Status

- Terwisscha is een buurtschap in de provincie Fryslân, in de streek Stellingwerven, gemeente Ooststellingwerf.

- De buurtschap Terwisscha valt, ook voor de postadressen, onder het dorp Appelscha.

- De buurtschap Terwisscha heeft geen plaatsnaamborden, zodat je slechts aan de gelijknamige straatnaambordjes kunt zien dat je er bent aangekomen.

Naam

Oudere vermeldingen
1565 Terwisch, Ter wijsga, 1664 en 1718 Terwisga, 1848 "Terwisga of Terwisscha, doorgaans Kolderwiske genoemd".

Naamsverklaring
Gelegen ter plaatse waar de Kolderdam zich met de oude zeedijk van het Workumer-Nieuwland verenigt. Kolder- is een bijvoeglijk naamwoord bij Koudum en wisch betekent 'natte weide'; ter is een samensmelting van het voorzetsel te en een verbogen vorm van het lidwoord de.(1)

Ligging

De buurtschap Terwisscha ligt rond de gelijknamige weg, W van Appescha, W van de buurtschap Aekinga.

Statistische gegevens

In 1840 omvat de buurtschap Terwisscha 1 huis met 18 inwoners. Tegenwoordig heeft de buurtschap ca. 15 huizen met ca. 40 inwoners.

Recente ontwikkelingen

- De drinkwaterwinning Terwisscha van Vitens in het Natura 2000-gebied Drents Friese Wold wordt gehalveerd. Uit onderzoek is gebleken dat het terugbrengen van de winning van 6,5 naar 3,25 miljoen kuub per jaar voldoende is om het verdrogend effect van de winning te verminderen. Groot winstpunt hierbij is dat niet alleen de Natura 2000-doelen van het Drents Friese Wold worden gerealiseerd, maar dat het gebied ook een redelijk forse hoeveelheid drinkwater blijft leveren aan Fryslân.

Het Drents Friese Wold is door Europa aangewezen als belangrijk natuurgebied. Beide provincies spannen zich in om de achteruitgang van de natuur in dit gebied tegen te gaan. De daling van de grondwaterstand is een belangrijk knelpunt, om de gestelde natuurdoelen uit het Natura 2000-beheerplan te halen. Inmiddels zijn verschillende veroorzakers van de daling aangepakt. Zo zijn er ingrepen gedaan in het bosgebied en in de landbouwgronden in Oude Willem vlakbij de drinkwaterwinning Terwisscha. De halvering van de waterwinning wordt pas doorgevoerd op het moment dat de vervangende winning operationeel is. De provincie Fryslân en Vitens bekijken samen waar dit vervangende drinkwater vandaan moet komen. (bron: Provincie Drenthe / Provincie Fryslân, 8-11-2016)

"De invloed van de grondwaterwinning Terwisscha op de grondwaterstand in de omgeving is in de loop der jaren minstens 12 keer onderwerp van studie geweest. De resultaten leken onderling een grote spreiding te vertonen, maar uiteindelijk bleken ze in twee groepen uiteen te vallen: enerzijds de uitkomsten van tijdreeksanalyses en anderzijds de uitkomsten van een verzameling van andere methoden. Binnen deze twee groepen bleken de uitkomsten goed overeen te stemmen, maar de tijdreeksanalisten schatten de invloed van de winning systematisch veel groter in dan de overige onderzoekers.

Onze verklaring is dat de tijdreeksanalisten er geen rekening mee hielden dat de grondwaterstand regionaal een dalende tendens vertoont, los van de invloed van de winning. Doordat de invloed van de winning zelf ook geleidelijk toenam kwam in de tijdreeksmodellen de niet onderkende regionale daling voor rekening van de winning. Bij de gebruikelijke checks op consistentie van een tijdreeksmodel komt deze omissie niet aan het licht. Zoals Knotters en Jansen eerder in dit blad lieten zien is er minstens op de Nederlandse zandgronden al heel lang sprake van een autonome daling van de grondwaterstand. We verwachten daarom dat deze val in grote delen van Nederland open staat." Aldus de inleiding van het rapport 'Valkuilen in de tijdreeksanalyse - Het geval Terwisscha', door Kees Maas.

Landschap, natuur en recreatie

- Bij Buitencentrum Drents-Friese Wold (Terwisscha 6a) kun je naast informatie over de natuurlijke rijkdom van het park en de recreatieve mogelijkheden, ook ervaringen opdoen met zintuigen, dus ruiken, horen, zien zoals ook in het park zelf te beleven valt. Verder zijn er recreatieve routes, een familiepad van ca. 2 km (geschikt voor iedereen, ook met rolstoel of buggy), horeca en speelmogelijkheden voor kinderen. In het bezoekerscentrum zijn toiletten, ook geschikt voor mensen met een beperking. Bij het bezoekerscentrum starten verschillende routes, zoals ATB routes; Ruiter- en menroutes (er is ook gelegenheid om een paardentrailer te parkeren); Het familiepad (2,2 km); Diverse fietsroutes; Verschillende wandelroutes, GPS routes; Natuurbeleefroutes voor verschillende leeftijden (dierenvriendjespad, kabouterpad, expeditie boswachterscode). Overige activiteiten: Speelbos; Blotevoetenpad. Kijk voor actuele activiteiten en specifieke activiteiten voor scholen op de site van Staatsbosbeheer.

• 1. Nederlandse plaatsnamen verklaard,
  van Berkel, Gerald, and Samplonius Kees
  , (2018)