- Den Oord is een buurtschap in de provincie Utrecht, in de regio Kromme Rijnstreek, gelegen op het Eiland van Schalkwijk, in grotendeels gemeente Wijk bij Duurstede. Een - niet zo zeer qua oppervlakte maar wel qua aantal panden - klein W deel (waaronder de kennelijke naamgever van de buurtschap: boerderij Den Hedra Oord, vanouds Den Oord) valt onder de gemeente Houten, vanouds als uithoek van het dorp 't Goy.
- Buurtschap Den Oord valt voor de postadressen grotendeels onder de stad Wijk bij Duurstede. Dat is het deel O van de Hoekse Dijk. Het deel W daarvan valt tegenwoordig voor de postadressen onder het dorp Schalkwijk (gem. Houten). Dit deel was vóór de aanleg van het Amsterdam-Rijnkanaal, waardoor het van het N hiervan gelegen gebied werd afgesneden, een 'wormvormig aanhangsel' en uithoek van het eveneens Houtense dorp 't Goy (zie ook deze pagina, punt 48). Op deze kaartreconstructies is dat goed te zien. Weliswaar zijn 't Goy en Den Oord fysiek wel met elkaar verbonden gebleven door de brug in de Beusichemseweg over het Amsterdam-Rijnkanaal. Deze binnengemeentelijke grenscorrectie (dus: voor de postadressen van 't Goy naar Schalkwijk) heeft plaatsgevonden ergens na de herindeling van 1962, waarbij de gemeente Schalkwijk in de gemeente Houten is opgegaan. In ieder geval heeft het sowieso plaatsgevonden bij de invoering van het huidige postcodesysteem in 1978, waarbij ieder pand aan een postadres met bijbehorende plaatsnaam - en dus dorp of stad - gekoppeld moest worden.
- Buurtschap Den Oord dient niet te worden verward met de iets O, en ook op het Eiland van Schalkwijk en in de gemeente Wijk bij Duurstede gelegen buurtschap De Noord.
- Buurtschap Den Oord heeft geen plaatsnaambordjes - in tegenstellling tot bijv. de nabijgelegen buurtschap Dwarsdijk - en heeft ook geen gelijknamige straatnaam, zodat je maar moet raden wanneer je er bent aangekomen...
Terug naar bovenOudere vermeldingen
1936 Oord.
Naamsverklaring
Betekent oord 'oeverland langs rivier', soms ook 'riviereiland'. Vergelijk Nieuwoord, Kortenoord, Ruigoord, Feijenoord.(1)
Buurtschap Den Oord ligt W van Wijk bij Duurstede, op het langgerekte O uiteinde van het Eiland van Schalkwijk, tussen het Amsterdam-Rijnkanaal in het N en de Lek in het Z, grotendeels rond een parallelweggetje onderlangs de Lekdijk West (en wellicht vallen de 6 boerderijen NO ervan aan de Broekweg er nog toe te rekenen). Dit weggetje heet op Google Maps 'Lekdijk Den Oord of Onderdijk' (maar voor de postadressen heet ook dit gedeelte Lekdijk West). De grens tussen de gemeenten Wijk bij Duurstede en Houten (en daarmee postaal gezien de kern Schalkwijk) loopt ter plekke langs de W van dit weggetje verticaal lopende Hoeksedijk. Hoekseweg 2 is gem. Wijk bij Duurstede, de nrs. 1-3 zijn gem. Houten. Verder nog een handvol boerderijen W hiervan, waaronder boerderij Den Hedra Oord, voorheen Den Oord.
Terug naar boven- In de Volkstelling van 1840 wordt buurtschap Den Oord niet (apart) vermeld.
- Tegenwoordig loopt de grens tussen 'Den Oord m.b.t. het postaal Schalkwijkse deel' en Cothen door het Amsterdam-Rijnkanaal. Dat is natuurlijk niet altijd zo geweest, maar toevallig liep de grens vanouds wel bíjna gelijk hieraan. Om deze grens écht recht te trekken, zijn bij de herindeling van 1962, waarbij gem. Schalkwijk naar gem. Houten is gegaan, tegelijkertijd middels grenscorrectie 2 kleine onbewoonde reepjes van in totaal 6 ha van de - toen nog - gemeente Cothen naar de gemeente Houten gegaan. Het betrof een horizontaal (tegenwoordig bebost) reepje N van het vanouds Houtense deel van Den Oord, en een hoekje NW van de Hoekse Dijk.
- Tegenwoordig omvat Den Oord ca. 20 huizen met ca. 50 inwoners.
Terug naar boven- Boerderij Den Hedra Oord (die vanouds Den Oord heette, dus de kennelijke naamgever van de buurtschap, óf de boerderij is naar de buurtschap genoemd, dat kan natuurlijk ook nog) staat vanouds achter in 't Goy - tegenwoordig dus voor de post gemakshalve 'in' Schalkwijk gelegen zoals beschreven onder Status - op Beusichemseweg 146, nabij de splitsing met de Lekdijk. Het is een 18e-eeuwse dwarshuisboerderij met een rieten schilddak. Er is het een en ander aan verbouwd, maar onder het deels witgepleisterde pand gaat nog 16e-eeuws muurwerk schuil.
- Het enige rijksmonument van buurtschap Den Oord staat op Lekdijk West 39; een voormalig 'waakhuis' met 'dijkmagazijn' uit ca. 1878 van het toenmalige Hoogheemraadschap Lekdijk Bovendams. Een soortgelijk waakhuis bevindt zich ook nog aan de Lekdijk in Amerongen. Dijkmagazijn nr. 5 De Doornboom, zoals het destijds heette, is door de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed gekwalificeerd als zijnde van algemeen belang vanwege de architectuur- en cultuurhistorische waarde als gaaf en herkenbaar voorbeeld van een dijkmagazijn en waakhuis. Tevens is het object van situationele waarde vanwege de ligging aan de Lekdijk. Tot de monumentale inventaris behoren onder meer het dijkbewakingsgereedschap en de oorspronkelijke tafels van het waakhuis.
Reactie toevoegen