- Lage Zwaluwe is een dorp in de provincie Noord-Brabant, in de regio West-Brabant, en daarbinnen in de streek Amerstreek, gemeente Drimmelen. T/m 1996 gemeente Hooge en Lage Zwaluwe.
- Onder het dorp Lage Zwaluwe vallen ook de buurtschappen Binnen-Moerdijk, Blauwe Sluis en Gaete.
Terug naar bovenIn het Brabants
De Zwaloew.
Oudere vermeldingen
1291 Zwaluwe, 1514 Die Hooge ende Laege Zwaluwe, de laige Zwaluwe, 1557 Zwaluwe, 1573 Leeghe Swaluwe.
Naamsverklaring
Genoemd naar de ligging bij het water de Zwaluwe (1290 die Swaluwe), met de toevoeging laag ter onderscheiding van Hooge Zwaluwe. De waternaam Zwaluwe wordt wel afgeleid van de verbaalstam swel* 'zwellen'. Overeenkomstige namen zijn de Engelse riviernaam Swale 'whirling, rushing river', 812 Suuealuue fluminis, 815 Sualuæ, en de Duitse waternamen Schwalb, ca. 802 Swalawa en Schwale, 12e eeuw Suala.(1)
* Gereconstrueerde vorm.
Carnavalsnaam
Tijdens carnaval heet het dorp Biesboschrakkersrijk.
Lage Zwaluwe ligt O van Moerdijk, NW van Hooge Zwaluwe. Vanaf dit dorp heb je een mooi uitzicht op het, voor zover ons bekend, enige vierrivierenpunt van Nederland.
Terug naar bovenIn 1840 heeft Lage Zwaluwe 183 huizen met 1.241 inwoners. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 1.700 huizen met ca. 4.200 inwoners.
Terug naar bovenAls je je nader wilt verdiepen in de geschiedenis van Lage Zwaluwe, kun je terecht bij de volgende instantie en sites:
- Heemkundekring Erfgoed Zwaluwe, voorheen Willem Snickerieme, zet zich in voor het erfgoed van de dorpen Hooge Zwaluwe en Lage Zwaluwe. De vereniging heeft ten doel: het wekken en bevorderen van daadwerkelijke belangstelling voor plaats en streek; het onderzoeken en bestuderen van de verschillende aspecten die tot het begrip heemkunde behoren, zoals de plaatselijke geschiedenis, het plaatselijk volksleven, het landschap en de bebouwing; het verlenen van medewerking aan het veiligstellen van heemkundig belangrijke zaken zowel roerend als onroerend van aard; het vastleggen van onderzoekingen en eventuele uitgewerkte studies.
De vereniging beoogt dit doel te bereiken door: het (doen) houden van lezingen en studie-avonden; het organiseren van excursies en tentoonstellingen; het oprichten en beheren van een museum en/of documentatiecentrum; het daadwerkelijk steunen van diegenen, die zich met het onderzoek van een bepaald heemkundig onderwerp bezig houden; het verlenen van medewerking aan of het samenwerken met andere verenigingen en stichtingen, die een gelijksoortig doel nastreven.
- Verhalen over de geschiedenis van Hooge en Lage Zwaluwe op de site van het Brabants Historisch Informatie Centrum (BHIC).
Terug naar boven- Lage Zwaluwe heeft 10 rijksmonumenten.
- Lage Zwaluwe heeft 58 gemeentelijke monumenten.
- De RK Johannes de Doperkerk in Lage Zwaluwe (Plantsoen 4) is gebouwd in 1951, als vervanging van een in 1944 verwoeste voorganger, naar een ontwerp van architect Hendrik Willem Valk. Het is een pseudobasilicale bakstenen kruiskerk in traditionalistische stijl. De kerk is in 2013 aan de eredienst onttrokken. In 2018 waren er gegadigden die er een kunst- en expositieruimte van wilden maken. Maar na enkele maanden trokken zij zich toch terug. In 2019 melden de uitbaters van restaurant Onze Kerk in Hooge Zwaluwe zich als gegadigden. Zij komen met een bod en met een herbestemmingsplan dat de goedkeuring krijgt van het parochiebestuur van de Immanuelparochie. Het Bisdom was in mei 2019 echter een andere mening toegedaan. Dat vond het bod te laag en wil bovendien opeens de parkeerplaats niet meer verkopen. De aspirant-kopers trokken zich noodgedwongen terug en de kerk is opnieuw in de verkoop gekomen.
- De Hervormde (PKN) kerk (Kerkstraat 49) is een eenvoudig zaalkerkje uit 1816. Architect was C. van Seters. Zaalkerk met haakse dwarsbeuk. Latere aanbouw en galerij. Opvallend zijn de genoemde galerij en een orgel met houten galerij met een reeks blinde rondboognissen rustend op een viertal ijzeren kolommen met kapitelen. De kapconstructie bestaat uit spanten, waarbij mogelijk nog onderdelen zijn gebruikt uit de voorganger van 1695. De kerk is deels ommuurd met een bakstenen pilastermuur en ezelsrug. In 1951 is een dakruiter geplaatst. Het orgel dateert uit 1969 en is gebouwd door de firma J.L. van den Heuvel (Dordrecht). Er is daarbij gebruikgemaakt van delen van zijn voorganger, uit 1913. De lezenaar is in empirestijl.
- Poldermolen de Schuddebeurs in Lage Zwaluwe (Dirk de Botsdijk 2) is gebouwd in 1794 en is genoemd naar de gelijknamige polder die hij bemaalde. In de Tweede Wereldoorlog was de molen als het ware een pion in de frontlinie. Toen de geallieerden oprukten naar het noorden, trok het Duitse leger zich terug achter het Hollands Diep. Op persoonlijk bevel van Hitler werden zware betonnen anti-tankmuren gebouwd. Hiervoor werden gevangenen uit het concentratiekamp gebruikt, die 's nachts met z'n honderden op de vier zolders van de molen sliepen. De molen diende niet alleen als slaapplaats, maar ook als uitkijkpost. Bij het oprukken van de geallieerden zijn hevige gevechten gevoerd en is veel over en weer geschoten. Op 8 november 1944 werd de Schuddebeurse molen zwaar beschadigd.
De Schuddebeurs, ooit een van de grootste watermolens van Nederland, is nooit meer de oude geworden. De romp is na de oorlog wel hersteld, maar de wieken zijn nooit meer herplaatst, terwijl later ook nog eens de kap is gesloopt. Ook in de jaren vijftig en wellicht ook daarna nog is de molen ook nog gebruikt als uitkijkpost, en wel door de Luchtbeschermingsdienst. In de jaren zestig kreeg de molenromp voor het laats een onderhoudsbeurt. Sindsdien keek de Dienst der Domeinen niet meer naar de vervallen stomp om. Tot overmaat van ramp brak in 1997 ook nog eens het houten fundament, waarop de molen sterk begon te verzakken. Op een gegeven moment stond de stenen romp zo'n 8 graden uit het lood. Bezoekers werden gewaarschuwd voor 'vallend gesteente'. Op de deur hing een bordje met 'Verboden Toegang'. Recentelijk is de molenromp, een gemeentelijk monument, verkocht. De eigenaar wilde hem behouden als onderdeel van een camping. In 2019 is de molenromp gerestaureerd en herbestemd tot B&B.
Terug naar boven- Carnaval. - Carnavalsstichting CS De Biesboschrakkers is opgericht in 1973. Zij dragen zorg voor de organisatie van het carnaval in Lage Zwaluwe. - Carnavalsvereniging CV De Plakzakke.
- De Zwaluwse Havenfeesten (weekend in juni) zijn er sinds 1993. Ze laten je het Zwaluwe beleven van rond 1900. "De mensen in Lage Zwaluwe leefden rond het jaar 1900 van alles wat het land, het water en de Biesbosch te bieden hadden. Denk hierbij aan riet, biezen, griendhout (hoepels), vlas (linnen en touw), veeteelt , landbouw, varen (Thor) en visserij. Er waren ook wat gebruiken, waaronder potje braaien (geplofte aardappeltjes) en poort uithangen (iets weghalen bij iemand en dat op een vreemde plaats wegzetten, zodat het wel gevonden wordt).
Stel dat je naar de Havenfeesten in Lage Zwaluwe gaat. Je belandt in 1900 omdat de boeren in kledij van toen je toegang verschaffen. Of de strenge havenmeester. Onderweg zie je ouderwetse kraampjes met linnen tasjes, handdoeken, theedoeken, ouderwetse zepen, kaarsen en verzin het maar en loop je de veldwachter tegen het lijf die je vraagt wat je komt doen in die vreemde kleding of simpelweg omdat hij je niet kent. Ook kun je zomaar de burgemeester met zijn vrouw tegenkomen of word je onder de voet gelopen door een stelletje straatschoffies. Verderop zit iemand op zijn accordeon te spelen en daar komt ineens een groep mensen aan, die terugkomen met een bos riet uit de Biesbosch, die bij de mandenmaker wordt afgeleverd. Hehe, gelukkig, daar kun je koffie drinken.
Dan gaat de tocht verder en kom je langs brocante, een kraampje met manden, kaarsen, touw en alles wat daarvan kan worden gemaakt. Er is een smid bezig en weer verderop kun je tekeningen, foto’s en platen van de Biesbosch kopen. En kaarten, ja ook met “groeten uit Lage Zwaluwe”. Je kunt poffertjes eten en met een stoomschip een minitochtje maken. Met een roeiboot door de haven en met paard en wagen een rondje rijden. Daar is het visserskoor, die lopen gewoon over de markt te zingen en daar komt de herder met zijn schapen zomaar over de markt heen. Er staat iemand paling te roken, kun je eten ook. En wat komt daar nu aan? Dat is de klas van de bewaarschool, lopen zomaar langs je heen, je moet ervoor opzij. Ouderwetse hoge fietsen met voor zo’n heel groot wiel en achter een heel klein, fietsen om je heen, er staat ineens een dronken bedelaar tegen je te wauwelen. Trek in een broodje vis, dat kan, want de vissers zijn net binnen en hadden een aardige vangst.
Liever zelf “potje braaoien”? ook dat kan, maar eerst voor je frietje betalen. Opzij, opzij, daar komen kinderen met de hondenkar, ze moeten nodig wat wegbrengen. En daar zitten ze te tollen, te knikkeren, de kinderen van toen. Misschien mag je wel even meedoen. Misschien mag je leren hoepelen. Daar zit vast een voorname vrouw, zij heeft zulke prachtige kleding aan, je kunt het wel zien aan die man ook, met zijn hoge hoed. He, dat is lekker warm, ja, daar staan ze riet te stoken, en je schrikt op want er wordt een dronkaard het café uitgeknikkerd en aan de overkant hebben ze een echtelijke twist. Kaneelstokken, kaneelkussentjes, dropjes, marsepein kan je bij Kaatje Kaneel kopen. Kom het beleven, dat Lage Zwaluwe van 1900!"
- Ieder jaar in de laatste week van de zomervakantie is er Biesbosch Huttendorp Lage Zwaluwe; hutten bouwen voor kinderen in de basisschoolleeftijd.
- Sinterklaas.
Terug naar boven- Tussen Lage Zwaluwe en de Jacominaplaat in Werkendam vaart sinds 2017 het voet- en fietsveer 't LeeuweVeerke. Zo kunnen wandelaars en fietsers eindelijk vanaf dit dorp de Biesbosch in. Het eerste jaar was zeer succesvol; met bijna 13.000 bezoekers zijn alle verwachtingen overtroffen. Het veer wordt volledig elektrisch aangedreven, door accu’s en zonnepanelen, met het oog op verantwoord en duurzaam ondernemen. Het veer vaart van eind april tot eind oktober. Het heeft een capaciteit van 12 personen incl. fiets. Fietsen en scooters met een benzine (hulp)motor mogen niet aan boord.
Terug naar boven- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Lage Zwaluwe, met laagsteprijsgarantie!
Terug naar boven- Fotoreportage van het dorp door Kees Wittenbols uit Breda.
Terug naar boven- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Lage Zwaluwe (online te bestellen).
Terug naar boven- Links naar en beschrijvingen van lokale verenigingen en dergelijke.
- Belangenorganisatie: - "Bewonersplatform Lage Zwaluwe heeft als doelstellingen: - Het opzetten en vergroten van een netwerk tussen verschillenden partijen. - Meedenken over zaken als toerisme, verkeershinder, projecten binnen het dorp. - Het dorp aantrekkelijker maken. - Ons dorp veiliger te maken, Alert Drimmelen is hiervan een belangrijk onderdeel. - Leefbaarheid en sociale betrokkenheid vergroten. - Het versterken van het dorpsgevoel. - Sociale buurtzorg. Dit willen wij voor elkaar krijgen in een positieve dialoog, zonder vooroordelen en in overleg met alle mogelijke partijen. Zoals bewoners, politie, gemeente, verenigingen, stichtingen, en jongeren. Het gaat hier echt om het algemeen belang. Zaken zoals zwerfvuil, stoeptegels, enz. verwijzen we door naar het meldpunt van de gemeente Drimmelen."
- Dorpshuis: - "Mede dankzij de langdurige inspanningen van VVD Drimmelen hebben de verenigingen van Lage Zwaluwe eindelijk zekerheid gekregen over het voortbestaan van Den Domp. Niet alleen blijft de maatschappelijke functie van Den Domp de komende tien jaar overeind, het dorpshuis zal ook worden opgeknapt en verbeterd. In januari 2018 is het besluit over het voortbestaan van Den Domp gevallen. Dit was nadat het laatste struikelblok van het uitkopen van de onderhuurders was weggenomen. Zodra het contract met Thea Leest is getekend, kan er gestart worden met het verbeteren van het pand.
Er waren al lange tijd signalen vanuit de verenigingen dat er veel tekortkomingen waren aan de huidige staat van het pand. Leon van Dongen, die zich namens de Drimmelense VVD al vele jaren bezig houdt met de dorpshuizen in de gemeente, is dan ook erg blij dat het dorpshuis niet alleen behouden is voor Lage Zwaluwe maar ook dat Den Domp opgeknapt gaat worden: “Het heeft veel te lang geduurd maar we zijn erg blij dat we dit resultaat hebben neer kunnen zetten voor Den Domp. We hopen dan ook dat de verenigingen zich nog vele jaren met veel plezier daar thuis kunnen voelen. Dat is nu voor minimaal 10 jaar geregeld, maar de VVD zal altijd garanderen dat er een fijne plek is in het dorp waar de verenigingen terecht kunnen.” Leon voegt nog toe: “Ondanks dat we nu dit besluit hebben genomen, laten we het onderwerp niet los. We blijven betrokken zodat Den Domp geen domper wordt.” (bron: website VVV Drimmelen, februari 2018)
"Den Domp kent een lange geschiedenis met een diversiteit aan maatschappelijke functies binnen Lage Zwaluwe. In december 2018 heeft het college van burgermeester en wethouders besloten om het pand te verkopen aan het echtpaar Wintermans-Leest. In de overeenkomst zijn voorwaarden opgenomen om de maatschappelijke functie van het gemeenschapshuis te waarborgen. Met een achtergrond van jarenlange horeca-ervaring én als betrokken inwoners van de Lage-Zwaluwse gemeenschap was gemeenschapshuis Den Domp voor de initiatiefnemers een gedroomde uitdaging. Zij zien in Den Domp een plaats waar horeca en maatschappelijke verenigingen worden verenigd om zo van Den Domp een bruisend hart van de gemeenschap te maken.
Volgens de verkoopvoorwaarden zal er in het gemeenschapshuis voor minimaal een periode van 10 jaar plaats zijn voor de huidige maatschappelijke gebruikers van Den Domp. Tevens zijn de initiatiefnemers voornemens om een plek te bieden aan ook anderen en diverse maatschappelijke partners. Daarbij willen zij ervoor zorgen dat Den Domp een ontmoetingsplek wordt voor de gehele gemeenschap. Het PON is gevraagd om, samen met overkoepelende organisatie ’t Heft, die zich inzet voor de ontwikkeling van toekomstbestendige dorpshuizen in de provincie Noord-Brabant, mee te kijken hoe Den Domp klaargestoomd kan worden voor de toekomst en het gesprek met de gemeenschap te faciliteren. Dat heeft geleid tot het in april 2020 verschenen 'Actieplan Dorpshuis Den Domp Lage Zwaluwe'." Aldus een citaat uit dit Actieplan.
- Onderwijs: - Bij Basisschool IBS De Grienden in Lage Zwaluwe hanteren ze de methode van Coöperatief Leren. "Leerlingen die coöperatief leren, werken op een gestructureerde manier samen in kleine, veelal heterogeen samengestelde groepjes (heterogeen wil zeggen: verschillende niveaus door elkaar). De achterliggende gedachte is dat kinderen niet alleen leren van de interactie met de leerkracht, maar ook van de interactie met elkaar. De leerlingen zijn actief met de leerstof bezig, ze praten er met elkaar over, waardoor de inhoud van de stof meer betekenis voor hen krijgt en beter beklijft. Door de samenwerking in een groepje, ontwikkelen leerlingen tevens samenwerkingsvaardigheden.
Binnen coöperatief leren kunnen ook verschillen tussen leerlingen benut worden: de ’sterke’ leerlingen zijn model voor de ‘zwakkere’ leerlingen en helpen hen. Op hun beurt krijgen de ’sterke’ leerlingen meer inzicht in de leerstof door de uitleg die ze aan anderen geven. Door samen te werken, leren de leerlingen in een groep elkaar beter kennen. Er ontstaat een klimaat in de klas waarin leerlingen elkaar waarderen, begrip voor elkaar hebben en bereid zijn elkaar te helpen. Voorwaarde om optimaal te kunnen leren is een goed pedagogisch klimaat in de groep. D.m.v. de didactische structuren, we noemen ze dan team- en klasbouwers, wordt hier structureel aandacht aanbesteed. Leerlingen zitten bij ons dan ook altijd in een team. Deze teams worden voor elke vakantie gewisseld.
Door coöperatief leren in te zetten beogen wij te bereiken: dat ons onderwijs aansluit bij de leerlingen van de 21e eeuw; dat leerlingen een hoge mate van betrokkenheid hebben omdat ze zelf initiatieven mogen nemen, elkaar mogen helpen en samen problemen mogen oplossen; meer zelfwerkzaamheid van leerlingen in het primaire proces; dat er meer sociale verbinding in de groepen ontstaat; dat leerlingen in natuurlijke situaties hun sociale vaardigheden ontwikkelen; dat het verwerken van de leerstof efficiënter gaat (verhoging effectieve leertijd); dat leerlingen leren discussiëren en vragen stellen; dat er veel activiteit in de lessen is."
- Zorg: - Ewoud en Corina van der Spek zijn in 2011 in Lage Zwaluwe begonnen met hun biologische Zorgboerderij De Zwaluw (Dirk de Botsdijk 4). Ze bieden dagbesteding op het gebied van dierverzorging (kippen, geiten, ezel, pony, konijnen), en het verzorgen van de moestuin. Ze hebben ook een winkel waar ze groenten e.a. producten en zelfgemaakte cadeaus verkopen. Ook kan men helpen om een high tea te maken en aan de gasten te serveren. Het plezier in het werk staat voorop. Ze werken zonder werkdruk. Ook is het mogelijk dat de cliënten een eigen tuin maken met bloemen of groenten. - Nieuws van Zorgboerderij De Zwaluw op Facebook.
Reactie toevoegen