Oud-Alblas is een dorp in de provincie Zuid-Holland, in de streek Alblasserwaard, gem. Molenlanden. Het was een zelfstandige gem. t/m 1985. In 1986 over naar gem. Graafstroom, in 2013 over naar gem. Molenwaard, in 2019 over naar gem. Molenlanden.
Hervormde kerk Oud-Alblas
Oud-Alblas, mooi gelegen in de Alblasserwaard
Oud-Alblas, water de Alblas
De drie molens van Oud-Alblas
Mooie, oude boerderijen, gezien vanaf de Pelmolenweg in Oud-Alblas
Gemeente Oud-Alblas in ca. 1870, kaart J. Kuijper
- Oud-Alblas is een dorp in de provincie Zuid-Holland, in de streek Alblasserwaard, gemeente Molenlanden. Het was een zelfstandige gemeente t/m 1985. In 1986 over naar gemeente Graafstroom, in 2013 over naar gemeente Molenwaard, in 2019 over naar gemeente Molenlanden.
- Wapen van de voormalige gemeente Oud-Alblas.
- Onder het dorp Oud-Alblas valt ook de buurtschap Kooiwijk.
Terug naar bovenOudere vermeldingen
1200 Alblas, 1219 kopie 16e eeuw Alblaes, 1328 Oude-Alblaes.
Naamsverklaring
Oude waternaam met onduidelijke betekenis.(1)
Het dorp Oud-Alblas ligt N van het dorp Papendrecht en ZO van het dorp Alblasserdam, aan de rivier de Alblas.
Terug naar bovenIn 1840 heeft de gemeente Oud-Alblas, die slechts het dorp beslaat, 106 huizen met 885 inwoners. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 800 huizen met ca. 2.200 inwoners.
Terug naar bovenOud-Alblas is één van de oudste dorpen en wellicht zelfs het oudste dorp in de westelijke Alblasserwaard. Lange tijd is zelfs gedacht dat het dorp uit de Romeinse tijd stamt, omdat op een oude kaart (de Peutingerkaart) een plaats Tablis of Tablae wordt aangegeven. Inmiddels is gebleken dat dit niet op dit dorp slaat. In 1064 wordt (Oud) Alblas genoemd in een brief van Keizer Hendrik IV. Maar vondsten van Karolingisch aardewerk duiden er op dat hier al eerder bewoning is geweest, en wel vanaf rond 700. Ook zeker is dat het riviertje de Alblas, waaraan zowel het dorp als de gehele Alblasserwaard hun naam danken, in vroeger jaren een vrij belangrijke stroom is geweest. Het dorp is rond het jaar 1000 ontstaan aan het riviertje de Alblas, een oude veenstroom in het toen nog moerassige veengebied. In de daarop volgende eeuwen heeft het dorp zich langs de oever van de Alblas ontwikkeld tot een langgerekt dijklintdorp.
In een akte uit 1643 dragen de Staten van Holland de ambachtsheerlijkheid van Oud-Alblas als 'onversterfelijk erfleen' over aan Adriaen van der Mijle, heer van De Mijl, Dubbeldam, Backum, Alblas, Bleskensgraaf en Sint-Anthoniepolder en gouverneur van Willemstad, Niervaart en de nabijgelegen forten.
Pas in de tweede helft van de vorige eeuw (rond de jaren zestig en zeventig) vinden de eerste dorpsuitbreidingen plaats ten zuiden van het oude lint. In deze periode is ook de dorpsbuurt Oud-Alblas West gerealiseerd. De bebouwing en de inrichting van de openbare ruimte zijn karakteristiek voor de na-oorlogse bouwperiode. Kenmerkend zijn bijvoorbeeld de groene overhoeken en het ontbreken van trottoirs in deze buurt. Ook de detaillering van de gevels, met bijzondere metselwerkdetails boven de ramen en deuren van de woningen, zijn enkele opvallende stijlkenmerken van deze buurt.
Buurdorp Alblasserdam is zijn 'carrière' begonnen als buurtschap van Oud-Alblas. Tegenwoordig is de 'dochter' 10x zo groot als de 'moeder'...
Als je je nader wilt verdiepen in de geschiedenis van dit dorp, kun je terecht bij Historische Vereniging Binnenwaard, die de dorpen en buurtschappen van de voormalige gemeente Graafstroom als werkgebied heeft.
Terug naar boven- "Vanuit de gemeente is aan iedere dorpskern gevraagd om samen een Dorpsagenda te maken om op deze manier tot ideeën en oplossingen te komen om ons dorp nog leefbaarder te maken en te houden. Alle punten die belangrijk zijn voor inwoners, ondernemers etc. zijn duidelijk op een rijtje gezet. Door middel van deze in 2015 verschenen Dorpsagenda Oud-Alblas kunnen we andere organisaties, zoals de gemeente, laten weten wat we willen veranderen of behouden. Daarbij ook denkend aan de toekomst. Onderwerpen die aan de orde komen, zijn onder meer bouwen en wonen, jeugd en jongeren, behoud van verenigingen en een goed verenigingsgebouw, onderhoud van groenvoorzieningen en speeltuinen, cultuur, verkeersveiligheid, verlichting, conditie van bestrating en dergelijke."
- De gemeente en Tablis Wonen zijn in 2012 gestart met de ruimtelijke visievorming voor de buurt Oud-Alblas West. Aanleiding hiervoor is de herhuisvesting van dorpshuis Trefpunt in 2017 op een nieuwe locatie aan de rand van het dorp. De vrijkomende locatie van het dorpshuis kan ruimte bieden aan woningbouw, nadat het gebouw op de huidige locatie is afgebroken. Dat kan de eerste stap zijn om in de daarop volgende jaren bloksgewijs het woningbezit van Tablis Wonen in het W deel van het dorp te vernieuwen door herbouw of renovatie. Er is inmiddels een aantal bijeenkomsten geweest waar de bewoners hun ideeen en wensen kenbaar konden maken. Onder de link vind je de presentaties en verslagen daarvan. Dat heeft geleid tot drie stedenbouwkundige visies/modellen voor de wijk. De gemeente, Tablis Wonen en Terra Incognita werken hierbij nauw samen.
Terug naar boven- Oud-Alblas heeft 24 rijksmonumenten.
- Oud-Alblas heeft 17 gemeentelijke monumenten.
- De Hervormde (PKN) kerk (Dorpsstraat 50) is een uit 1841 daterende, sobere zaalkerk. In de kerk bevindt zich een preekstoel uit de 17e eeuw. Het orgel, met twee klavieren en pedaal, is in 1924 gebouwd door Valckx & Van Kouteren & Co. De forse bakstenen toren dateert uit omstreeks 1400. Het bovendeel is versierd met nissen, waarin bakstenen vorktraceringen. Korte, vierzijdige spits. De kerk valt onder de Hervormde Gemeente Oud-Alblas.
- De Peilmolen (Peilmolenweg 1) is in 1818 gebouwd ter bemaling van de Zuidzijderpolder. De molen die een in 1817 afgebrande wipmolen verving was tot 1881 een peilmolen of seinmolen, dat wil zeggen dat deze molen door middel van seinen naar andere molens in de omgeving het waterpeil aangaf. Sinds 1968 is de Peilmolen eigendom van de SIMAV. In 1971 is de molen officieel buiten gebruik gesteld. In 2007 is de molen stilgezet vanwege de slechte staat van het wiekenkruis. In 2011 was de molen weer draaivaardig. Een tegenvaller was echter dat het onderwiel in slechte staat bleek, waardoor er alsnog niet gemalen kon worden. In 2013 is het onderwiel hersteld. Sindsdien is de molen weer maalvaardig. De Peilmolen wordt bewoond en is niet te bezichtigen.
- Korenmolen De Hoop is een ronde stenen stellingmolen uit 1844. Sinds 1891 is de molen in bezit van familie De Groot. Met de overname door de zoon van Evert is de molen nu in handen van de 4e generatie De Groot. Het is een prachtige, nog altijd werkzame molen. Molenaar Evert de Groot maalt sinds 1965 op de molen. Het volkorenmeel dat hij maalt wordt door veel thuisbakkers gebruikt om mee te bakken. In de molenwinkel vind je een groot assortiment hoogwaardige melen, pitten, zaden en noten, bakproducten, natuurvoeding en diervoeding.
- De Kooiwijkse Molen staat in buurtschap Kooiwijk en wordt daarom aldaar beschreven.
- Oorlogsmonument uit 1946 op de begraafplaats, ter nagedachtenis aan de burgerslachtoffers van de Tweede Wereldoorlog.
Terug naar boven- Vestzaktheater Biggelmee is een eigentijdse gezellige vereniging voor mensen die van goede muziek en een goede sfeer houden. Ze organiseren regelmatig optredens van bands in het dorpshuis, waarbij leden korting krijgen op de entree.
- Oranjevereniging Marijke organiseert niet alleen Koningsdag in Oud-Alblas, ze maken er daar gelijk bijna een hele Koningswéék van.
- Jaarlijks is er half juni een Rommelmarkt, georganiseerd door de Hervormde Gemeente, dus we vermoeden dat de opbrengst ten goede zal komen aan het onderhoud van de kerk.
- "De Huppel-In is al meer dan 45 jaar een begrip bij alle kinderen uit Oud-Alblas en omgevende dorpen. Elk jaar in de laatste week van de zomervakantie worden door het bestuur en vele vrijwilligers leuke creatieve, sportieve en gezellige dagen verzorgd voor alle kinderen van de basisschoolleeftijd. Dit jaarlijks terugkerend evenement is altijd een fantastische afsluiting van de zomervakantie."
Terug naar boven- Het Toeristisch Overstappunt (TOP) in het dorp is een ideaal punt om je wandel- of fietstocht te beginnen, als je met de auto bent. Er is nl. parkeergelegenheid voor de auto en je vindt er informatie over de diverse routes.
- De bewegwijzerde Molenroute (fietsroute) loopt door Oud-Alblas.
- Bewegwijzerde wandelroute Oud-Alblaspad.
- Wandelen kun je ook in het nabijgelegen Alblasserbos.
Terug naar boven- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Oud-Alblas, met laagsteprijsgarantie!
Terug naar boven- Oude foto's, ansichtkaarten e.d. van Oud-Alblas op Facebook.
Terug naar boven- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Oud-Alblas (online te bestellen).
Terug naar boven- Nieuws: - Nieuws uit Oud-Alblas van de Klankbordgroep op Facebook.
- Belangenorganisatie: - Klankbordgroep Oud-Alblas is een 'luisterend oor' bestaande uit een aantal vrijwilligers / inwoners van verschillende leeftijden die zich inzetten voor het welzijn in het dorp. De leden volgen en adviseren over uiteenlopende zaken en bespreken alle mogelijke opties om de leefbaarheid in het dorp te behouden en te verbeteren. De klankbordgroep is een tussenpersoon tussen de inwoners en de gemeente.
- Dorpshuis: - Dorpshuis Trefpunt is in januari 2018 opgevolgd door een nieuw compact, multifunctioneel en flexibel dorpshuis. Een dorpshuis als ontmoetingspunt voor de inwoners, dat ook huisvesting biedt aan het verenigingsleven. Multifunctionele accommodatie MFA De Beemd, zoals het nieuwe complex heet, is genoemd naar de ligging aan de Beemdweg.
- Onderwijs: - De Groen van Prinstererschool telt ca. 190 leerlingen verdeeld over 8 groepen. Het onderwijs is zo ingericht dat elk kind optimale zorg en aandacht krijgt. Ieder kind is immers uniek en verdient goed onderwijs.
- Sport: - In november 1971 komt er voor het eerst in de geschiedenis van Oud-Alblas een gymnastiekzaal en wel in Gemeenschapscentrum Trefpunt. De heer Jaap Stierman had een aantal jaren eerder eens aan zijn vrouw beloofd een gymnastiekvereniging te zullen oprichten als er een verenigingsgebouw zou komen met een gymzaal. Zo gezegd zo gedaan dus in februari 1972 is Gymnastiekvereniging DSS (Door Sport Sterk) opgericht. In de loop der jaren is er veel veranderd in de turnwereld, maar het uitgangspunt “bewegen om gezond te blijven” blijft nog altijd overeind. Naast het gymnastieken van jong tot oud wordt er tegenwoordig door een klein aantal jeugdige leden ook wedstrijden geturnd. De wekelijkse “recreatiegroepen” blijven het het belangrijkste onderdeel voor de leden, die zijn onderverdeeld in diverse groepen vanaf 3 jaar en 9 maanden tot het moment waarop men de dames- of herengroep niet meer kan volgen. Ook wordt streetdance-les gegeven en zumba, en verder staat de vereniging altijd open voor nieuwe ideeën.
- IJsclub Oud-Alblas is opgericht in 1913 en heeft zich sindsdien ontwikkeld tot een bloeiende vereniging die een belangrijke plaats inneemt in de dorpsgemeenschap. In het voorjaar toveren ze de ijsbaan om tot een camping, waarmee ze geld voor de verenigingskas kunnen verdienen. De camping is een ideale plek om te vissen, om hier vanuit een stukje te varen of de landelijke wandel- en fietsroutes in de omgeving te verkennen.
- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Oud-Alblas, met foto's van de grafzerken. - Doop-, Trouw- en begraafakten 1659-1811.
Reactie toevoegen