Status

- Onnen is een dorp in de provincie Groningen, in de streek Hondsrug, gemeente Groningen. T/m 2018 gemeente Haren.

- Onder het dorp Onnen valt ook de buurtschap Felland (deels).

Naam

Oudere vermeldingen
1323 Hunne, 1332 Unne, 1358 Unna, ca. 1660 Onnen.

Naamsverklaring
Volgens sommigen zou Onnen een versaksischte meervoudsvorm van het Oudfriese unne*, onstaan uit wunne 'weide' zijn. Men heeft ook aan de persoonsnaam Onno gedacht, maar die verklaring is zeer onwaarschijnlijk. Uitgaande van de vorm Hunne wordt de naam verbonden met hun* 'donker', eigenlijk 'bruin, donker, geel (honingkleurig)', in contrast met Glimmen, dat dan blijkbaar voor die gelegenheid wordt verklaard als glimmen 'schitteren, glanzen' (?). De naam is moeilijk te etymologiseren, misschien betreft het een prehistorische naam.(1)
* Gereconstrueerde vorm.

Ligging

Onnen ligt ZO van Haren.

Statistische gegevens

In 1840 heeft Onnen 46 huizen met 264 inwoners. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 300 huizen met ca. 750 inwoners.

Geschiedenis

Historische geografie
"5000 jaar geleden vestigen zich de eerste bewoners in Onnen. Ze troffen een gevarieerd landschap, ideaal om te wonen, te jagen, te vissen en voor de primitieve landbouw uit die tijd. Het dorp ligt op de oostelijke flank van de Hondsrug, waar het zand uit de ijstijd overgaat in het veen van de Hunzelaagte. Er was voldoende zoet water, er waren bossen en de Hunze stond in open verbinding met de zee. De eerste bewoners behoorden tot het ‘trechterbekervolk’. Ze bouwden boerderijen om in te wonen en hunebedden voor het begraven van de doden. We weten dat ze hier woonden, want in 1927 deed prof. Van Giffen opgravingen op de Onneres, iets ten oosten van de Onneresweg. Daarbij werden ook overblijfselen uit de steentijd - waaronder een trechterbeker - gevonden.

De Hondsrug heeft in deze omgeving twee 'ruggen', met daartussen een laagte. Op de westelijke rug ligt de Hoge Herenweg, op de oostelijke de Onneresweg. Het hoogste punt is de ‘Fruitberg’. Het ‘Veentje’, direct ten oosten hiervan, ligt meer dan 3 meter lager. Het wordt ook wel ‘het ei van Onnen genoemd’. Het water bleef hier staan vanwege de keileem in de ondergrond. Het gebied stroomde over in een beekje dat via het Westerveen en het Onnerveen uitkwam in de Biks (afgeleid van ‘bits’ = ‘beekje’). De laagte herkennen we nog steeds in de knik van de Dorpsweg iets ten noorden van het Boerlandspad. De ‘Fruitberg’ is later afgegraven, net als percelen ter weerszijde van de Gieselgeer. Door de aanleg van de spoorlijn en het emplacement is de waterafvoer veranderd en zijn de weggetjes naar Glimmen verlegd.

Het dorp Onnen zoals we het nu kennen, is ontstaan op de kruising van veedriften: de Koelandsdrift, de Noordlandsdrift, de Mottenbrink/Onneresweg en het Felland. Op het kruispunt lag de ‘Tie’. Later kwamen ook de Zuiderhooidijk en nog later de Onnervaart hierop uit. De ‘Tie’ is een ‘plaats’ waar de dorpsgemeenschap vergaderde, tevens feestplaats en rechtplaats. De Tie was vaak met lindebomen omgeven. Er stond een ‘borg’ (een huis). Tijborgsteeg verwijst dus naar de borg bij de Tie. Vanaf de Tie trokken de koeien naar het ‘koeland’, de varkens naar de Mottenbrink (‘mot’ = zeug) en de schapen naar de woeste grond zoals het ‘veldland’ (= Velland = Felland).

Geleidelijk ontstond zo het esdorp Onnen, dat in evenwicht leefde met de mogelijkheden voor landbouw en veeteelt in de directe omgeving. Met de mest uit de stallen werden essen vruchtbaar gemaakt. De Onneres ten zuiden van het dorp, maar er was toen ook een Noordes. Aanvankelijk waren dit gemeenschappelijke gronden voor het verbouwen van rogge en haver. Later werden de essen verkaveld en ontstond er de kampen zoals we die nu nog kennen aan de westzijde van het dorp. Vanaf de middeleeuwen werd er turf gestoken in de Hunzelaagte.

Geleidelijk neemt het aantal boerderijen toe en komen er ook meer winkeltjes en ambachtslieden in Onnen, zoals een bakker en een smid. De Lageweg, het Zuidveld en de Dorpsweg worden aangelegd. Begin 20e eeuw wordt de Onnervaart en de haven gegraven. De polder wordt drooggelegd. Het dorp komt tot bloei. Begin 20e eeuw komt er stoomzuivelfabriek De Hoop, die later uitgroeit tot de vermaarde roomijsfabriek. Er was een grasdrogerij bij de haven. Het rangeerterrein - later onderhoudsbedrijf - van de spoorwegen op het Felland groeit uit. Er is zelfs een korte tijd een heuse paardenrenbaan op landgoed Vogelzang. Het dorp is groot geworden dankzij de landbouwers en veehouders. De prachtige boerderijen herinneren daaraan. Het dorp is altijd aantrekkelijk gebleven. De eerste bewoners 5000 jaar geleden hadden het goed gezien." (bron: de onder Links vermelde lokale dorpssite)

Hunebed
Tot in de 18e eeuw heeft in het dorp nog een hunebed gestaan, zo blijkt uit oude documenten. Helaas is van dat hunebed nu niets meer te vinden. Waarschijnlijk zijn de grootste stenen van het hunebed ooit gebruikt om dijken te verstevigen. Met behulp van een grondradar is in 2011 bodemonderzoek gedaan op de es van Onnen om te kijken of er restanten van het hunebed konden worden aangetoond. Helaas heeft dit onderzoek niets opgeleverd.

Rangeerterrein en spoorbrug
- Jan Berends over de geschiedenis van het rangeerterrein en de spoorbrug bij Onnen van het begin tot de Tweede Wereldoorlog.

Tweede Wereldoorlog
- Verslag van oud-inwoner Jan K. Berends (1936) over oorlog en bevrijding in Onnen, opgetekend door C.G. Storm.

Onnervaart en schutsluis
In 1876 stelt het bestuur van Waterschap De Onnerpolder de ingelanden (= grondeigenaren) voor een kanaaltje te graven vanaf het Drentse Diep, ook wel Oostermoerse Vaart genoemd, maar in feite een deel van de rivier de Hunze. Het kanaal in de polder moet dienen voor waterafvoer van de hooggelegen landen. Het voorstel wordt afgewezen. In die tijd loopt de polder in de winter nog onder water vanuit het Drentse Diep. Met dat water wordt vruchtbare slib meegevoerd vanuit de Lauwerszee via het Reitdiep en Schuitendiep en over de landerijen verspreid als natuurlijke bemesting. Mogelijk zijn de bezwaarmakers bang voor grondverschraling.

In 1913 worden 4 polders samengevoegd, te weten de Groene Polder, Onnerpolder, Oeverpolder en Oostpolder, waarbij de polders ook ’s winters droog worden gehouden door gezamenlijke bedijking. Dat is goedkoper in onderhoud dan het onderhoud voor elke polder afzonderlijk. Tevens wordt een voorstel van het waterschap aangenomen voor de aanleg van een vaarwater van Onnen naar het Drentse Diep en het aldaar aanleggen van een schutsluis. Dit Onnerkanaal - later Onnervaart genoemd - en de sluis komen in 1915 gereed. Het kanaal is deels met de hand gegraven en deels machinaal met een moddermachine. De totale lengte van de sluis is 37 meter. De sluiskolk zelf meet 27 bij 8 meter en is dus groot genoeg voor de in die tijd gebruikte vrachtschepen.

Na de ontsluiting van Onnen via het water komt het dorp tot bloei. Er worden grondstoffen aangevoerd zoals turf, wierdegrond (grond van kleiheuvels), mest, riet, pulp en steen. Het gemiddelde tonnage bedraagt in die tijd ongeveer 50-60 ton per schip. In 1953 besluit Waterschap De Onnerpolder de sluis op te heffen, op grond van de volgende overwegingen: De sluis verkeert in een zodanige toestand dat herstel noodzakelijk is. De herstelwerkzaamheden zouden aanzienlijke kosten met zich meebrengen. Deze uitgaven zijn moeilijk te verantwoorden, omdat de inkomsten van de heffing van het sluisgeld onbetekenend zijn en dus niet als dekking voor de te maken onkosten in aanmerking kunnen komen. Daarnaast worden de scheepvaartbelangen niet geschaad, omdat vrijwel geen gebruik meer wordt gemaakt van het Onnerkanaal. Dit komt onder meer door de opkomst van het wegtransport. In 1955 is de sluis afgebroken en vervangen door een dam ter plekke in de ringdijk. Zie verder het artikel 'Vanaf de Tie tot op de Hunze. De geschiedenis van de Onnervaart en schutsluis aan het Drentse Diep bij Onnen' door Kees Storm.

Recente ontwikkelingen

- Stichting Het Groninger Landschap en Agrarisch Collectief Groningen West zijn 'not amused' over de ontheffing die de provincie Groningen heeft verleend voor de de bouw van een nieuw en groter radiobaken voor het luchtverkeer van vliegveld Eelde in de Onnerpolder. Het nieuwe baken wordt twee keer zo hoog en vier keer zo breed als het bestaande baken.

De Onnerpolder in het Hunzedal is een van de belangrijkste weidevogelgebieden in de provincie en grenst aan natuurgebieden van Het Groninger Landschap. De natuurorganisaties hebben dan ook bezwaar aangetekend en eisen compensatie voor de natuur, zodat elders in het gebied terrein geschikt kan worden gemaakt voor weidevogels. De bouw van de radartoren is overigens anno april 2018 al gestart.

- Van juni 2014 tot juli 2017 is recreatiepark Onnenstaete (daarvoor: Camping De Fruitberg) in Onnen in gebruik geweest als opvanglocatie voor vluchtelingen. Aanvankelijk was het een procesopvanglocatie, maar na een half jaar is de locatie omgezet naar een regulier AZC. Er waren in totaal 480 opvangplekken beschikbaar. De overeenkomst is gesloten voor een periode van maximaal 3 jaar, wat betekent dat de locatie in juli 2017 weer gesloten is. Het Asielzoekerscentrum stond landelijk goed bekend en was een voorbeeld voor andere AZC’s in Nederland. Frank Steenhuisen is er als Senior Consultant van de gemeente Haren van het begin af aan bij betrokken geweest. Steenhuisen: “Natuurlijk was er wel wat weerstand in het begin. De dorpskern had 500 inwoners en daar kwamen opeens 480 asielzoekers bij. Maar door goede voorlichting, overleg met omwonenden en een directe aanpak van problemen is het AZC goed geaccepteerd door de inwoners.

Men wilde zelfs heel graag dat het leegstaande schooltje midden in het dorp gebruikt zou gaan worden als school voor de asielzoekerskinderen.” Samen met locatiemanager Gerrit de Lang en een aantal opleidingsinstituten heeft Frank Steenhuisen het ‘Onnermodel’ opgezet. Maar al met al vinden de inwoners 3 jaar toch wel lang genoeg, en men vraagt de gemeente om een visie op wat er daarna met het terrein moet gebeuren. Ook willen inwoners en partijen in de gemeenteraad dat er na beëindiging van het AZC gehandhaafd wordt op de recreatiebestemming. - Journalisten Diane Romashuk en Chris Klomp hebben in 2014 en 2015 op hun weblog 'Ondertussen in Onnen' achtergrondartikelen geschreven over de vluchtelingenopvang in het dorp. Ook de gemeente Groningen, sinds de herindeling van 2019 verantwoordelijk voor de herbestemming van het terrein, houdt vooralsnog vast aan de recreatiebestemming en heeft een plan van een projectontwikkelaar voor een villapark met 8 luxe woningen in mei 2019 afgekeurd. De gemeente gaat nu met de projectontwikkelaar kijken wat er wél mogelijk is, rekening houdend met het rapport van adviesbureau Libau, dat onder meer oppert om er een landgoed van te maken, met hooguit een woongebouw met maximaal drie woningen.

- Basisschool Het Hunnedal moest er na afloop van schooljaar 2011-2012 mee stoppen omdat er te weinig leerlingen waren overgebleven; enkele jaren ervoor waren er nog ca. 40 leerlingen, het voorgaande schooljaar nog 27 en het laatste schooljaar nog 5. De meeste ouders hebben er de voorafgaande jaren voor gekozen om hun kinderen naar de grotere school De Borg in Haren te sturen, omdat ze daar meer vriendjes hebben. Die school heeft ca. 400 leerlingen. In september 2014 moest er plotseling weer een school komen in het dorp vanwege het hierboven beschreven tijdelijke asielzoekerscentrum. De Borg heeft dat als enige aangedurfd en heeft dat dus opgepakt. - Nog een artikel over de asielzoekersschool in Onnen.

Sloot Het Hunnedal in 2012 dus nog als op dat moment ‘kleinste schooltje van Nederland’ met aan het eind nog slechts 5 leerlingen, in de AZC-periode kregen ca. 55 kinderen les in het gebouw. Inmiddels gespecialiseerd in het onderwijs voor vluchtelingkinderen, verwierf het schooltje gaandeweg een regiofunctie. Een kwart van de kinderen kwam uit het AZC in Onnen, de rest onder meer uit AZC’s in Kolham, Harkstede, Eelde en Slochteren. Ze hebben ook veel scholen op bezoek gehad die eens bij hen wilden kijken en zelf nog zoekende waren in dit type onderwijs. De sluiting van het AZC in juli 2017 en daarmee ook van de school, is bewust getimed met het samenvallen van de zomervakantie, zodat de kinderen het schooljaar konden afmaken, en in het nieuwe schooljaar elders kunnen 'instromen'.

De eerste ontmoeting van juf Fabienne met de vluchtelingen was niet op de school, maar op het pad dat van het AZC naar haar woonplaats Haren leidt. "Ik wist toen nog niet eens dat er een AZC in Onnen was gekomen. Tijdens het fietsen zag ik ineens vluchtelingen lopen. Ze vroegen me of ik even wilde stoppen en met mijn fiets wilde poseren voor een foto." Een tekenende ervaring voor hoe het dorp en de vluchtelingen de afgelopen jaren met elkaar om zijn gegaan, vindt ze. "Er is veel contact gezocht. Honderden mensen hebben honderden mensen willen helpen. Het succes van de opvang in het dorp heeft daar zeker mee te maken." Voor haar werk op de school is ze vooral dankbaar. "Deze kinderen zijn kapot als ze hier aankomen. Door liefde, structuur, rust en veiligheid wordt er zoveel beter. Het is echt onvoorstelbaar, de plek die je krijgt in hun leven en in dat van hun ouders. Alleen een moeder komt dichter bij een kind." (bron: interview met de 'juffen' van de AZC-basisschool, d.d. 14-7-2017) - De school is door de gemeente te koop gezet.

Bezienswaardigheden

- Onnen heeft 11 rijksmonumenten.

- Onnen heeft 6 gemeentelijke monumenten.

- De Gereformeerde kerk (Bakkerweg 3) is na de vorming van de Protestantse kerk in Nederland (PKN) hernoemd tot Koepelkerk. In 2011 is de kerk aan de eredienst onttrokken en herbestemd tot woonhuis en vestiging van een architectenbureau.

- Het pand van de Gereformeerde Kerk Vrijgemaakt (Mottenbrink 22) is van dat genootschap sinds dat in 1945 is opgericht. In 1934 is het pand gebouwd als Gereformeerde Kerk.

- De Hervormde kerk (Dorpsweg 33) uit 1952 is in 2004 gesloopt. Ter plekke zijn woningen gebouwd. Het vertrouwde klokgeluid is daarmee uit het dorp verdwenen. Ten tijde van de sloop hebben gemeente Haren en Dorpsbelangen Onnen de intentie uitgesproken dat het doel is dat de klok ooit in het dorp terugkeert. In 2011 vindt er een reconstructie plaats van de Bakkerweg. Onderdeel daarvan is een nieuwe verharding voor Dorpshuis De Tiehof. Opdrachtgever gemeente Haren is gelukkig van mening dat het efficiënt is om als onderdeel daarvan ook de fundering van de klokkenstoel meteen te plaatsen. Anders zou de bestrating later weer opgebroken moeten worden, wat extra kosten met zich mee brengt en de kwaliteit van de bestrating niet ten goede komt. Zodra de plannen definitief waren (in 2012) is de werkgroep gestart met de verwerving van fondsen. Op 15 november 2014 is de nieuwe klokkenstoel bij het dopshuis feestelijk ingewijd. De klok wordt geluid volgens een luidprotocol.

- Poldermolen De Biks in Onnen dateert uit 1857 en bemaalde de Onnerpolder. De Biks of Onner Biks is ook de naam van een meertje ten westen van de molen, dat via de watergang De Biks aangesloten is op de molen. De vrijwillig molenaar die naast de molen woont laat de molen regelmatig malen. Een elektromotor kan de pompen ook aandrijven. De molen is eigendom van Waterschap Hunze en Aa's.

- Spoorbrug Gieselgeer.

Evenementen en activiteiten

- Koningsdag Onnen.

- Sinds 2011 is er Toeterpop (op een zaterdag in juni), op de voormalige renbaan Z van het dorp. Voor een indruk van dit festival zie de aftermovie Toeterpop 2016.

- Als het in de winter hard genoeg vriest, kun je in Onnen schaatsen op de ijsbaan van IJsvereniging Nooit Gedacht.

Landschap, natuur en recreatie

- Vanuit Onnen zijn er mooie fietsroutes naar Haren, Oosterhaar, Glimmen en Noordlaren.

- Onnen heeft in veel opzichten nog een agrarisch karakter. Dat komt vooral door de oriëntatie van het dorp op het open polderlandschap.

- De Onnerpolder N en O van Onnen is een voormalig landbouwgebied, dat door Het Groninger Landschap deels ontwikkeld wordt tot natuurgebied. De polder is onderdeel van het veel grotere natuur-, waterbergings- en recreatiegebied het Hunzedal, dat ook het Zuidlaardermeer omvat. In natuur- en waterbergingsgebied de Onnerpolder is eind 2018 met een speciale rupsmaaier de ruige vegetatie gemaaid en afgevoerd. De langdurige droogte maakte het gebied voor het eerst na 6 jaar toegankelijk voor de zware maaimachine. De reden van het maaien is dat de plant pitrus op de voormalige landbouwgrond zo welig tierde dat het de ontwikkeling van een meer gevarieerder moerasvegetatie onmogelijk maakte. Normaal gesproken laat pitrus zich goed terugdringen door intensief maaibeheer en enkele maanden hoog waterpeil, maar de vochtige ondergrond maakt de Onnerpolder doorgaans ontoegankelijk voor maaimachines.

De droge zomer heeft er nu toch voor gezorgd dat een speciale rupsmaaier het gebied kon betreden. Er is gewacht met het starten van de werkzaamheden tot de zeldzame porseleinhoenen en andere moerasvogels hun jongen hadden grootgebracht. In totaal is zo’n 11 hectare pitrus verwijderd. Het gaat om meer dan 100 ton maaisel. Dit maaisel is gebruikt als humusrijk strooisel voor akkers. Zo hoeft er geen kunst- of drijfmest gebruikt te worden en krijgt de akkerbouwer op duurzame wijze een hogere opbrengst aan gewassen. In de winter van 2018 zijn de resterende pitruswortels afgestorven door het hogere winterwaterpeil, waardoor ruimte ontstaat voor nieuw moerasplanten.(bron: Het Groninger Landschap, 8-11-2018)

- De Onnerpolder is een van de laatste veengebieden in het zuiden van Groningen waar weidevogels nog in redelijke aantallen voorkomen. Boeren en natuurbeschermers proberen dat zo te houden. Er zijn 6 boeren die in dit gebied aan weidevogelbeheer doen. Een geldschieter - die anoniem wil blijven - die op een grootschalige manier iets voor de weidevogels wilde doen, heeft in 2018 in samenwerking met Vogelbescherming voor ca. een half miljoen euro 20 hectare grond gekocht in de Onnerpolder. De grond was van de provincie Groningen, maar die wilde er van af. Biologische melkveehouder Berend Steenbergen uit Onnen pacht de grond sindsdien en is daar blij mee: "Voor mij is dit een hele leuke constructie. Ik kan zelf die grond niet aankopen, je praat al gauw over zo’n 25.000 euro per hectare. Maar voor mijn bedrijfsvoering kan ik die 20 hectare heel goed gebruiken. Ik kan het nu voor lange tijd pachten", aldus Steenbergen, die 85 koeien melkt. Hij gebruikt geen kunstmest en bestrijdingsmiddelen op zijn grond en houdt bij zijn bedrijfsvoering rekening met de weidevogels.

Door de transactie is de grond veiliggesteld voor de weidevogels. "We zijn er heel blij mee, dit was al lang onze droom. Het gaat om 20 hectare aan de rand van een rijk weidevogelgebied in de Onnerpolder die verloren dreigde te gaan. Door de aankoop hebben we dat kunnen voorkomen", aldus de Vogelbescherming. Inmiddels heeft de Vogelbescherming een fonds opgericht om ook elders landbouwgrond op te kopen om die weidevogelvriendelijk te laten beheren, het Rijke Weide Vogelfonds. Mensen die daarin willen investeren zijn welkom. (bron en voor nadere informatie zie: nieuwsbericht Vogelbescherming, 22-2-2018)

- In 2014 is een natuurinrichtingsproject in de Onnerpolder en de Oostpolder afgerond. De Onnerpolder valt onder Onnen, de Oostpolder valt onder Noordlaren. De gebieden worden beheerd door Het Groninger Landschap. Het project is gunstig voor de beekdalvegetatie en voor de vogels. Met de aanpassing van de waterhuishouding neemt ook de waterkwaliteit in het gebied verder toe.

Vroeger stroomden 's winters de polders rondom de Hunze onder water. Door bedijking is deze waterdynamiek verdwenen. In het kader van de herinrichting Haren is in totaal ruim 800 hectare heringericht om die dynamiek terug te laten keren. Ruim 250 hectare polders zullen hierdoor in de winter vol water lopen en in de zomer langzaam opdrogen. Hierdoor ontstaan overstromingsgraslanden die geschikt zijn voor beekdalvegetatie zoals grote zegge vegetaties met dotterbloemen en voor vogels zoals kwartelkoning, grutto en watersnip. In totaal is 8 kilometer kade en vele stuwen aangelegd. - Filmpje waarin Alex Vissering ons de zeearend in de Onnerpolder laat zien.

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Onnen, met laagsteprijsgarantie!

Beeld

- Dorpsfilm Onnen 1968 (41 min.). - Dorpsfilm 1972-1973 (77 min.). Je ziet er o.a. koeien melken, vervoer van melkbussen, grasmaaien met een cyclomaaier en met een zeis,hooien met (lely) hark en trommelschudder, inkuilen van voorgedroogd gras, hooipersen, vervoer van hooibalen, het handmatig trekken en afsteken van suikerbieten, exterieurs van boerderijen, schoonmaak van sloten en watergangen, (water)molen in bedrijf, Sint Maarten lopen, stormschade; Tweede Kamerverkiezingen in het dorp, kerstviering in de kerk, oudejaarsavond bij de familie Vrieling, het resultaat van het zogeheten 'slepen' op nieuwjaarsdag, schaatsen op natuurijs, mest uitrijden, paasmaandag met koek bakken en noten schieten, het bouwen van een kapschuur (met koffie, een borrel en het stuk gooien van een fles in de top).

Literatuur

- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Onnen (online te bestellen).

Links

- Algemeen: - Site van en over Onnen.

- Belangenvereniging: - Dorpsbelangen Onnen.

- Dorpshuis: - Het door Hélène Molijn beheerde Dorpshuis De Tiehof - tevens snackbar, kroeg, biljartzaal, jeugdhonk en vergaderruimte - is het bruisende dorpshart van Onnen, mooi gelegen aan de rand van de Onnerpolder in een rustig natuurgebied, nabij het Zuidlaardermeer en Paterswoldsemeer. Een mooie uitvalsbasis voor het maken van onder andere mooie fiets-en wandeltochten door het Groninger en Drentse landschap. Het is gelegen aan ANWB fietsroute 86. In café/bar ’t Praethuys vind je een ruim terras met uitzicht op de Onnnerpolder, waar je je tocht kunt starten met een heerlijk kopje koffie met gebak.

Dorpshuis De Tiehof wordt volop door de regio gebruikt door allerlei groepen zoals jeugd-, biljart-, klaverjas-, bridge-, sjoel-, toneel-, schutters-, boetseer-, toneel- en visverenigingen. Het pand heeft diverse zalen, die zeer geschikt zijn voor o.a. vergaderingen, lezingen, trainingen, teambuildings, reünies, verjaardags-, bruilofts- en bedrijfsfeesten, jubilea en recepties. Er is audio/video apparatuur aanwezig. Projectiescherm en flipover staan ook tot je beschikking. En desgewenst kan er een warme/koude lunch of broodtafel worden geserveerd.

- Jeugd: - Jeugdhonk Onnen.

• 1. Nederlandse plaatsnamen verklaard,
  van Berkel, Gerald, and Samplonius Kees
  , (2018)