Ransdorp

Plaats
Dorp
Amsterdam
Waterland
Noord-Holland

Ransdorp-MSDC-20110923-247941.jpg

Ransdorp is al van verre te herkennen aan de markante stompe kerktoren. De 32 meter hoge toren is gebouwd tussen 1502 en 1542. Een spits ontbreekt omdat in 1542 het geld op was, waardoor de toren niet voltooid kon worden.

Ransdorp is al van verre te herkennen aan de markante stompe kerktoren. De 32 meter hoge toren is gebouwd tussen 1502 en 1542. Een spits ontbreekt omdat in 1542 het geld op was, waardoor de toren niet voltooid kon worden.

Ransdorp-MSDC-20110923-247953.jpg

Veengrond is 'slap'. Vrachtwagenchauffeurs in Ransdorp worden geacht daar een beetje voorzichtig mee om te springen om geen schade aan te richten.

Veengrond is 'slap'. Vrachtwagenchauffeurs in Ransdorp worden geacht daar een beetje voorzichtig mee om te springen om geen schade aan te richten.

Ransdorp-MSDC-20110923-247956.jpg

Zoals alle Waterlandse Amsterdamse dorpjes heeft ook Ransdorp heel wat markante panden en objecten. Zoals dit object, dat een theekoepel lijkt. Het is echter een - rijksmonumentale - muziektent uit 1922.

Zoals alle Waterlandse Amsterdamse dorpjes heeft ook Ransdorp heel wat markante panden en objecten. Zoals dit object, dat een theekoepel lijkt. Het is echter een - rijksmonumentale - muziektent uit 1922.

Ransdorp-MSDC-20110923-247980.jpg

Het kleine dorp Ransdorp heeft tientallen rijksmonumenten, veelal markante, kleurrijke houten woningen. Dit zijn er enkele van.

Het kleine dorp Ransdorp heeft tientallen rijksmonumenten, veelal markante, kleurrijke houten woningen. Dit zijn er enkele van.

ransdorp_plaatsnaambord.jpg

Ransdorp heeft rondom grotendeels de goede plaatsnaamborden, met de plaatsnaam Ransdorp dus.

Ransdorp heeft rondom grotendeels de goede plaatsnaamborden, met de plaatsnaam Ransdorp dus.

ransdorp_plaatsnaambord_amsterdam.jpg

Op één plek staan echter foute plaatsnaamborden, namelijk met de plaatsnaam Amsterdam, en wel aan het fietspad Weerslootpad.

Op één plek staan echter foute plaatsnaamborden, namelijk met de plaatsnaam Amsterdam, en wel aan het fietspad Weerslootpad.

ransdorp_pkn_dorpskerk.jpg

De kerk van Ransdorp is in 1936 herbouwd en is tegenwoordig in gebruik als cultureel centrum. Het gebouw wordt verhuurd voor o.a. diners, recepties, presentaties, condoleances, workshops, concerten en huwelijksvoltrekkingen.

De kerk van Ransdorp is in 1936 herbouwd en is tegenwoordig in gebruik als cultureel centrum. Het gebouw wordt verhuurd voor o.a. diners, recepties, presentaties, condoleances, workshops, concerten en huwelijksvoltrekkingen.

ransdorp_waterlandse_harmonie_2016_100_jaar.jpg

Begin 20e eeuw kregen bijna alle dorpen van Landelijk Noord een eigen muziekvereniging. Alleen de Waterlandse Harmonie te Ransdorp is daar nog van over. De harmonie heeft in 2016 het 110-jarig bestaan gevierd.

Begin 20e eeuw kregen bijna alle dorpen van Landelijk Noord een eigen muziekvereniging. Alleen de Waterlandse Harmonie te Ransdorp is daar nog van over. De harmonie heeft in 2016 het 110-jarig bestaan gevierd.

NH gemeente Ransdorp in ca. 1870 kaart J. Kuijper [1024x768].gif

Gemeente Ransdorp in ca. 1870, kaart J. Kuijper

Gemeente Ransdorp in ca. 1870, kaart J. Kuijper

Ransdorp

Terug naar boven

Status

- Ransdorp is een dorp in de provincie Noord-Holland, in de streek Waterland, gemeente Amsterdam. Het was een zelfstandige gemeente t/m 1920.

- De gemeenten Durgerdam en Holysloot waren in 1812 toegevoegd aan de gemeente Ransdorp, per 1-5-1817 werden zij weer afgesplitst tot zelfstandige gemeenten maar in 1818 alweer wederom toegevoegd aan de gemeente Ransdorp.

- De gemeente Ransdorp is per 8-9-1857 vergroot met de gemeente Schellingwoude.

- Wapen van de voormalige gemeente Ransdorp.

- Het dorp Ransdorp heeft in 1978 geen eigen postcode en plaatsnaam gekregen in het postcodeboek, voor de postadressen ligt het dorp daarom sindsdien 'in' Amsterdam. Bestuurlijk valt het dorp onder stadsdeel Amsterdam Noord, en daarbinnen onder Landelijk Noord.

Gelukkig heeft Ransdorp nog wél officiële blauwe plaatsnaamborden (formeel 'komborden' geheten) waarop de plaatsnaam staat vermeld. Waarmee het dorp toch nog - je zou kunnen zeggen "als pleister op de wonde" - impliciet als woonplaats wordt erkend. Maar ook dáár heeft de gemeente een 'slip of the pen' gemaakt: aan de westkant van het dorp staat aan het fietspad Weerslootpad een blauw plaatsnaambord met de naam Amsterdam, wat uiteraard niet juist is. Want dit suggereert ten onrechte dat Ransdorp binnen de bebouwde kom van de plaats Amsterdam zou liggen, dan wel dat je de bebouwde kom van de plaats Amsterdam betreedt. Immers het dorp ligt wel in de geméénte Amsterdam, maar niet in de plááts Amsterdam.

Terug naar boven

Naam

In de volksmond
"Door de landlieden Rarop genoemd."(1)

Alternatieve gemeentenaam
De gemeente werd medio 19e eeuw ook wel "Ransdorp, Holijsloot en Durgerdam" genoemd.

Oudere vermeldingen
1343 Randorp, 1494 Rarop, 1514 Ransdorp.

Naamsverklaring
Aangezien de vormen met -s- jong zijn, moet ter verklaring worden uitgegaan van Randorp, een samenstelling van dorp '(dochter)nederzetting' (vergelijk Geldrop) en een eerste lid Ran, waarin sommigen de Friese persoonsnaam Ranne vermoeden.(2)

Terug naar boven

Ligging

Ransdorp ligt NO van het centrum van Amsterdam, N van het IJ, O van de ring A10, in het landelijk gebied van Amsterdam Noord, welk gebied daarom ook wel Landelijk Noord wordt genoemd. Geografisch valt dat gebied onder de streek Waterland.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 heeft de gemeente Ransdorp 161 huizen met 1.022 inwoners, verdeeld in het gelijknamige dorp 44/292 (= huizen/inwoners), de dorpen Durgerdam 86/518 en Holijsloot 28/195 en de buurtschap Bellemermeer (deels) 3/17. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 120 huizen met ca. 300 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

Ransdorp is in de loop der eeuwen diverse keren verwoest en overstroomd. Van het oorspronkelijke dorp is alleen de kerktoren nog overgebleven.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Ransdorp heeft 35 rijksmonumenten, wat veel is voor zo'n klein dorp. Het betreft voor een groot deel markante houten huizen. De dorpskern is een beschermd dorpsgezicht.

- In 1324 wordt voor het eerst melding gemaakt van een pastoor in Ransdorp. In de 15e en de 16e eeuw behoort het tot de hoofddorpen van de Unie van Waterland. In die tijd vormen zeevaart en handel rijke bronnen van inkomsten voor de inwoners. Vandaar ook de - tegenwoordig voor zo'n klein dorp onlogisch lijkende - grote prestigieuze toren en de in die tijd omvangrijke kerk, die het hele kerkplein beslaat. Deze kerk gaat in 1615 verloren door brand door een blikseminslag. Aansluitend wordt een nieuwe, kleinere kerk gebouwd. De fundamenten van de oude grote kerk zijn nog te vinden naast de noordkant van de toren en op het kerkterrein aan de oostkant van de kerk.

In 1934 wordt gestart met de restauratie van de kerk, maar deze blijkt ondertussen constructief zo slecht dat het Gemeentelijk Bouw- en Woningtoezicht afbraak gelast. In 1936 wordt de kerk op de oude fundering herbouwd onder leiding van architect J. C. Hoogendorp. Tegelijkertijd wordt de toren gerestaureerd. De laatgotische toren is ontworpen door Jan Poyt. De 32 meter hoge toren is gebouwd tussen 1502 en 1542. Een spits ontbreekt, omdat in 1542 het geld op was, waardoor de toren niet voltooid kon worden. De toren heeft in het begin van haar bestaan dienst gedaan als klokkentoren. De grote nis in de hal functioneert in de laatste jaren van de 19e eeuw als gevangenis. In 1900 is de nis nog afgesloten met een zwaar vergrendelde deur. De toren is in de Tweede Wereldoorlog door de Duitsers gebruikt als uitkijkpost.

De kerk is sinds ca. 2000 niet meer in functie. Het kerkgebouw is in 2006 door eigenaar Stadsherstel Amsterdam gerestaureerd. De grafzerken in de vloer, de preekstoel, het doophek, het kerkorgel en de kroonluchter zijn gelukkig bewaard gebleven. Tegenwoordig is de kerk in gebruik als cultureel centrum. De sfeervolle kerk wordt verhuurd voor onder meer diners, recepties, presentaties, condoleances, workshops, concerten en huwelijksvoltrekkingen. Het burgerlijk huwelijk kan desgewenst worden voltrokken in het voormalige raadhuis van Ransdorp.

- Een van de bijzondere rijksmonumentale objecten staat bij Dorpsweg 111. Het lijkt op het eerste oog een theekoepel, maar het is een muziektent (zie foto). In 1922 krijgt de toenmalige muziekvereniging Wilhelmina namelijk materiaal van de gemeente Amsterdam voor een muziektent. De muzikanten hebben deze zelf opgebouwd en geschilderd.

- Gevelstenen in Ransdorp.

Terug naar boven

Natuur en recreatie

- De Ransdorper Toren is te bezichtigen (van Koningsdag t/m september. Voor dagen en tijden zie de link). Op de eerste verdieping is een wisseltentoonstelling. Op het dak van de stompe toren heb je een prachtig weids uitzicht over Waterland, een typisch Hollands polderlandschap. Tegen een kleine vergoeding kunnen bedrijven, scholen en andere groepen de toren buiten de reguliere openingstijden bezoeken. Ook een verloving of huwelijksaanzoek bovenop de toren met zelf meegebrachte glazen en champagne behoort tot de mogelijkheden. Je kunt concreet helpen om de Ransdorper Toren open en toegankelijk te houden voor publiek, door je op te geven als vrijwilliger en/of suppoost. Naast een zinnige, leuke tijdbesteding staat er een bescheiden vergoeding tegenover.

Terug naar boven

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Ransdorp, met laagsteprijsgarantie!

Terug naar boven

Beeld

- Fotoserie van Ransdorp van fotograaf Martin Stevens.

Terug naar boven

Literatuur

- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Ransdorp (online te bestellen).

Terug naar boven

Links

- Algemeen: - Weblog van en over Ransdorp.

- Nieuws: - Zo’n 10 keer per jaar verschijnt huis-aan-huis blad ’t Zwaantje in Landelijk Noord (= Durgerdam, Holysloot, Ransdorp, Schellingwoude en Zunderdorp). ’t Zwaantje wordt door de Centrale Dorpenraad, de Dorpsraden en Werkgroepen gebruikt om met de bewoners van Landelijk Noord te communiceren. Tevens kunnen o.a. verenigingen en particulieren kopij aanleveren, die gratis geplaatst wordt. Voor het plaatsen van kopij van meer commerciële aard wordt een bijdrage gevraagd.

- Belangenvereniging: - Dorpsraad Ransdorp.

- Onderwijs: - Basisschool De Weidevogel is de enige onderwijsvoorziening in 'Landelijk Noord' (= de dorpen Durgerdam, Holysloot, Ransdorp, Schellingwoude en Zunderdorp). Dat is dan ook het gebied waaruit de meeste leerlingen van De Weidevogel afkomstig zijn. Een klein deel van de leerlingen komt uit het stedelijk gebied van Amsterdam-Noord. Leren op De Weidevogel is leren in een fantastische landelijke omgeving met een zee aan rust en ruimte. Elke ouder weet dat een kind in zo’n omgeving het best tot zijn recht komt. De Weidevogel mag tot de beste basisscholen in Amsterdam worden gerekend als het gaat om een evenwichtige cognitieve ontwikkeling, kunst- en cultuuronderwijs, muziek- en bewegingsonderwijs. Met tablets en laptops benutten ze de voordelen van digitale technologie in de klas, zonder de beproefde lesmethoden los te laten.

Direct vanaf groep 1 wordt al aandacht besteed aan de muzikale ontwikkeling van de kinderen. Muziek heeft een gunstig effect op het leren, zo is wetenschappelijk aangetoond. In alle groepen staat zingen op het programma. In groep 5 tot en met 8 maken de leerlingen kennis met verschillende instrumenten, zoals viool, keyboard, trombone, djembé, trompet, klarinet en cello. Uniek is dat de kinderen de muziekinstrumenten 6 maanden in bruikleen krijgen. Alle lessen worden gegeven door professionele musici. Ze organiseren regelmatig een Open Podium, waarin ze elkaar laten horen wat ze met muziek geleerd hebben. Daarnaast werken ze samen met de Waterlandse Harmonie uit Ransdorp.

- Muziek: - Sinds begin 20e eeuw hebben vrijwel alle Amsterdamse Waterlandse dorpen een muziekvereniging gehad. Uiteindelijk is daar alleen de harmonie in Ransdorp van overgebleven. Vandaar ook de huidige naam Waterlandse Harmonie, omdat de leden uit alle 5 dorpen van Landelijk Noord komen. De harmonie heeft een roemruchte historie van meer dan een eeuw. Het huidige orkest heeft een breed repertoire: klassiek, pop, jazz en wereldmuziek. Iedereen die een instrument speelt dat past in een harmonieorkest is van harte welkom om mee te spelen. Behalve een voorjaars- en een najaarsconcert zijn er diverse andere optredens en activiteiten. Het is ook mogelijk om de harmonie uit te nodigen voor een optreden. Leden van de harmonie kunnen een instrument in bruikleen krijgen en les nemen bij de eigen (gediplomeerde) muziekdocenten. Naast het gewone orkest heeft de Waterlandse Harmonie ook een opleidingsorkest. Alle leerlingen kunnen hier starten, zowel jeugd als volwassenen.

Reacties

(2)

Goede morgen, ik ben in bezit van een pentekening van jullie beroemde kerk, die mag u gratis hebben. Ik heb ook nog een tekening van een kerk van Monnickendam. Misschien weet u iemand die ik hier blij mee kan maken.

Dat is tof van u! Maar... op onze site (Plaatsengids.nl) beschrijven wij 'alleen maar' alle plaatsen in ons land, dus ook Ransdorp. Wij zijn zelf dus niet van Ransdorp etc. Als ik u was zou ik de Dorpsraad van Ransdorp er even over mailen, die zijn er wellicht blij mee of kennen anders wel iemand die... Hun mailadres vindt u hier: http://www.centraledorpenraad.nl/onze-organisatie/dorpsraden/ransdorp. Voor Monnickendam kunt u bijv. de historische vereniging mailen: http://www.oudmonnickendam.nl/

Reactie toevoegen