Gemeente Stellendam in ca. 1870, kaart J. Kuijper
- Stellendam is een dorp in de provincie Zuid-Holland, op het schiereiland en in de gemeente Goeree-Overflakkee. Het was een zelfstandige gemeente t/m 1965. In 1966 over naar gemeente Goedereede, in 2013 over naar gemeente Goeree-Overflakkee.
- Wapen van de voormalige gemeente Stellendam.
Terug naar bovenOudere vermeldingen
Ca. 1750 't Stelle Gors, 1773 Stelgors, 1839 Stellendam.
Naamsverklaring
Samenstelling van dam 'waterkering' en stelle 'kunstmatig opgeworpen hoogte op de buitendijkse gorzen of schorren, waarop bij slecht weer of hoge vloed de herder met zijn schapen een tijdelijke schuilplaats zocht, voorzien van een drinkput met zoet water voor het vee'. Genoemd naar de dwars over het Stelle Gors gelegde dam (1751), die Goeree en Overflakkee definitief met elkaar verbond. In 1780 werd de Eendragtspolder aangedijkt. Het dorp dat hier ontstond werd aanvankelijk het Nieuwe-dorp genoemd, later Stellendam.(1)
Het dorp Stellendam ligt Z van de Noordzee en het water het Haringvliet en N van het Grevelingenmeer. Het dorp ligt verder ZO van het dorp Havenhoofd, ZZW van het dorp Rockanje, WZW van de stad Hellevoetsluis, NW van het dorp Melissant, O van het dorp Ouddorp en OZO van de stad Goedereede. De N 57 loopt door het W van het dorpsgebied; het Z deel van de Haringvlietdam maakt ook onderdeel uit van het dorpsgebied.
Terug naar bovenIn 1840 omvatten de gemeente en het dorp Stellendam 95 huizen met 666 inwoners. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 1.400 huizen met ca. 3.400 inwoners.
Terug naar boven- Stellendam heeft 2 rijksmonumenten, zijnde de Hervormde kerk en Molen Korenlust.
- De Hervormde (PKN) kerk (Bosschieterstraat 4) is een eenvoudig zaalkerkje iot 1819, zoals op een stichtingssteen aan de voorgevel te zien is. Op het hoge, met pannen gedekte schilddak een houten klokkentorentje, afkomstig van een hofstede in Ouddorp. De kerk, die een tongewelf en trekbalken bezit, telt o.a. een 19e-eeuwse preekstoel, een orgelkas uit 1827, een koperen lezenaar uit de tijd van de preekstoel, een galerij met tochtportaaltje uit de bouwtijd, een ouderlingenbank eveneens uit de bouwtijd en een 17e-eeuwse koperen kroon. Klokkenstoel met klok van Gebr. van Bergen uit 1912, diam. 62 cm. In 2015 is de kerk uitgebreid gerenoveerd. Op diverse plaatsen zijn stenen vervangen die tijdens de watersnoodsramp in 1953 door zout zijn aangetast. Het water stond toen tot circa 3,25 meter hoogte in de kerk. Verder heeft de kerk nieuwe dakpannen en vorsten (dakpannen voor de bovenste rij) gekregen en nieuw loodwerk. Ook de toren heeft een opknapbeurt gekregen, met o.a. een nieuwe haan op de spits. De kerk valt onder de Hervormde Gemeente Stellendam-Melissant. In 2020 heeft de kerk het 200-jarig bestaan gevierd, met o.a. deze publicatie.
- "Na de Afscheiding in 1834 werd ook in Stellendam een zelfstandige gemeente gevormd onder de naam 'Gereformeerde Kerk'. Dit vond plaats in 1836. Deze naam werd al snel verboden. Mede hierdoor, maar ook doordat men samenging met andere kerken is de naam meerdere malen veranderd. In 1892 kwam de naam 'Gereformeerde Kerk' weer terug. In 1866 werd het eerste kerkgebouw in gebruik genomen. Tot die tijd werden er diensten bij iemand thuis gehouden. Het huidige kerkgebouw is op 24 oktober 1956 in gebruik genomen. Nieuwbouw was noodzakelijk omdat het toenmalige kerkgebouw bij de watersnoodramp in 1953 veel schade had opgelopen.
Onze gemeente is vaak te klein geweest om zelfstandig een predikant te kunnen betalen. Er werd dan ook regelmatig samen met een andere gemeente een predikant beroepen. In het verre verleden zelfs met Hellevoetsluis en later met Melissant. Sinds 1973 hebben wij samen met de Gereformeerde Kerk van Ouddorp een predikant. In 2001 hebben beide kerkenraden besloten om ook op andere terreinen samen te gaan werken en hiertoe een intentieverklaring ondertekend. Deze samenwerking zal de komende jaren meer gestalte gaan krijgen. Sinds 2004 valt de Gereformeerde Kerk Stellendam onder de Protestantse Kerk Nederland (PKN)." (bron: site van de Gereformeerde kerk)
- Molen Korenlust (Molenkade 3) is in 1856 gebouwd als vervanging van een eerdere molen die in 1838 door een orkaan van zijn fundamenten was geschoven. De molen was tot 1961 in bedrijf. In dat jaar is de molen aangekocht door de toenmalige gemeente Stellendam. De gemeente heeft de molen in 1964/65 laten restaureren. Sinds 1988 is de molen eigendom van Molenstichting Goeree-Overflakkee. De molen is te bezoeken op zaterdagen van 10.00-16.00 uur, op andere dagen als de molen draait, en op afspraak (niet op zondag). De molenaar is Wim Ziekman.
Terug naar boven- Op een zaterdag in mei organiseert Chauffeursvereniging Flakkee de jaarlijkse Truck Show Flakkee (TSF), in 2017 voor de 10e keer. De locatie voor dit spektakel is de Visafsag te Stellendam. Hoofdelement van deze dag is natuurlijk de Truckshow, waar chauffeurs en truckeigenaren uit heel Goeree-Overflakkee hun tot in de puntjes gepoetste trucks showen, waarmee, in verschillende categorieën, prijzen te winnen zijn. Verder is er een spectaculaire wedstrijd vrachtwagen trekken, en een decibel-contest waarbij het erom gaat welke truck het hardst kan 'brullen'. Er is een chauffeursmarkt waar allerlei accessoires en miniaturen te koop zijn. Er rijden prachtige, radiografisch bestuurbare modeltrucks op een indoorbaan. Voor de kleinste bezoekers is er een springkussen en uiteraard kan ook de inwendige mens aan zijn trekken komen. Een goede indruk van welke trucks er in 2017 te zien zijn geweest, krijg je met het fotoalbum TSF 2017.
Terug naar boven- Expo Haringvliet biedt informatie over de watersnoodramp van 1953 en over de bouw en het functioneren van de Haringvlietsluizen. Verder wordt een beeld van "de Kier" geschetst en zijn er schepen, scheepsvoorwerpen en scheepsmotoren te zien. Tijdens een bezoek is er gelegenheid om de onderaardse bouwwerken en een van de enorme machinekamers te bezichtigen, waardoor je een goede indruk krijgt van de omvang van het complex.
- "In natuurgebied Scheelhoek aan het Haringvliet NO van Stellendam, op een eilandje net voorbij de haven, aan de Zuiderdiepweg, heeft Vogelbescherming Nederland samen met Natuurmonumenten een uniek ‘vogelobservatorium’ gerealiseerd (gereedgekomen in april 2019). Niet zomaar een vogelkijkhut, maar een heel bijzondere plek waar bezoekers de natuur in het Haringvliet van dichtbij en op een andere manier beleven. Het ontwerp van RO&AD en RAU Architecten is uniek in de wereld: een houten reuzenei dat alleen toegankelijk is via een tunnel. Daardoor is er geen verstoring van vogels in de buurt. Het observatorium is compleet gebouwd van hout en riet dat afkomstig is uit het natuurgebied. De toegangsweg, de tunnel en het ei bieden tal van natuurverrassingen. Vogelkijkhut Tij heeft de vorm van het ei van de grote stern, een bedreigde kustvogel die veelvuldig bij de Scheelhoek broedt. Met het ei wil de Vogelbescherming de bezoekers verwonderen. "Als mensen van de natuur gaan houden, is de kans ook groter dat ze willen meehelpen beschermen", aldus projectleider Marijke van der Staak van Vogelbescherming Nederland bij de presentatie van het plan in maart 2018.
De natuurorganisaties nodigden omwonenden uit om met een passende naam te komen voor het vogelobservatorium. Uit ruim 700 inzendingen werd de naam Tij geselecteerd. Fred Wouters, directeur Vogelbescherming Nederland: “Tij is een knipoog naar het ei (’t ei), zoals vele mensen het vogelobservatorium zijn gaan noemen tijdens de bouw. En dat is niet zo gek ook, want het ontwerp is gebaseerd op het ei van de grote stern. Daarnaast verwijst de naam naar het tij, de periodieke wisseling van de waterstand met eb en vloed, wat de deltanatuur zo uniek maakt.”
Het reuzenei is onderdeel van Droomfondsproject Haringvliet. Daarin speelt Vogelbescherming Nederland samen met Natuurmonumenten, Wereld Natuur Fonds, Staatsbosbeheer, ARK en Sportvisserij Nederland in op het feit dat de Haringvlietsluizen in 2018 op een kier zijn gegaan. Getijdennatuur is rijke natuur. Waar zoet en zout water zich mengen bloeit de natuur op en leven veel vogels en vissen. Dat gebeurt sinds het openen van de Haringvlietdam ook in het Haringvliet. Daarom herstellen we natuur, creëren we nieuwe natuur en maken we de natuur ook beter toegankelijk. Dit bijzondere project is mogelijk gemaakt door een bijdrage van 13,5 miljoen uit het Droomfonds van de Nationale Postcode Loterij. Met het fonds krijgt de natuur van het Haringvliet een flinke oppepper en keert de getijdennatuur beetje bij beetje terug." Zie ook de filmpjes onder deze link. (bron: Vogelbescherming Nederland) Vogelreservaat Scheelhoek is niet toegankelijk voor bezoekers, behalve tijdens vogelexcursies van Natuurmonumenten. En je kunt de vogels dus spotten vanaf het hierboven beschreven vogelobservatorium. Vanuit dit bouwwerk kijk je uit op duizenden grote sterns.
Aan de rand van het Scheelhoekbos vind je een uitzichtpunt. Het Scheelhoekbos grenst aan een groot rietmoeras. Omdat het bos meters hoger ligt dan het moeras heb je een magnifiek uitzicht! In de zomermaanden hangen er bruine kiekendieven boven het riet. Kleine karekiet, rietzanger, blauwborst, rietgors en zelfs het baardmannetje kun je dan horen en zien. Jaarrond zie je vele ganzensoorten zoals de brandgans en allerlei eendensoorten. In het bos zelf broeden de grote bonte specht en de havik.
- Stichting Het Zuid-Hollands Landschap heeft in 2011 ten westen van Stellendam een natuurterrein van circa 1 hectare verworven, midden in de Adrianapolder. De smalle strook grond is bijzonder bloemrijk en vereist een zorgvuldig beheer. Op de helling van de dijk groeien zeldzame bloemen, zoals de brede orchis en de gevlekte rietorchis. Met de overdracht van de grond van de provincie Zuid-Holland naar het Zuid-Hollands Landschap is de bescherming van deze soorten nu gegarandeerd. Tot 1957 maakte het natuurgebiedje deel uit van het tramtracé tussen Stellendam en Ouddorp. Daarom is dit stuk grond beter bekend onder de naam 'Oude Trambaan'. Met de aanleg van de N57 kwam het in handen van Rijkswaterstaat en later de provincie.
Terug naar boven- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Stellendam, met laagsteprijsgarantie!
Terug naar boven- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Stellendam (online te bestellen).
Terug naar boven- Nieuws: - Nieuws uit Stellendam van de Dorpsraad op Facebook.
- Belangenorganisatie: - "Stichting Dorpsraad Stellendam is een vrijwilligersorganisatie die samenwerkt met de gemeente Goeree Overflakkee. Als dorpsraad streven wij ernaar om de leefbaarheid en veiligheid voor alle dorpsbewoners te houden en waar mogelijk te verbeteren, en tegelijkertijd ervoor te waken dat het dorpskarakter zo goed mogelijk behouden blijft. Het bestuur van de Dorpsraad zet zich in om de algemene belangen van alle inwoners van ons dorp te behartigen.
Wij zijn een gesprekspartner voor de gemeente en een klankbord voor de inwoners. Dit kunnen wij onder meer bereiken door: Een brug te vormen tussen bewoners en overheid; Te signaleren; Gevraagd en ongevraagd advies te geven naar de overheid; Na beoordeling en delen van overheidsplannen, kunnen wij als dorpsraad in deze tussen lokale overheid en bevolking een draagvlak creëren; Het verkrijgen van de benodigde financiële middelen voor projecten in of rondom het dorp en voor de eigen organisatie; Het beheren van geldelijke reserves en goederen; Het mede organiseren van dorpsmanifestaties. De dorpsraad is voor de leefgemeenschap in Stellendam in principe een faciliterende organisatie. Door het organiseren van openbare vergaderingen en uitbrengen van nieuwsbrieven proberen wij u zo goed mogelijk te informeren én te signaleren welke zaken er spelen binnen onze vereniging en dorp. Het bestuur van de Dorpsraad doet dit alles met veel plezier en passie. Samen staan we sterk en vormen we een eenheid om het verschil te kunnen maken."
- Onderwijs: - Basisschool Stellegors. - Basisschool Zomerland. - Basisschool Het Kompas.
- Muziek: - "Mensen die nog nooit een concert van Fanfareorkest De Hoop uit Stellendam bezochten, blijken een totaal verkeerd beeld te hebben van het moderne fanfareorkest. We lopen wel minder op straat, maar we kunnen tegenwoordig veel meer. Het repertoire is veelzijdig, van mars tot musical, van klassiek tot pop, religieuze muziek, eigentijdse composities en vaak swingt het de pan uit. Er worden concerten gegeven, er wordt aan concoursen deelgenomen, solistenconcoursen georganiseerd, voorspeelmiddagen van leerlingen en studiedagen gehouden. Naast de vele concerten zijn ook veel radio-uitzendingen van diverse regionale omroepen aan “De Hoop” gewijd. ok de KRO en de NCRV zonden concerten uit. Belangrijke componisten van blaasmuziek bezochten ons om met het orkest premières van hun werken voor te bereiden. In 1996 bestond de vereniging 100 jaar. Dat jubileum werd bekroond met een cd waarop de vereniging zich profileert in het lichtere genre.
De Hoop gaat door middel van plaatsing via een bondsconcours al sinds 1981 naar het topconcours in het Musis Sacrum te Arnhem. Dit prestigieuze concours wordt elk jaar in deze prachtige concertzaal gehouden. Muziekliefhebbers uit het hele land bezoeken dit evenement, omroepen maken er radioreportages van en de laatste jaren worden er zelfs “live” cd’s van de diverse optredens gemaakt. Het is een wedstrijd om het landskampioenschap, waarvoor ongeveer zes orkesten worden uitgenodigd die het afgelopen jaar de hoogste scores behaalden op bondsconcoursen. De Hoop behaalde al acht keer de nationale landstitel: in 1983, 1989, 1997, 2000, 2004, 2005, 2006 en 2007. Zin om mee te spelen of om zelf muzieklessen te volgen?, kom dan eens naar een repetitie kijken in onze repetitieruimte verenigingsgebouw 't Haegse Huus, Haagsestraat 4a te Stellendam. De repetitieavond van het fanfareorkest is op vrijdagavond van 19:30 tot ongeveer 22:15 uur en van de jeugdafdeling op vrijdagavond van 17:30 tot 19:00 uur."
- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Stellendam.
Reactie toevoegen