Schiphol

Bedrijventerrein
Haarlemmermeer
Noord-Holland

Schiphol bord HF [640x480].jpg

Schiphol is geografisch gezien eigenlijk een bedrijventerrein, maar formeel is het een "woonplaats", met bijbehorende officiële blauwe plaatsnaamborden (komborden).

Schiphol is geografisch gezien eigenlijk een bedrijventerrein, maar formeel is het een "woonplaats", met bijbehorende officiële blauwe plaatsnaamborden (komborden).

Schiphol-Rijk bord [640x480].jpg

Ook Schiphol-Rijk is formeel een 'woonplaats' met blauwe plaatsnaamborden (komborden), hoewel het in de praktijk 'gewoon' een bedrijventerrein is, overigens genoemd naar het dorpje Rijk dat in de jaren zestig moest wijken voor de uitbreiding van Schiphol.

Ook Schiphol-Rijk is formeel een 'woonplaats' met blauwe plaatsnaamborden (komborden), hoewel het in de praktijk 'gewoon' een bedrijventerrein is, overigens genoemd naar het dorpje Rijk dat in de jaren zestig moest wijken voor de uitbreiding van Schiphol.

Schiphol kaart [640x480].jpg

Het huidige Schiphol, gemonteerd in een kaart uit ca. 1850 van het toen net drooggepompte Haarlemmermeer.

Het huidige Schiphol, gemonteerd in een kaart uit ca. 1850 van het toen net drooggepompte Haarlemmermeer.

Schiphol

Terug naar boven

Status

- Schiphol is onze nationale luchthaven, gelegen in de provincie Noord-Holland, gemeente Haarlemmermeer. Bijzonder is dat het door de gemeente Haarlemmermeer de status van "woonplaats" toegekend heeft gekregen, terwijl het in feite een bedrijventerrein is. In 1978 (het ingangsjaar van de huidige postcodesystematiek) is het gebied namelijk postaal verdeeld in de ´postale woonplaatsen´ Schiphol met postcodes 1117-1118 (waarbij 1118 tot 2009 de plaatsaanduiding "Luchthaven Schiphol" had) en Schiphol-Rijk met postcode 1119. Ook in de in 2009 in werking getreden gemeentelijke Basisregistratie Adressen en Gebouwen (BAG) zijn beide als 'woonplaatsen' benoemd.

- Ter plekke is ook sprake van officiële blauwe plaatsnaamborden (komborden) Schiphol en -Rijk. Verder vinden we bij de luchthaven nog een blauw kombord Schiphol Oost en een wit bord -Zuidoost.

Terug naar boven

Naam

Naamgeving
Gezien de nabijheid van onze hoofdstad Amsterdam, en de wereldwijde naamsbekendheid van die plaats, heet de luchthaven tegenwoordig officieel Amsterdam Airport Schiphol. Een soortgelijke trend heeft zich voorgedaan bij onze regionale vliegveldjes, die ook allemaal vinden dat ze 'moeten' groeien en hun internationae vliegaspiraties kennelijk ook in hun naam tot uitdrukking willen brengen. Zo heet voorheen Vliegveld Eelde nu Groningen Airport Eelde, voorheen Vliegveld Twente heet nu Twente Airport, voorheen Vliegveld Beek heet nu Maastricht-Aachen Airport (MAA), voorheen Vliegveld Welschap, later Vliegbasis Eindhoven, heet nu Eindhoven Airport, voorheen Vliegveld Zestienhoven heet nu Rotterdam The Hague Airport en zelfs voorheen Vliegveld Seppe, later Seppe Airport (Seppe is een oude naam voor het dorp Bosschenhoofd), tot voor kort niet meer dan een zweefvliegveldje, benadrukt haar internationale ambities met de naam Breda International Airport.

Oudere vermeldingen
De oudste vermelding van deze naam is in een op 11 september 1447 gedateerde, perkamenten brief over grondoverdracht ("... vier maden lands, liggende in Aelsmerbanne in Sciphol"). 1590 water: Schipheul, 18e eeuw Schip Holl, 1770 ´t Schipholl, 1847 Rietwijkeroord of het Schiphol.

Naamsverklaring
- Het grondwoord is oorspronkelijk de onzijdige vorm van het bijvoeglijk naamwoord hol ´laagliggend, moerassig´, gesubstantiveerd in de betekenis ´moerasland, waterland, plassengebied, waterplas´ (vergelijk de waternaam Botshol). Het eerste deel schip duidt op bevaarbaarheid (vergelijk Schipluiden, Scheepstal). De naam van het water ging over op de buurtschap Schiphol, die in 1847 11 verstrooid liggende huizen met 90 inwoners omvatte. Van de buurtschap ging de naam over op het hier aangelegde fort - onderdeel van de Stelling van Amsterdam - en van het fort weer op het vliegveld.(1)

- Andere, kennelijk onjuiste verklaringen zijn: de naam zou verwijzen naar een moerasachtig stuk land waar men hout (Gotisch: 'scip') kon halen; naar een bedding voor schepen; of naar de scheepsrampen die juist in deze noordoostelijke hoek van het Haarlemmermeer ("scheeps-hel") veel voorkwamen omdat die lagerwal was bij de meest voorkomende windrichting. Een andere verklaring die hier enigszins op aansluit wijst op een oud woord 'hol' dat 'graf' betekende. Weer een andere theorie zoekt het bij een woord dat verwant is met 'hal' (en het Engelse "hall"), wat juist zou duiden op een toevluchtsoord voor schepen in nood, een veilige haven. Ook kan 'hol' nog duiden op een speciaal aangelegde halfronde dijk in de Haarlemmermeer die er van boven uit zag als een hol. Hierachter konden schepen schuilen tijdens noodweer. (2)

- De naam Schiphol-Rijk verwijst naar het dorpje Rijk, dat ongeveer op deze plek lag en in de jaren zestig van de 20e eeuw is afgebroken voor de uitbreiding van het vliegveld (zoals in dezelfde periode het dorp Blankenburg bij Rozenburg ZH moest wijken voor de uitbreiding van de Rotterdamse havens).

Terug naar boven

Ligging

Schiphol ligt in de Haarlemmermeer, NO van Hoofddorp, Z van Badhoevedorp.

Terug naar boven

Statistische gegevens

Schiphol heeft een oppervlakte van 180 hectare.

Terug naar boven

Geschiedenis

Fort
Na de drooglegging van het Haarlemmermeer tot de Haarlemmermeer(polder) waren extra verdedigingswerken noodzakelijk. Besloten werd om rond 1846 vier torenforten aan te leggen: het Fort bij Heemstede (toren niet gerealiseerd), het Fort aan de Liede, het Fort aan de Nieuwe Meer en het Fort aan het Schiphol. Tussen laatstgenoemde twee forten is een verbindingsweg aangelegd, de latere Schipholweg. Laatstgenoemd fort is aangelegd om de Posten van Krayenhoff ter verdediging van Amsterdam aan te vullen. Later werd het fort binnen de Stelling van Amsterdam de basis van het militair vliegkamp, dat later uitgroeide tot de huidige luchthaven.

Omstreeks 1885 werd de brisantgranaat geïntroduceerd en waren de forten van baksteen verouderd. In 1926 verloor het fort zijn defensieve betekenis. De forten waren bovendien niet goed gefundeerd en zijn daarom later gesloopt. Het Fort aan het Schiphol is in 1934 door de provincie Noord-Holland gesloopt om plaats te maken voor de Schipholdraaibrug.

Vliegveld
Viegveld Schiphol is in 1916 ontstaan als militair vliegveld. In enkele jaren tijd groeide de oppervlakte van het vliegveld van 16,5 ha tot 76 ha. Na de Eerste Wereldoorlog werd voorzichtig begonnen met het vervoeren van post, vracht en passagiers. In 1919 is de Koninklijke Luchtvaart Maatschappij voor Nederland en Koloniën N.V. opgericht (de latere KLM). In 1920 ging de eerste lijndienst van start (Amsterdam-Londen). In 1920 werden 440 passagiers vervoerd. Vandaag de dag vervoert de luchthaven jaarlijks ruim 40.000.000 passagiers.

In 1926 werd Schiphol eigendom van de gemeente Amsterdam. Die ging gelijk voortvarend aan de slag met de aanleg van drainage (voorheen moesten vliegtuigen nogal eens uit de modder worden vlotgetrokken...), een betonnen platform, een stationsgebouw, een verkeerstoren en verbetering van de toegangswegen. Tegenwoordig heeft Amsterdam nog 20 procent van de aandelen, het restant is grotendeels in handen van de Staat der Nederlanden.

- Uitvoerige geschiedenis van Schiphol op Wikipedia.

- Videoreportage over de ontwikkeling van de luchthaven 1950-1970.

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- "Het aantal vluchten op de luchthaven is door de coronacrisis drastisch verminderd. De milieueffectrapportage (MER) over uitbreiding van de luchthaven komt nog wel. Na 2020 mag de luchthaven alleen uitbreiden als dat veilig kan en met minder overlast en minder uitstoot van CO2. Voor de ontwikkeling van de luchthaven op de korte termijn werkt het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW) aan: het juridisch verankeren van het Nieuwe Normen en Handhavingsstelsel Schiphol (NNHS); het afronden en beoordelen van de milieueffectrapportage (MER). Door de coronacrisis verwacht de Rijksoverheid tot 2022 of 2023 minder vluchten op de luchthaven. Voor mogelijke groei van de luchthaven na de crisis wordt de Notitie Reikwijdte en Detailniveau (NRD) van het Luchthavenverkeersbesluit LVB-2 Schiphol opgesteld.

De luchtvaartsector maakt een uitvoeringsplan hinderreductie en een actieplan ultrafijnstof. Die plannen moeten zorgen voor minder geluidsoverlast en minder uitstoot van ultrafijnstof. De luchtvaart doet ook een voorstel voor een Omgevingsfonds, een fonds dat hulp biedt aan mensen of gebieden met ernstige hinder door de luchtvaart. Deze voorstellen staan in de Ontwerp-luchtvaartnota 2020-2050. Het kabinet verwacht deze nota eind 2020 vast te stellen. Het ministerie houdt in zijn beleid voor de lochthaven rekening met omwonenden, milieu en economie. Veiligheid is een randvoorwaarde voor ontwikkelingen op de luchthaven. IenW stelt de regels op voor Schiphol. De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) controleert of iedereen zich aan de regels houdt." (bron en voor nadere informatie zie: Rijksoverheid)

- Dossier Schiphol op de site van de provincie Noord-Holland.

- "De eerste Ruimtelijk Economische Visie Schipholregio (REVS) van het Bestuursforum Schiphol stamt alweer uit 2001. Ik kijk met tevredenheid terug op deze visie, want we hebben er veel mee in beweging kunnen zetten. Vooral op het gebied van ruimtelijke ordening - dat wil zeggen locatieontwikkeling en strategische reserveringen - is er echt veel bereikt, en is de concurrentiepositie van onze regio sterker geworden. Maar ondertussen heeft de wereld niet stilgestaan, en gebeurt er veel om ons heen. Internationalisering en globalisering lijken de wereld alsmaar kleiner te maken. Onze concurrentie is altijd dichtbij. Waar we voorheen vooral keken naar Londen, Parijs, Frankfurt, enzovoort, moeten we tegenwoordig letten op steden als Dubai, Singapore, Shanghai, en andere opkomende metropoolregio’s. Ook zien we verschuivingen in wat we belangrijk vinden, waardoor we aan een thema als duurzaamheid nu meer gewicht geven dan ooit. En laten we niet vergeten dat intussen de wereldconjunctuur ten gevolge van de kredietcrisis in een recessie is beland.

Reden genoeg dus om de bestaande visie te actualiseren, als we als regio sterk willen blijven in het internationale krachtenveld. De economische crisis versterkt die noodzaak nog eens. En dus ligt de REVS 2009-2030 nu voor u,
waarin wij ons als Bestuursforum Schiphol hebben gebogen over de voor de Schipholregio gewenste ruimtelijk economische ontwikkelingen. Of eigenlijk moet ik zeggen: Metropoolregio Amsterdam. Want een van de belangrijkste veranderingen is dat we de ‘oude’ mainportstrategie verbreden naar een metropolitane strategie. Bekeken we voorheen de ontwikkelingen vooral vanuit het perspectief van de luchthaven en luchtvaart, nu richten we ons meer op een optimale inpassing van de luchthaven en van de luchthavengerelateerde economie in de metropool. We willen een optimaal stedelijk milieu scheppen, waarin wonen, werken en ontspannen veel sterker vervlochten zijn. Een belangrijk ruimtelijkeconomisch concept dat hierbij past is de verdere ontwikkeling van de Amsterdam Airport Corridor, de kennis- en dienstenas Zuidas-Schiphol-Hoofddorp. Bij de vraag hoe je werklocaties zo goed mogelijk in het stedelijk milieu vervlecht, hoort ook aandacht voor een optimale bereikbaarheid. Een belangrijke ambitie in dit verband is het optimaliseren van de OV-verbindingen langs bovengenoemde as, en door de Schipholdriehoek.

Een van onze conclusies is dat we veel sterker moeten inzetten op de kwaliteit van locatieontwikkeling. De huidige generatie van kantoorlocaties is wat ons betreft onvoldoende onderscheidend. Om dit te verbeteren, is een andere benadering van de markt nodig, meer vraaggericht en meer gericht op netwerken rond bedrijven. De dynamiek rond economische clusters willen we optimaal bedienen. Deze nieuwe aanpak noemen we ‘clusterbenadering’. Maar uiteraard hoort bij dat streven ook aandacht voor groen, voor wonen, voor duurzaamheid en klimaat. Amsterdam Connecting Trade (ACT) is van dat laatste punt het beste voorbeeld, waar we kiezen voor het toepassen van de zogeheten cradle-to-cradle duurzaamheidsprincipes. De toekomst van Schiphol en haar omgeving is gebaat bij een heldere visie, en bij slagvaardig handelen. We menen dat we met de REVS 2009-2030 een uitstekende basis hebben voor een sterke en concurrerende Metropoolregio Amsterdam." Aldus Ton Hooijmaijers, voorzitter Bestuursforum Schiphol, in het Voorwoord van de Ruimtelijk Economische Visie Schipholregio (REVS) 2009-2030.

- Rapport 'Duurzaam ruimtegebruik in de Schipholregio'. Leven, wonen en werken rond Schiphol. Schipholbeleid 2011-2012. Inzet en voortgang.

Terug naar boven

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Schiphol, met laagsteprijsgarantie!

Terug naar boven

Literatuur

- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Schiphol (online te bestellen).

Terug naar boven

Links

- Algemeen: - Officiële site van Schiphol / Amsterdam Airport.

- Belangenorganisatie: - "Sinds 2015 is de Omgevingsraad Schiphol het podium waar alle vraagstukken, belangen en partijen rond de ontwikkeling van de luchthaven en omgeving bij elkaar komen. Betrokken partijen zijn overheden, de luchtvaartsector, bewoners en brancheorganisaties. De Omgevingsraad is de opvolger van de Alderstafel en de Commissie Regionaal Overleg Luchthaven (CROS). Waarom een Omgevingsraad? De luchthaven is een belangrijke economische activiteit voor de internationale concurrentiepositie van Nederland, met een relatief grote invloed op de leefomgeving. Het balanceren tussen de ontwikkeling van de luchtvaart, het vergroten van de kwaliteit van de leefomgeving en de mogelijkheden voor gebruik van de ruimte rond de luchthaven is een proces waar veel partijen en bijbehorende belangen bij betrokken zijn. De Omgevingsraad is de plek waar alle partijen en vraagstukken bij elkaar komen om over deze balans te onderhandelen, informeren en consulteren.

Hoe ziet de Omgevingsraad eruit? De Omgevingsraad bestaat uit een College van Advies en een Regioforum. Deze twee organen hebben elk een eigen taak en werkprogramma. Het College van Advies en het Regioforum staan onder leiding van één voorzitter. Het hoofddoel van het College van Advies is onderhandeling en advisering over de strategische kaders van de ontwikkeling van Schiphol en omgeving. De focus bij het Regioforum ligt vooral op de informatievoorziening en de bredere dialoog over de ontwikkelingen in de omgeving van de luchthaven."

- Inwoners: - Gezien de eisen die vandaag de dag aan een woonomgeving worden gesteld, o.a. m.b.t. (geluids-)overlast en dergelijke, mag tegenwoordig doorgaans op bedrijventerreinen niet meer worden gewoond, en wordt er doorgaans ook niet meer gewoond, behoudens enkele bij bedrijven horende bedrijfswoningen of anderszins historisch gegroeide situaties. De laatste 2 nog bestaande - en bewoonde - woonhuizen op luchthaven Schiphol liggen aan de Schipholweg, op huisnrs. 202-204 (twee-onder-een-kap). Voor de postadressen zijn die onder Badhoevedorp gebracht, maar ze liggen nog net op de luchthaven. Het bijzondere daaraan is dat de huizen daardoor alleen nog bereikbaar zijn via een slagboom, omdat ze naast een van de parkeerterreinen voor langparkeren liggen (P4, N van Partou Kinderopvang). De bewoners hebben daar een pasje en mensen die op visite komen krijgen een uitrijkaart. Tot 2015 woonde in een van de huizen het echtpaar De Rooij, die in dat jaar 60 jaar getrouwd waren. Ze woonden er vanaf hun huwelijk. Meneer De Rooij is in 2016 overleden en mevrouw De Rooij is verhuisd naar Badhoevedorp. Het huis wordt nu bewoond door een kleindochter, in het andere huis woont een van de kinderen.

Reactie toevoegen