Koedijk

Plaats
Dorp
Alkmaar Dijk en Waard
Noord-Holland

koedijk_plaatsnaambord_kopie.jpg

Koedijk is een dorp in de provincie Noord-Holland, in de streek West-Friesland, in grotendeels gemeente Alkmaar, deels gemeente Dijk en Waard. Het was een zelfstandige gemeente t/m 30-9-1972.

Koedijk is een dorp in de provincie Noord-Holland, in de streek West-Friesland, in grotendeels gemeente Alkmaar, deels gemeente Dijk en Waard. Het was een zelfstandige gemeente t/m 30-9-1972.

NH gemeente Koedijk in ca. 1870 kaart J. Kuijper [1024x768].gif

Gemeente Koedijk in ca. 1870, kaart J. Kuijper

Gemeente Koedijk in ca. 1870, kaart J. Kuijper

Koedijk

Terug naar boven

Status

- Koedijk is een dorp in de provincie Noord-Holland, in de streek West-Friesland, in grotendeels gemeente Alkmaar (sinds 1-10-1972. Voorheen was het dorp een zelfstandige gemeente), deels gemeente Dijk en Waard (dit deel ging per 1-10-1972 over naar gemeente Sint Pancras, in 1990 over naar gemeente Langedijk, in 2022 over naar gemeente Dijk en Waard) (om beide delen van elkaar te kunnen onderscheiden, hebben ze aparte postcodes: 1831 en 1832).

- Een deel dat onder de gemeente Oudkarspel viel, is in 1907 aan de gemeente Koedijk toegevoegd.

- Koedijk ligt grotendeels in het noordwesten van de gemeente Alkmaar en is inmiddels door de uitbreidingen van die stad aan de stad vastgegroeid. Desondanks is het formeel nog altijd een apart dorp, met witte plaatsnaamborden met de naam van het dorp, en is het ook nog altijd een formele woonplaats in het postcodeboek en in de gemeentelijke basisregistratie (BAG), met een eigen postcode en postale plaatsnaam. Vergelijkbaar met het in de tegenovergelegen (ZO) hoek van Alkmaar gelegen Oudorp, dat eveneens per 1-10-1972 als gemeente in de gemeente Alkmaar is opgegaan, aan die kern is vastgegroeid en ook nog altijd een formeel dorp is.

- Wapen van de voormalige gemeente Koedijk.

Terug naar boven

Naam

In het dialect
Koedaik.

Oudere vermeldingen
1323 op den Coedyc, 1323 Coedyk, 1338 Coedyc, 1343 op den Coedijc, 1395-1396 Codijc, 1513 Koedijc.

Naamsverklaring
De nederzetting is genoemd naar de ligging aan de gelijknamige dijk. Het eerste deel is koe 'vrouwelijk rund', vergelijk Kalverdijk. Een verklaring met koog 'land aan water, buitendijks land' wordt door de oude vormen en de uitspraakvariant niet ondersteund.(1)

Terug naar boven

Ligging

Koedijk ligt NW van de stad Alkmaar en de dorpen Sint Pancras en Oudorp, O van het dorp Bergen, ZO van het dorp Schoorl, ZZO van het dorp Warmenhuizen, Z van het dorp Tuitjenhorn, ZW van de dorpen Zuid-Scharwoude, Noord-Scharwoude en Oudkarspel en W van het dorp Broek op Langedijk.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 omvat de gemeente Koedijk 138 huizen met 717 inwoners, verdeeld in het gelijknamige dorp 116/631 (= huizen/inwoners) en de buurtschappen Huiswaard 4/16 en Zuidend onder Pancras 18/70. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 1.100 huizen met ca. 2.800 inwoners, waarvan ca. 2.550 onder de gemeente Alkmaar en ca. 250 onder de gemeente Langedijk.

Terug naar boven

Geschiedenis

Als je je nader wilt verdiepen in de geschiedenis van dit dorp, kun je terecht bij Historische Vereniging Koedijk."De vereniging stelt zich als doel om werkzaam te zijn tot bevordering van historisch onderzoek in het algemeen en historisch onderzoek in en over ons dorp in het bijzonder. De vereniging tracht de doelstelling te realiseren door: het stimuleren van en het leggen van contacten tussen onderzoekers; het naar buiten treden door middel van de media, alsmede door het organiseren van bijeenkomsten, het uitgeven van een verenigingsorgaan en het doen verschijnen van publicaties; het in bewaring geven of schenken van archivalia en collecties, eigendom van de vereniging, aan een der overheidsorganen die deelnemen aan het Regional Archief Alkmaar; het in overleg met de streekarchivaris verrichten van werkzaamheden op vrijwillige basis, onder meer resulterend in hulpmiddelen voor het historisch onderzoek.

Betreffende het bevorderen dat de leden van de vereniging zich met de bestudering van de geschiedenis van Koedijk bezig houden, vervult de vereniging een stimulerende rol, door onder meer: het aangeven van studieonderwerpen; het toegankelijk maken van literatuur; het zelf uitgeven van historisch materiaal; het met elkaar in contact brengen van leden met dezelfde interessegebieden via het verenigingsorgaan en werkgroepen. De vereniging kent de werkgroepen Inventarisatie en Archief, Oude Foto’s, Evenementen, Restauratie, en Redactie verenigingsblad De Gouden Engel.

De vereniging verzorgt diverse uitgaven om zodoende het historisch besef en interesse in en over Koedijk te intensiveren, met name: studie-uitgaven, waar onder bronnenpublicaties op de website; populaire uitgaven, gericht op een breder publiek, in de vorm van boeken over diverse onderwerpen of een lustrumboek; het verenigingsblad ‘De Gouden Engel’, dat twee keer per jaar verschijnt. Het blad wordt gratis aan de leden verstrekt. Verder is het blad o.a. ter inzage in de plaatselijke openbare bibliotheek, en bij een aantal regionale historische verenigingen. De vereniging werkt samen met andere historische verenigingen en instellingen, in de regio en plaatselijk, wat als voordeel heeft dat gebruik kan worden gemaakt van elkaars ervaringen en bereikte resultaten. Er is een sterke band met Historische Vereniging Sint Pancras.

Verenigingsblad De Gouden Engel wordt samengesteld door en onder verantwoordelijkheid van een onafhankelijke redactie. Gepubliceerd worden o.a. artikelen naar aanleiding van onderzoeksresultaten door de eigen werkgroepen of individuele leden, rapportages van historische onderzoeken die het plaatselijke belang raken, artikelen in de categorie ‘human interest’, en recensies van door derden uitgebrachte publicaties. De werkgroep Evenementen organiseert voor haar leden en geïnteresseerden gedurende het gehele jaar lezingen over diverse interessante onderwerpen aangaande de historie van het dorp en de regio. Hiervoor worden gastsprekers uitgenodigd. Het bijwonen van deze lezingen is kosteloos, maar een vrijwillige bijdrage voor het bijwonen van een lezing wordt op prijs gesteld. De Historische Vereniging zoekt in de regio nadrukkelijk de publiciteit op. Dit doet ze o.a. door het verenigingsblad De Gouden Engel. Vanaf 2019 wordt dit blad in kleur uitgebracht. Tevens zijn er nauwe betrekkingen met het verenigingsblad de ‘Coedijcker Ban’. Medewerkers vanuit onze vereniging publiceren hierin maandelijks wetenswaardigheden over Koedijk." De vereniging beheert ook een museum, waarvoor zie het hoofdstuk Bezienswaardigheden > Molen De Gouden Engel.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Daalmeer en Koedijk hebben 19 gemeentelijke monumenten (onder de gemeente Alkmaar).

- De Sluismolen (Oude Helderseweg 85a) is een topografisch gezien complex geval; hij wordt - al vanouds - tot het dorpsgebied van Koedijk gerekend (ook blijkens een van de oude ansichtkaarten van de molen op deze pagina. Klik onder de link op het menu 'Sluismolen'), maar viel t/m 30-9-1972 onder de gemeente Bergen. Bij de gemeentelijke herindelingen van 1-10-1972 is een stuk buitengebied van de gemeente Bergen, waaronder deze molen, door grenscorrectie overgegaan naar de gemeente Alkmaar. Helaas heeft men toen het buurtje rond de molen voor de postadressen niet aan de plaats Koedijk maar aan de plaats Alkmaar toegekend, waardoor de molen sindsdien voor het postadres 'in' Alkmaar ligt. De Suismolen is een in 1575 gebouwde poldermolen met een eikenhouten achtkant op lage voet. De molen staat vlak bij de Koedijkervlotbrug langs het Noordhollands Kanaal.

De molen is, zoals zo veel Noord-Hollandse poldermolens, een binnenkruier. De molen heeft tot 1926 de Sluispolder uitsluitend op windkracht bemalen. In dat jaar is een elektrische hulpaandrijving aangebracht. Sindsdien werd nog nauwelijks op de wind gemalen. In 1944 is de Sluismolen weer bedrijfsvaardig gemaakt vanwege problemen met de elektriciteitsvoorziening. Onbetrouwbare roeden waren al na korte tijd aanleiding voor stopzetting van de molen. In 1948 is het scheprad vervangen door een elektrisch aangedreven vijzel. Op 17 november 2001 werd de molen door brandstichting zeer zwaar beschadigd, maar in december 2002 kon hij weer in gebruik worden genomen. Bij de herbouw is de vijzel vervangen door een scheprad met een diameter van 4,60 m. en een breedte van 0,40 m. Ook is er een woning in de molen gebouwd. De Sluismolen is eigendom van Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier en is op afspraak te bezichtigen.

- Op initiatief van Stichting Johannes Bos is in juni 2009 in Koedijk een nieuwe monumentale stellingmolen, De Gouden Engel (Kanaaldijk 235/236), gereed gekomen. Daarmee is het oude dorpsbeeld in ere hersteld. Ook de eerder gerestaureerde maalderij uit 1866 en de knechtswoning uit 1871 maken deel uit van het complex, alsmede een originele koolschuur (1894) die werd verplaatst. Je kunt de molen bekijken en genieten van het uitzicht vanaf de stelling. De meelmolen werkt op windkracht en produceert meelproducten die in de molenwinkel van Maalderij De Gouden Engel, samen met brood en andere biologische producten worden verkocht. Gelijktijdig met de molen is een molenschuur gebouwd in dezelfde karakteristieke stijl. Op de bovenverdieping van de molenschuur heeft Historische Vereniging Koedijk een permanente tentoonstelling ingericht, die te bezichtigen is tijdens de openingstijden van de Molenschuur. De tentoonstelling geeft een mooi beeld van de historie van het dorp. In de molenschuur kun je ook terecht voor koffie of thee met gebak, diverse lunchgerechten en diner. - Site van Molen De Gouden Engel.

- De Koedijkervlotbrug over het Noordhollands Kanaal, in het Z van Koedijk, is de enige overgebleven houten vlotbrug in ons land. Verder is er nog een viertal pontonbruggen in het Noordhollands Kanaal, waarvan het principe hetzelfde is als bij de vlotbrug. Als de brug opengaat worden de vlotten onder de op- en afritten getrokken, zodat er een ruime doorgang wordt gecreëerd voor de scheepvaart. "De beide brugvlotten van de (provinciaal) monumentale Koedijkervlotbrug waren aan het einde van hun levensduur. De afgelopen jaren is al vaker onderhoud gepleegd aan de Koedijkervlotburg. De vervanging van de brugvlotten in 2019 is de laatste en tevens grootste aanpassing in die reeks. De Koedijkervlotburg is de oudste nog werkende vlotbrug over het Noordhollands Kanaal. Vanwege zijn monumentale status zijn de nieuwe vlotten uitgevoerd als kopieën van de oude vlotten en in dezelfde materialen (houtsoorten) en kleuren uitgevoerd. De firma TAS - adviesbureau voor bruggen en sluizen - heeft in opdracht van Stadswerk 072 de vervanging van de vlotten voorbereid door deze in 3D te tekenen en het bestek op te stellen.

De 6 HDPE-kunststof drijfkisten leveren de vlotten extra drijfvermogen in het kader van hedendaagse voorschriften voor beweegbare bruggen. De kisten zijn gevuld met superlicht tempex-vulmateriaal en de kisten zelf zijn waterdicht 'afgelast' en op waterdichtheid uitgetest d.m.v. overdruk (net als na het plakken van een lekke fietsband). Onder de vorige vlotten zaten ook drijfkisten, maar die waren hol en waren gemaakt van staal en daardoor gevoeliger voor lekkage. Mocht een nieuwe kist onverhoopt toch gaan lekken, dan behouden ze dankzij deze constructie toch hun volledige drijfvermogen. Onder directievoering van TAS zijn de vlotten bij aannemer Oosterhof Holman in Harlingen gebouwd en op 21 januari 2019 compleet aangeleverd - met speciaal transport over de weg van Harlingen naar Koedijk - en verwisseld." (bron: Stadswerk 072)

- Sinds 2012 is er in het N van dit dorp ook nog de Rekervlotbrug. Beide bruggen zijn alleen toegankelijk voor fietsers en voetgangers. - Volgens (de auteur van) dit artikel is de Rekervlotbrug niet goed geconstrueerd, waardoor hij nogal bevattelijk is voor storingen.

- Gevelstenen in Koedijk.

Terug naar boven

Jaarlijkse evenementen

- De Dijkloop (op een zondag begin april, sinds 2016) is een hardloopwedstrijd voor recreanten in elke leeftijdscategorie. Deelnemers kunnen kiezen uit verschillende afstanden; de Kidsruns (600 meter en 1,5 km), de 6 km en de kwart marathon. Het parcours voor de Kidsruns en de 6 km wordt uitgezet in Koedijk en voor de 10,5 km loop je naar recreatiegebied Geestmerambacht en weer terug naar het dorp. Een prachtig parcours over de dijk, door polder en natuurgebieden en met de start en finish in de gezellige dorpskern.

- "Jeugd Onder Leiding Koedijk, beter bekend als de JOL, is een timmerdorp tijdens de zomervakantie voor kinderen van 6 t/m 12 jaar. De kinderen mogen een week lang onder begeleiding hutten timmeren. Tevens worden er verschillende (spel)activiteiten georganiseerd. Per dag betalen de kinderen €0,50 om van 09.30-12.00 uur & 13.30- 15.30 uur te bouwen/timmeren en spelletjes te spelen. Sinds 2016 wordt de JOL geleid door Thijs Visser, Wouter Masteling en Lianne van Staten. Zonder vrijwilligers kunnen deze projectleiders echter niet. Ieder jaar zijn zij omringd door ongeveer 60 enthousiaste vrijwilligers. Na de opening worden ongeveer 250 kinderen ingeschreven. De kinderen kiezen vervolgens met hun vriendjes en vriendinnetjes een hut, waarna zij van start kunnen gaan met het timmeren.

Naast het timmeren kunnen de kinderen verschillende spelletjes doen, knutselen en dansen. De vrijwilligers zijn aanwezig om een oogje in het zeil te houden, te helpen en om er voor te zorgen dat de week goed verloopt. De JOL staat jaarlijks in het teken van een ander thema, wat tot uitdrukking komt in de aankleding van het terrein, de spelletjes en het rode draad, waarmee de kinderen gedurende de week punten kunnen verdienen. De JOL-week eindigt met een bonte avond op de vrijdag. Op de bonte avond kunnen de kinderen de hutten aan de ouders laten zien, is er een playbackshow, een loterij en de prijsuitreiking. De ultieme afsluiting begint nadat de hutten zijn afgebroken en het vreugdevuur wordt aangestoken."

- Gondelvaart Koedijk (3e zaterdag van augustus, in 2021 voor de 57e keer) is de grootste gondelvaart van Nederland. Aanschouw een waar spektakel op het water. Kale dekschuiten worden omgetoverd tot heuse toneelvoorstellingen. Een varende optocht trekt over het Noordhollands Kanaal aan je voorbij. Het kanaaldorp is dan verlicht met duizenden lampjes, fraai aangeklede gevels en versierde tuinen. Dit geheel wordt opgeluisterd met een Braderie, die is geconcentreerd in het midden van de Kanaaldijk, op de Zonneweid en in de Saskerstraat. Editie 2019 trok meer dan 20.000 bezoekers. Hoe deze Gondelvaart hier in 1963 is ontstaan en zich sindsdien heeft ontwikkeld, kun je hier lezen.

Terug naar boven

Natuur en recreatie

- Speeltuin De Jeugdhoek in Koedijk is een overzichtelijke gezellige speeltuin voor alle leeftijden. Diverse glijbanen, schommels, kabelbaan, zandbak, speelkasteel etc. Van april tot eind september elke dag geopend. Ma/di/do/vr van 15.00 tot 17.00 uur geopend en in het weekend en op woensdag van 13.00 tot 17.00 uur. In de vakanties zijn ze elke dag geopend van 13.00 tot 17.00 uur. Ook is er een winkeltje waar je koffie/thee, frisdrank, limonade, snoepjes, chips en ijsjes kunt kopen. Tevens kun je er verjaarspartijtjes vieren. Ook geschikt voor schoolreisjes. Voor slechts € 19,50 per jaar heb je al een gezinsabonnement.

Terug naar boven

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Koedijk, met laagsteprijsgarantie!

Terug naar boven

Literatuur

- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Koedijk (online te bestellen).

Terug naar boven

Links

- Onderwijs en kinderopvang: - "Basisschool De Zandloper in Koedijk is gevestigd in een gezellig gebouw, omgeven door ruime speelpleinen en veel groen. Kinderen ontwikkelen zich zo optimaal mogelijk op het niveau en met het tempo dat bij hen past. Elk kind krijgt de ruimte de eigen talenten te ontwikkelen door een uitgebreid kennismaken met leerstijlen en het bewust worden van de eigen sociale vaardigheden. Daarnaast maakt elk kind gedurende de schoolcarrière kennis met verschillende sporten, muziek, toneel en kunst. Het team is ervaren en enthousiast. Zij werken vanuit de waarden, die wij als team belangrijk vinden: veiligheid, plezier en persoonlijke ontwikkeling. Het team volgt de ontwikkeling van de leerling op sociaal-emotioneel en cognitief gebied; ouders zijn daarbij onze belangrijkste gesprekspartner."

- "Broer Konijn biedt in Koedijk opvang aan kinderen in de leeftijd vanaf 10 weken tot ongeveer 12 jaar. Sinds 1995 creëert Broer Konijn een plek waarbij het team kwaliteit hoog houdt door uiting te geven aan een persoonlijke benadering. Een flexibele, open en betrokken houding in een veilige en kleinschalige omgeving. Onze doelstelling is dan ook om een ieder die bij Broer Konijn binnen stapt zich prettig, veilig en welkom te laten voelen. In oktober 1995 ben ik gestart met 1 groep dagopvang, nadat ik drie jaar bij een landelijk orgaan voor Kinderopvang heb gewerkt. De ervaring die ik hier heb opgedaan heb ik als uitgangspunt gebruikt om Broer Konijn op te starten, met als doel voor kinderen een fijne en veilige plek te creëren waardoor hun ouders met een goed gevoel naar hun werk kunnen gaan. Maar ook een plek waar ouders zich welkom en gerespecteerd voelen. In de loop der jaren zijn we uitgegroeid tot vier groepen Dagopvang en twee groepen Buitenschoolse Opvang."

- Muziek: - "Het Groot Orkest van Muziekverenigng Aurora bestaat uit ca. 40 muzikanten van (bijna) alle leeftijden. Het niveau waarop de muzikanten spelen is zeer verschillend: van beginnend (minimaal B-niveau) tot zeer ervaren. Aurora treedt regelmatig op bij festivals in de regio en verleent haar medewerking aan diverse aktiviteiten binnen en buiten de gemeente Alkmaar, zoals Gondelvaart Koedijk, binnenhalen Sinterklaas, Kerstsamenzang Grote Kerk. Voor haar donateurs geeft Aurora ieder jaar in april het Donateursconcert. Dit concert is voor de vereniging het hoogtepunt van het jaar en vele uurtjes van vlijtig repeteren gaan hieraan vooraf. Voor de grote zomervakantie geeft Aurora haar traditionele Koffieconcert, met in de pauze door de leden zelf gebakken cake en taart.

Het Brug Orkest van Aurora Koedijk (BOA) is het leerorkest van de vereniging, voor zowel jeugd als volwassenen. Na gemiddeld één jaar muziekles kan men hierin meespelen. Ook als iemand eerder een instrument heeft bespeeld en dat weer wil oppakken, kan men met de dirigent overleggen wat de beste manier is om in het orkest te beginnen. In het brugorkest mag je altijd een jaar meespelen zonder lid te zijn, als je een eigen instrument hebt. De vereniging heeft ook instrumenten beschikbaar. Bij gebruik van een verenigingsinstrument wordt de normale jaarlijkse contributie betaald. Ook BOA is te beluisteren op het jaarlijkse Donateursconcert en op het Koffieconcert van Aurora. Dan is er ook nog het Opstaporkest, voor degenen die pas zijn begonnen met spelen of voor het eerst op een ander instrument spelen. Deze groep krijgt vóór de repetitie van BOA extra tijd en aandacht van de dirigent en spelen daarna al een deel van de repetitie mee met het brugorkest. Nieuwe leden zijn altijd van harte welkom, want 'hoe meer muzikale zielen hoe meer speelvreugd'."

- Sport: - SV Koedijk is een zogeheten omnisportvereniging, oftewel een vereniging waar je verschillende sporten kunt beoefenen, namelijk veldvoetbal, zaalvoetbal, handbal, G-sport en Beachtennis. Bovendien kun je er van september t/m april elke 3e woensdag van de maand een lekker potje Keezen (in veel streken kennen ze dat spel niet, daarom vind je er onder de link een toelichting op).

- Veiligheid: - Brandweer Alkmaar post Koedijk zoekt nieuwe vrijwilligers tussen de 18 en 40 jaar. Als vrijwilliger bij de brandweer maak je deel uit van een team. Samen met je collega’s blus je branden en red je mens en dier. Je oefent hier iedere week voor en krijgt een goede opleiding. En niet het minst belangrijk: je maakt deel uit van een gezellige vereniging.

Reactie toevoegen