Status

- Schalkwijk is een dorp in de provincie Utrecht, in de regio Kromme Rijnstreek, gemeente Houten. Het was een zelfstandige gemeente t/m 1961.

Veel gemeenten in ons land ontstaan in of rond 1812. Zo ook de gemeente Schalkwijk, die ontstaat als opvolger van het gelijknamige gerecht. De gemeente omvat aanvankelijk ook Tull en 't Waal en Honswijk. Reeds in 1818 is er een eerste reeks herindelingen in ons land, waarbij mini-gemeente'tjes worden opgeheven of juist nieuwe gemeenten ontstaan als gevolg van afsplitsing. Het laatste is hier het geval, als Tull en 't Waal zich afsplitst en samen met Honswijk een gemeente wordt. In 1828 vindt nog een kleine grondruil plaats met de gemeente Schonauwen, om een onhandige enclave-achtige situatie op te lossen. Hierdoor komt de gemeente in het W te grenzen aan de gemeente Vreeswijk. Op deze kaarten van de gemeente anno 1812, 1818 en 1829 van Frank Magdelyns is dat goed te zien. In 1962 gaat deze gemeente samen met de gemeente Tull en 't Waal op in de gemeente Houten.

- Wapen van de voormalige gemeente Schalkwijk.

- Onder het dorp valt ook de buurtschap Honswijk. Deze buurtschap viel oorspronkelijk onder de gemeente - en het dorpsgebied van - Tull en 't Waal, maar is ergens na de herindeling van 1962 aan het grondgebied van Schalkwijk toegekend (op de oude en recente plattegronden hier kun je het verschil tussen oude en actuele situatie goed zien).

Verder valt voor de postadressen een klein W deel van de buurtschap Den Oord nog onder het dorpsgebied van Schalkwijk. Volgens atlassen ligt in het ZO van het dorpsgebied rond de kruising met de Pothuizerweg en de Zuwedijk ook nog een buurtschap De Heul. Ter plekke is echter niets (meer) dat daarop duidt. Dit gebiedje ligt inmiddels in de bebouwde kom van, en is aaneengegroeid met, het dorp.

Naam

Carnavalsnaam
Tijdens carnaval heet het dorp Platneuzendorp.

Oudere vermeldingen
1130-1161 kopie ca. 1420 Scalwiich, Scalcwiich, Scalewiich, 1165-1169? Scalcwig, 1165 kopie 13e eeuw Scalcwic, 1165 kopie 15e eeuw Scalwijck, 1185 Scalcwic, ca. 1220 Scalcwik, 1233 Scalcwich, 1394 Schalcwijc, 1665 Schalckwijck.

Naamsverklaring
Samenstelling van wijk 'hoeve, nederzetting, dorp' en het Oudnederlandse scalc 'dienaar, knecht', als in het Oudnederlandse marscalk 'maarschalk, dienaar belast met de verzorging van de paarden' en in de persoonsnaam Godschalk 'dienaar van God'. Schalkwijk is in de eerste helft van de 12e eeuw ontgonnen. Het is daarom onjuist om in het eerste deel van deze oude plaatsnaam schalk 'stut' te zien; dit is namelijk een latere ontwikkeling, waarbij de betekenis van 'knecht' is overgedragen op een voorwerp, dat de dienst van een knecht verricht.(1)

Ligging

Het dorp ligt ZO van Houten, op het Eiland van Schalkwijk, dat in het Z wordt begrensd door de Lek, in het N door het Amsterdam-Rijnkanaal, in het W door het Lekkanaal en in het O door de 'kruising' van Lek, Nederrijn en Amsterdam-Rijnkanaal.

Statistische gegevens

In 1840 heeft de gemeente 135 huizen met 1.104 inwoners, verdeeld in het gelijknamige dorp 107/789 (= huizen/inwoners) en de buurtschappen Pothuizen 9/137, Blokhoven 2/8 en Rietveld (in voorheen polder Rietveld, heet nu polder Schalkwijk. Het Z deel = Waalseweg ligt nu in Tull en 't Waal, het N deel is de Kaaidijk en Neereind) 17/170. Tegenwoordig heeft het dorp een kleine 800 huizen met ca. 2.000 inwoners.

Geschiedenis

In den beginne
Vóór de 12e eeuw is het grondgebied van Schalkwijk nog een onbewoonde moerasachtige wildernis. In die tijd is er alleen nog een weg, de huidige Uitweg, als verbinding tussen de toenmalige gouwen Opgooi (Houten / 't Goy) en Lek en IJssel (het huidige Tull en 't Waal, Vreeswijk en IJsselstein). In 1122 besluit de Bisschop van Utrecht dit gebied te gaan ontginnen, wegens toename van de bevolking en de behoefte aan agrarische grond. De ontginning vindt gefaseerd plaats. Allereerst worden er sloten en hoofdweteringen gegraven om het moeraswater af te voeren richting de Vaartse Rijn bij Jutphaas.

Als eerste wordt vanaf 1126 het gebied rond het huidige dorpscentrum ontgonnen: het betreft de blokken Bieshaar N van de Schalkwijkse Wetering en Tetwijk Z ervan. Vanaf 1131 volgen W hiervan de blokken Vuilcop N van de Wetering en Waalseveld Z ervan. Vanaf 1159 volgen in het O deel het Goyerveld N van de Wetering en Kanenbroek Z ervan. Vanaf 1175 volgen de laatste blokken: Blokhoven Z van Tetwijk, en in het uiterste W De Knoest en De Geer. Zie verder de beschrijving en visualisatie van de ontginning van Schalkwijk door Frank Magdelyns op zijn weblog Oud Houten.

Veerwagen over het Amsterdam-Rijnkanaal
NW van Schalkwijk, ZO van de A27 heeft de Kanaaldijk een korte ovale kromming in de weg. Aan de overzijde van het Amsterdam-Rijnkanaal, aan de Veerwagenweg te Houten, is hetzelfde het geval. Als je op de Google Maps-plattegrond op deze pagina de kaart nog enkele malen uitvergroot, kun je dat goed zien. Welnu zoals de straatnaam aan de Houtense kant al suggereert, was hier vroeger een veerwagen. De veerwagen was een heel bijzonder soort ‘veer’, want het voer niet maar het reed. De veerwagen was eigenlijk een platform op een hoge stellage met wielen (zie de foto hieronder). Deze wielen reden over een rails op de bodem van het kanaal. De veerwagen was vooral bedoeld voor boeren van wie door de aanleg van het Amsterdam-Rijnkanaal hun land aan weerszijden van het kanaal was komen te liggen.

De veerwagens zijn verdwenen na de verbreding van het Amsterdam-Rijnkanaal in de jaren zestig en zeventig en door de ruilverkaveling. De in 1949 in gebruik genomen veerwagen Schalkwijk-Houten is per 1-11-1972 als een van de laatste veerwagens buiten dienst gesteld. De veerwagen ‘voer’ dwars over het kanaal. De te vervoeren auto's en fietsers stonden in de lengterichting van het kanaal. De veerwagen landde aan in een inham, opdat men er in de lengterichting op en af kon rijden. Ook ter hoogte van Nieuwersluis, Baambrugge, Nigtevecht, Overdiemen en Oud-Diemen waren veerwagens over het Amsterdam-Rijnkanaal. Zie ook het artikel De Houtense veerwagen, door Frank Magdelyns. - Nog een artikel over de veerwagen, eveneens door Frank Magdelyns, in Het Groentje, oktober 2017.

Als je je nader wilt verdiepen in de geschiedenis van dit dorp, kun je terecht bij de volgende instanties en sites:

- Museum Dijkmagazijn De Heul in Schalkwijk (Provincialeweg 70) is gespecialiseerd in de geschiedenis van dat dorp en buurdorp Tull en 't Waal. In de vaste opstelling vind je informatie over archeologische vondsten en de geschiedenis van het gebouw als Hoofdmagazijn van het voormalige Hoogheemraadschap Lekdijk Bovendams in het gebied De Heul. Verder zijn er wisseltentoonstellingen. Het museum wordt beheerd door de lokale Stichting Archeologie en Historie. Op de site van het museum kun je o.a. oudere nummers van hun tijdschrift Nieuws over Oud online inzien. De stichting is opgericht in 1989. In de eerste jaren waren ze vooral druk met het doen van archeologisch onderzoek, met name op het terrein van het oude kasteel. Later is de aandacht meer komen te liggen op de presentatie in een museumruimte van de oude en de recente geschiedenis van de dorpen. Het eerste museum was gevestigd aan het Overeind, in een bakhuis van een boerderij. Sinds 2000 is het museum gevestigd in Dijkmagazijn De Heul. Je bent er elke laatste zondag van de maand (behalve december) van 11.00-16.00 uur van harte welkom voor een bezoek.

Recente ontwikkelingen

- Het Leefbaarheidsplan Schalkwijk (2008) is een uitvoerig rapport (247 pag. incl. bijlagen) over verleden, heden en de door inwoners en gemeente wenselijk geachte toekomstige ontwikkelingen van het dorp.

- Het project de Groene Hoeve (Overeind 84) is een ontwerp waarin een boerderij wordt getransformeerd tot een woonhoeve voor vitale senioren uit de lokale gemeenschap. Er staat een twaalftal volledig duurzame wooneenheden gepland, rondom een binnenplaats zoals bij een traditionele boerenhoeve. Daarnaast omvat het plan aanvullende voorzieningen zoals een groentetuin, een theetuin, een keramiekatelier en ook educatieve voorzieningen. Het sociale aspect krijgt vorm door het scheppen van nieuwe passende woongelegenheid voor ouderen in de eigen omgeving, samen met mogelijkheden om actief te blijven in de aanvullende voorzieningen. Er is verder veel aandacht voor het terugbrengen van beplanting die past bij het Eiland van Schalkwijk en de flora en fauna in het gebied. Het project heeft de Utrechtse Duurzaamheidsprijs 2012 gewonnen.

Bezienswaardgheden

- Schalkwijk heeft 46 rijksmonumenten.

- Schalkwijk heeft 183 gemeentelijke monumenten.

- De toren van de Hervormde kerk (Brink 10) is 14e-eeuws, de kerk deels ook. De Hervormde Gemeente is in 1609 opgericht en heeft in 2009 het 400-jarig bestaan gevierd. In 2009 is ook een boek verschenen over 400 jaar Hervormde Gemeente. - Site Hervormde Gemeente Schalkwijk en 't Goy.

- De Sint Michaëlkerk (Jonkheer Ramweg 18) is een neogotische kruisbasiliek uit 1879. - Geloofsgemeenschap H. Michaël. - Op de RK begraafplaats vind je o.a. de grafkapel van de adellijke familie Van Wijkerslooth van Weerdensteijn.

- De woontoren van de voormalige ridderhofstad Vuylcop (Neereind 29) dateert vermoedelijk uit ca. 1300 en is daarmee een van de oudste panden in de gemeente Houten. De woontoren is in 2015 verworven door Stichting Vuylcop, die blijkens haar statuten kennelijk nog meer panden beoogt te verwerven en te beheren. - Reportage over kasteel Vuylcop (2015).

- Verder heeft het dorp vooral veel monumentale boerderijen.

- Gevelstenen in Schalkwijk.

Jaarlijkse evenementen

- Sinds 1968 wordt Schalkwijk jaarlijks omgetoverd tot Platneuzendorp. De burgemeester van Houten draagt dan het bestuur van het dorp over aan de Prins van Carnavalsvereniging De Platneuzen met zijn Raad van Elf. Het feest is met zijn tijd meegegaan. Sinds 2015 is er een spectaculair, modern en gevarieerd programma, met van alles voor jong en ouder. En sinds dat jaar vieren ze carnaval hier bovendien 2 weken eerder dan elders in het land.

- De in 1987 opgerichte Stichting Dorpedag bestaat uit een groep van ca. 30 jonge, enthousiaste vrijwilligers die jaarlijks begin juni een fantastisch feestweekend organiseren, met allerlei sport- en spelactiviteiten en live muziek.

- De Tour de Schalkwijk (gedurende een week in juli) is een wielerevenement voor kinderen van 8 t/m 12 jaar. Een hele week spektakel door het dorp. De tour bestaat uit meer dan 100 renners verdeeld over ca. 11 ploegen met hun sponsors. Daarnaast zijn er in deze week ruim 100 vrijwilligers actief met daarnaast nog eens ruim 50 wegafzetters. Het evenement is er al sinds 1970 en heeft in 2019 dus zijn 50e editie beleefd. Hoe het allemaal zo gekomen is en hoe het zich door de jaren heen heeft ontwikkeld, is een mooi verhaal dat je kunt lezen in het interview met initiatiefnemer - en vele jaren organisator - Willy Kruijssen in Houtens Nieuws, 23-7-2019.

Landschap, natuur en recreatie

- "Onze veerdienst biedt je 3 voordelen: 1) Door de historische positie van het veer Culemborg-Schalkwijk v.v., die al sinds 1750 wordt verzorgd door Veerbedrijf Mason, scheelt de reisafstand van Culemborg naar Houten/Utrecht maar liefst 8,5 kilometer per enkele reis. Omgerekend naar een werkweek van 5 dagen scheelt dit zelfs 85 kilometers minder per week ten opzichte van de snelweg! 2) De route richting Houten en Utrecht is niet alleen korter, maar is ook nog eens sneller dan de verbinding over de snelweg. Zeker tijdens de ochtend- en avondspits kan een flinke tijdswinst worden gerealiseerd. In deze periodes wordt er met dubbele bezetting gevaren om iedereen zo snel mogelijk over te zetten, met minimaal 6 overtochten (heen en weer) per uur. Daarnaast kunnen tijdens de spits flinke files vermeden worden op de vaste knelpunten op de A2 bij Culemborg en de A27 bij Hagestein (knooppunt Everdingen) en Houten. 3) Naast de praktische voordelen is en blijft het natuurlijk ook een ontzettend mooie route. Al is het om even te onthaasten na het werk of als tussenstop tijdens een fietstocht op een mooie zomerdag, het landschap en rivier zijn altijd in beweging. Niet één dag is het zelfde en er zijn altijd weer nieuwe dingen te zien. Veel mensen maken alleen al daarom regelmatig gebruik van het veer." Aldus Veerbedrijf Mason, dat op haar site de slogan hanteert: “Rij niet rond, neem de pont!”

- Sociaal Cultureel Centrum De Wiese.

- TOP Eiland van Schalkwijk (Provincialeweg 1) is de perfecte uitvalsbasis voor het verkennen van dit gebied. In dit open en groene gebied liggen diverse forten en verdedigingswerken van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. Maar geniet ook van de rivier en de kanalen die dit ‘eiland’ omsluiten: de Lek, het Lek-Kanaal en het Amsterdam-Rijnkanaal. Een mooi vertrekpunt voor een tocht te voet, per fiets of kano. De locatie vormt samen met het naastgelegen PAND Pannenkoek en het VVV-informatiepunt een ideaal startpunt voor een tochtje over het Eiland. Er is volop parkeergelegenheid voor auto’s en fietsen. Je elektrische fiets of auto kun je opladen bij de laadpalen. Binnen is tevens een VVV-i-punt, waar informatie is te verkrijgen over leuke plekken in de regio waar je naar toe kunt wandelen, fietsen of varen. Naast toeristische informatie zijn bij het VVV-i-punt ook diverse routes verkrijgbaar.

- Het 'Verloren Kerkhof' is een klein (ca. 1,6 ha) natuurgebied dat omstreeks 1850 is ontstaan door uitgraving in verband met de aanleg van de spoorlijn Utrecht-Den Bosch. Door natuurlijke moerasontwikkeling is de helft van het oorspronkelijke meer verland tot een rietkragge. De aanwezige biotopen zijn: open water, eenjarig dotter-rietveld, dicht overjarig rietveld, open zegge-rietveld en elzenbroekbos. De omgeving wordt gekenmerkt door intensief gebruikt weiland en boomgaarden. Dankzij het in 2013 door Stichting Moeras Natuurlijk (STIMONA) gerealiseerde vogelkijkscherm kun je de vogels bekijken zonder ze te storen.

- Aan de Tetwijkseweg ligt de kasteelplaats van het vroegere kasteel Schalkwijk. Ben je in de buurt, ga dan even zitten op een van de bankjes en geniet van al het moois dat daar door vrijwilligers wordt onderhouden, zoals de mooie Kasteeltuin van Jonkheer Ram (zie de laatste foto op deze pagina), met zo veel mogelijk planten die oorspronkelijk ook in de tuin stonden.

Beeld

- Oude foto's, ansichtkaarten e.d. van Schalkwijk op Facebook.

- De TV Show van Ivo Niehe d.d. 3-5-2019 was een reportage met een 5-tal mensen van 100 jaar en ouder. Een van hen was de op dat moment 102-jarige heer Henk Baas uit Schalkwijk. In zijn beroepsleven opgeklommen van postbode tot directeur van de lokale Rabobank, en uit dien hoofde een bekend gezicht voor iedereen in het dorp en wijde omgeving. Dhr. Baas woonde anno voorjaar 2019 nog altijd zelfstandig, op de Brink. Of er een geheim van ouder worden bestaat, kan hij niet uitsluiten, maar één ding weet hij zeker: "Wat je denkt, gebeurt ook. Je gedachten hebben een hele sterke invloed op alles. Blijf positief denken." Het dorp staat bekend om een rijk verenigingsleven. Enkele daarvan danken hun oprichting aan dhr. Baas. Zo ook de voetbalvereniging in 1930. In die tijd geen voetbalveld, maar de wedstrijden en trainingen waren gewoon in het weiland. "Eerst vlaaien scheppen en daarna spelen", aldus dhr. Baas. Ook de carnavalsvereniging dankt de oprichting aan hem, ook al houdt hij zelf niet van carnaval...

Links

- Onderwijs en kinderopvang: - Basisschool St. Michiel biedt onderwijs aan bijna alle kinderen in Schalkwijk. Hier zijn ze trots op. Ze dragen bij aan het welzijn van de kinderen, hun ontwikkeling, veiligheid en plezier. Hierbij hebben ze oog voor diversiteit. Ze leren de kinderen om zo zelfstandig mogelijk en zo verantwoordelijk mogelijk hun eigen keuzen te maken. Ze willen hen leren dat te doen met open hart en open handen naar hun omgeving. Doordat ze de enige school in het dorp zijn, maken ze een belangrijk onderdeel uit van de dorpsgemeenschap. Er zijn bijvoorbeeld contacten met de fanfare, de parochie en de voetbalvereniging. Ouders zijn op diverse manier sterk bij de school betrokken.

- "Onze peutergroep in Schalkwijk is sinds augustus 2017 gevestigd in Basisschool St. Michiel. De peutergroep heeft zijn eigen ingang gekregen in de school. De toiletten en natte ruimte zijn geplaatst in het lokaal, zodat de kinderen hiervoor niet naar ‘buiten’ hoeven gaan. Wat biedt de peutergroep van Kind & Co? Het merendeel van de ouders van onze peutergroep schrijft hun kinderen in bij Basisschool St. Michiel. We ondervinden veel voordelen doordat we nu gevestigd zijn in deze school. Het maakt de overgang naar school voor de kinderen makkelijker. Ook de ouders kunnen de sfeer in school proeven, en ontmoeten de leerkrachten al in de hal of op de buitenspeelplaats. Het professioneel overdragen van de kinderen gaat vlotter. Bij feestelijke activiteiten in de school, bijvoorbeeld de Sinterklaas- en Carnavalsviering, doet de peutergroep mee. In de St.Michiel komen ook peuters uit de gemeenten rondom Houten. Het is een gezellige peutergroep, veel ouders en kinderen kennen elkaar. Veel Schalkwijkse kinderen zijn gewend om lekker veel buiten te spelen. Dat kan natuurlijk ook bij de Basisschool, met zijn ruime en veilige buitenspeelplaats."

- Muziek: - "Muziekvereniging Caecilia is opgericht in 1906 en is nog altijd springlevend. De vereniging omvat een fanfareorkest, een leerlingenorkest en een slagwerkgroep. Caecilia is een bloeiende vereniging met een ledental van rond de 50. Het orkest speelt zowel binnen als buiten. Binnenoptredens vinden doorgaans plaats in ons eigen gebouw: Cultureel Centrum De Wiese. Maar we spelen ook op andere locaties zoals in Schalkwijk in de Michaelkerk, de muziektent bij Pand Pannenkoek en de schuur van fruitbedrijf Van Garderen, of in zalen buiten het dorp. Regelmatig gaat het orkest op concours, om zich te meten met andere orkesten uit het land. Buiten speelt het orkest lopend op straat, maar ook zittend. De straatoptredens vinden plaats tijdens bijzondere evenementen als Carnaval, de Avondvierdaagse en de intocht van Sinterklaas. Maar we geven door het jaar heen ook diverse openluchtconcerten, met als vast element de jaarlijkse Kermismis in Utrecht." Radio4 nodigde verenigingen uit om zich aan te melden als leukste muziekvereniging van Nederland. Lid Marjolein verzorgde een inzending namens Caecilia. Ze hebben niet gewonnen, maar haar PowerPointpresentatie is het bekijken zeker waard.

- Sport: - Voetbalvereniging v.v. Schalkwijk is opgericht in 1946. De vereniging heeft in 2018 op ludieke wijze actie gevoerd in het dorp om een overdekte tribune te realiseren. Inwoners en bedrijven konden een of meer van de 66 stoeltjes sponsoren, waarop dan hun naam komt te staan. Enkele stoeltjes hebben op opvallende plekken in het dorp gestaan om aandacht voor de actie te genereren. Kennelijk is de actie geslaagd, want op 4 november 2018 is de tribune feestelijk geopend.

- "Tennissen is een heerlijke sport. En tennissen bij een kleine vereniging in een klein dorpje is helemaal fantastisch. TV SET (= Tennisvereniging Schalkwijk en Tull en 't Waal) is een actieve en gezellige vereniging met een gevarieerd aanbod aan activiteiten voor jong en ouder. Zowel beginners, recreanten als wedstrijdspelers voelen zich snel thuis. Alle activiteiten zijn erop gericht om de leden zo veel mogelijk plezier te laten beleven aan de tennissport, ongeacht leeftijd en speelsterkte. Er zijn mogelijkheden om competitie te spelen, mee te doen aan de toernooien die gehouden worden en te trainen onder begeleiding van een vaste trainer. Ook zijn er vele mogelijkheden om vrij te spelen. Het sportpark heeft 3 verlichte advanced Redcourt buitenbanen die het gehele jaar bespeelbaar zijn. Geen winterstop dus, mits het weer het toelaat. De vereniging heeft ca. 300 leden. Nieuwe leden zijn altijd welkom. Een groot deel van de leden zorgt als vrijwilliger voor het reilen en zeilen van de vereniging, het onderhoud van het eigen clubhuis en de banen. De bar is in eigen beheer en de bardiensten worden door alle seniorleden bij toerbeurt gedraaid. Kortom: TV SET staat voor sportiviteit, activiteit en gezelligheid." Aldus de vereniging op haar site.

- Seniorenwoningen: - "Stichting De Kloostergaarde beheert een gebouw van 20 woningen in Schalkwijk. De woningen zijn gebouwd in 1972 en vooral bedoeld voor senioren, maar een enkele keer is er ruimte voor jongeren. De woningen zijn geschikt voor 1 of 2 personen. Eerst stond er een gebouw dat in gebruik was als klooster: het Canisiusgesticht. Daarna kwam er een school in het gebouw van het klooster: de Mariaschool. En nu staan er seniorenwoningen op de plaats van het klooster. De 18 woningen aan het grasveld hebben elk een woonkamer en een slaapkamer. Per woning zijn er nog wat verschillen. De meeste bovenwoningen hebben een extra hobby-/opslagruimte op de zolderverdieping. Een deel van de woningen heeft een rolstoelgeschikte badkamer. Enkele benedenwoningen hebben nog een klein zijkamertje. De meeste woningen hebben in de fietsenberging een eigen stalling/berghok. De 9 bovenwoningen aan het grasveld hebben elk een balkon, de 9 benedenwoningen elk een eigen terrasje, uitlopend in dat grasveld. De 2 bovenwoningen aan de Lagedijk hebben slaapruimte boven en geen eigen buitenruimte."

- Welzijn / dorpscoöperatie: - De in 2019 opgerichte dorpscoöperatie De Trossel biedt vooral kwetsbare inwoners van Schalkwijk en Tull en 't Waal diverse zorg- en welzijnsvoorzieningen en wil die zoveel mogelijk door mensen in het dorp laten verzorgen. De een vraagt, de ander biedt. Het doel is dat de inwoners hier langer zelfstandig kunnen blijven wonen. De naam De Trossel, Schalkwijks dialect voor bundel of tros, geeft de coöperatie een mooi lokaal tintje, maar dekt ook de lading. Zij bundelt de initiatieven van vier partijen: sociaal cultureel centrum De Wiese, Stichting Werkgroep Senioren, de Hervormde Geloofsgemeenschap en de katholieke Geloofsgemeenschap H. Michael. De aanleiding voor de start van De Trossel was de leegstand van sociaal cultureel centrum De Wiese. Commerciële activiteiten zijn er niet toegestaan, dus moest men wat anders bedenken. Dat werd dus de dorpscoöperastie. 130 vrijwilligers hebben zich inmiddels aangemeld voor activiteiten en allerlei klussen. Het idee is dat mensen zelf met een ‘hulpvraag’ komen. Daarvoor is onder meer de koffieochtend bedoeld. Hulpvragen zijn bijvoorbeeld vervoer naar een dokter of ziekenhuis, boodschappen doen, de tuin verzorgen, samen wandelen of fietsen of het belastingformulier invullen. Komen er vragen waar de coöperatie zelf niet direct iets mee kan, dan zoeken ze iemand of een organisatie die dat wel kan.

- Duurzaamheid: - "De structuurvisie van Provincie Utrecht en de structuurvisie van gemeente Houten bieden ruimte aan 4 windturbines langs het Amsterdam-Rijnkanaal, in het uiterste oosten van het dorpsgebied van het dorp Schalkwijk. Medio 2021 beoogt hier Windpark Goyerbrug te worden gerealiseerd. Windpark Goyerbrug gaat met 67 GWh/jaar meer duurzame energie opwekken dan dat alle huishoudens van gemeente Houten gezamenlijk verbruiken (dat is namelijk 50 GWh/jaar). De windturbines krijgen een maximale rotordiameter van 150 meter en een maximale ashoogte van 166 meter. Het windpark bestaat uit de modernste en technologisch meest vooraanstaande windturbines van dit moment. De windturbines worden geleverd door een gerenommeerde fabrikant. Deze windturbines kenmerken zich door een hoge elektriciteitsproductie, hoge efficiëntie, lage (maatschappelijke) kosten en een relatief laag geluidsniveau.

Het windpark kan jaarlijks meer dan 37.500 ton CO2 uitsparen. Windpark Goyerbrug bij Schalkwijk draagt 22 tot 34 % bij aan de provinciale doelstelling met betrekking tot windenergie op land (65,5 MW in 2020). Windpark Goyerbrug is met afstand het grootste duurzame energieproject van de gemeente Houten en een van de grotere projecten van de Provincie Utrecht. De initiatiefnemers vinden dat mensen uit de omgeving moeten kunnen meeprofiteren van het windpark. Om dit te faciliteren is de bedoeling dat een van de windturbines in eigendom komt van burgers. Dit kan geregeld worden via een nog op te richten coöperatie of een andere organisatievorm. Burgers uit de buurt en geïnteresseerden uit omliggende gemeenten worden uitgenodigd om hierover mee te denken. Burgers uit de gemeenten Houten, Wijk bij Duurstede, Culemborg, Bunnik en Buren worden in de gelegenheid gesteld om een participatie te kopen. Deze participatie heeft een maximale omvang van 3.000 kWh/jaar. Deze maximale omvang is gebaseerd op het gemiddeld elektrisch verbruik per huishouden. Door deze participatie kunnen burgers hun huishoudelijke elektrisch verbruik vergroenen." (bron: Windpark Goyerbrug)

"Omwonenden hebben bij Rechtbank Midden-Nederland bezwaar ingediend tegen de vergunning die voor de bouw van Windpark Goyerbrug bij Schalkwijk verstrekt was door de gemeente Houten. Zij vrezen onder andere voor geluidsoverlast die de windmolens kunnen veroorzaken. De rechtbank heeft gekeken waarom de gemeente Houten de vergunning heeft verstrekt en welke bezwaren de omwonenden hebben gemaakt. Tijdens deze zaak zijn veel onderzoeken over de precieze plaats, geluid, (slag)schaduw en externe veiligheid van de windmolens aan bod gekomen. Op al deze gebieden heeft de gemeente laten zien dat er geen bezwaar is tegen de bouw van het windpark, en zij de vergunning mocht verstrekken.

Het besluit van de gemeente is goed onderbouwd met onderzoeken van onafhankelijke (advies)bureaus, die voldoende borging geven voor de vergunning. Dat betekent overigens niet dat de windmolens geen geluid maken, maar de gemeente heeft in dit geval het maatschappelijke belang van duurzame energie zwaarder laten wegen dan het individuele belang van de omwonenden. De rechtbank vindt dat in deze casus legitiem. Naast de door de gemeente Houten verleende vergunning, heeft de provincie Utrecht voorschriften gemaakt voor het draaien van de windmolens, in verband met de bescherming van de leefomgeving van de rosse vleermuis. De bestuursrechter van Rechtbank Midden-Nederland heeft, dit alles overwegende, op 30 juni 2020 besloten dat Windpark Goyerbrug bij Schalkwijk mag worden gebouwd. Voor nadere informatie zie - uitspraak 1, - uitspraak 2 en - uitspraak 3 van de rechtbank." (bron: Rechtbank Midden-Nederland)

- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Schalkwijk NH en - idem RK.

• 1. Nederlandse plaatsnamen verklaard,
  van Berkel, Gerald, and Samplonius Kees
  , (2018)