Amsterdam

Plaats
Stad en gemeente
Amsterdam
Amstelland
Noord-Holland

amsterdam_a2_afrit_2_wit_plaatsnaambord_kopie.jpg

Vanaf afrit 2 aan de A2 kom je wel het grondgebied van Amsterdam binnen, maar nog niet de bebouwde kom. Die ligt een stukje verderop. Daarom is dit bord wit en niet blauw.

Vanaf afrit 2 aan de A2 kom je wel het grondgebied van Amsterdam binnen, maar nog niet de bebouwde kom. Die ligt een stukje verderop. Daarom is dit bord wit en niet blauw.

amsterdam_gemeente_kaart_kopie.jpg

Op deze kaart is goed te zien dat het in 1966 door Amsterdam geannexeerde deel van de gemeente Weesperkarspel, in het ZO, nog altijd los ligt van de rest van de gemeente Amsterdam; Diemen en Duivendrecht liggen er nog tussen. (© www.noord-holland.nl/)

Op deze kaart is goed te zien dat het in 1966 door Amsterdam geannexeerde deel van de gemeente Weesperkarspel, in het ZO, nog altijd los ligt van de rest van de gemeente Amsterdam; Diemen en Duivendrecht liggen er nog tussen. (© www.noord-holland.nl/)

NH gemeente Amsterdam in ca. 1870 kaart J. Kuijper [1024x768].gif

Gemeente Amsterdam in ca. 1870, kaart J. Kuijper

Gemeente Amsterdam in ca. 1870, kaart J. Kuijper

Amsterdam

Terug naar boven

Status

- Amsterdam is een stad en gemeente in de provincie Noord-Holland, in de regio Amstelland. Het landelijke deel van stadsdeel Noord, dat lokaal bekend staat als Landelijk Noord* valt onder de streek Waterland. Strikt geografisch gezien liggen Buiksloot en Nieuwendam weliswaar ook in Waterland, maar gezien hun verstedelijktheid worden zij tot het stadsgebied gerekend en daarmee niet meer tot de overwegend landelijke streek Waterland.
* = de dorpen buiten de Ring A10 = Durgerdam, Holysloot, Ransdorp en Zunderdorp, plus Schellingwoude binnen de Ring A10.

- Bijzonder is dat sinds 2014 ook nog sprake is van een formele plaatsnaam Amsterdam-Duivendrecht. Dit betreft het Amstel Business Park voor het deel dat onder de gemeente Ouder-Amstel valt. Dit wordt nader toegelicht onder Duivendrecht.

- Wapen van de gemeente Amsterdam.

- De gemeente Amsterdam omvat naast de gelijknamige stad verder nog de dorpen Driemond, Durgerdam, Holysloot, Ransdorp, Schellingwoude en Zunderdorp, en het kunstenaarsdorpje Ruigoord. Een bijzonder geval zijn de oude kernen van Buiksloot, NieuwendamOsdorp, Sloten en Sloterdijk, die tegenwoordig binnen de bebouwde kom van de stad liggen en daarom geografisch gezien niet meer als dorpen zijn te beschouwen, en formeel ook - samen met de omringende nieuwere bebouwingen - de status van wijk hebben. De inwoners beschouwen de oude delen echter nog wel als dorp. We kunnen ze daarom (tevens) scharen onder de - door ons in het leven geroepen, bijzondere, informele - categorie 'dorp in de stad'. Tot de gemeente behoren verder ook nog de buurtschappen Het Schouw (deels) en 't Nopeind, die voor de postadressen deels (Het Schouw) en geheel ('t Nopeind) onder de stad vallen, en een deel van de buurtschap Stammerdijk, voor de postadressen ook vallend onder de stad, weliswaar met de postcode van het dorp Driemond. Aldus omvat de gemeente 1 stad, 7 dorpen, 5 'dorpen in de stad' en 3 (delen van) buurtschappen.

- Per 1 mei 2010 is het aantal stadsdelen in deze gemeente teruggegaan van 14 naar 7. De huidige 7 stadsdelen zijn:
Centrum (ca. 81.000 inwoners op 8 km2).
Oost (samenvoeging van de stadsdelen Oost-Watergraafsmeer en Zeeburg, ca. 112.000 inwoners op 31 km2).
Zuid (samenvoeging van de stadsdelen Oud-Zuid en Zuideramstel, ca. 132.000 inwoners op 17 km2).
Zuidoost (ca. 80.000 inwoners op 22 km2). 'Amsterdam Zuidoost' was tot 2014 een formele plaatsnaam in het postcodeboek. Historisch gezien verklaarbaar, omdat bij de instelling van het postcodeboek in 1978 Zuidoost een recent opgeleverd, los van de stad achteraf gelegen gebied was. Vandaag de dag is het een stadsdeel net als alle andere.De VVD van stadsdeel Zuidoost pleitte dan ook voor het afschaffen van deze plaatsnaam en dit alleen nog als stadsdeel-naam te houden. Dat leek ons ook wel zo logisch. En zo geschiedde. Per 1-5-2014 is deze plaatsnaam opgeheven (postcodes 1101-1109). Onderdeel van Zuidoost is de Bijlmermeer. Artikel over de geschiedenis en recente ontwikkelingen van de Bijlmermeer.
West (samenvoeging van de stadsdelen Oud-West, Westerpark, De Baarsjes en Bos en Lommer, ca. 130.000 inwoners op 10 km2).
Nieuw-West (samenvoeging van de stadsdelen Osdorp, Slotervaart en Geuzenveld-Slotermeer, ca. 133.000 inwoners op 32 km2).
Noord (ca. 87.000 inwoners op 64 km2). Een groot deel van stadsdeel Noord is in 2014 aangewezen als beschermd stadsgezicht.
In 2014 zijn de 7 stadsdeelraden omgevormd tot 7 bestuurscommissies. Brief van de minister (april 2013) over de bevoegdheden van deze bestuurscommissies. - Uitleg van Jeroen Mirck over de functies van de bestuurscommissies en de verschillen met de deelraden van voorheen. Mirck was lid van de deelraad Nieuw-West en beoogd lid van de nieuwe bestuurscommissie Nieuw-West.

- Amsterdam is de hoofdstad van ons land, hoewel de regering in Den Haag is gevestigd. Dat is elders in de wereld een ongebruikelijke constructie. Meestal zijn beide elementen in één stad verenigd.

- De gemeente Amsterdam was lange tijd niet meer dan wat we nu het centrum of de grachtengordel noemen. Op de 19e-eeuwse plattegrond elders op deze pagina is dat goed te zien. De stad kon pas flink uitbreiden na een aanvankelijke annexatie van een flink deel van de gemeente Nieuwer-Amstel (de huidige gemeente Amstelveen) in 1896, en vooral door de annexatie in 1921 van de gemeenten Buiksloot, Nieuwendam, Ransdorp, Sloten en Watergraafsmeer. Ook is toen een ZO gedeelte van de gemeente Oostzaan geannexeerd, de zogeheten Oostzaner Overtoom. Tegenwoordig liggen daar de wijken Tuindorp Oostzaan en Oostzanerwerf. Per 1-8-1966 is het grondgebied van de gemeente wederom flink uitgebreid door de annexatie van het westelijke deel van de gemeente Weesperkarspel. Dat betreft globaal de huidige Bijlmermeer en het dorpje Driemond.

- Foto's van de plaatsnaamborden in de gemeente Amsterdam.

Terug naar boven

Naam

Oudere vermeldingen
1275 Amestelledamme, 1282 Amestelredam, 1280-1287 Amestelredamme.

Naamsverklaring
De oudste vermelding laat zich duiden als dam 'waterkering' van de Amstel, de latere als dam van de bewoners van de Amstel, maar het verschil is onbeduidend. De oudste vermelding betreft een oorkonde van 1275 waarin Floris V aan de lieden wonende te of bij de Amsteldam tolvrijheid schenkt in het hele graafschap Holland. De dam waaraan de stad zijn naam dankt bestond dus al, en is waarschijnlijk kort daarvoor gelegd. Het toen nog open Damrak vormde de oudste haven van de stad.(1)

Naamgeving
Amsterdam zou eigenlijk Diedam moeten heten, aldus Bas Kok in zijn in 2016 verschenen boek Oerknal aan het IJ. De stad is namelijk niet ontstaan aan de Amstel maar aan het Waterlandse Die, aldus Kok. Die veenrivier liep van waar nu de Stopera ligt, tot aan het Waterlandse dorp Uitdam. De Amstel lag verder landinwaarts en is pas later verbonden met het Die. Kok stelt dat de Amstel en de Dam, de naamgevers van de plaats, pas onderdeel werden van de stad toen zich al mensen in het gebied hadden gevestigd.

Voordat de dam werd gebouwd in de rivier die daar liep, was er al sprake van bewoning. "Zo’n bouwwerk leg je met veel mankracht aan. Er was dus al een grotere gemeenschap voordat de dam werd aangelegd en voordat de stad door het ontstaan van het IJ ging groeien." Het Die was de rivier die de latere binnenstad verbond met het open water van wat toen nog 'het Almere' heette, tegenwoordig bekend als het IJsselmeer. Volgens Kok is het dus logisch dat de eerste bewoning ontstond aan het Die. Mensen vestigden zich namelijk aan rivieren, omdat ze op die manier makkelijk toegang hadden tot open water. - Hier vind je een uitvoeriger toelichting van auteur Bas Kok zelf. - Kritische recensie van 'Ons Amsterdam', met reactie van Kok.

Terug naar boven

Ligging

De gemeente Amsterdam ligt in het Z van de provincie Noord-Holland, grenst in het ZO aan de provincie Utrecht en in het O nog net aan de provincie Flevoland (op één punt), ligt aan het water het IJ en rond de wateren Noordzeekanaal en Amstel en ligt verder W van het IJmeer en de stad Almere, ZW van het Markermeer, Z van de stad Zaandam, O van de stad Haarlem, NO van de stad Hoofddorp en Luchthaven Schiphol en N en O van de stad Amstelveen.

Terug naar boven

Statistische gegevens

- In 1840 heeft de gemeente Amsterdam 24.600 huizen met 211.349 inwoners. Tegenwoordig heeft de gemeente ca. 400.000 huizen met ca. 870.000 inwoners (verdeeld over ca. 180 nationaliteiten), waarvan ca. 1.400 huizen met ca. 3.500 inwoners in de 6 dorpen die vermeld staan in de 4e alinea van het hoofdstuk Status. Het is hiermee de grootste stad van het land. Volgens actuele prognoses groeit de stad nog door tot ca. 900.000 inwoners in 2040.

- "Data en informatie is dé toegankelijke en centrale ingang voor iedereen die op zoek is naar objectieve, betrouwbare en actuele data en informatie over Amsterdam. De afdeling Onderzoek, Informatie en Statistiek (OIS) van de gemeente is verantwoordelijk voor het centraal ontsluiten, koppelen en leveren van deze gegevens. Digitale stad. Amsterdam wil een digitale Stad zijn. Betrouwbare data en informatie zijn essentieel voor kennis en besluitvorming. Burgers en bestuurders van de gemeente die de juiste beslissing willen nemen, medewerkers van de stad die effectief hun werk willen doen, onderzoekers en journalisten die op zoek zijn naar de feiten: allemaal hebben ze behoefte aan betrouwbare data en informatie. Zeker in een tijd dat aan meningen geen gebrek is en er zorgen zijn over de kwaliteit van als nieuws gepresenteerde berichten op sociale media.

Gemeentelijke Partners. De afdeling Onderzoek, Informatie en Statistiek (OIS) werkt binnen de gemeente Amsterdam samen met Basisinformatie en Informatievoorziening aan de continue ontwikkeling van de gemeentelijke datavoorziening om het gebruik van data voor producten en diensten te stimuleren. Met deze website maakt OIS het voor de gemeentelijke organisatie en daarbuiten mogelijk om zelf met data aan de slag te gaan. Bronnen. Lees hier welke bronnen en basisregistraties beschikbaar zijn op deze site en de actualiteit daarvan. Contact. OIS doet er alles aan om de website actueel te houden en te voorzien van juiste informatie. Kom je toch iets tegen dat niet correct is, dan stellen wij je reactie bijzonder op prijs. Je kunt hiervoor en voor al je andere vragen contact met ons opnemen via de Contactpagina."

Terug naar boven

Geschiedenis

Als je je nader wilt verdiepen in de geschiedenis van Amsterdam, kun je terecht bij de volgende instanties, sites en literatuur:

- Op de site van Theo Bakker uit Haasdal vind je o.a. dé encyclopedie over deze stad, getiteld 'Acht eeuwen topografische geschiedenis van Amsterdam'. In maar liefst ca. 1.700 pagina's in tekst en beeld, verdeeld in tientallen thematische hoofdstukken, neemt Bakker je mee in de ontwikkeling van de stad, van 'in den beginne' tot medio 20e eeuw.

- Tot voor kort was er maar bar weinig bekend over het ontstaan en de ontwikkeling van het gebied van het huidige Amsterdam en de regio daaromheen, tussen de duinen en 't Gooi, betreffende de periode tot 1275, wanneer de nederzetting voor het eerst in de archieven wordt vermeld. Historisch geograaf Chris de Bont heeft dit aan de hand van talloze bronnen uitgezocht en zijn bevindingen gepubliceerd in het boek 'Amsterdamse boeren. Een historische geografie van het gebied tussen de duinen en het Gooi in de middeleeuwen' (352 pag., uitg. Verloren, 2014). Via deze link is een deel van het boek online te lezen. Via de link daarvóór is het online te bestellen.

- Het Amsterdam Museum is het stadsmuseum, een ontmoetingsplek van en voor Amsterdammers en hét museum voor Nederlanders die de hoofdstad beter willen leren kennen. Het museum vertelt het verhaal van de stad; over toen, nu en straks.

- Stadsarchief Amsterdam bevindt zich sinds 2007 in gebouw De Bazel aan de Vijzelstraat, waar maar liefst 48 kilometer aan archiefmateriaal ligt opgeslagen. Toen dat vol was, moest elders een aanvullend depot verrijzen. Dat is in 2019 gerealiseerd, in Noord. Daar ligt nog eens 45 kilometer aan archiefmateriaal. "Het archiefdepot in Noord telt maar liefst 2.665 vierkante meters. De temperatuur is er altijd tussen 13 en 18 graden, de luchtvochtigheid is tussen de 40 en 50%. Hoeveel energie kost dat wel niet? En dan hebben we het nog niet eens over het rondpompen en verversen van de koude lucht. Toch is het gelukt de energierekening op nul te houden. Hoe doen ze dat? De wanden en het dak zijn extreem geïsoleerd en helemaal luchtdicht. De weinige ramen zijn zonwerend. Het gebouw heeft 1.100 zonnepanelen, ook aan de zijkanten, en is aangesloten op stadsverwarming. Ook wordt energie opnieuw gebruikt, zoals de warmte uit koelmachines. Het klimaatbeheer maakt gebruik van de nieuwste technieken. Zo loopt de temperatuur mee met de seizoenen. Heel efficiënt dus. Al met al is hier een knappe, extreem duurzame prestatie geleverd door ontwerper, bouwer en beheerder. Zij hebben intensief samengewerkt. Een duurzame koelkast, zo kun je het gebouw omschrijven." Voor nadere informatie over het nieuwe depot in Noord zie de link.

- Vereniging voor kunst & cultuur, historie & architectuur 'Ons Amsterdam'.

- Na de Canon van de Nederlandse geschiedenis is er nu ook de Canon van Amsterdam: 50 vensters met evenzoveel hoogtepunten uit de rijke geschiedenis van de hoofdstad. Amsterdammers hebben via een gemeentelijke website bepaald wat wel en niet in de Canon van hun stad moest komen. Met als resultaat een verrassend, prachtig geïllustreerd overzicht van de 800-jarige stadsgeschiedenis, van de eerste afbeelding van de Dam tot de moord op Theo van Gogh.

- 'De Canon van Amsterdam - voor nieuwe Amsterdammers'. Wat weet jij al van deze stad? Wat is de grachtengordel? Wie zijn de mannen op de Nachtwacht? Wat is een tuinstad? Wie was Floor Wibaut? Waar speelde Ajax vroeger? Hoe lang komen er al immigranten naar deze stad? Je leest het allemaal in dit boek, geschreven door Ad Bakker, naar het hiervóór beschreven boek van Piet de Rooij en Emma Los. Het is speciaal gemaakt voor nieuwe Nederlanders die zich vestigen in en rond de hoofdstad. De tekst is vlot en toegankelijk geschreven.

- Simon Lelieveldt brengt met de site Financieel erfgoed op de kaart de geschiedenis van onze financiële sector in kaart, o.a. met interactieve kaarten van vooralsnog vooral Amsterdam.

- Stichting Historisch Centrum Amsterdam-Noord. - Website Geschiedenis van -Noord.

- Stichting Militair Erfgoed Groot-Amsterdam (MEGA).

- Sinds 2014 is er de ArcheoHotspot, waar je een archeoloog aan het werk kunt zien, en vragen kunt stellen over je eigen vondsten of over archeologische regelgeving.

- De in 2018 gereedgekomen metrolijn 52, beter bekend als de Noord/Zuidlijn, heeft als 'bijproduct' het in 2019 tot mooiste boek ter wereld verkozen boek 'Spul' opgeleverd. Spul, een catalogus met daarin archeologische bijvangst van het graafwerk voor de Noord/Zuidlijn, is door een internationale jury - met concurrentie van 600 inzendingen uit 32 landen - bekroond met de Goldene Letter, een vormgevingsprijs van Stiftung Buchkunst in Leipzig, die de prijs sinds 1963 organiseert. De jury roemt "de fascinerende mengelmoes van voorwerpen en zorgvuldige illustratie van het boek". Spul is ontworpen door Willem van Zoetendaal en door Harold Stark voorzien van beeld. Het toont een selectie van 13.000 voorwerpen die zijn opgegraven bij de bouw van de metrolijn. Wie weleens met de metro gaat, heeft een deel van de voorwerpen wellicht in het echt gezien: ze zijn tentoongesteld naast de roltrap bij de halte onder het Rokin. In totaal zijn 700.000 voorwerpen opgegraven, variërend van ouderwetse mobiele telefoons tot speerpunten uit de prehistorie. Stadsarcheoloog Jerzy Gawronski documenteerde de opgravingen en schreef ook het voorwoord voor het bekroonde boek.

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- De grootste woningbouwopgave voor Amsterdam in de komende jaren ligt in de nieuwe wijk IJburg, die inmiddels al voor een groot deel ontwkkkeld is en uiteindelijk ca. 18.000 woningen moet gaan omvatten.

- "We vernieuwen het gebied aan de centrumzijde van station Amsterdam Centraal: de Entree. Het hele gebied tussen de Kamperbrug en de Droogbak wordt in zo’n 5 jaar overzichtelijker en aantrekkelijker. Het water wordt groter en onder dat water komt een fietsenstalling voor 7.000 fietsen. Sinds 2018 rijden er al geen auto’s meer voor het station. De tramsporen en haltes vernieuwen we en de haltes worden geschikt voor gehandicapten. De vernieuwing is een verbetering voor alle Amsterdammers en bezoekers die hier lopen, fietsen en het openbaar vervoer nemen.

Waar: voor het station komt meer water en er komen meer bomen; onder water komt een fietsenstalling voor 7.000 fietsen; de Prins Hendrikkade krijgt een nieuwe inrichting tussen de Kamperbrug en de Droogbak; tussen Damrak en Martelaarsgracht is de weg autovrij gemaakt; de Westertoegang, de weg onder de treinsporen aan de westkant van het stationseiland, is verdiept; alle tramhaltes en tramsporen worden vernieuwd. Het Stationsplein wordt van natuursteen en de Middentoegangsbrug wordt verbreed; er komen nieuwe aanlegsteigers en onder de grond komt ruimte voor voorzieningen voor de rederijen. Wanneer. In 2018 zijn de werkzaamheden aan de centrumkant van station Amsterdam Centraal gestart. De werkzaamheden duren zo'n 5 jaar." (bron en voor nadere informatie zie: gemeente)

- In 2015 is de Visie 2030 van Havenbedrijf Amsterdam vastgesteld. De Visie schetst hoe de Amsterdamse haven zich tot 2030 zal ontwikkelen. Met deze Visie kiest het Havenbedrijf actief voor een koers naar de toekomst door zich te richten op de energietransitie, duurzame ‘biobased’ activiteiten en de circulaire economie.

- Alle grotere projecten van de gemeente Amsterdam zijn sinds 2013 op één kaart te vinden. Zo kun je in een oogopslag zien waar de gemeente bezig is met het inrichten, bouwen of onderhouden van bijvoorbeeld groen, openbare ruimte, wegen en woningen. Op de kaart op deze pagina staan links naar de websites van de projecten.

- Rapport 'Divers en ongedeeld. Waarom Amsterdam zich niet zomaar laat tweedelen' (2014).

- Welstandsnota's Amsterdam.

- De oudste metrolijn van Amsterdam, de Oostlijn, is in december 2018 na een renovatieproject van 2,5 jaar weer in gebruik genomen. Zestien stations langs de twee ‘takken’, Gaasperplaslijn en Geinlijn, zijn flink opgeknapt. Zo is er om de veiligheid te vergroten meer licht en ruimte in de stations gebracht. Ook zijn vloeren geschuurd, muren opengebroken, liften vernieuwd, wanden betegeld en installaties en borden vervangen.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Amsterdam heeft ruim 7.500 rijksmonumenten.

- Amsterdam heeft ruim 1600 gemeentelijke monumenten.

- In 2010 is de grachtengordel van Amsterdam benoemd tot Werelderfgoed. Dit is het gebied rondom de Herengracht, Keizersgracht en Prinsengracht. De Werelderfgoedlijst van UNESCO heeft als doel unieke gebouwen, natuurgebieden en ander erfgoed te behouden voor de wereld en haar toekomstige generaties. Plaatsing van de Amsterdamse grachtengordel op deze lijst is een belangrijke erkenning van de uitzonderlijke en universele waarde van dit 17e-eeuwse deel van de stad.

De grachtengordel kan worden beschouwd als de uitzonderlijke stedenbouwkundige en architectonische uitdrukking van de grote economische, politieke en culturele bloei van de stad in de Gouden Eeuw, en is daarmee representatief voor de gehele binnenstad. Als toonbeeld van Amsterdam als ‘open stad’ gebouwd op het water, waar dankzij de politieke vrijheid en vrij verkeer van mensen en goederen de handel bloeide, tolerantie in denken en geloven mogelijk was, een stad die als internationaal brandpunt gold op het gebied van kunst, filosofie en wetenschap.

"De Amsterdamse grachten maken de stad. Hier wordt al eeuwen geld verdiend, kunst gemaakt, feest gevierd, het leven geleefd. Het is dit verhaal dat in Museum Het Grachtenhuis op avontuurlijke wijze wordt verteld. Het museum huist in een monumentaal pand aan de Herengracht, waar je in een wervelende tour door 400 jaar geschiedenis reist. Het Grachtenhuis laat niet alleen zien wat er aan het ontstaan van de Amsterdamse grachten zo bijzonder was, maar ook waarom ze dat nu nog steeds zijn. Het Grachtenhuis is er voor iedereen die van de stad houdt, of op het punt staat er verliefd op te worden. De multimediale tour wordt bezocht met een gratis audiotour. Deze is beschikbaar in zeven verschillende talen. Na de tour is er mogelijkheid om de tijdelijke tentoonstellingen te bezoeken of deel te nemen aan een van de vele activiteiten die het museum organiseert."

- De Stelling van Amsterdam was een verdedigingslinie, gelegen op 15 tot 20 kilometer rond het centrum van de stad. De stelling is 135 kilometer lang, bevat 46 forten en batterijen en is aangelegd van 1880 tot 1920. In 1996 is de Stelling in haar geheel op de UNESCO werelderfgoedlijst geplaatst. - Interactieve digitale kaart van de Stelling. Ontdek de forten van de Stelling vanuit een prachtig perspectief! Hoe kun je de historische verdedigingslinie die zich uitstrekt langs de prachtige Nederlandse rivier- en polderlandschappen nu beter vastleggen dan vanuit de lucht? Wiebe de Jager van Dronewatch heeft in 2020 dé manier gevonden om de forten, vestingen en werken van de Stelling op een wel heel bijzondere manier te bekijken, namelijk door middel van interactieve 360º luchtfoto’s. De forten, vestingen en verdedigingswerken zijn niet alleen prachtig cultureel erfgoed, maar de omgeving is ook nog eens fantastisch mooi. Vanuit de lucht kun je dat extra goed zien. Bekijk hier alle forten e.d. van de Stelling vanuit de lucht.

- Kerken: De Oude Kerk is aldus hun site het oudste nog bestaande gebouw van de stad, waarschijnlijk gesticht als een houten kapelletje in een gehucht aan de Amstel. Het IJ stroomde tot aan de kerk, waar schippers aanmeerden en baden om een behouden thuiskomst. In de loop der eeuwen zou het kapelletje uitgroeien tot de imposante kerk die nog steeds fungeert als ‘Huiskamer van Amsterdam’ (journalist Herman Vuijsje is in augustus 2015 'not amused' over de recente herbestemming van de kerk tot kunst-tentoonstellingsruimte). - Nieuwe Kerk. - Westerkerk. - Zuiderkerk.

- Molens: - De Riekermolen (Buitenveldert). - Molen De 1100 Roe (West). - Molen De Gooyer. - Oude Molen / Akermolen (Osdorp). - Molen De Bloem / De Blom. - Tjasker Gaasperplaspark.

- Houtzaagmolen De Otter in Amsterdam-West heeft de VriendenLoterij Molenprijs 2021 gewonnen. Het vrijwilligersteam van de molen verzamelde 7.505 stemmen en won hiermee de hoofdprijs van 75.000 euro. Het geld is bestemd voor de restauratie van de droogloodsen op het molenterrein om deze vervolgens in te richten als museum. De Otter nam het tijdens de stemperiode van 8 september tot 1 oktober op tegen 4 andere genomineerden. Zij krijgen elk het aantal stemmen dat zij behaalden in euro’s uitgekeerd, om ook hun molenproject verder te helpen. Koenders Möl in Braamt krijgt 2.869 euro voor de bouw van een bezoekersruimte. Molen Johanna in Huijbergen krijgt 3.881 euro voor de bouw van hun educatieve ruimte. Bovenmolen G in Schermerhorn en poldermolen De Dellen in Nieuw Scheemda mogen cheques van respectievelijk  6.110 en 7.027 euro incasseren. Beide molens zullen dit gebruiken voor het herstel van het wiekenkruis van hun molens. De VriendenLoterij Molenprijs (voorheen BankGiro Loterij Molenprijs) is een jaarlijkse publieksprijs, ingesteld door vereniging De Hollandsche Molen in samenwerking met de Loterij. Met de prijs willen beide organisaties laten zien dat molens een onmisbaar en belangrijk onderdeel zijn van het Nederlands cultureel erfgoed.

- Al meer dan 200 jaar is het Koninklijk Paleis Amsterdam op de Dam een van de residenties van het Nederlandse staatshoofd. Als ontvangstpaleis wordt het gebruikt tijdens staatsbezoeken, voor de nieuwjaarsrecepties van de Koning en voor andere officiële koninklijke ontvangsten. Tijdens een staatsbezoek biedt de Koning het bezoekende staatshoofd logies en een staatsbanket aan op het Koninklijk Paleis. Ook vindt er jaarlijks de uitreiking plaats van de Erasmusprijs, de Zilveren Anjer, de Koninklijke Prijs voor Vrije Schilderkunst en de Prins Claus Prijs. Het gebouw speelt tevens een prominente rol in koninklijke huwelijken en bij een troonswisseling. Het paleis is te bezoeken. Er zijn jaarlijks wisselende tentoonstellingen. Iedere bezoeker ontvangt een gratis audiotour. Daarnaast biedt het Paleis rondleidingen aan met een gids. In de vloer van de Burgerzaal zijn drie grote vloerkaarten te vinden. Het zijn de grootste kaarten ter wereld. Niet geheel toevallig, want de stad had, als belangrijkste centrum voor cartografie, een naam hoog te houden.

- Overzicht van de ca. 100 musea in Amsterdam.

- Begraafplaatsen: Begraafplaats Sint Barbara. - Begraafplaats De Nieuwe Ooster. - Joodse Begraafplaats Zeeburg. - De Petruskerk te Sloterdijk. - Noorderbegraafplaats. - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Westgaarde en idem Sloterdijk.

- Door automatisering zijn sinds 2013 veel Amsterdamse brugwachtershuisjes leeg komen te staan. Men heeft zich ingespannen voor 'zinvolle herbestemmingen'. In 2016 is besloten dat de brugwachtershuisjes worden herbestemd tot hotelkamers. Het Lloyd Hotel, dat dit idee had ingediend, gaat ze exploiteren. De gemeente vindt dit van de vele ingezonden ideeën het beste herbestemmingsplan en heeft dus daarvoor gekozen.

- Gevelstenen in Amsterdam. - Vrienden van Amsterdamse Gevelstenen.

- De recent gerestaureerde Portugese synagoge uit 1675 behoort tot de Top 100 van monumenten in ons land.

- Ter hoogte van de Stoofsteeg over de Oudezijds Achterburgwal is in 2016 de eerste 3D-geprinte stalen brug ter wereld gerealiseerd. De brug is geprint op het NDSM-terrein, door de firma MX3D.

- Op Geldersekade 15 staat het smalste pand in het beheer van Stadsherstel, en wellicht van heel Amsterdam; amper 2 meter breed en 10 meter diep. Het rijksmonumentale pand dateert vermoedelijk uit de 17e eeuw en is in 2017 gerestaureerd.

- In 1999 fuseert de Amsterdamse Maatschappij tot Stadsherstel N.V. met de N.V. Amsterdams Monumenten Fonds (AMF). Zij gaan samen verder onder de naam Stadsherstel Amsterdam. Ook is toen de afdeling Verhuur Bijzondere Locaties opgericht. Deze zet zich in om bijzondere grote gebouwen een succesvol tweede leven te geven als podium voor concerten, congressen, lezingen, recepties, diners en huwelijksvoltrekkingen. Deze monumenten zijn dankzij enthousiaste vrijwilligers regelmatig open voor publiek. Sinds enkele jaren is het werkgebied uitgebreid t/m de Stelling van Amsterdam, inclusief de stad Haarlem. In 2009 is Stadsherstel Haarlem overgenomen. Ook is in dat jaar samen met woningcoöperatie Parteon de N.V. Stadsherstel Zaanstreek opgericht, die o.a. 23 panden op de Zaanse Schans bezit.

Stadsherstel Amsterdam redt monumenten en beeldbepalende panden door ze zorgvuldig te restaureren, een passende herbestemming te geven en te verhuren. De panden worden in bezit gehouden, waarmee een goede staat van onderhoud blijft gegarandeerd. Zo levert de organisatie een belangrijke bijdrage aan: het bewaren van gebouwd erfgoed voor volgende generaties; het collectief bewustzijn rond stadsontwikkeling in een historische context;
de toegankelijkheid van monumenten en; het behoud van het restauratieambacht. Sinds haar oprichting in 1956 heeft Stadsherstel reeds ca. 600 panden in en om de Stelling van Amsterdam gered. Panden die soms al op de nominatie stonden om te worden gesloopt en die Stadsherstel redde om hun historisch belang of hun beeldbepalende, monumentale waarde.

Stadsherstel is een vennootschap met een maatschappelijk doel; aandeelhouders ontvangen een bescheiden dividend. De overige verdiensten blijven binnen het bedrijf om nieuwe projecten te kunnen restaureren. De organisatie verricht haar werkzaamheden met respect voor monumentaal erfgoed, de omgeving, huurders, aandeelhouders en andere belanghebbenden. Met een restauratieomzet van gemiddeld tien miljoen euro per jaar en een bezit van ruim 600 panden is Stadsherstel de grootste restaurerende organisatie van Nederland. De aan de organisatie gelieerde Vereniging Vrienden van Stadsherstel telt ruim 2500 vrienden en ondersteunt al meer dan 35 jaar het restauratiewerk van Stadsherstel.

- "Stadsherstel Amsterdam heeft eind 2018 de verslonsde Hollandsche Manege in de Vondelstraat kunnen kopen van de gemeente. De gemeente is vastgoed aan het afstoten en haar kroonjuwelen verkoopt ze alleen aan restaurerende organisaties zoals Stadsherstel. Een kroonjuweel is het zeker, maar haar grandeur is de eens zo majestueuze manege kwijt. Stadsherstel wil die grandeur, met iedereen die zich bekommert om dit voor Nederland belangrijke erfgoed, weer terugbrengen. Want dat verdient de manege waar al bijna 140 jaar onafgebroken wordt paardgereden. Natuurlijk blijft de manege met haar 700 wekelijkse lessen in hartje stad bestaan. Maar dan moet er wel wat gebeuren aan het dierenwelzijn en op restauratiegebied. Ook moet de exploitatie verbeteren en gaan we aan de slag met fondsenwerving. Daarnaast leren we leerlingen weer een vak, maar waar komen zij tegenwoordig vandaan? Je leest daar alles over in ons restauratieplan." (bron en voor nadere informatie zie Stadsherstel, 29-4-2019)

- In deze video van Stadsherstel Amsterdam neemt bouwhistoricus Jacqueline de Graauw je mee op ontdekkingstocht door een 17e-eeuws wevershuisje in de stad. Omdat Stadsherstel het pand in 2021 gaat renoveren en hierbij zeker wil zijn wat monumentale waarde heeft, is Jacqueline gevraagd hier onderzoek naar te doen. Tijdens de rondleiding in het pand vertelt Jacqueline over de geschiedenis die zij al heeft ontdekt.

- Architect Michel de Klerk (1884-1923) is bekend geworden als een van de voormannen van bouwstijl de Amsterdamse School. Hij wordt gezien als een onnavolgbare grootheid in de totstandbrenging van originele driedimensionale vormen, waaraan geen bewust leidend beginsel ten grondslag leek te liggen. Hij staat bekend als een kunstenaar, een vormengenie, voor wie alle praktische voorwaarden met betrekking tot bouwen ondergeschikt waren aan de essentie: de vorm. Zijn bekendste werk is Het Schip, een in 1917 gebouwd complex van 102 arbeiderswoningen in het Spaarndammerplantsoen in de Spaarndammerbuurt in Amsterdam, in opdracht van woningbouwvereniging Eigen Haard, gelegen NW van het Centraal Station. Een bijzonder aspect is dat arbeiders in deze nieuwe woonwijk door de toevoeging van een postkantoor ook konden deelnemen aan het moderne leven, wat paste bij de idealen van de Amsterdamse School. In het postkantoor konden arbeiders hun spaargeld stallen en hun salaris krijgen. Tot die tijd werden arbeiders meestal in de kroeg uitbetaald, waardoor veel geld daar achterbleef. De gemeente zorgde met dit postkantoor voor betere betaalmogelijkheden. De Klerk ontwierp het interieur van het postkantoor, dat tegenwoordig onderdeel is van Museum Het Schip.

Terug naar boven

Jaarlijkse evenementen

- Evenementenagenda Amsterdam.

- De Stille Omgang (maart) herdenkt het Mirakel van Amsterdam van 15 maart 1345. Een stervende man in de Kalverstraat braakte, nadat hem het viaticum (ziekencommunie) was gegeven, de heilige hostie uit tezamen met voedsel dat hij ervoor had genuttigd. Het braaksel, inclusief de heilige hostie, werd conform kerkelijk voorschrift in het haardvuur geworpen, maar de volgende ochtend werd de hostie ongeschonden in de as gevonden. Een vrouw bracht de hostie naar de pastoor, maar de volgende dag keerde de heilige hostie terug naar de woning in de Kalverstraat. Dit herhaalde zich twee keer. Dit vervolgwonder met de hostie werd gezien als een teken dat hier speciale verering aan de hostie en Christus diende te geschieden. De pastoor ging nu zelf de heilige hostie halen in het huis en bracht deze in plechtige processie naar de kerk. Het nieuws verspreidde zich snel en bedevaartgangers kwamen in groten getale naar de stad. Op de plaats waar de woning had gestaan werd daarom een grote bedevaartkapel (Heilige Stede) gebouwd, die na 1578 als protestantse kerk (Nieuwezijds Kapel) ging dienen totdat het monument in 1908 werd afgebroken. Met de Alteratie van Amsterdam in 1578 werd de middeleeuwse sacramentsprocessie ter ere van het wonder van 1345 verboden. In 1881 is de Stille Omgang in ere hersteld. Jaarlijks trekt deze nog ca. 5.000 deelnemers.

- Het Amstelpark is tijdens restaurantfestival Taste of Amsterdam (pinksterweekend) een verzamelplaats van chefs en hun signature dishes, waar je de kans krijgt om de beste chefs en keukens van de stad op één plek te vinden en te proeven.

- Dag van de Architectuur Amsterdam (weekend in juni).

- Op een zondag in september is er jaarlijks de Dam tot Damloop (in 2021 voor de 36e keer), met 50.000 deelnemers (en 250.000 toeschouwers) het grootste hardloopevent van ons land. De ongeëvenaarde sfeer, de IJtunnel, één van de grootste Businesslopen ter wereld en het feit dat start en finish in twee verschillende steden liggen, maken dit evenement zo bijzonder. De afstand is 10 Engelse Mijl, waaraan ook elk jaar een aantal wereldtoppers meedoet. Daarnaast is er in Zaandam of Amsterdam-Noord de Mini Dam tot Damloop voor kinderen. Een dag eerder, op zaterdagavond, vindt ook de Damloop by Night plaats. Maximaal 15.000 lopers kunnen meedoen aan deze 5 Engelse Mijl (8 km) door de verlichte straten van Zaandam. Aantrekkelijk voor beginnende hardlopers. De echte bikkels doen hieraan mee als warming up voor de zondag...

- Ontmoet Sinterklaas, zijn trouwe paard Amerigo en de meer dan 400 Pieten wanneer ze in Amsterdam aankomen tijdens de Sinterklaasintocht op een zondag half november. Er wordt feest gevierd op verschillende plaatsen in de stad. Het is een dag vol muziek, dans en creativiteit.

Terug naar boven

Landschap, natuur en recreatie

- "De stad wordt radicaal groener. Amsterdam geeft 26,5 miljoen euro uit aan 18 grote groenprojecten. Daarmee maken we de stad flink groener. En kunnen we straks heerlijk sporten, zitten, spelen en wandelen in groene natuur dicht bij huis. Zelfs in de drukke binnenstad komt er een park bij: het Weteringpark, op het Weteringcircuit. In bestaande parken planten we extra, verschillende soorten bomen, planten en bloemen. Stadsparken zijn onze gemeenschappelijke tuinen. Hier komt iedereen: bewoners en bezoekers, oud en jong. Het bezoek is enorm toegenomen. Parken zorgen dat mensen meer bewegen, en van de natuur genieten. Ook is veel en rijk groen belangrijk voor een klimaatbestendige stad. Het regent vaker en harder en dat kan de stad niet aan. Ook hebben we meer last van extreme hitte en droogte.

Groene oase. Het Weteringcircuit verandert van een druk verkeersplein in een groene oase in hartje stad. De drukbezochte parken Sarphatipark, Diemerpark en Rembrandtpark krijgen een grote opknapbeurt. We pakken ook minder bekende parken aan, zoals het Kasterleepark, het Piet Wiedijkpark, het Buiksloterbreekpark, het Gerbrandypark en het Spoorpark Zuid. Bloemenlinten en zwaluwen. De parken bloeien straks op met bloemenlinten, meer fruit- en andere bomen, natuurvriendelijke oevers, paddenpoelen, vleermuisbunkers en oeverzwaluwwanden. De paden worden hersteld, er komen meer speelplekken en hondenlosloopgebieden worden groter. Ook wordt de toegang gemakkelijker. Meer bos. In het Amsterdamse Bos halen we 7,5 hectare overbodige paden, bermen en fundering weg. In deze grotere stukken aaneengesloten bos kunnen planten en dieren ongestoord leven. Het gaat alleen om bospaden die weinig gebruikt worden. We kunnen zo ongeveer 500 bomen extra planten." (bron: gemeente Amsterdam, januari 2021)

- Het stadsgroen in de stad vertegenwoordigt een economische waarde die hoger kan zijn dan die van woningbouw. Dit blijkt uit het in maart 2018 verschenen onderzoek 'Groei versus groen : drie casestudy’s over de waarde van het stadsgroen in Amsterdam' van Wageningen Economic Research. Gemeentelijke woningbouwplannen voor de jaren 2025 tot 2040 dienen daarmee kritisch te worden afgewogen tegen de eventuele gevolgen voor het stadsgroen. In een drukke stad als deze is voor inwoners groen in hun omgeving belangrijk. Op basis van cases is de waarde van het Amsterdamse stadsgroen onderzocht, uitgaande van de zogeheten TEEB-stad methodiek. Deze kosten-baten methodiek geeft inzicht in de waarde van groen in de stad en hebben ze gebruikt om deze waarde te vergelijken met de waarde van woningbouw.

- Groen in Amsterdam (plattegrond met alle groengebieden). - Parken in de stad.

- De Electrische Museumtramlijn Amsterdam was oorspronkelijk onderdeel van de inmiddels verdwenen Haarlemmerspoorlijnen. Deze zijn tussen 1912 en 1918 aangelegd, maar succes bleef uit. Vanaf de jaren dertig vervielen de personendiensten. De goederendiensten hielden het tot in de jaren zeventig uit. Het Haarlemmermeerstation werd niet meer aangedaan. In 1986 vertrok de laatste trein uit Uithoorn naar Nieuwersluis. In 1975 beleefde de museumtramlijn het eerste rijseizoen, vanaf het Haarlemmermeerstation tot aan de Ringweg A10, zo'n 1,5 kilometer in lengte. Vanaf dat punt gebruikte de NS de lijn om treinstellen voor de toen nog geïsoleerd gelegen Schiphollijn aan- en af te voeren. Toen de Schiphollijn gereed kwam kon de museumtramlijn uitbreiden richting Amstelveen en is de lijn in fasen gegroeid tot wat het nu is: ruim 7 kilometer. De gemiddelde tramlijn in de stad heeft ongeveer dezelfde lengte.

De historische trams rijden over het laatste restant van de voormalige Haarlemmermeerspoorlijn langs het Amsterdamse Bos, het grootste recreatiegebied in Amsterdam. Verschillende attracties in het bos, waaronder Fun Forest en boerderij Meerzicht, zijn vanaf de haltes gemakkelijk te voet bereikbaar. Tussen Amstelveen en het eindpunt Bovenkerk biedt de tram een fraai uitzicht op De Poel. De historische trams zijn afkomstig uit diverse steden in Europa: naast de eigen stad zijn dat verder nog de steden Rotterdam, Den Haag, Groningen, Utrecht, Wenen en Praag. Ze zijn gebouwd tussen 1904 en 1960. Een rit met een historische tram is al een feest op zich. Maar wie wat te vieren heeft, beleeft het dubbel door een museumtram voor dat feest te gebruiken. Trouwen in de tram kan ook. De ambtenaar van de burgerlijke stand komt aan boord om jullie officieel in de echt te verbinden. De redactie van Plaatsengids.nl kan dit van harte aanbevelen, want wij zijn in 2003 in deze tram getrouwd! In maart 2018 werd bekend dat de loods aan de Havenstraat zou moeten wijken voor een nieuwe woonwijk. In maart 2019 oordeelt de Raad van State dat hierbij onvoldoende rekening is gehouden met de belangen van de Museumtramlijn. Wordt vervolgd dus...

- De Hortus Botanicus Amsterdam is één van de oudste botanische tuinen ter wereld. De tuin is oorspronkelijk opgericht in 1638 als 'Hortus Medicus', kruidentuin voor de Amsterdamse artsen en apothekers, en lag aan de toenmalige rand van de stad. Sinds 1682 ligt de Hortus op zijn huidige plek in de Plantagebuurt. In meer dan drie eeuwen is de Hortus een levend museum geworden van planten uit alle continenten. In de 17e en 18e eeuw werden exotische planten uit verre streken aangevoerd door de schepen van de Verenigde Oost-Indische Compagnie.

Tegenwoordig wisselen botanische tuinen uit de hele wereld onderling planten en zaden uit en proberen ze planten die in hun voortbestaan bedreigd worden te bewaren. Er worden hoge eisen gesteld aan nieuwe collectiestukken. Een plant moet van wilde herkomst zijn, liefst in de natuur verzameld en er moeten gegevens over de vindplaats bekend zijn. De collectie bevat inmiddels circa 12.000 planten in circa 8.000 soorten, waarvan sommigen honderden jaren oud zijn. In Amsterdam is nóg een hortus: de Botanische tuin Zuidas, voorheen Hortus Botanicus der Vrije Universiteit.

- IVN Amsterdam betrekt mensen bij de groene omgeving. Dit doet zij door het organiseren van wandelingen en fietstochten, landschapsonderhoud, cursussen en kinderactiviteiten. Welkom op zondagmiddag in het informatiecentrum de Rietschuur in het Amstelpark.

- Flora en fauna in Amsterdam. - Interactieve kaart van de beschermde flora en fauna in de gemeente.

- De stad wordt niet alleen bewoond door mensen, er leven ook nog ca. 10.000 soorten dieren. Dat is veel, namelijk een kwart van de ca. 40.000 diersoorten die in heel Nederland voorkomen. De stad groeit. Een goede balans tussen mens en dier is dan ook belangrijk. Omdat dieren niet zelf voor hun belangen kunnen opkomen, investeert de gemeente middels de 'Agenda Dieren 2015-2018: een diervriendelijk Amsterdam' 4 miljoen in het welzijn van Amsterdamse dieren. De uitgangspunten zijn: dierenwelzijn bevorderen en dierenleed terugdringen. Dat geldt voor alle dieren in de stad: huisdieren, zwerfdieren, landbouwdieren, dieren die vrij leven, op kinderboerderijen of in de dierentuin. Sommige dieren geven overlast. De Agenda Dieren bevat ook maatregelen om die overlast te verminderen en tips om die waar mogelijk te voorkomen. - Gemeentelijke informatiepagina over dieren in de stad.

- De gemeente Amsterdam heeft bestuivers hoog in het vaandel staan. Bijen en vlinders gaan landelijk sterk achteruit en worden steeds afhankelijker van bermen, tuinen en openbaar groen. Daarom doet de gemeente veel aan ecologisch beheer. De bloemrijke bermen en parken die zo ontstaan vormen belangrijk leefgebied voor bestuivers en geven tegelijk een vrolijk en kleurrijk beeld aan de stad. Om te meten of het ecologisch beheer succes heeft, is de gemeente oin 2019 samen met De Vlinderstichting het project 'Vlinder mee in je buurt' gestart. Op diverse plekken in de stad komen vlinderroutes van enkele honderden meters lang. Langs die routes tellen bewoners wekelijks de vlinders. Door dit meerdere jaren achter elkaar te doen, ontstaat een goed beeld van hoe het gaat met de vlinders in de stad. De gemeente gebruikt de resultaten om het beheer van het openbaar groen in de stad te optimaliseren. Zo wordt bijvoorbeeld gesignaleerd wanneer de bloemen- en vlinderrijkdom van een ingezaaide bloemenstrook afneemt. De deelnemende Amsterdammers zijn op deze manier actief betrokken bij het groenbeheer in de stad.

Het project is in juni 2019 van start gegaan met een goed bezochte cursus over de leefwijze en herkenning van vlinders. Meer dan veertig enthousiaste Amsterdammers woonden de lezing bij. Filmpjes over vraatzuchtige rupsen, een eileggend vlindervrouwtje en een vlinder die uit de pop kroop, oogstten veel bewondering. Ook leerden de deelnemers de ongeveer 25 meest algemene vlindersoorten van elkaar onderscheiden. Later in juni is de opgedane kennis in de praktijk toegepast tijdens een excursie in het Diemerpark, waar bijna alle besproken soorten voorkomen. Deelnemen aan het project 'Vlinder mee in je buurt' is nog mogelijk. Inwoners van Amsterdam of omgeving kunnen zich aanmelden via de website van De Vlinderstichting. De nieuwe vlinderroutes worden onderdeel van het Landelijk Meetprogramma Vlinders dat deel uitmaakt van het Netwerk Ecologische Monitoring. Samen met het CBS analyseert De Vlinderstichting de resultaten en berekent landelijke en lokale vlindertrends. (bron: De Vlinderstichting, juni 2019)

- Op de site Hollandroute vind je tientallen wandel- en fietsroutes (met als voornaamste thema industrieel erfgoed) in een ruime regio rond de stad, de zogeheten Metropoolregio Amsterdam.

- De Jaap Eden IJsbaan in Amsterdam was in december 1961 de derde 400-meterbaan in de wereld die zijn poorten opende. Te midden van de overdekte en half overdekte ijsbanen in Nederland, ademt de Jaap Eden IJsbaan als enige open buitenbaan nog altijd de sfeer die zo typerend is voor het schaatsen. Ook voor de toekomst streven zij naar een sfeer van het buiten schaatsen, waar schaatsers nog steeds regen en wind trotseren. En waar gezelligheid mede wordt gecreëerd door goede koek en zopie en andere horeca op de baan.

- Amsterdam Underground is een initiatief van de Regenboog Groep en de enige non-profit aanbieder van daklozenwandelingen in de stad. Zij bieden hun gidsen een zinvolle dagbesteding en een kleine vergoeding. Met de inkomsten uit dit project maken zij ook andere projecten voor de doelgroep mogelijk. Luister naar de persoonlijke verhalen van de gidsen die jarenlang op straat hebben geleefd. Stel vragen, en krijg een andere blik op de Wallen door het persoonlijke verhaal van de gids. Kom te weten hoe heroïne in Nederland kwam. Waarom was de Zeedijk een no-go area? Hoe kom je aan eten? Waar slaap je als je dakloos bent? Kortom, hoe overleef je in een wereld vol gevaar en wantrouwen?

- Filmladder van alle films en bioscopen in Amsterdam, met per film ook de synopsis en de trailer erbij.

- De Friday Night Skate start iedere vrijdagavond om 20.30 uur in het Vondelpark. Twee uur samen gezellig rollen met halverwege een pauze. Er is iedere week een andere route in en om de stad.

- Dierentuin Artis is in april 2017 gestart met de restauratie van het in 1947 gesloten Groote Museum. Na de restauratie wordt het museum heropend. De restauratie van het rijksmonumentale pand kost ca. 4 miljoen euro. Het 'nieuwe' Groote Museum moet bewustzijn creëren over de relatie tussen mens en natuur. Het museum is volgens Artis een mooie aanvulling op museum Micropia dat in 2014 is geopend. Hier leert de bezoeker meer over de wereld van de kleinste organismen op aarde, zoals bacteriën, schimmels, algen en virussen.

- Ooievaarsproject Amsterdam is het platform voor alles dat met Amsterdamse ooievaars te maken heeft. Hier kunnen liefhebbers en kenners van de ooievaars in de stad informatie delen.

- "In opdracht van Groen Platform Amsterdam is Wageningen University en Research (WUR) samen met lokale groendeskundigen op zoek gegaan naar nieuwe plekken voor vergroening in de stad. Het onderzoek leverde 40 versteende locaties op die mogelijk geschikt zijn voor de aanleg van een parkje of buurttuin. Onderzoekers van Wageningen Economic Research selecteerden op basis van beschikbare ruimtelijke gegevens een aantal kansrijke plekken. Lokale groendeskundigen bezochten deze locaties en beoordeelden of ze geschikt waren om er een park of buurtmoestuin aan te leggen. Naast een wetenschappelijke rapportage heeft dit onderzoek een digitale inspiratiekaart van de 40 geschikte locaties opgeleverd. De gemeente, organisaties en bewoners kunnen deze kaart gebruiken om bijvoorbeeld te kijken naar een goede plek voor een 'park om de hoek' of een buurttuin. Meer informatie is te vinden in het rapport 'Postzegelparken en buurttuinen - Een zoektocht naar locaties voor vergroening van de stad'." (bron: Wageningen University & Research, 5-11-2020)

- Het Europees Geneesmiddelen Agentschap (EMA) is in 2019 verhuisd van Londen naar een nieuwbouwlocatie in Amsterdam. Het gebouw heeft een daktuin en in het atrium van het gebouw is een grote verticale tuin aangelegd. De groene wand van 21 meter breed en 60 meter hoog is ingeplant met ruim 52.000 plantjes. Het is de grootste verticale tuin van Europa. De wand is een combinatie van beplanting en een natuurstenen verharding. Het overgrote deel van de benodigde waterretentie vindt plaats in een bufferkelder. Onder de gehele oppervlakte van de daktuin van het gebouw is een bufferretentiesysteem ingepast. Beide systemen staan in verbinding met elkaar, waardoor het opgevangen water gebruikt wordt voor irrigatie van de daktuin. De waterbuffer op het dak wordt gereguleerd door een slim ‘SmartFlow’-systeem dat neerslag kan voorspellen. OKRA landschapsarchitecten was verantwoordelijk voor het ontwerp. De uitvoering is verzorgd door Rots Maatwerk en Koninklijke Ginkel Groep, die op hun site uitvoerig toelicht welke innovatieve toepassingen hier zijn gerealiseerd en welke - vele - uitdagingen daarbij kwamen kijken.

Terug naar boven

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Amsterdam, met laagsteprijsgarantie!

Terug naar boven

Beeld

- Oude foto's, ansichtkaarten e.d. van Amsterdam op Facebook.

- Oude ansichtkaarten van de stad. - Oude ansichtkaarten van de stad van Ad Tiggeler. - Facebookpagina 'Nostalgisch Amsterdam' is een besloten groep (waar je dus lid van moet worden), waar je zelf aan de stad gerelateerde items mag plaatsen en hierover met elkaar kunt praten.

- Filmpjes van Stadsarchief Amsterdam: - animatie Groei van de grachengordel 1600-1700. animatie De Tweede Gouden Eeuw, Amsterdam 1800-1900. - Nog ca. 30 filmpjes van het Stadsarchief.

- Op de website Maps Amsterdam staat een groot aantal interactieve kaarten en Open Geo Data van verschillende gemeentelijke diensten, stadsdelen en projectbureaus. De interactieve kaarten geven steeds één thema in verschillende kleuren weer, bijvoorbeeld Zelfbouwkavels, Groene daken, Omgewaaide bomen, de Functiekaart of Leegstaande kantoren. Op de Grabbelkaart (Grab-a-Map) kun je zelf maximaal drie kaarten grabbelen uit de interactieve kaartenbak en over elkaar heen leggen. Ook kun je niet-woonfuncties uit de Functiekaart selecteren.

Door kaarten over elkaar heen te leggen, bepaal je zelf wat je in één kaart wilt zien. Op de Kaart der Kaarten klik je ergens op de kaart of zoek je een adres. Automatisch wordt ingezoomd op die buurt en alle beschikbare kaartlagen voor die buurt worden in één kaart getoond. In de Legenda kun je dan eenvoudig door alle relevante kaarten bladeren.

- De fotocollectie van voorheen Bureau Monumentenzorg (nu: Monumenten en Archeologie), bestaande uit ruim 43.000 foto’s, is in 2017 dankzij de inzet van honderden vrijwilligers volledig online beschikbaar gekomen op de Beeldbank van Stadsarchief Amsterdam. Veel van deze gepassioneerde vrijwilligers hebben uren gepuzzeld, op Streetview gezocht, gestudeerd op bouwstijlen en -ornamenten of zijn zelfs te voet of op de fiets de stad ingegaan om een foto te kunnen lokaliseren. Een van de vrijwilligers die vanaf de start betrokken was bij dit project stelt: "Het is ook een soort sport. Dit is puzzelen op hoog niveau. Ik neem me voor het een uurtje te doen, maar meestal wordt het wel drie uur. Het is heel verslavend. Aan de andere kant: het is een soort relaxprogramma. Even in een andere wereld."

De collectie zwart-wit foto’s is tijdens de vorige eeuw door verschillende fotografen van Bureau Monumentenzorg gemaakt en bestaat voornamelijk uit foto’s van monumenten in de binnenstad van Amsterdam. Denk hierbij aan foto's van gevels, luchtfoto's, bouwkundige details, tekeningen, prenten, kaarten en bouwtekeningen. Maar het zijn niet alleen de hoogtepunten van de stad. Juist veel ontoegankelijke, onbekende, inmiddels gesloopte of verbouwde panden zijn nu voor alle geïnteresseerden beschikbaar gekomen.

Terug naar boven

Literatuur

- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Amsterdam (online te bestellen).

- In oktober 2015 is De Bosatlas van Amsterdam verschenen. Met meer dan 600 illustraties op 519 grootformaat atlaspagina's boordevol zeer uiteenlopende feiten over alle wijken van de stad, waar ook de ras-Amsterdammer nog veel van kan leren, voor maar €29,95.

Terug naar boven

Links

- Gemeente: - Officiële site van de gemeente Amsterdam. - Nieuws van de gemeente op Facebook. - Nieuws van de gemeente op Twitter.

- Algemeen: - "Amsterdam Marketing, een publiek-private non-profit stichting, is de citymarketingorganisatie voor de Metropool. Onder de bekende slogan I Amsterdam is het dé gids voor bewoners, bedrijven, startups, talent, congressen en (inter)nationale bezoekers. Door integrale citymarketing dragen wij bij aan een leefbare en welvarende stad en een metropool waar mensen naar tevredenheid wonen, werken en recreëren. Wij doen dit onder meer door de stad en de regio in de volle breedte te profileren bij bewoners, bedrijven en bezoekers. Wij stimuleren Amsterdammers hun stad steeds opnieuw te ontdekken, verleiden startups en bedrijven zich hier te vestigen, trekken hoogwaardige congressen aan, verspreiden (inter)nationale bezoekers over de buurten en de metropool en leveren een bijdrage aan het verminderen van de overlast door drukte. Wij verbinden bestaande initiatieven, organisaties en mensen met elkaar; tevens versterken wij deze initiatieven door middel van marketingkracht online, offline en fysiek."

- Nieuws: - De Westkrant is een in 2014 gestart onafhankelijk nieuwsmedium voor Amsterdam-West.

- Belangenorganisatie: - "De Vereniging Vrienden van de Amsterdamse Binnenstad (VVAB) is er voor iedereen die de binnenstad van Amsterdam ter harte gaat. De binnenstad heeft 8.000 monumenten en is daarmee een van de gaafste en grootste historische stadskernen ter wereld. Al sinds 1975 maakt de VVAB zich sterk voor het behoud van de historische bebouwing, het herstel van het evenwicht tussen wonen, werken en recreëren en de verspreiding van kennis over de Amsterdamse binnenstad. Onze on-line Beeldbank bevat de bijzondere collectie van meer dan 6.600 prentbriefkaarten van Simon van Blokland. Deze beelden kunnen ook worden besteld. Doe met ons mee! Heb jij ook een hart voor de Amsterdamse binnenstad? Zorg dan dat jij ook Vriend van de Amsterdamse Binnenstad bent. Leden ontvangen het rijk geïllustreerde tijdschrift Binnenstad. Ook worden door de vereniging activiteiten georganiseerd zoals excursies en dialezingen en de maandelijkse borrel. Door lid te worden, word je daarover geïnformeerd."

- Zorg en welzijn: - Zorgboerderij Boer(en)Zorg.

- Enthousiaste vrijwilligers willen middels Gilde Amsterdam bijdragen aan een stad waar mensen prettig met elkaar omgaan en wat voor elkaar over hebben. De site informeert je over de mogelijkheden om vrijwilliger te worden, en biedt ook informatie aan een ieder die van de diensten van deze Gildevrijwilligers gebruik wil maken, zoals anderstaligen, laaggeletterden, werkzoekenden, stichtingen, verenigingen, burgerinitiatieven, een VerhalenVerteller voor de klas, en iedereen die zin heeft in een leuke stadswandeling.

- Werk: - Amsterdam aan het Werk is er voor jongeren die graag willen werken maar niet weten waar ze moeten beginnen. Als je niets te doen hebt, je te pletter verveelt maar wel iets wilt maken van je leven. Als je je opleiding wilt afmaken maar niet weet hoe, of verder wilt studeren, maar niet weet wat. Dan kom je bij hen langs voor een gesprek. Waar je vragen kunt stellen en afspraken kunt maken, waar je samen een plan kunt gaan maken zodat je weet hoe je jouw doelen kunt bereiken.

- Duurzaamheid: - NS gaat in 2020 voor het eerst eigen grondgebied gebruiken voor het opwekken van groene energie. Op het opstelterrein voor treinen aan de Nieuwe Hemweg in Amsterdam wordt in 2020 een windpark gerealiseerd. Vattenfall plaatst hier 6 windturbines, die groene stroom gaan leveren voor circa 10.000 huishoudens. De stroom wordt via Powerpeers aan reizigers, lokale bedrijven en omwonenden aangeboden.

- Klimaatadaptatie: - "Nieuwe oplossingen voor gevolgen van extreem weer. Amsterdam wapent zich tegen extreem weer. De komende 4 jaar gaat er jaarlijks 15 tot 20 miljoen euro van het onderhoudsbudget naar nieuwe, slimme projecten die bijdragen aan een stad die beter bestand is tegen klimaatverandering. De gemeente trekt hierin samen op met de Amsterdamse kennisinstelling AMS Institute. We zien steeds vaker grote overlast en schade door extreme hitte, droogte of hoosbuien. De nieuwe projecten brengen allerlei oplossingen waarmee we onze stad sneller kunnen aanpassen aan nieuwe weersomstandigheden. En we delen onze kennis met andere steden.

Extreem weer. Amsterdam is in 2014 gaan samenwerken met de Amsterdamse kennisinstelling AMS Institute. Via het instituut kunnen we ook gebruikmaken van de kennis en ervaring van Wageningen University & Research en Technische Universiteit Delft. Sindsdien pakken we samen allerlei stedelijke uitdagingen aan. Zoals het vraagstuk wat we kunnen doen om de stad te beschermen tegen de gevolgen van extreem weer. Samen bedenken we allerlei oplossingen die we buiten kunnen ontwikkelen, testen en uitvoeren. Voor de stad en met de stad.

Oplossingen. Over wat soort oplossingen hebben we het dan? Dan kun je denken aan manieren om regenwater beter op te vangen en vast te houden. Bijvoorbeeld door water op te slaan op daken of onder wegen, bermen, tramrails of kunstgras sportvelden. Een andere oplossing zit in het vergroenen van de stad. Bijvoorbeeld met groene daken, verticale tuinen of het vervangen van tegels door groen. En dan zijn er ook oplossingen als warmte- en koudeopslag, waarbij we bijvoorbeeld gebruikmaken van grondwater om gebouwen te verwarmen of juist af te koelen.

Met bewoners. Naast de projecten die we zelf uitvoeren, zijn er ook projecten die we samen met Amsterdammers doen. Tegelwippen bijvoorbeeld. Steen houdt namelijk warmte vast en verhindert dat regenwater de grond inzakt. Daarom wil Amsterdam graag dat Amsterdammers met een tuin deze nog groener maken. Dus: tegels eruit, groen erin. In 2020 zijn we gestart met de tegelservice. Daarmee konden bewoners hun gewipte tegels op afgesproken dagen op inzamelpunten aanbieden. Dat heeft goed gewerkt.

Tegelservice. De tegelservice heeft heel wat groen opgeleverd. In 2020 haalden we 33.932 tegels op, die Amsterdammers uit hun tuin hebben gehaald om ze te vervangen door groen. Daarmee is er ongeveer een halve hectare groen bijgekomen in de Amsterdamse tuinen. Stadsdeel Noord was de absolute koploper; daar werd een recordaantal van 18.385 tegels opgehaald. In 2021 starten we de Tegelservice weer op en hopen we weer veel Amsterdammers enthousiast te krijgen om hun tegels te vervangen voor planten, bloemen, kruiden en ander groen. Meer weten. Wil je meer weten over de manier waarop Amsterdam omgaat met de veranderingen in het klimaat? Kijk dan op de gemeentelijke pagina over Klimaatadaptatie." (bron: gemeente, januari 2021)

- Openbaar vervoer: - "ProRail kan aan de slag om station Amsterdam Centraal en het spoor eromheen grondig te vernieuwen. Hierdoor kunnen er vanaf 2030 meer treinen rijden en kunnen meer reizigers van het station gebruik maken. Het officiële plan voor deze verbouwing - het Tracébesluit - is in januari 2021 gepubliceerd in de Staatscourant, waardoor we in de tweede helft van 2021 echt van start kunnen. Monumentaal. Het monumentale station stamt uit 1889 en is een van de drukst bezochte stations in Nederland. Voordat het door de coronacrisis rustiger werd, maakten gemiddeld dagelijks 200.000 reizigers gebruik van het station. Dit aantal blijft stijgen tot ongeveer 275.000 in 2030. Om te zorgen dat er ruimte is voor al deze reizigers moet het station grondig worden verbouwd. ProRail gaat niet alleen op het station zelf, maar ook daarbuiten aan de slag. In deze video vertellen we wat we gaan doen op en rond Amsterdam Centraal.

Meer ruimte. Dat doen we onder meer door het aantal opgangen naar de perrons uit te breiden, de Oosttunnel te verbreden én door de huidige perrons te verbreden en te verlengen. Bij de Oostertoegang gaan we in totaal vijf bruggen vervangen. Bij de Transformatorweg passen we de toegang naar het opstelterrein Westhaven aan. Bij de Dijksgracht komt een vrije kruising, waardoor treinen elkaar zonder te wachten kunnen passeren. Meer treinen. We halen wissels weg, vernieuwen sporen en plaatsen extra seinen. Dit doen we zodat meer treinen kort achter elkaar het station binnen kunnen rijden. Reizigers moeten elke tien minuten een trein kunnen nemen tussen de grote steden in de Randstad. Ook voor het goederenvervoer komt meer ruimte.

Reizigersgroei. Door ruimte te maken voor meer reizigers maken we het ook mogelijk dat er op de lijnen naar Alkmaar, Utrecht-Eindhoven en Schiphol v.v. elke tien minuten een intercity kan gaan rijden, en elke tien minuten een sprinter. Deze frequentieverhoging is niet alleen nodig om de verwachte reizigersgroei op te vangen, maar maakt het openbaar vervoer ook een aantrekkelijker alternatief voor de reiziger. Zo verbinden we de regio aan Amsterdam, en Amsterdam met de rest van Nederland. Komende jaren. We hebben de plannen samen met het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat en met de gemeente gemaakt. We starten tweede helft 2021 al met de voorbereidende werkzaamheden. Vanaf 2024 gaan het station en het spoor echt op de schop. Kijk voor meer informatie over de werkzaamheden op en rond het station naar de hierboven vermelde video, die we in 2020 over onze plannen hebben gemaakt.

Terugkeer reizigers. Stientje van Veldhoven, Staatssecretaris voor Infrastructuur en Waterstaat, reageert: “Het is belangrijk dat we Amsterdam Centraal klaarmaken voor de toekomst, zowel het spoor als het station. Nu is het er misschien rustig, maar de reizigers zullen na de pandemie terugkomen. De verwachting is zelfs dat er meer mensen gebruik willen maken van het station dan voor de crisis. Dankzij deze aanpassingen gaat de reiziger er echt op vooruit en staat de trein elke tien minuten klaar.” Beter spoor. “Door wissels weg te halen, en het spoor te upgraden met de beste seinen, zorgen we dat hier de komende jaren veel meer en veel vaker treinen kunnen gaan rijden”, aldus John Voppen, CEO van ProRail. Doorstroom. ProRail-regiodirecteur Harro Homan: “We pakken niet alleen het spoor aan, maar ook het station. Door de trappen te verbreden en perrons breder en langer te maken, geven wij reizigers de ruimte. Hiermee zorgen we ook dat reizigers zich soepel door het station kunnen blijven voortbewegen en de doorstroom goed blijft. Zo verbinden we steden als Alkmaar, Hoorn, en Castricum nog beter met Amsterdam, en Amsterdam nog beter met de regio.”" (bron: ProRail, januari 2021)

Reactie toevoegen