakt van veel heldere kleuren. In de school staan overal computers met internet. Vanaf de kleuterleeftijd maken we onze leerlingen al vertrouwd met het gebruik van deze hulpmiddelen. Tevens breiden we dit pakket uit middels tekstverwerking, presentatievormen en andere digitale ontwikkelingen."

- Basisschool De Hoeksteen bestaat al sinds 1896, toen nog onder de naam "School met de Bijbel". Sinds 1986 staat de school in de Johan de Kreijstraat onder de naam CBS De Hoeksteen. De school wordt door ruim 300 leerlingen bezocht, verdeeld over 13 groepen, die enthousiast worden begeleid en ondersteund door zo'n 30 personeelsleden. "CBS De Hoeksteen: Fundament voor je Toekomst" is hun motto. Ze willen voor alle kinderen die de school bezoeken een fundament leggen, een Hoeksteen in hun ontwikkeling. Dit komt tot uiting in de identiteit, respect voor elkaar en de omgeving en een goede sfeer op school.

- Jeugd: - Jeugd- en Speeltuinvereniging Kindervreugd zet zich in voor de jeugd van Giessenburg e.o. De jeugd kan er o.a. knutselen, figuurzagen, handwerken, bingoën en zij organiseert het evenement Jeugdland.

- Sport: - De Giessen-Nieuwkerkse voetbalvereniging P.V.V. is opgericht in 1931. In de jaren vijftig wordt de naam gewijzigd in voetbalvereniging Peursum, afgekort v.v. Peursum. De naam is ontleend aan het dorp Peursum waar het eerste weiland, want veld kon je het eigenlijk niet noemen, in gebruik werd genomen. Al snel wordt naar een andere locatie gezocht en die wordt gevonden aan de Landscheiding op een perceel grond dat in eigendom is van de gemeente Hardinxveld. PVV. huurt deze grond voor een bedrag van Hfl. 2,50 per week, wat opgebracht moet worden door de toen 53 leden van de vereniging. Na diverse locatiewijzigingen in de loop der jaren, hebben ze tegenwoordig hun thuisbasis op Sportpark Giessenburg (Sportplein 1). In 2016 besluit de gemeente over te gaan tot een herindeling van het sportpark, waarbij op het hoofdveld van v.v. Peursum een sporthal zal worden gebouwd. De vereniging wordt gecompenseerd met een 2e kunstgrasveld en na sloop van de kantine met een grasveld met inloopveld.

Ook de dames van v.v. Peursum staan hun mannetje (tja zo heet dat nu eenmaal). Ze hebben zelfs zo'n goede reputatie dat in 2017 4 meiden van het Gorcumse GJC hier naartoe zijn 'overgelopen'.

- Op 3 mei 2019 zijn de eerste palen geslagen voor de nieuwe Sporthal de Giessenhal en voor het nieuwe voetbalveld op het sportcomplex van de voetbalvereniging. De sporthal beoogt voorjaar 2020 gereed te komen. Hoofdgebruiker wordt sportvereniging Vridos (= Vriendschap door Sport). Dit is een zogeheten omnisportvereniging, wat wil zeggen dat je er voor verschillende sporten terecht kunt, namelijk volleybal, gymnastiek, badmninton en bewegen op muziek. De nieuwe sporthal is groter dan de vorige. De vereniging heeft in de nieuwe sporthal dan ook ruimte voor een of meer nieuwe onderdelen. Men denkt met name aan (een) vechtsport(en). In 2018 heeft Vridos het 75-jarig bestaan gevierd.

- Hengelsportvereniging HSV De Alver is opgericht in 1967, omdat enkele mannen uit het dorp destijds op het Waterschap visten en graag op de Giessen wilden vissen, en dat mocht alleen als je lid was van een lokale hengelsportvereniging. Dus zo geschiedde. De vereniging is inmiddels uitgegroeid tot de grootste vereniging van Giessenburg, met ca. 1.100 actieve leden. Waarom de naam Alver? Een alver is een visje dat destijds in de Giessen voorkwam. Het is een zilverachtig visje dat maximaal 25 cm groot kan worden. Als eerbetoon aan de Alver is dat de naam van de visvereniging geworden. De vereniging heeft ten doel: het bervorderen van de hengelsport als sportieve recreatie; het beschermen en verbeteren van de visstand; in het algemeen het behartigen van de belangen van de sportvissers; en in het bijzonder van de bij de vereniging aangesloten leden; het uitzetten van vissoorten die voor de hengelsport van belang zijn. Leden kunnen vissen op de Buitengiessen, een deel van de Giessen, de hoofdwatergangen van Polder Peursum, de vliet langs de Neerpolderseweg, en in nog een aantal wateren in de omgeving die ze samen met HSV De Graafstroom hebben gepacht.

- Vrouwen: - Passage is een organisatie van vrouwen die vanuit het christelijk geloof een actieve rol willen vervullen in de samenleving. Meedoen aan en meedenken over actuele thema's, geloof en duurzame ontwikkeling wereldwijd. Passage is ontstaan vanuit een fusie van twee christelijk-maatschappelijke vrouwenbonden. Ontmoeting en ontwikkeling zijn de kernbegrippen van Passage. De vereniging gaat uit van de overtuiging dat Gods Woord op elk levensterrein en voor elke levensuiting toetssteen en richtsnoer moet zijn. Passage afd. Giessenburg heeft ca. 100 leden. De avonden worden worden 1 x per maand gehouden op donderdagavond.

- Zorg: - In september 2018 hebben projectontwikkelaar BM van Houwelingen en de gemeente Giessenlanden een overeenkomst ondertekend voor de realisatie van woonzorgcentrum De Groene Wei in Giessenburg. Begin 2017 zijn de voorbereidingen gestart met de projectontwikkelaar en zorgpartijen De Lange Wei en Syndion (maar de allereerste plannen voor dit project dateren al van ca. 10 jaar daarvoor). Deze partijen hebben nu geconstateerd dat het project haalbaar is. Doel van het project is het creëren van een wijk waar mensen kunnen wonen en zorg kunnen ontvangen en waar een sterke saamhorigheid heerst. In de nieuwe wijk wordt een complex met 36 appartementen gerealiseerd, waar De Lange Wei en Syndion hun diensten leveren. Daarnaast komen er nog 16 (levensloopbestendige) koopwoningen. Ook in deze koopwoningen kun je bij de zorgpartijen terecht voor je zorgvraag.

De nieuwe wijk wordt ontsloten vanaf de Neerpolderseweg. Verder is er een langzaamverkeerverbinding voorzien naar de straat Liesveld. Als alles volgens planning verloopt, starten de voorbereidende werkzaamheden in 2019 en de bouw in 2020. Eind 2020/begin 2021 wordt het project opgeleverd. Deze planning is afhankelijk van het verloop van de bestemmingsplanprocedure. De intentie is om naar aanleiding van dit project de bebouwde kom van het dorp enkele tientallen meters op te schuiven. Op die manier kan de 30-km-zone uitbreiden, zodat er ook een groter deel van de Neerpolderseweg onder valt. Ook wil het college een wandel- en fietspad aanleggen naar De Groene Wei, waar ook scootmobiels gebruik van zouden kunnen maken.

- Duurzaamheid: - "Wij zijn het groenste dorp aan de Giessen. En dat willen wij graag zo houden! Daarom heeft het Dorpsoverleg de werkgroep Duurzaam Giessenburg in het leven geroepen. Onder het motto 'verbeter de wereld, begin bij jezelf' hebben een aantal Giessenburgers de krachten gebundeld en initiatieven ontwikkeld om ons dorp duurzamer te maken. Op onze website lees je er meer over. Uiteraard kunnen we dit alleen bereiken als iedereen in het dorp een steentje bijdraagt. Doe je ook mee?"

- Veiligheid: - Brandweer Giessenburg.

Reactie toevoegen