Wolsum

Plaats
Dorp
Súdwest-Fryslân
Fryslân

Wolsum (3).JPG

In de verte zien we Wolsum al

In de verte zien we Wolsum al

Wolsum.JPG

Wolsum in tegenlicht

Wolsum in tegenlicht

Wolsum3.JPG

Wolsum, een mooi klein dorp

Wolsum, een mooi klein dorp

Wolsum

Terug naar boven

Status

- Wolsum is een dorp in de provincie Fryslân, gemeente Súdwest-Fryslân. T/m 2010 gemeente Wymbritseradiel.

- Onder het dorp Wolsum vallen ook de buurtschappen Aaksens (voor een klein deel), Fiifhús, Jouswerd, Laad en Zaad (deels), Remswerd en Wolsumerketting. Dat zijn 6 buurtschappen in totaal.

Terug naar boven

Naam

Oudere vermeldingen
1404 Wilzen, 1481 jn wilsum, 1502 in wolsimma gaed, 1505 Wolsum.

Naamsverklaring
Betekent heem 'woonplaats, woning' van de persoon Willa. Vergelijk Welsum en Wilsum.(1)

Terug naar boven

Ligging

Het dorp Wolsum ligt ZO van het dorp Exmorra en de stad Bolsward, Z van de A7 en het dorp Burgwerd, ZW van de dorpen Nijland en Hartwerd, WZW van het dorp Ysbrechtum, W van het dorp Folsgare en de stad Sneek, NW van de dorpen Abbega en Oosthem en de stad IJlst, NNW van de dorpen Westhem en Oudega, N van het meer de Oudegaaster Brekken, NO van de dorpen Blauwhuis, Greonterp, Dedgum, Parrega en Hieslum en OZO van het dorp Tjerkwerd.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 omvat het dorp Wolsum 11 huizen met 92 inwoners. Tegenwoordig heeft het dorp (inclusief de buurtschappen) ca. 60 huizen met ca. 150 inwoners.

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- Bestemmingsplan Wymbritseradiel-West (Abbega, Blauwhuis, Folsgare, Greonterp, Westhem en Wolsum) (2007).

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- De huidige Hervormde (PKN) Pancratiuskerk (Wolsumerwei 11) is rond 1870 gebouwd als vervanger van een middeleeuwse kerk die gewijd was aan Sint Martinus. De zaalkerk met eclectische elementen heeft een driezijdige koorsluiting en een houten geveltoren met ingesnoerde spits. "De psalmborden en de preekstoel dateren waarschijnlijk uit de 17e eeuw. Volgens een inventaristierapport uit 2012 van Marco Blokhuis namens Stichting Kerkelijk Kunstbezit in Nederland wordt de preekstoel van nationaal belang geacht vanwege de hoge kwaliteit van het houtsnijwerk en als belangrijk meubelstuk uit het begin van de 17e eeuw. In de jaren 70 van de vorige eeuw zijn de kerkbanken gemoderniseerd. Een restant van het 17e-eeuwse doophek met gedraaide balusters bleef bewaard. De 17e-eeuwse koperen lezenaar is afkomstig uit de kerk van de Middelie. In 1915 is het door Fa. P. van Dam gebouwde orgel vanaf hun werkplaats aan de Grachtswal (nu Zuidergrachtswal 19) in Leeuwarden per schip naar Wolsum vervoerd. Tot 2015 was een “pustertraper” nodig om het orgel te kunnen bespelen. In 2015 is het orgel geheel gerestaureerd, waarbij ook een elektrische windvoorziening is aangebracht. In de toren zijn 3 17e- en 18e-eeuwse grafstenen van predikanten te zien, die uit de vorige kerk bewaard zijn gebleven.

Pancratius werd geboren in Frygië en kwam in 303 naar Rome. Zijn ouders waren gestorven en hij was een 'rijke jongeling', die zijn bezit met de armen deelde. Diocletiaan beloofde de veelbelovende jongeman een rijke toekomst, maar Pancratius zwoer Christus trouw. Op dezelfde dag werd de jongen onthoofd met het zwaard en zijn lichaam voor de honden geworpen. Een Christin ontfermde zich over het lichaam en legde het in de catacomben aan de Via Aurelia. Sint Pancratius werd Patroon van de jongeren die voor Christus durven getuigen en is ondermeer patroon van Wolsum, Ferwoude, Aldeboarn en Ikkerwâld. De verering van Pancratius kwam rond 600 naar Engeland. Willibrord en Bonifatius namen zijn relieken mee op hun missiereizen. Volgens overlevering heeft Willibrord in Wolsum gepredikt. In ons dorp, vanouds gelezen Wolbertsheem - het dorp van Willibrord - was een Willibrordbron. In 1511 wordt melding gemaakt van een Sinte Willibrordus fontein. Omdat na de reformatie katholieken er water bleven putten werd de bron vernietigd. Mede naar aanleiding van een artikel van prof. dr. Titus Brandsma heeft de Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek (ROB) in 1951 een (vergeefse) poging gedaan de Willibrodusfontein op te graven in een weiland in het dorp.

In 2015 is de binnenkant van de kerk gerestaureerd. Het peischot is weer zichtbaar geworden en de vloer is volledig vernieuwd, deels met oude planken. Onder de vloer zijn een aantal grafstenen uit de 17e en 18e eeuw aangetroffen en ook verschillende voorwerpen. In de gerestaureerde houten vloer zijn enkele luiken aangebracht, zodat een deel van de grafstenen te bezichtigen is. Enkele grafstenen zijn van de familie Remstra. Deze naam refereert mogelijk aan de buurtschap Remswerd onder Wolsum. Ook zijn er grafstenen van de destijds welgestelde familie Bangma. Uitvoering van de restauratie van het kerkgebouw is mogelijk gemaakt door onze donateurs, Provinsje Fryslân en verschillende fondsen, waaronder het Prins Bernhard Cultuurfonds.

Eeuwenlang vormden Wolsum en Westhem één kerkelijke gemeente. Als gevolg van de afnemende kerkgang is in de jaren 80 gefuseerd met de Protestantse Gemeente Oudega (SWF). Sindsdien worden in de kerk elke winterperiode nog zes kerkdiensten gehouden. Door de fusie kwamen de kerk en begraafplaats in 1985 in handen van het Fonds Kerkegoederen dat later over ging in Stichting Kerk Wolsum. Deze kreeg als taak de kerk in stand te houden en de begraafplaats te exploiteren. Mede dankzij donateurs en subsidies lukt het om het noodzakelijke onderhoud te verrichten en de voor ons dorp beeldbepalende kerk in stand te houden." (bron: site van de hierboven vermelde en gelinkte stichting)

Terug naar boven

Jaarlijkse evenementen

- Popfestival Rock by Rein (op een zaterdag in maart). - Aftermovie Rock by Rein 2019.

Terug naar boven

Links

- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Wolsum Kerk.

Reactie toevoegen