Benthuizen

Plaats
Dorp
Alphen aan den Rijn
Groene Hart
Zuid-Holland

benthuizen_collage.jpg

 Benthuizen, collage van dorpsgezichten (© Jan Dijkstra, Houten)

Benthuizen, collage van dorpsgezichten (© Jan Dijkstra, Houten)

Benthuizen dorpsgezicht [800x600].jpg

Benthuizen, dorpsgezicht, met o.a. Molen De Haas

Benthuizen, dorpsgezicht, met o.a. Molen De Haas

1-benthuizen_2.jpg

Benthuizen, Molen De Haas in de Dorpsstraat. De molenaar is bezig de molen onder zeil te brengen.

Benthuizen, Molen De Haas in de Dorpsstraat. De molenaar is bezig de molen onder zeil te brengen.

1-benthuizen.jpg

Dorpsgezicht van Benthuizen, vanaf de Herenweg

Dorpsgezicht van Benthuizen, vanaf de Herenweg

1-benthuizen3-001.jpg

Hervormde kerk van Benthuizen, met een toren uit 1797

Hervormde kerk van Benthuizen, met een toren uit 1797

ZH gemeente Benthuizen in ca. 1870 kaart J. Kuijper [1024x768].gif

Gemeente Benthuizen in ca. 1870, kaart J. Kuijper

Gemeente Benthuizen in ca. 1870, kaart J. Kuijper

Benthuizen

Terug naar boven

Status

- Benthuizen is een dorp in de provincie Zuid-Holland, in de streek Holland Rijnland, gemeente Alphen aan den Rijn. Het was een zelfstandige gemeente t/m 1990. In 1991 over naar gemeente Rijnwoude, in 2014 over naar gemeente Alphen aan den Rijn.

- Wapen van de voormalige gemeente Benthuizen.

- Onder het dorp Benthuizen valt ook de buurtschap Benthorn en het grootste deel van de buurtschap Hogeveen.

Terug naar boven

Naam

Oudere vermeldingen
1280-1287 en 1317 Benthusen, 1306 Benthuzen, 1575 Benthuysen.

Naamsverklaring
Samenstelling van bent 'bentgras (Molinia)' en huizen 'nederzetting'.(1)

Terug naar boven

Ligging

Benthuizen ligt direct NO van Zoetermeer.

Terug naar boven

Stastistische gegevens

In 1840 heeft de gemeente Benthuizen 96 huizen met 462 inwoners, verdeeld in het gelijknamige dorp 94/445 (= huizen/inwoners) en buurtschap Benthorn 2/17. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 1.400 huizen met ca. 3.400 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

Als je je nader wilt verdiepen in de geschiedenis van dit dorp, kun je terecht bij Historische Kring Benthuizen, die op haar site o.a. een pagina over de geschiedenis van het dorp heeft. De vereniging heeft ruim 400 leden. "Wij willen kennis van de geschiedenis in het algemeen en die van ons dorp in het bijzonder bevorderen. Daarom verzamelen wij zoveel mogelijk gegevens, foto’s, documenten en waardevolle voorwerpen uit het dorp en directe omgeving. Wij geven drie keer per jaar het blad ‘Benthuizer Turfjes’ uit, met interessante artikelen over de geschiedenis van het dorp en Benthuizenaren.

In een genealogische database hebben wij veel gegevens over Benthuizense familie’s en aanverwanten. Daarnaast zijn wij in het bezit van meer dan 10.000 gescande foto’s van Benthuizen en Benthuizenaren. Iedere 1e zaterdag van de maand is er inloopmiddag van de Werkgroep Historie en liggen al deze gegevens en afbeeldingen ter inzage. Op Koningsdag, Monumentendag en Molendag organiseren wij verschillende activiteiten. Onze vereniging bestaat uit een gezellige groep vrijwilligers voor bemensing van de oudheidkamer en de Winkel van Sinkel, voor het organiseren van: tentoonstellingen, presentaties, lezingen en excursies, en voor registratie, archivering en schrijvers voor de ‘Benthuizer Turfjes’. Nieuwe vrijwilligers zijn altijd van harte welkom.

De vereniging komt bijeen in Oudheidkamer De Negen Turven (Dorpsstraat 139, Benthuizen, achter Molen De Haas), die op zaterdagmiddagen van 13.30-17.00 uur ook geopend is voor bezoekers (groepen op afspraak ook op andere tijden mogelijk). "De oudheidkamer geeft een beeld van hoe de bevolking in het dorp en omgeving hun huizen hadden ingericht in de periode van omstreeks 1900 tot 1950. Er is een huiskamer, een keuken met boenhok en een ‘bedsteekamer’. In de algemene ruimten staan vitrines waarin ook oude objecten zijn te bekijken, bijvoorbeeld kanten mutsen en daarbij behorende kleding en snuisterijen. Er is ook een collectie Maastrichts aardewerk. Aan het dak op de zolder hangt een collectie agrarisch en ambachtelijk gereedschap. Op de zolder en/of in de vitrines zijn wisselexposities. In het gebouw is ook het unieke fotoarchief met 10.000 foto's opgeslagen en in te zien.

De bezoeker die moe en voldaan alles heeft bekeken, kan in de koffiekamer bijkomen en napraten onder het genot van een kopje koffie of thee. Bij de oudheidkamer hoort ook de Winkel van Sinkel, met een authentieke oude winkelinventaris, onder hetzelfde dak, maar met een aparte ingang. Om in de sfeer te blijven, verkopen wij daar ouderwets snoepgoed en andere kleinigheden. Al het werk, in de expositieruimten, de koffiekamer, de kamer van de werkgroep historie (o.a. fotogroep en genealogie) en in de Winkel van Sinkel wordt gedaan door heel veel vrijwilligers. De Winkel van Sinkel is geopend op zaterdagmiddag van 13.30-17.00 uur en op woensdagmiddag van 13.30-16.30 uur."

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- In het Dorpsplan Benthuizen 2018-2022 vind je onder meer de visie van de gemeente op het dorp en de speerpunten: jeugd; behoud van voorzieningen: De Tas en andere voorzieningen; verkeersveiligheid; investeren in samenwerking met lokale en professionele organisaties.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Benthuizen heeft 4 rijksmonumenten, zijnde de Hervormde kerk met toren (dat zijn er 2), molen De Haas, en de boerderij op Heerewegh 34, met langgerekt bouwlichaam onder een rieten wolfdak. In de voorgevel vensters met 9- en 6-ruitsschuiframen. Washok met gepotdekselde houten delen onder een pannen tentdak.

- De huidige Hervormde (PKN) kerk (Dorpsstraat 48) dateert uit 1797, en is gebouwd als vervanging van een voorganger. De toren dateert uit 1672. Het eenklaviers orgel van Gabry & Zoon (Gouda) dateert uit 1903. De kerk is in 1938 vergroot door de aanbouw van een vleugel aan de noordzijde. - Site Hervormde Gemeente.

- De huidige kerk van de Gereformeerde Gemeente (Dorpsstraat 63) dateert uit 1995, en is de vervanger van een vorige kerk uit 1921. - Site Gereformeerde Gemeente.

- De Protestantse (PKN) kerk De Hoeksteen (Dr. Albert Schweitzerlaan 2a) is gevestigd in een voormalige kleuterschool en is in 1988 als kerk in gebruik genomen.

- Kerk van de Oud Gereformeerde Gemeenten in Nederland (Koningin Julianastraat 16a) uit 1991.

- De stellingkorenmolen in Benthuizen is gebouwd in 1772. Het was in die tijd niet ongebruikelijk om een molen een dierennaam te geven. Waarschijnlijk werd dit ook gedaan om een bepaald kenmerk van de betreffende molen te benadrukken. Deze molen kreeg de naam korenmolen De Haas, een kenmerk van snelheid. Sinds 1924 was Coöperatieve Maal- en Dorschvereeniging De Tijdgeest eigenaar van de molen. Zij ging al snel over op het elektrisch malen van haar maalgoed (dit echter wel op een maalstoel in de molen), dit hield in dat het pleit beslecht was voor de windkorenmolen. Ondanks het feit dat het toenmalige gemeentebestuur een actie voor het behoud van de molen heeft gevoerd, kon de molen niet in zijn oorspronkelijke staat behouden blijven. In 1932 zijn de beide roeden verwijderd en is de stelling gesloopt. De roeden zijn nog gebruikt in de molens van Scherpenisse en Sint-Maartensdijk (beide in Zeeland). Wat overbleef was een molenromp.

Kort na 1956 is het maalbedrijf opgeheven. Het was niet meer rendabel om de grote veranderingen in het maal- en mengvoederbedrijf te volgen. Na 1956 is het meermalen tot een sloopplan van de romp gekomen. In 1974 kwam deze gedachte ook weer op toen een actie onder de Benthuizer bevolking om de molen te restaureren mistukte. Deze actie had echter wel tot gevolg dat het gemeentebestuur van Benthuizen de haveloze molenromp op de monumentenlijst plaatste. Van sloop kon daardoor geen sprake meer zijn. In 1982 werd de actie van 1974 om tot restauratie van de molen te komen opnieuw aangezwengeld, en nu met enorm succes. In 1983 werd de restauratie gegund aan de plaatselijke aannemer Van Noort. De restauratie is eind 1985 gereed gekomen.

De prachtig gerestaureerde windkorenmolen De Haas was in eerste instantie eigendom van de gemeente Benthuizen, terwijl Stichting Molen De Haas vanaf haar oprichting in 1984 het beheer voerde. In 1987 kreeg de stichting de molen in eigendom. Sinds 2008 heet zij Stichting Korenmolen De Haas. Al tijdens de restauratie van de molen was een 10-tal Benthuizenaren in opleiding voor vrijwillig molenaar. Dit resulteerde in 1984 in de oprichting van de Vereniging Benthuizer Molenaars, die de draairechten op de molen kreeg. Bij toerbeurt vervullen de molenaars hun dienst op de molen. Op deze wijze is het mogelijk om de molen iedere zaterdag van 10.00-16.00 uur open te stellen voor het publiek. Door de molenaars wordt op ambachtelijke wijze graan gemalen, vroeger ook voor veevoer (met name gerst en mais), tegenwoordig uitsluitend voor consumptie (tarwe). De hele productie wordt in de molen gebuild (gezeefd) en gemixt en alle eindproducten worden in de molenwinkel verkocht.

- Gevelstenen in Benthuizen.

Terug naar boven

Jaarlijkse evenementen

- Evenementen Commissie Benthuizen (ECB) organiseert door het jaar heen diverse evenementen en activiteiten, zoals Koningsdag, de Dodenherdenking op 4 mei, een bevrijdingsvuur op 5 mei (beide bij het monument op begraafplaats Vrederust), en de Avondvierdaagse (mei).

- Koningsdag met Vrijmarkt.

- Op een zaterdag eind mei is er jaarlijks een grote Rommelmarkt in het dorp (in 2021 voor de 27e keer). De opbrengst komt ten goede aan diverse goede doelen (Stichting Zobero, de gaarkeuken in Zauan in Roemenie, Stichting proVISion, de Tentdagen van Benthuizen, de evangelisatiecommissie van de hervormde kerk, de zendingscommissie van de hervormde kerk, en Youth with a Mission).

- Tentdagen Benthuizen (eind augustus).

Terug naar boven

Landschap, natuur en recreatie

- De afgelopen jaren is ZO van Benthuizen het Bentwoud gerealiseerd. Een bosgebied van ruim 800 hectare, deels op grondgebied van de gemeente Alphen aan den Rijn (t/m 2013 gemeente Rijnwoude), deels in de gemeente Waddinxveen, deels in de gemeente Zoetermeer. Het Bentwoud wordt beheerd door Staatsbosbeheer. - De Vereniging Vrienden van het Bentwoud zet zich samen met de Gebruikersgroep Bentwoud in voor de ontwikkeling en de welzijnsaspecten van het plan Bentwoud. - Pagina over het Bentwoud op de site van beheerder Staatsbosbeheer. - Pagina over het Bentwoud op de site van de provincie Zuid-Holland.

Het KinderBomenBos in het Bentwoud bij Benthuizen is een initiatief van Stichting Nationale Boomfeestdag. Mensen uit het hele land kunnen hier een boom planten als bijzonder gebaar na de geboorte van een kind, of juist ter nagedachtenis van een overleden kind. Bij de stichting kwamen regelmatig verzoeken binnen of er ergens gelegenheid was om een boom te planten voor een kind. Tot voor kort kon aan veel van die verzoeken helaas niet worden voldaan. Met de aanleg van het Nationaal KinderBomenBos kwam daarin verandering. Het KinderBomenBos is mogelijk gemaakt door Staatsbosbeheer, dat in 2007 de grond ter beschikking stelde als cadeau voor het 50-jarig jubileum van Stichting Nationale Boomfeestdag. Sinds 2015 planten familieleden hier tijdens de jaarlijkse Boomplantdag in november bomen ter herinnering aan hun pasgeboren of overleden kinderen.

- "Voedselbos Benthuizen is een particulier initiatief waarbij 1,2 hectare weiland wordt omgevormd tot een voedselbos. Elk jaar minder gras en meer bomen, struiken, planten, kruiden en bloemen. Een waar paradijs voor mens en dier. 'Ik ben Liesbeth van Bemmel. Ik ben samen met mijn man Eric Peterse eigenaar en oprichter van het Voedselbos. Ik ben fulltime voedselbosbouwer (trainer, coach en advies) en Eric heeft daarnaast een uitgeverij. Verder worden we bij het onderhoud van het voedselbos geholpen door vrijwilligers. Ik heb de Jaartraining Permacultuur (PDC) gevolgd en daarna de jaartraining Voedselbossen. Bij het geven van trainingen en adviezen combineer ik oude en nieuwe kennis en ervaring. Het leven in de natuur bevalt mij goed. Ik kan het iedereen aanraden! En ik ondersteun je graag als jij ook zo’n ontwikkeling wilt maken.'"

Terug naar boven

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Benthuizen, met laagsteprijsgarantie!

Terug naar boven

Literatuur

- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Benthuizen (online te bestellen).

Terug naar boven

Links

- Nieuws: - Nieuws uit Benthuizen van het Dorpsoverleg op Facebook.

- Belangenvereniging: - De uitgangspunten van Dorpsoverleg Benthuizen zijn: Adviesorgaan: het Dorpsoverleg wil een orgaan zijn vanuit de Benthuizer gemeenschap dat gevraagd en ongevraagd aandacht kan vragen aangaande de algemene belangen van het dorp in de richting van de gemeenteraad, het College van Burgemeester en Wethouders en hun ambtenaren. Politieke neutraliteit: het Dorpsoverleg is geen politieke partij en is ook niet verbonden aan een politieke partij. Maatschappelijk middenveld: het Dorpsoverleg tracht het maatschappelijk middenveld te vertegenwoordigen. Hiermee worden met name de verenigingen en stichtingen bedoeld. Geen ‘single issue’: het Dorpsoverleg houdt zich bezig met het behartigen van het algemene belang van het dorp.

- Dorpshuis: - Dorpshuis/eetcafé De Tas.

- Onderwijs: - "Basisschool Arnoldus van Os in Benthuizen zoekt het evenwicht tussen het opdoen van kennis en praktische vaardigheden en het werken aan persoonlijke ontwikkeling. De vakken taal, lezen en rekenen vormen de kern van ons onderwijs. Verder wordt er aandacht besteed aan zaakvakken, sociaal-emotionele vorming, gymonderwijs en creatieve vakken. Er wordt gewerkt met methodes en leerlingvolgsystemen om de kinderen in hun ontwikkeling te begeleiden en stimuleren. We komen tegemoet aan de individuele verschillen tussen leerlingen. We differentiëren voor en tijdens de instructie en bij de verwerking van de lesstof. Daarnaast is het mogelijk om een leerling op een bepaald leergebied een eigen programma te bieden. Tijdens de lessen zelfstandig werken leren de leerlingen werken aan weektaken. De opdrachten uit deze weektaak kunnen de leerlingen zelfstandig of samen met een maatje uit de groep uitvoeren, waardoor de leerkracht de mogelijkheid heeft om extra aandacht te besteden aan leerlingen die dit nodig hebben."

- "De missie van School met de Bijbel Benthuizen is: "Lerend met plezier voor iedereen". Lerend: Dat we bezig zijn met leren is logisch, daar zijn we tenslotte school voor. Lerend betekent nog iets meer. Het vertelt iets over hoe we bezig zijn in al onze activiteiten. Lerend betekent dat we reflectief bezig zijn, met de kinderen maar ook als team. Bezig zijn met onderwijs is niet een boek van voor naar achter doorwerken en hopen dat je er onderweg iets van oppikt. Reflectievragen zijn essentieel: waar sta ik? Wat wordt mijn volgende stap? Proactief, omdat het van belang is om verantwoordelijkheid te leren dragen en te krijgen. Beredeneerd, omdat we een verhaal hebben bij onze onderwijsactiviteiten.

Plezier: Veilig: alleen in een veilige leeromgeving is het mogelijk om te groeien in de talenten en vaardigheden die je hebt gekregen. Gemotiveerd: motivatie is daarin natuurlijk ontzettend belangrijk. We zoeken naar momenten waarop het leren zijn eigen beloning is. Wat een mooi gevoel kan het geven om ergens je uiterste best voor te doen en te merken dat het niet voor niets is. Aantrekkelijk: een leeromgeving die uitnodigend is, die je welkom heet. Eerlijk is eerlijk: ons huidige schoolgebouw is feitelijk al een tijdje 'op' maar toch zoeken we naar manieren om een aantrekkelijke leeromgeving te realiseren. Iedereen: Samen: we geloven dat de mens er niet in de eerste plaats voor zichzelf is. 'Samen' is daarom een belangrijke waarde in ons onderwijs. Kinderen kunnen met en van elkaar zoveel leren. Afgestemd: als de leerstof is afgestemd, is iedereen in staat om een volgende stap te zetten in het leren. Op alle niveaus: op school leren we allemaal, als kinderen maar ook als juf of meester staan we lerend in ons vak."

- In Benthuizen komt een nieuwe brede onderwijslocatie waar de Arnoldus van Osschool, de School met de Bijbel en Kinderopvang Junis (kinderdagverblijf en BSO) een plek krijgen. Er komt een gezamenlijk schoolgebouw in twee bouwlagen, waarbij iedere school zijn eigen identiteit behoudt. De intentie is dat het project in de tweede helft van 2019 van start gaat. De locatie is onderdeel van het project Bentlanden II, waarbij ook sprake is van woningbouw.

- Sport: - Voetbalvereniging BSC '68 in Benthuizen is opgericht in 1968. De geschiedenis van de vereniging kun je hier lezen (en op de andere pagina's die je via het linkermenu op die pagina kunt bereiken).

- Veiligheid: - Brandweer Benthuizen staat zijn mannetje m/v, want in april 2019 hebben ze nog een Brandweerwedstrijd gewonnen.

Reactie toevoegen