Woltersum

Plaats
Dorp
Groningen
Groningen

woltersum_plaatsnaambord_kopie.jpg

Woltersum is een dorp in de provincie Groningen, gemeente Groningen. T/m 2018 gemeente Ten Boer. Deze foto is van april 2019, toen men dus kort ervoor de aanduiding 'gem. Ten Boer' heeft overgeplakt met de aanduiding 'gem. Groningen'.

Woltersum is een dorp in de provincie Groningen, gemeente Groningen. T/m 2018 gemeente Ten Boer. Deze foto is van april 2019, toen men dus kort ervoor de aanduiding 'gem. Ten Boer' heeft overgeplakt met de aanduiding 'gem. Groningen'.

woltersum_molen_fram.jpg

Molen Fram in Woltersum ligt prachtig aan het Eemskanaal. Het is een zeer bijzondere en vrijwel unieke molen. Waarom dat zo is, kun je lezen onder het kopje Bezienswaardigheden. (© Harry Perton / https://groninganus.wordpress.com)

Molen Fram in Woltersum ligt prachtig aan het Eemskanaal. Het is een zeer bijzondere en vrijwel unieke molen. Waarom dat zo is, kun je lezen onder het kopje Bezienswaardigheden. (© Harry Perton / https://groninganus.wordpress.com)

Woltersum

Terug naar boven

Status

Woltersum is een dorp in de provincie Groningen, gemeente Groningen. T/m 2018 gemeente Ten Boer.

Terug naar boven

Naam

In het Gronings
Woltersom.

Oudere vermeldingen
1238 Waltersum, 1323 kopie 19e eeuw/1424 e.v. Woltersum.

Naamsverklaring
Betekent heem 'woonplaats, woning' van de persoon Walter. Zie ook Loppersum en Oldersum.(1)

Bijnaam
Een oude bijnaam van Woltersum is het Olle Egypte, wat verwijst naar vreemdelingen, heidenen, zigeuners (gypsies). Het dorp lag op een kruising van handelswegen en trok handelslieden uit alle windstreken aan. Woltersumers zijn trots op deze geuzennaam. Old Egypte is nog altijd de naam van de toneelvereniging.

Terug naar boven

Ligging

Woltersum ligt NO van de stad Groningen, O van Ten Boer, Z van Ten Post, ZW van Wittewierum, WZW van Overschild, en grenst in het Z aan het Eemskanaal. Het dorp is vanuit Ten Boer bereikbaar via de meanderende Bouwerschapsweg door de landerijen, en ook vanuit Wittewierum loopt een kronkelweg (de Kolerijweg). Verder is er een toegangsweg vanaf het Eemskanaal.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 omvat het dorp Woltersum 41 huizen met 329 inwoners. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 150 huizen met ca. 370 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

Zoals de meeste dorpen in dit gebied, is ook Woltersum ontstaan op een oeverwal of wierde (500 v.Chr.). Grote delen van Groningen stonden immers regelmatig onder invloed van de zee, mede door de ligging onder het zeeniveau. Ontstaan als agrarische gemeenschap, komt door de ligging aan vaarwater (de Woltersumer Ee en de Lustige Maar) de handels- en woonfunctie in beeld. De stichting van kloosterorden in het gebied heeft de lokale bevolking weinig geroerd. Bij het dorp ontstaan in latere tijd wel twee borgen (Ackingaheerd en Glimmershuis).

De aanleg van het Eemskanaal rond 1875 brengt voor het dorp grote veranderingen. Het kanaal wordt dwars door de bebouwing heen gelegd. Van het oorpronkelijke oostelijke dorpsdeel is daardoor weinig meer terug te vinden. Het dorp verdicht zich vanaf 1900 langs het water en in westelijke richting. Na de aanleg van een dam in het Damsterdiep wordt een deel van de Lustige Maar gedempt, waarmee de relatie met open water vervalt. De verbreding van het Eemskanaal in 1950 kost het dorp nog eens 13 woningen. Tegenwoordig is Woltersum een rustiek dorpje met veelzijdige en vaak karakteristieke bebouwing.

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- "De ontwikkelingen rond de gaswinning en het stilleggen daarvan gaan razendsnel en dit heeft ook invloed op de versterkingsoperatie. Echter we kunnen hier niet op wachten. Bovendien is er ook geld beschikbaar voor Dorpsvernieuwing en zijn er op korte termijn mooie kansen om deze Dorpsvernieuwing te koppelen aan de versterking. Op de website Dorpsvernieuwing Woltersum lees je het laatste nieuws hierover betreffende ons dorp en houden we de inwoners op de hoogte."

- "Aan de Bouwerschapweg bij Woltersum ligt een voormalig openluchtzwembad. Vanaf medio jaren zestig is deze gebruikt als stortplaats, met vergunning, voor met name huisvuil en later ook bedrijfsafval, inclusief wat we nu chemisch afval noemen, van het bedrijf AKU, de voorloper van Akzo Nobel. Het stortmateriaal leidde tot bodemverontreiniging. Begin jaren tachtig heeft de provincie Groningen een sanering uitgevoerd. Hierbij is een waterdichte afdeklaag en een drainagesysteem aangebracht. De provincie heeft sindsdien de stortplaats, het drainwater en het grondwater rondom de vuilstort gecontroleerd. Er is inmiddels aangetoond dat er stoffen uit de stort lekken (via het grondwater). Daarom is in 2017 besloten om de aanpak van de stort te heroverwegen. Begin 2018 is onderzoek in de vuilstort zelf uitgevoerd om te bepalen wat er precies in de stort zit en hoe dit kan worden verwerkt. Ook zijn de maatschappelijke gevolgen van de stortplaats in beeld gebracht via een maatschappelijke kosten-batenanalyse.

Op 12 juni 2018 maakten de besturen van de provincie Groningen, de gemeente Groningen en de gemeente Ten Boer bekend dat ze de voormalige vuilstort Woltersum volledig willen saneren. Het gaat om ruim 20 duizend ton verontreinigd bodem- en stortmateriaal. De kosten worden geraamd op circa 7,8 miljoen euro. Voor de sanering kan starten, moet er veel worden voorbereid: saneringsplan opstellen (inclusief een omgevingsplan Gezond & Veilig, d.w.z. geen risico’s voor de gezondheid van omwonenden en saneerders; minimale veiligheidsrisico’s van en voor de omgeving o.a. door het werkverkeer; onafhankelijk toezicht op de naleving van de plannen); afzetlocatie regelen voor de inhoud van de stortplaats; locatie aankopen door de gemeente Groningen (afgerond); communicatie met omwonenden (bekijk hier de informatiepanelen van de informatiebijeenkomsten voor omwonenden); aanbesteding van de saneringswerkzaamheden. Vervolg: wat doen we met de locatie als de stort is opgeruimd? De sanering is in december 2020 van start gegaan. De werkzaamheden duren naar verwachting ongeveer 4 tot 6 maanden.

Ter voorbereiding op de sanering heeft de gemeente diverse vooronderzoeken laten doen. Veldonderzoek bij de voormalige vuilstort Woltersum. Doel van dit onderzoek was te bepalen of er wettelijk beschermde planten- en dierensoorten leven rond de stort, waarmee we bij de sanering rekening moeten houden. Het veldonderzoek richtte zich met name op beschermde amfibieën in de sloten rond de stort, zoals de poelkikker en mogelijk de heikikker. Uitslag: er zijn geen wettelijk beschermde amfibieën aangetroffen. Aanvullende onderzoeken in en om de stortplaats. Via de bestaande peilbuizen is gemeten hoeveel grondwater er in de stort zit. Het doel was om te bepalen wat de beste methode is om dit water bij de sanering te reinigen. Daarnaast maten de onderzoekers of en zo ja hoe vervuild de slootbermen bij de stort zijn. Een eventuele verontreiniging in de bermen wordt tijdens de sanering ook weggehaald. De onderzoeken zijn uitgevoerd door ingenieursbureau Tauw." (bron: gemeente Groningen) - Onderaan deze pagina vind je alle relevante documentatie m.b.t. de saneringvuilstort Woltersum.

- In 2016 is de Dorpsvisie Woltersum verschenen.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Woltersum heeft 4 rijksmonumenten, zijnde de Hervormde kerk, molen Fram (Kolerijweg 5), de balkbrug uit 1903 over het Lustigemaar (bij Hoofdweg 1) en een archeologisch monument: een terrein met een wierde, aan het Kerkpad, uit begin van de jaartelling.

- De huidige Hervormde kerk van Woltersum (Kerkpad 4) is gebouwd op de plaats waar een middeleeuwse voorganger heeft gestaan. De oude kerk is in 1765 gedeeltelijk gesloopt. Het schip is verlegd en verkleind. In 1838 zijn ook de apsis en de vrijstaande kerktoren afgebroken. Aan de oostzijde van de kerk is een nieuwe toren gebouwd, met mechanisch torenuurwerk. Vergeleken met de middeleeuwse kerk is de nieuwe kerk als het ware een halve slag gedraaid. In de toren is een steen met het wapen van het jonkersgeslacht Rengers uit 1558 behouden gebleven. In de kerk bevinden zich de uit 1530 daterende beschilderde preekstoel met achterschot en klankbord, vier herenbanken met gesneden bekroningen en een koperen kroon. Er is een eenklaviers orgel met negen registers, in 1894 gemaakt door orgelbouwers Van Oeckelen te Harenermolen. Sinds 1996 is de kerk eigendom van Stichting Oude Groninger Kerken (SOGK).

Op het kerkhof van Woltersum bevinden zich twee kunstwerken als onderdeel van het project ‘Op hoogte gedacht - beeldende kunst op kerkhoven'. Kunstenaar J.C.J. Vanderheyden heeft getracht overpeinzing en inkeer op te roepen met zijn kunstwerk de ‘Poort met bank'. Paul Perry heeft zich laten inspireren door een grafsteen van twee broers die kort na elkaar het leven zagen en dezelfde naam droegen: Stoffer Jan Reinders. De kerk wordt regelmatig gebruikt voor culturele activiteiten. Als je de kerk wilt bezichtigen, kun je een sleutel verkrijgen bij de sleuteladressen Kerkpad 6 (tel. 050-3022452) en Kollerijweg 60 (tel. 050-3023500).

- De andere blikvanger in Woltersum is de prachtig aan het Eemskanaal gelegen Molen Fram (Kollerijweg 5). De molen dateert uit 1867 en is genoemd naar het schip van de Noorse ontdekkingsreiziger Fridtjof Nansen. Fram betekent 'voorwaarts'. Het is een achtkante bovenkruier met stelling op schuur en heeft een vlucht van 19,40 m. Al voor de Tweede Wereldoorlog werd overgestapt op het gebruik van stoomkracht voor aandrijving van de molen. Het is een zeer bijzondere en vrijwel unieke molen, want hij vervulde oorspronkelijk een combinatie van 3 functies: korenmolen, pelmolen en houtzaagmolen. Deze combinatie komt maar 2 keer in Nederland voor: naast molen Fram verder alleen nog in het Friese Burdaard. En het is naast de veel kleinere molen Bovenrijge in Ten Boer de enige nog werkende zaagmolen in de provincie Groningen.

De molen is in 1961 en in de jaren zeventig gerestaureerd en zaagt sindsdien wekelijks op vrijwillige basis. De molen bezit nog altijd een koppel maalstenen en een restant van het pelwerk. Op zaterdagmiddag zijn de molenaars er vaak aan het werk en je bent dan van harte welkom om de molen te bezoeken, wat zeer de moeite waard is. Als het voldoende waait heb je goede kans dat je de geur van versgezaagd hout kunt opsnuiven. Het is geweldig om de zagerij aan het werk te zien; het geluid van de zagen, het gerammel van het krabbelwerk en de geur van het hout zorgen voor een unieke ervaring. Op de site van Molen Fram in Woltersum vind je nog veel meer informatie over deze bijzondere molen. Tot aan zijn overlijden op 28 januari 2012 was Tom Krabbendam molenaar van deze molen. Tom Krabbendam was in de jaren zestig gitarist bij de Amsterdamse beatgroep The Outsiders. De molen is sinds 2016 eigendom van Het Groninger Landschap (voorheen was de molen eigendom van Molenstichting Fivelingo).

- Recentelijk is ook de Witte Brug over de Woltersumer Ee, midden in Woltersum, aangewezen als beschermd monument.

Terug naar boven

Evenementen en activiteiten

- Activiteitenagenda Woltersum voor de komende maanden.

- "Op zaterdagmiddag 18 april 2020 organiseren wij een Schuur-/Garageverkoop in Woltersum. Maar het mag natuurlijk ook gewoon op je oprit. Kom je vanuit omliggende dorpen en wil je hieraan meewerken, dan mag dat natuurlijk ook. Wel zelf even een plekje regelen. Wat is er eigenlijk zo leuk aan een schuur-/garageverkoop? Nou, dingen verkopen en een extra zakcentje verdienen. Dat is natuurlijk heel erg leuk voor kinderen die wat willen verdienen. Of het vinden waar je al lang naar op zoekt bent en nooit hebt kunnen vinden. Inwoners kunnen ook drankjes en hapjes maken en verkopen zoals zelfgemaakte cakejes en broodjes. Je kunt stekjes voor in de tuin aan de man brengen. Laat je fantasie de vrije loop. Mensen kunnen met ballonnen bij hun huis aangeven dat ze meedoen met de Schuur-/Garageverkoop. We hebben al tientallen aanmeldingen, maar dat mogen er wat ons betreft nog veel meer worden! Dus aarzel niet en stuur een berichtje. Dit kan via een briefje in de bus op Dobbestraat 10, via tel. 06-30125624, via de app of via de Facebookpagina van het evenement. De definitieve lijst wordt bekend gemaakt in de Tilproat van maart 2020. Wij hopen op vele verkooppunten door het hele dorp en natuurlijk op een mooie (zonnige) dag. Henny Blink en Tineke Smit."

- De Kermis van Woltersum (weekend in juni) is de kleinste kermis in de regio. In 2012 is het 90-jarig jubileum van de zweefmolen gevierd. Deze is sinds 1922 in het bezit van de familie Groothoff en komt jaarlijks op de Woltersumer Kermis.

- De driejaarlijkse optocht (juni) was voor de laatste keer in 2019. De volgende keer is dus in 2022.

- "Zoals inmiddels al enkele jaren gebruikelijk is slingeren wij met de molen het oude jaar uit. Wij als molenaars van de Fram nodigen alle inwoners van Woltersum van harte uit om dit met ons te vieren, onder het genot van een oliebol en glühwein (voor de kleintjes onder ons warme appelsap), en kunnen we het nog eens hebben over het wel en wee in en rond de molen en wat er natuurlijk nog meer leeft onder jullie als dorpsbewoners. Je bent van harte welkom op oudjaarsdag tussen 15.00 en 17.00 uur om dit gebruik met ons te vieren. Namens de vrijwilligers van de Fram en Stichting Het Groninger Landschap: Sietse Pot, Auke Oosterhoff, Peter Heidema en Henk Goudappel."

Terug naar boven

Landschap, natuur en recreatie

- Waterschap Noorderzijlvest heeft in 2018 een fietspad aangelegd over de dijk tussen Garmerwolde en Woltersum. De aanleg van het fietspad is onderdeel van afspraken met de gemeente Ten Boer en de provincie Groningen over versterking van de toeristische infrastructuur. Het fietspad is 1,5 m breed en is aangelegd met beton op de kruin van de dijk. Het sluit in eerstgenoemd dorp aan op de Geweideweg en in laatstgenoemd dorp op de Kollerijweg. Daarnaast is halverwege een aansluiting met de Washuisterweg gerealiseerd. Hiermee is een doorlopende fietsverbinding ontstaan langs het Eemskanaal vanaf de stad tot aan Wittewierum en Ten Post.

- Sinds 2012 werkte Waterschap Noorderzijlvest in fasen aan het verstevigen van de Eemskanaalkade Noordzijde tussen Groningen en Delfzijl. De meest kritieke trajecten na het hoogwater in januari 2012* zijn direct aangepakt. In 2013 zijn ze verder gegaan met het aanbrengen van nieuwe klei. Op de dijk tussen de Bronssluis (Z van Garmerwolde) en buurtschap Hoeksmeer is over 6 kilometer waterdichte klei aangebracht. De aangebrachte kleikisten zijn ingezaaid met gras, wat de kleilaag nog steviger maakt en verzakking helpt voorkomen. Bij Woltersum, Tuikwerd en Borgbrug is de dijk tevens verstevigd met een nieuwe stalen damwand. Bij eerstgenoemd dorp is ook een damwand aan de binnenkant van de dijk geplaatst. De versteviging van de Eemskanaaldijk Noordzijde in deze omgeving is onderdeel van het Dijkpark. Dit is een Ruimtelijk Ontwikkelingsplan voor het gebied, wat een samenwerkingsverband is van de gemeente, provincie Groningen en Waterschap Noorderzijlvest.
* Op 6 januari 2012 zijn ruim 800 mensen in deze omgeving geëvacueerd vanwege een dreigende dijkdoorbraak, waaronder alle inwoners van het dorp Woltersum. De volgende ochtend konden de bewoners onder begeleiding van de politie weer terug naar huis. Ook de dieren mochten weer terug naar de stal. - In januari 2013 waren er weer verzakkingen van de dijk in de omgeving van dit dorp, maar niet ter hoogte van de dorpskern en ook niet zodanig bedreigend dat er moest worden geëvacueerd.

Terug naar boven

Beeld

- Door de gemeentelijke herindeling van 2019 heeft de gemeente Groningen er 13 dorpen bij gekregen, namelijk van de opgeheven gemeenten Haren en Ten Boer (formeel was het een fusie van de drie gemeenten, maar omdat de 'nieuwe' gemeente ook Groningen heet, wordt het in de praktijk toch zo gezien dat de twee kleine gemeenten aan de grote gemeente zijn toegevoegd). Om de inwoners van de 'oude' gemeente Groningen te laten kennismaken met de 13 dorpen die er in 2019 zijn bij gekomen, heeft omroep RTV OOG van al deze dorpen een mooie videoreportage gemaakt. "In deze aflevering zijn we in Woltersum. Daar leidt Woltersummer Eltje Ridder ons rond en vertelt over de geschiedenis van het dorp. Onder andere over de gevolgen die de aanleg van het Eemskanaal voor het dorp heeft gehad, en over de oude rivier de Fivel waarvan nog een klein stukje door het dorp loopt. Verder praten we met inwoners van het rustige dorpje." Aldus RTV OOG. Voor wie in dit dorp geïnteresseerd is, is het zeer de moeite waard om deze informatieve reportage van 26 minuten te bekijken.

- Mooie videoreportage 'Eem kieken in Woltersum' (gemaakt op 13 september 2019), die je, met tekstuele toelichting erbij, meeneemt op een 'virtuele wandeling' door het dorp, plus dronebeelden vanuit de lucht van het dorp en het Eemskanaal bij het dorp, door TSN Video uit Appingedam.

Terug naar boven

Literatuur

- "Het idee voor het fotoboek 'Woltersum 2019, een tijdsbeeld' dateert uit 2011. De inwoners stonden aan de vooravond van een periode vol ingrijpende gebeurtenissen. Dreigende wateroverlast en de gevolgen van aardgaswinning zijn van invloed op het dagelijks leven. Hoe wordt er in dit dorp gewoond, gewerkt en geleefd? 364 inwoners die vooral veerkracht, gemeenschapszin en een eigenzinnig positieve levenshouding tonen, vastgelegd in foto's, interviews en beschrijvingen." Aldus de omschrijving van het boek op de site van de uitgever. Ellis Ellenbroek portretteert verschillende bewoners in woorden, fotografen Gea Schenk en Ronnie Zeemering deden hetzelfde op hun manier.

Tijdschrift Noorderbreedte heeft er enkele verhalen uitgelicht en op hun site gepubliceerd, waaronder het interview met Sien Steenhuis-Hoving, samen met haar man en broers 'min of meer per ongeluk' eigenaar van het dorpscafé. Hoe dat zit en over alle andere functies die ze in het dorp nog vervult, kun je lezen in het artikel onder de link. Ook op de site van de Noorderkrant vind je een mooie beschrijving van het boek. Een citaat: "De kern van het boek bestaat uit foto’s van alle woningen binnen het dorp, voor een groot deel met de bewoners, hun huisdieren, al dan niet uitwonende kinderen en soms met een foto van een overleden partner. Een lijst met alle verenigingen die Woltersum rijk is maakt het boek compleet. Al bladerend en lezend in het boek valt op dat de bewoners er voor elkaar zijn als het nodig is, goed zijn in het vinden van een aanleiding voor een feest en geen krimp geven in wat zwaardere periodes."

- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Woltersum (online te bestellen).

Terug naar boven

Links

- Nieuws: - "De Tilproat is de 4x per jaar verschijnende dorpskrant van Woltersum en wordt gemaakt voor de leden van Dorpsbelangen. Hij wordt dus niet huis aan huis bezorgd. De website Tilproat.nl is voor een ieder met toegang tot internet toegankelijk. Hier kan iedereen de dorpskranten van een jaar oud en ouder online lezen. Het is ons gelukt om vrijwel alle oude dorpskranten vanaf 1984 (!) te digitaliseren. De enige dorpskrant die we niet hebben kunnen vinden is de allereerste dorpskrant die ooit gemaakt is, namelijk jaargang 1 nr. 1 uit 1984. Heb jij deze toevallig nog of ken je iemand die hem heeft?, laat dat dan s.v.p. weten via een mailtje aan tilproat@ziggo.nl. Eltje Ridder, Lenneke Brik, René Stayen en Jan Roelfsema hebben het mede mogelijk gemaakt dat we alle oude dorpskranten digitaal hebben kunnen maken. Veel speurwerk is verricht door Jan Roelfsema, die vroeger zelf ook redactielid was. Het inscannen van de maar liefst 35 jaargangen dorpskranten heeft Tineke Smit voor het grootste gedeelte voor haar rekening genomen. Hier is ze dan ook weken- zoniet maandenlang mee bezig geweest, en zo gauw er weer een paar klaar waren nam dorpskrantredacteur Robert Smit de digitale dorpskrant over voor de eindcontrole en heeft hij ze verwerkt op de site Tilproat.nl." - Nieuws van dorpskrant Tilproat op Facebook.

- Belangenorganisatie: - Dorpsbelangen Woltersum. - Nieuws van Dorpsbelangen op Twitter.

- Dorpshuis: - Dorpshuis De Bongerd in Woltersum is in 2016 opgeknapt en uitgebreid. Het Oranjefonds heeft hier 40.000 euro voor beschikbaar gesteld. Het dorpshuis is in 1965 in gebouwd en is sindsdien vrijwel dagelijks in gebruik door 19 verschillende verenigingen (althans anno 2015). In 1981 was voor het laatst groot onderhoud gepleegd. Het gebouw is verbeterd op gebied van brandveiligheid, hygiëne en milieuvriendelijkheid. Bovendien is het pand energiezuiniger gemaakt. Voor zover ons bekend is het dorpshuis niet met een website of -pagina op het internet aanwezig. Het dorpshuis heeft ook een gymzaal, die van maandag t/m vrijdag in de avonduren kan worden gehuurd.

In 2018 kwam de volgende opwaarderingsronde voor het dorpshuis: "Dorpshuis De Bongerd in Woltersum is volledig gerenoveerd én versterkt. Op 2 november 2018 is het dorpshuis feestelijk heropend. Dit dorpshuis is een van de eerste die in 2016 bij het leefbaarheidsprogramma Kansrijk Groningen een aanvraag heeft ingediend. Een voorwaarde voor toekenning was dat de verbouwing gekoppeld zou worden aan de versterkingsopgave. Dorpshuis De Bongerd (dat ook de voetbalvereniging huisvest), gebouwd in 1965, was nodig toe aan een verbouwing. In 2013 ontstonden de eerste plannen, haalde het bestuur ideeën op bij de verenigingen en gebruikers uit het dorp. De benodigde financiële middelen zijn in kaart gebracht en bij verschillende fondsen zijn aanvragen ingediend. Zo ook bij 'Elk Dorp Een Duurzaam Dak' (EDEDD). Dit programma wordt financieel mogelijk gemaakt door het NAM Leefbaarheids- en Duurzaamheidsprogramma, participerend in Kansrijk Groningen. Nadat begin 2017 het versterkingsadvies (VA) was vrijgegeven kon het dorpshuis verder met de verbouwingsplannen in combinatie met versterken.

In het voorjaar van 2018 startten de verbouwings- en versterkingswerkzaamheden. Daarbij is de keuken verplaatst en vernieuwd, is er een nieuwe gemeenschappelijke ontmoetingsruimte gecreëerd met een prachtige bar, zijn de kleedkamers vernieuwd en heeft alles een flinke schilderbeurt gekregen. Met deze aanpassingen heeft het dorpshuis meer gebruiksmogelijkheden gekregen, waarmee het een stuk toekomstbestendiger is geworden. Het hele proces, van idee in 2013 tot de heropening in november 2018, is Klaske en Sien (de betrokken bestuursleden) niet in de koude kleren gaan zitten. Klaske Piebenga: “We hebben geen spijt, zeker niet. Maar als we van te voren hadden geweten dat het ons zo ontzettend veel tijd en energie zou kosten! En toch: we zijn ontzettend trots op dit mooie, versterkte dorpshuis voor Woltersum. De Bongerd is klaar voor de toekomst!” " (bron: Nationaal Coördinator Groningen)

Het resultaat mag er zijn: een multifunctioneel dorpshuis, met daarin behalve een kantine ook kleedkamers voor SV Woltersum. Verder biedt het dorpshuis plek aan activiteiten als countrydansen, badminton, volleybal, toneel en vergaderingen. Volgens bestuurslid Klaske Piebenga is De Bongerd belangrijk voor het dorp: "Er is nog wel een café, maar daar is geen toneel. En dat is met dansen net zo: wij hebben hier een mooie grote zaal tot onze beschikking."

"Door de combinatie van versterken, renoveren en verduurzamen is het dorpshuis van Woltersum klaar voor de toekomst. Ook NAM heeft aan de verbouwing bijgedragen. De plannen voor renovatie en verduurzaming bestonden al, toen bleek dat het dorpshuis ingrijpend bouwkundig versterkt moest worden. Het was een logische keuze dit te combineren. Eigen middelen, zelfwerkzaamheid, fondsen en de NAM-investering maakten dit project haalbaar. Met de Nederlandse Praktijk Richtlijn voor aardbevingsbestendig bouwen (NPR) als leidraad, zijn de wensen van de stichting en de eisen voor versterking gecombineerd in een ontwerp. De bijdrage van NAM voor de versterking is beschikbaar gesteld via een bouwdepot. De stichting en NAM hebben afspraken gemaakt waarmee de stichting zelf opdrachtgever richting de aannemer werd.

Het laatste en niet onbelangrijke deel is door het dorp zelf geïnvesteerd door de handen uit de mouwen te steken. Het dorpshuisbestuur is blij dat ze zelf zeggenschap over de verbouwing had en dat na het maken van de afspraken direct met het werk kon worden gestart. Met deze samenwerking van het dorpshuisbestuur, Centrum Veilig Wonen, Nationaal Coördinator Groningen, Elk Dorp een Duurzaam Dak en NAM is De Bongerd in Woltersum een goed voorbeeld voor nog te versterken dorpshuizen. Wouter Burger van NAM: “Het model waarbij de eigenaar verantwoordelijkheid draagt voor de uitvoering en waarbij de vaste NAM-bijdrage voor het versterken in een depot wordt geplaatst, sluit aan bij de realisatie van NAM op afstand.” Voor volgende dorpshuizen worden vergelijkbare afspraken voorbereid." (bron: NAM)

- Onderwijs en kinderopvang: - Basisschool De Huifkar is nog bezig met haar nieuwe website, dus daar kunnen we nog niets over vertellen.

- "Bij Peuterspeelzaal Kleine Vrienden in Woltersum is er een enthousiaste groepen peuters die iedere maandag- en donderdagmorgen onder leiding van juf Maaike aan de slag gaat. Een goed pedagogisch klimaat is voor onze peuterspeelzaal een veilig klimaat met: duidelijkheid en voorspelbaarheid; individuele aandacht; luisteren; jezelf kunnen zijn en fouten mogen maken. Steekwoorden die daarbij van toepassing zijn: warmte, vertrouwen, groepsbeleving, interesse in de achtergrond van de peuters. Dit alles vormt een klimaat wat zorgt voor een goede ontwikkeling; je rugzak vullen met ervaringen, ruimte geven, grenzen aangeven, uitdagend en een gedifferentieerd aanbod, structuur en dit alles draagt bij aan een groeiende zelfredzaamheid. Mocht je nog een leuke speelplek zoeken voor je peuter, kom gerust eens bij ons kijken. Maak je wel even een afspraak? We zijn gevestigd in het gebouw van OBS De Huifkar." De inspectie was in 2016 goed te spreken over de kwaliteiten van de peuterspeelzaal en de leidsters.

- Sport: - Voetbalvereniging s.v. Woltersum noemt zich op haar site "de gezelligste club van het noorden". De vereniging is opgericht in 1919. D.w.z. ze zijn begonnen als WVV. In 1923 kregen ze versterking van zustervereniging OMOS, die in WVV is opgegaan. In seizoen 1925-1926 sloot de club zich aan bij voetbalbond GVB, die stelde dat de verenigingsnaam niet gehandhaafd kon blijven, daar in Winschoten reeds veel langer een club van die naam bestond. Daarom is de naam toen veranderd in de huidige naam. In de jaren vijftig ontstonden de plannen om het Eemskanaal te verbreden, waardoor de brug en ook het voetbalveld zouden verdwijnen. In 1957 werden onderhandelingen gestart met het gemeentebestuur. Dat was bereid - en eigenlijk ook wel verplicht - te helpen. De kwekerij van J. v.d. Veen werd gekocht en daar moest de vereniging zelf het voetbalveld aanleggen. Velen vroegen zich af wat dat ooit moest worden. Want er stonden ruim 200 bomen en er liepen ook nog een paar sloten door.

Dan wordt getoond waarin een klein dorp groot kan zijn. Met de steun van vele landbouwers, die hun tractoren en andere middelen beschikbaar stelden, en praktisch de hele bevolking van Woltersum, werd in 1959 met het karwei begonnen. Het was niet eenvoudig. Er moest soms met drie tractoren aan een boom worden getrokken om hem weg te krijgen, want vast zaten ze! Maar het lukte en er was tot in de wijde omgeving bewondering voor hetgeen hier werd gepresteerd. De inwoners waren trots op de zelfwerkzaamheid en op de prestatie die samen was verricht. De heer H. v.d. Molen schreef in zijn jaarverslag van 1960: "Deze machtige demonstratie van gezonde gemeenschapszin en van waarachtige bereidheid tot het brengen van offers legt ons als sportbeoefenaars de plicht op alles te doen om goede re­sultaten te bereiken." Op 21 oktober 1961 werd het nieuwe sportveld geopend met een wedstrijd tegen Appingedam. De aftrap verrichtte burgemeester P. J. Molendijk, die in zijn openingsrede veel lof had voor de inwoners en in het bijzonder voor de grote stimulator Klaas Roelfsema. Hij ging zo ver om het veld zelfs het "Klaas Roelfsema Sportveld" te noemen. Naast voetballen kun je bij deze club overigens ook nog volleyballen, badmintonnen, tafeltennissen en jeu de boulen.

Gezien de oprichting in 1919 heeft de vereniging in 2019 dus het 100-jarig bestaan gevierd, met onder meer een grote reünie, én een grote verloting, met grote hoofdprijzen. De loten kostten 50 euro per stuk, maar daarmee maakte men dan ook kans op 'iets' meer dan een vleespakket of een fruitmand, namelijk als 1e prijs een Kia Picanto, als 2e prijs twee elektrische fietsen en als 3e prijs een jaar lang elke week voor 50 euro boodschappen doen bij de Coop supermarkt in Ten Boer. De respectievelijke winnaars waren J. Schipper uit Roodeschool, Romke Beukema uit Groningen en Monique Becherer uit Woltersum. "Wij hadden nog nooit zoiets gedaan. We zijn altijd op zoek naar goede acties om geld binnen te halen. Wij hebben namelijk geen kantine-inkomsten, omdat onze kantine feitelijk het dorpshuis is; de bar en de kleedruimtes mogen we gratis gebruiken en daarom gaat de baropbrengst naar Stichting Dorpshuis. We moeten het als club dus hebben van sponsors, donaties en acties", aldus een toelichting van voorzitter Addie Dost. Zie ook het interview met de voorzitter in de Groninger Gezinsbode n.a.v. het 100-jarig jubileum, en idem hier nog een interview met de voorzitter op de site van Bert Koster.

- Zorg: - "Zorgboerderij de Slingertuin in Woltersum is een initiatief van Huib van der Ziel en Corella de Bruijne. We zijn een kleinschalige zorgboerderij waar we dagbesteding bieden. Daarnaast bieden we in beperkte mate logeeropvang. De naam is gekozen vanwege onze tuin, die allerlei karakteristieke eigenschappen bezit van een “Groninger Slingertuin”, zoals een vijver, een boomgaard, een tuinhuis etc. Belangrijke onderdelen van de dagbesteding zijn de dagelijkse verzorging van de dieren en het werken in de tuin. Ook houtbewerking, technische klussen en creatieve bezigheden behoren tot de mogelijke activiteiten. We hebben ezels, varkens, pluimvee (kippen, kalkoenen, eenden en parelhoeders), schapen, konijnen, katten en een hond. Dagelijks houden we ons bezig met het verschonen van hokken, het voeren en het knuffelen van de veestapel. Bij tuinwerkzaamheden kun je o.a. denken aan snoeien, zagen, grasmaaien en het plukken van fruit. Ook vergt de vijver veel onderhoud. Bij houtbewerking kun je denken aan het maken van meubels, gebruiksartikelen maar ook kunstzinnige objecten."

- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Woltersum 1, - idem 2 en - idem kerk.

Reacties

(4)

Goedenavond, bij toeval stuit ik op deze pagina van Woltersum. Zelf woon ik 48 jaar in dit dorp en ben de eindredacteur van Dorpskrant Tilproat, waarvan hier een link op uw pagina staat. Naast de Facebookpagina Tilproat komt de Tilproat ook uit in papieren vorm en sinds 2019 is er ook de website Tilproat.nl, alwaar oude dorpskranten vanaf 1984 online staan en zijn te downloaden in pdf-formaat.

Met vriendelijke groet,

Robert Smit
eindredactie Tilproat

Dag Robert,

Dat is ook precies de bedoeling: dat iemand die 'Woltersum' intikt in Google, 'bij toeval' op deze pagina terecht komt. ;-) Dank voor de tip! Ik probeer alle actuele ontwikkelingen in alle dorpen zo goed mogelijk bij te houden, maar ik kan met maar twee handjes natuurlijk niet overal tegelijk zijn, vandaar dat tips voor aanvullingen altijd welkom zijn. Als iemand op een pagina reageert, werk ik hem wel altijd gelijk bij met actuele ontwikkelingen. Zo heb ik dat hier vanavond ook gedaan. Aanvankelijk was ik teleurgesteld dat het dorpshuis geen website of -pagina heeft, en dacht daarom dat er weinig over te vertellen zou zijn. Maar er blijkt dus heel veel over te vertellen, dankzij de recente verbouwings-, versterkings- en verduurzamingsoperaties. Al met al is de pagina nu uitgebreid van 1.500 woorden (wat er al best aardig uitzag voor zo'n klein dorp) naar 4.600 woorden. Wederom viel er veel meer over een klein dorp te vertellen dan ik tevoren dacht, daar word ik toch telkens weer in positieve zin door verrast. Des te beter.

Ik heb de site van de dorpskrant verwerkt en de vermelding en link naar de oudere jaargangen. Dat moet een monsterklus zijn geweest!, om die te digitaliseren, maar het is natuurlijk wel een dankbare rijke bron voor wie in het dorp is geïnteresseerd, om nog eens op zijn gemak (terug) te lezen. Wellicht wil je op de site van de Tilproat naast de link naar Wikipedia ook een link aanbrengen naar mijn pagina, met een omschrijving a la 'Alles over verleden en vooral heden van Woltersum op Plaatsengids.nl'.

Met vriendelijke groet,
Frank van den Hoven, hoofdredacteur Plaatsengids.nl (ik zie dat je Harley rijdt. Ik heb 30 jaar Moto Guzzi California III gereden, en heb die helaas moeten verkopen om te investeren in deze site. Hopelijk komt ie ooit weer terug...)

Dank je voor het plaatsen van de link(s) Frank, uiteraard link ik terug op de website www.tilproat.nl. Jammer dat je de Moto Guzzi verkocht hebt, in het begin heb ik ooit de motor verkocht onder het mom ik ga met auto, binnen 8 mnd stond er weer een motor, ik kan er niet zonder.

Graag gedaan Robert en dank voor het teruglinken. P.S. dacht ik dat ik zo'n beetje alles wel had vermeld, kom ik nog een mooie videoreportage over het dorp tegen van RTV OOG i.v.m. de herindeling, dus die ook nog even toegevoegd. Nu 4.600 woorden, meer dan menig veel groter dorp heeft, maar mijn doel is ook bewust om juist de kleine kernen extra goed tekstueel 'op de kaart te zetten', omdat die elders in boeken, (gemeente- en toeristische) gidsen en op sites nogal eens worden vergeten of er met een paar regeltjes bekaaid afkomen.
Mijn vrouw en ik hebben ook nog ons huis, auto en omvangrijke verzameling oude ansichtkaarten en postzegels verkocht om te investeren in dit project, omdat we geloven dat het echt iets toevoegt aan wat er al is en er behoefte aan is. Na ruim 10 jaar 'cost gaat voor de baet' is de bedoeling dat de investeringen vanaf komend jaar terugkomen. Dat wil ik bereiken door per plaats bovenaan een pagina maar 1 advertorial van een lokale instantie toe te staan, zodat het geen schreeuwerige bonte bannerkermis wordt zoals op andere sites en de redactionele inhoud voorop blijft staan, waarmee ze goed in the picture komen omdat mijn pagina's, doordat ze de uitgebreidste pagina's van die plaats zijn, hoog scoren in Google en dus veel bezoekers gaan trekken, voor per stuk een zeer bescheiden bedrag per jaar. Omdat ik veel plaatspagina's heb, beoog ik daar op termijn met die 'vele kleintjes' mijn investeringen uit te halen (zodat huis, auto en motor weer terugkomen) en er de huur e.d. van te kunnen betalen. Nog een half jaartje aanpoten dus. Per 1-7 a.s. moet het namelijk inhoudelijk helemaal af zijn. Dan kan ik eindelijk advertenties gaan werven. De tijd zal het leren...

Reactie toevoegen