Status

- Goedereede is een stad in de provincie Zuid-Holland, op het schiereiland en in de gemeente Goeree-Overflakkee. Het was een zelfstandige gemeente t/m 2012.

- De gemeente Goedereede is in 1966 vergroot met de gemeenten Ouddorp en Stellendam.

- Onder de stad Goedereede vallen ook het dorp Havenhoofd (voor de postadressen) en de buurtschap Oostdijk.

- Naast alle hiervoor genoemde kernen was er in de gemeente Goedereede nog de buurtschap Klarebeek, die onder het dorp Ouddorp valt.

- Wapen van de voormalige gemeente Goedereede.

Naam

Uitspraak
Goeree.

Oudere vermeldingen
1332 Goederreede, 1424 Goederede.

Naamsverklaring
Samenstelling van goed en rede 'ligplaats van schepen'.(1) De site van de toenmalige gemeente Goedereede stelde dat de naam ook zou kunnen staan voor Goer-ee 'ruw, woest eiland'.

Ligging

Goedereede ligt O van Ouddorp, NW van Stellendam en ligt direct N van de N57.

Statistische gegevens

In 1840 heeft de gemeente Goedereede, die dan nog slechts de gelijknamige stad beslaat, 164 huizen met 1.118 inwoners. Vlak voor haar opheffing in 2013 heeft de gemeente ca. 4.500 huizen met ca. 11.500 inwoners. - De stad heeft tegenwoordig ca. 600 huizen met ca. 1.650 inwoners. Met de ook voor de postadressen onder de stad vallende buurtschappen Havenhoofd en Oostdijk erbij komt het aantal inwoners op ca. 2.250.

Geschiedenis

Wat t/m 2012 de gemeente Goedereede is, is oorspronkelijk het eiland Westvoorn of Goeree. Dat vormt oorspronkelijk één geheel met het huidige Voorne, dat Oostvoorne werd genoemd (terwijl de voormalige gemeenten Oostvoorne en Rockanje tegenwoordig de gemeente Westvoorne vormen, omdat dat in het westen van het huidige Voorne ligt...). Westvoorne wordt in 1751 door de Statendam met Overflakkee verbonden, waardoor het eiland Goeree-Overflakkee is ontstaan.

Goedereede verkrijgt in 1312 stadsrechten en in 1331 het recht van vrije weekmarkt. De handel en visserij komen tot bloei. De stad wordt in de 15e, 16e en 17e eeuw echter geteitsterd door stormen, overstromingen en oorlogen. Telkens wordt de stad herbouwd. Door aanslibbingen moet de haven steeds worden verlegd en door bedijkingen van de omliggende polders wordt de stad meer een landbouwdorp. De stadsmuren en -poorten worden gesloopt. Na de Watersnoodramp van 1953 wordt ter beveiliging van de stad de haven afgedamd met een dam bij de buurtschap Havenhoofd, waardoor de schepen niet meer bij de stad kunnen komen maar bij Havenhoofd moeten blijven liggen.

Als je je nader wilt verdiepen in de geschiedenis van deze stad, kun je terecht bij Stichting Stad Goedereede, p/a J. van Oosterom, Oosterweg 73, 3253 BS Ouddorp. Tel. 0187-682099, e-mail j.van.oosterom1@hetnet.nl. Voor zover ons bekend is de stichting nog niet met een website of -pagina op het internet aanwezig.

Bezienswaardigheden

- Goedereede heeft 118 rijksmonumenten.

- Goedereede wordt pas in 1450 een zelfstandige parochie. Daarvóór fungeert de Ouddorpse kerk als moederkerk. De stad bezit dan alleen nog maar een kleine kapel. De oorspronkelijke Catharinakerk uit vermoedelijk 1453 is wegens achterstallig onderhoud in 1706 deels ingestort en grotendeels afgebroken. Omdat de scheepvaart en handel zich verplaatsen naar nieuwe gunstiger gelegen havensteden, verdwijnt de welvaart en worden de kerkelijke inkomsten steeds geringer, met als gevolg dat de gelden niet meer toereikend zijn voor het onderhoud van de parochiekerk en de kerk moet worden vervangen door een bescheidener exemplaar. De huidige Hervormde (PKN) Catharinakerk, een zaalkerkje met hoog schilddak, is in 1708 gebouwd met gebruikmaking van de oude koormuren. In 1978 zijn de fundamenten van de middeleeuwse kerk zichtbaar gemaakt. De kerk valt onder de Hervormde Gemeente Goedereede.

- De bouw van de opvallende en imposante stompe toren van Goedereede is gestart n 1467 en komt in 1512 gereed. Vóór 1823 heeft op de toren een spits gestaan. Deze is verwijderd om de toren dienst te kunnen laten doen als vuurtoren. De toren heeft van 1833 tot 1912 als zodanig gefunctioneerd. Daarna komt namelijk de vuurtoren in Ouddorp in gebruik. De toren heet wel nog steeds Lichttoren. De ruim 40 meter hoge toren is in 2009 gerestaureerd. Tevens heeft de toren een carillon gekregen, dat zowel met de hand als mechanisch bespeeld wordt. In de wijde omtrek kan men genieten van de schone klanken van deze zingende toren. De toren wordt tot de mooiste van ons land gerekend.

In de toren is Torenmuseum Goedereede ingericht. De collectie omvat o.a. opgegraven oud aardewerk, klederdrachten van Goeree-Overflakkee en antieke scheepsmodellen. Op de beiaardzolder kun je een van de grootste carillons van Nederland bewonderen. En vanaf het dak van de toren heb je natuurlijk een magnifiek uitzicht over het historische stadje, het eiland en de wijde omgeving (zoals Haringvliet, Grevelingemeer, Noordzee).

- Molen De Windvang (Goereeseweg 5) dateert uit 1791 en is gebouwd op een kleine verhoging naast de weg. De molen is jaren buiten bedrijf en in verval, voor hij in 1971/1972 ingrijpend wordt gerestaureerd. De molen draait regelmatig, waarbij soms wordt gemalen. Op zaterdag is hij te bezichtigen en eventueel op andere dagen als de molenaar aanwezig is.

- Gevelstenen in Goedereede.

- Bronzen beeld van een Goedereese vrouw met een emmer kokende pek en teer (1996), vervaardigd door de Helvoirtse kunsenaars Jean en Marianne Bremers. Voor nadere toelichting zie bij Geschiedenis.

Evenementen en activiteiten

- Kunststichting Goedereede organiseert diverse evenementen door het jaar heen, waaronder de Kunstdagen in augustus.

- Toneelclub De Klokkedieven is opgericht in 2003, heeft ca. 16 leden, en brengtr jaarlijks in maart een nieuw stuk op de planken.

- Oranjevereniging Goedereede organiseert jaarlijks Koningsdag en de 5 mei viering. Daarnaast organiseren ze meerdere vrijmarkten en de braderie op de Markt. Tijdens deze dagen worden allerlei activiteiten georganiseerd voor jong en ouder.

- Stadsfeest Goereese Portdagen (weekend in juni).

Natuur en recreatie

- Stichting Stad Goedereede heeft in 1999 een stadswandeling uitgegeven. In 2019 is deze stadswandeling door Eilandmarketing Goeree-Overflakkee geactualiseerd. Hij is herschreven en in een nieuw jasje gestoken. Klaar voor een nieuwe generatie aan bezoekers. De stadswandeling van 1,2 kilometer neemt je mee langs de diverse bezienswaardigheden van de stad. In het boekje wordt op hoofdlijnen de historie van de stad geschetst en natuurlijk komen de kenmerkende verhalen aan bod. Bijvoorbeeld het verhaal van Paus Adrianus VI, de heksenverbrandingen en de Goereese Port. En via de stadswandeling word je ook op details gewezen die je anders volledig over het hoofd zou zien. De wandeling is verkrijgbaar in het Nederlands en Duits. De stadswandeling is een uitgave van Eilandmarketing Goeree-Overflakkee met medewerking van onder andere Pauline Hof, André Kastelein en de genoemde stichting. Het boekje is voor € 3,95 te koop bij VVV Goeree-Overflakkee en diverse andere verkooppunten in de stad.

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Goedereede, met laagsteprijsgarantie!

Beeld

- Fotoserie van Goedereede van fotograaf Martin Stevens.

Literatuur

- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Goedereede (online te bestellen).

Links

- Nieuws: - Nieuws uit Goedereede van de Stadsraad op Facebook.

- Belangenorganisatie: - Na de gemeentelijke herindeling van de 4 gemeenten op Goeree-Overflakkee in 2013 zijn, waar die er nog niet waren, dorps- of stadsraden opgericht. Zo ook Stadsraad Goedereede. De Stadsraad zoekt naar mogelijkheden om het contact tussen burgers en gemeente zo goed mogelijk te houden. Dit doen zij onder andere door middel van maandelijkse vergaderingen, die deels openbaar zijn. Een veilige woon- en leefomgeving voor de inwoners, met voldoende mogelijkheden om te sporten, ontspannen, werken, wonen en cultuur te beleven, met goed bereikbare voorzieningen voor jong en ouder. Daarbij rekening houdend met het cultuurhistorisch erfgoed van de stad. Dit alles behouden en bevorderen is de doelstelling van de Stadsraad.

- Dorpshuis: - "Dorpshuis Oostdam is in de tweede helft van de jaren zeventig gebouwd en vormt sindsdien dé 'huiskamer' van Goedereede. Sinds 2016 valt Oostdam onder het beheer van Stichting Sport & Recreatie Goeree-Overflakkee, waarbij veel aandacht uitgaat naar het stimuleren van sporten én samenkomen van inwoners van Goeree-Overflakkee. En vooral dat laatste is juist een sterk punt van Oostdam. Inwoners, families en kennissen komen hier samen om een evenement te organiseren, maar natuurlijk ook voor het wekelijke verenigingsleven. Van een verjaardag tot een repetitieavond, er is heel veel mogelijk. Naast de zaalhuur kun je bij Oostdam terecht voor de juiste aankleding van je evenement of activiteit. We staan graag voor je klaar om je te voorzien van datgene wat jij graag wilt, van een kopje koffie of thee tot een bitterbal of een compleet buffet."

- Onderwijs: - Basisschool Buten de Poorte in Goedereede staat voor meer dan 110 jaar onderwijs met een hart en biedt de leerlingen rust, regelmaat en een leeromgeving waarin ze zich op cognitief, sociaal en creatief gebied optimaal kunnen ontplooien.

- Muziek: - "Kinderkoor Kadosj is in 2003 van start gegaan, onder leiding van de deskundige dirigent Berdien Dekker, die het koor nog altijd leidt. Het kinderkoor repeteert wekelijks op donderdagavond van 18.30-19.15 uur in De Ark te Goedereede (met uitzondering van de schoolvakanties). De kosten bedragen € 10,00 per kwartaal. Alle kinderen vanaf 4 jaar zijn van harte welkom. We vinden het leuk als je ook bij ons komt zingen! Je mag 2x komen kijken/luisteren/meezingen met bijv. 1 van je ouders voor je echt lid wordt. Het is wel handig als je aan een van de bestuursleden doorgeeft dat je komt.

Kadosj is een hebreeuws woord. Het betekent 'heilig'. In de Bijbel wordt dit woord ook gebruikt en dan wordt er de volgende betekenis aan gegeven: afgezonderde. Iets dat afgezonderd is voor de Heere. De Heere als de Heilige is de Afgezonderde. Hiermee is helder aangegeven dat Hij God is, Die groot en heerlijk is. Niemand is met Hem te vergelijken. Het kinderkoor is ook apart gezet, afgezonderd om de Heere groot te maken. De liederen zijn voor Hem. De kinderen mogen tot Zijn eer zingen. Ons doel: samen op ontspannende wijze liederen zingen tot eer van God en deze liederen een aantal keer per jaar ten gehore te brengen."

- "Jeugdkoor Hadar in Goedereede is opgericht tijdens het 12,5-jarig jubileum van Kinderkoor Kadosj in 2015. Tijdens de cd-opname in 2015 van Kinderkoor Kadosj lieten we de oudere kinderen van het kinderkoor een lied alleen zingen. Dat lied klonk zo ontzettend mooi en zuiver, dat besloten werd een jeugdkoor op te richten. Hadar betekent: Glorie. Wij willen Hem de glorie en eer geven en met deze Hebreeuwse naam hoopt Jeugdkoor Hadar veel van Hem te mogen zingen. Glorie aan het Lam! Jeugdkoor Hadar valt ook onder Kinderkoor Kadosj en geeft zowel gezamenlijk als afzonderlijk uitvoeringen. Iedereen die in groep 8 zit of op het voortgezet onderwijs is van harte welkom op ons jeugdkoor. We zingen donderdags om de week van 19.00-20.00 uur. Het eerste kwartier is dit samen met Kinderkoor Kadosj."

- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Goedereede.

• 1. Nederlandse plaatsnamen verklaard,
  van Berkel, Gerald, and Samplonius Kees
  , (2018)