Glimmen

Plaats
Dorp
Groningen
Hondsrug
Groningen

glimmen_plaatsnaambord_kopie.jpg

Glimmen is een dorp in de provincie Groningen, in de streek Hondsrug, gemeente Groningen. T/m 2018 gemeente Haren.

Glimmen is een dorp in de provincie Groningen, in de streek Hondsrug, gemeente Groningen. T/m 2018 gemeente Haren.

Glimmen

Terug naar boven

Status

- Glimmen is een dorp in de provincie Groningen, in de streek Hondsrug, gemeente Groningen. T/m 2018 gemeente Haren.

- Onder het dorp Glimmen valt ook een deel van de buurtschap Harenermolen.

Terug naar boven

Naam

In het Gronings
Glimm.

Oudere vermeldingen
12e eeuw Glemmene, Glimine, 1232-1233 Glumme, 1276 kopie 1294 Glumne, 1323 Glemne, 1383 Glumne, 1564 Glymmen, 1613 Glimmen.

Naamsverklaring
Etymologie onbekend. Men spreekt wel van een prehistorische nederzettingsnaam. Ook wel verklaard als glimmen 'schitteren, glanzen'(?). Zie ook Onnen.(1)

Terug naar boven

Ligging

Glimmen ligt ZO van Groningen en Haren, NW van Zuidlaren, O van Eelde-Paterswolde. Het dorpsgebied wordt doorsneden door de spoorlijn Groningen-Zwolle. In het W grenst het dorpsgebied aan de A28 en de daarachter gelegen Noord-Willemsvaart.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 heeft Glimmen 34 huizen met 213 inwoners. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 550 huizen met ruim 1.300 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

De oorspronkelijke kern van het dorp ligt westelijk van de Rijksstraatweg. Hier staat nu nog het Huis te Glimmen aan een lange toegangsweg door het Quintusbos. In de tweede helft van de vorige eeuw is nieuwe woonbebouwing gerealiseerd op de oude Glimmer Es tussen de Rijksstraatweg en de spoorbaan. De nederzetting heeft duidelijk het karakter gekregen van een forenzendorp en is van een klein gehucht uitgegroeid tot in grootte het tweede dorp binnen de sinds 2019 voormalige gemeente Haren.

- In 1966 zijn in Glimmen de restanten van 2 hunebedden ontdekt.

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- De Dorpsvisie Glimmen 2018-2043 is een plan voor en door inwoners, ondernemers en verenigingen, ontwikkeld op initiatief van Plaatselijk Belang. Uitgegeven als een speciale editie van dorpskrant de Glimmer’lei.

- Op Nieuwjaarsdag 1 januari 2019 viel op postcode 9756, dat is het hele dorp Glimmen, de PostcodeKanjer van 53,9 miljoen euro. Een kwart van de ca. 1.100 inwoners had loten en viel in de prijzen. Ze kregen allemaal tenminste de wijkprijs van 76.000 euro. Daarnaast kregen vijf inwoners van een bepaalde straat in het dorp ook nog de straatprijs, die nog een stuk hoger uitviel; zij werden er in een klap miljonair mee, want zij mochten de helft van de jackpot verdelen. Natuurlijk zijn er huizen van opgeknapt dan wel aangekocht en dergelijke ("We woonden in een huurhuis omdat koopwoningen in het dorp onhaalbaar voor ons waren. Nu kunnen we het ons wel permitteren", aldus een van de inwoners). Maar er zijn ook veel inwoners die hun prijs mede aan (lokale) goede doelen hebben besteed.

Bijna twee derde van de winnaars zegt geld te hebben weggegeven aan mensen of instanties die het goed konden gebruiken. Zo is de manege in Glimmen - waar veel kinderen uit het dorp komen - ervan opgeknapt. Sommigen overwogen een huisje op eigen erf te bouwen om makkelijker mantelzorg te kunnen geven. En een echtpaar wilde de prijs niet alleen besteden aan een nieuw huis, maar ook iets doen voor het dorp waar ze al meer dan dertig jaar wonen. Ze besloten de ijsbaan voor het dorp te kopen. "Ik heb als fysiotherapeut gewerkt en vind bewegen heel belangrijk. We kennen vrijwilligers van de ijsvereniging en we vonden dit een heel mooi goed doel", lichtte de man van het stel toe. In 2018 vreesde men namelijk voor het einde van de ijsbaan, want na het overlijden van de eigenaar van de grond hadden de nabestaanden het land te koop gezet, en de daarvoor benodigde 130.000 euro kon de vereniging met alleen donaties van de 300 leden van geen kanten bij elkaar krijgen. De redding kwam dus net op tijd...

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Glimmen heeft 23 rijksmonumenten.

- Glimmen heeft 18 gemeentelijke monumenten.

- De nederzetting als zodanig is oud, maar als dorp is het nog jong; de buurtschap wordt pas een dorp door de bouw van de Gereformeerde kerk in 1949 (Nieuwe Schoolweg 5), tegenwoordig Trefpuntkerk van de PKN gemeente Noordlaren-Glimmen. In 1950 verrijst de houten Hervormde kapel op Beukenlaan 57. Na de vorming van de PKN-gemeente in 2005 is de kapel gesloten en gesloopt. Op de plek van de kapel zijn appartementen gebouwd. De klok heeft een plek gekregen in een nieuwe klokkenstoel op de PKN Trefpuntkerk.

- De Witte Molen (Witte Molen 2, voor de post nét 'in' Haren gelegen) staat NW van het dorp, W van de A28, bij het 'kruispunt' van de Drentsche Aa en het Noord-Willemskanaal. De molen is goed zichtbaar vanaf de A28. De molen, die de naamgever is van de nabijgelegen Verzorgingsplaats Witte Molen aan de A28, is in 1892 gebouwd en bemaalt tegenwoordig op vrijwillige basis de Polder Glimmen. De molen slaat uit op het Noord-Willemskanaal en kan nog altijd als reservebemaling worden ingezet, wat een enkele keer ook wel gebeurt. De molen is eigendom van Waterschap Hunze en Aa's. In 1925 is een motor uit de Appingedammer Bronsmotorenfabriek in de molen geplaatst om de vijzel aan te drijven. In 2003 is de molen compleet gerestaureerd. Molenaars: René van der Beek/Jan Mulder en Sybren Zondervan. Bezichtiging: als de molen draait en op afspraak.

- Het 'Monument Slachtoffers Meistaking 1943' in Glimmen is opgericht ter nagedachtenis aan de 34 Nederlanders die door de bezetter zijn omgebracht en in dit veengebied zijn begraven. Het monument is geplaatst in park Appèlbergen, gelegen aan de Hoge Herenweg. De ingang van het park bevindt zich tegenover de afslag Noordlaren. Vanaf de parkeerplaats is het nog ca. 200 meter lopen over een onverharde weg. Achtergrond: Op 29 april 1943 wordt door 'Wehrmachtsbefehlshaber' generaal F. Christiansen aangekondigd dat 300.000 Nederlandse militairen alsnog in krijgsgevangenschap zouden worden afgevoerd. Dit nieuws verspreidt zich als een lopend vuurtje door Nederland. Als protest tegen deze maatregel breekt spontaan overal in Nederland de April-Meistaking uit.

De bezetter reageert furieus. Bedrijfsfunctionarissen krijgen het bevel om maandag 3 mei 1943 het werk te hervatten. Mensen die geen gehoor geven aan deze oproep, kunnen op zware straffen rekenen. In de drie noordelijke provincies worden 60 mensen omgebracht om de wilde staking neer te slaan. Van 34 wordt het lichaam meegenomen naar "een onbekende plek" om de bevolking extra te intimideren. Verschillende ooggetuigen wijzen eind 1945 een plek aan in het voormalige militaire oefenterrein de Appèlbergen te Glimmen. Daar zijn toen 19 slachtoffers gevonden.

Terug naar boven

Evenementen en activiteiten

- Toneelvereniging Glemmini brengt jaarlijks in januari/februari een nieuw stuk op de planken.

- Enkele keren per jaar zijn er Kledingbeurzen in Glimmen, voor tweedehands kleding, afwisselend voor volwassenen en voor kinderen (in dat geval ook met speelgoed).

- Op een zondag eind november is er de Wintermarkt (12-19 uur) in dorpshuis De Groenenberg, met o.a. lifestyle, food, kunst, brocante, bloemen, sieraden. Er zijn leuke kinderactiviteiten en er is live muziek.

- Op Oudjaarsdag is er de Sylvesterloop over maximaal 5 ronden van 1800 meter.

- Als het in de winter hard genoeg vriest, kun je in het dorp schaatsen op de ijsbaan van de reeds in 1892 opgerichte IJsvereniging Glimmen. De ijsbaan ligt schilderachtig op een weiland aan de Meentweg, dat voorheen werd gehuurd van de familie Wolters en sinds 2019 in eigendom is (waarvoor zie het hoofdstuk Recente ontwikkelingen). Zodra het lijkt te gaan vriezen, laten ze het weiland onderlopen met behulp van een pomp vanuit de nabijgelegen Drentse Aa. Dankzij een aarden wal langs de ijsbaan vriest het water altijd heel snel dicht. Als ze in het nabijgelegen Noordlaren de eerste marathon op natuurijs schaatsen (waarmee zij vaak de eerste in het land zijn), kan deze ijsbaan vaak een dag later al open. Anno 2013 was het weiland 'lek', waardoor er een nieuwe leemlaag moest worden aangelegd. En de kantine 'stond op instorten'. Voor beide projecten gezamenlijk was ca. 100.000 euro nodig. De vereniging had daar zelf 15.000 voor gespaard. De rest is als subsidie aangevraagd bij de gemeente Haren. Ook de verlichting is toen goed geregeld; de ijsclub heeft de oude lichtmasten van voetbalvereniging v.v. Gorecht gekregen.

Terug naar boven

Landschap, natuur en recreatie

- "De polders het Oosterland en Lappenvoort liggen in het gebied van de benedenloop van de Drentsche Aa, op de grens van Groningen en Drenthe. Het gebied bestaat in totaal uit vier polders: Glimmermade, Glimmer Polder (beide gelegen NW van Glimmen), het Oosterland en Lappenvoort (gelegen O en ZO van Paterswolde), die alle deel uitmaken van het Natuurnetwerk Nederland (NNN). Om van de polders weer een natuurlijk functionerend systeem te maken gaan de provincies Groningen en Drenthe het gebied opnieuw inrichten. Beide provincies doen dit in samenwerking met de gebiedspartners Waterschap Hunze & Aa’s, Staatsbosbeheer, Natuurmonumenten, gemeente Tynaarlo en gemeente Groningen. De provincies hebben Prolander als uitvoeringsorganisatie de opdracht gegeven om een systeemanalyse op te stellen die dient als basis voor het concept inrichtingsplan. In de systeemanalyse worden de verschillende eigenschappen van het gebied in beeld gebracht, zoals de hoogteverschillen en de samenstelling van de bodem. Het streven is dat het eerste concept van het inrichtingsplan eind 2021 klaar is.

Grondboringen. De eerste stap van de analyse is een ecohydrologisch onderzoek, waarin de samenhang tussen flora, fauna, de bodem en de waterhuishouding in dit gebied wordt onderzocht. Met grondboringen wordt de bodemopbouw inzichtelijk. Deze boringen hebben in december 2020 plaatsgevonden. De inzichten uit de boringen worden in de systeemanalyse gecombineerd met reeds bestaande gegevens om een beter beeld van het gebied te krijgen. Uit het onderzoek zal naar voren komen welke mogelijkheden er zijn voor de herinrichting van het gebied. Na het onderzoek betrekt Prolander in de loop van 2021 de verschillende stakeholders, grondeigenaren en bewoners bij het proces, om samen te komen tot een inrichtingsplan voor het gebied. Via de website van Prolander en de nieuwsbrief Meer in Balans houdt Prolander geïnteresseerden op de hoogte van ontwikkelingen in het gebied." (bron: Natuurmonumenten, december 2020)

- "In het voorjaar van 2020 was de eikenprocessierups weer in aantocht. Daarom heeft Duurzaam Glimmen (DG) in maart 2020 een avond georganiseerd om gezamenlijk plannen te ontwikkelen om de rupsen het leven wat zuurder en ons dorp wat bloemrijker te maken. De beestjes houden er niet zo van dat de omgeving van de eiken, waar ze hun voedsel van betrekken, omringd worden door bloemen en kruiden. Veel vogels, met name de koolmees, vinden de rupsen zeer smakelijk. De bijeenkomst werd bijgewoond door twee vertegenwoordigers van de gemeente Groningen. Ze overhandigden een rapport met een inventarisatie van de eikenprocessierups in de gemeente; daaruit blijkt dat ze er ook in 2019 al wel waren, maar dat er in 2020 een flinke groei te verwachten valt.

De gemeente maakt ons blij met een gift van 100 nestkastjes. De bedoeling is dat die (door ons Glimmenaren) langs de openbare wegen worden opgehangen. DG zal dit organiseren en zal er ook voor zorgen dat er vastgesteld wordt wat het effect is. Het maaibeleid van de gemeente Haren was gericht op mooie gladde gazonnetjes in de meeste bermen. Groningen wil dit anders doen, met meer aandacht voor natuurlijke, gevarieerde beplanting. Hulp van bewoners past daar prima bij. Mits er goed wordt afgestemd met de gemeente is er erg veel mogelijk. DG stelt zich verantwoordelijk voor deze afstemming. Tenslotte werd door de deelnemers de kaart van Glimmen opnieuw groen ingekleurd. Dit leverde veel, soms verrassende, ideeën op. Die zullen worden uitgewerkt en gerealiseerd." (bron: DG)

- Stichting Voedselbos Glimmen heeft in 2019 een natuurzone aangelegd in het Voedselbos. Dit deel van het bos is ingericht met een moerasachtige overwal langs de Drentse Aa, een ijsvogelwand en een oude, herstelde reliëfrand. Een voedselbos combineert het systeem van een open natuurlijk bos met duurzame voedselproductie. Als het gehele voedselbos gerealiseerd is, vormt het een natuurlijk landschap met een rijke biodiversiteit en kunnen er onder andere vruchten, noten en bloemen worden geoogst. Door diverse activiteiten zoals rondleidingen, proeverijen en plant-pluk-genietdagen te organiseren, willen de initiatiefnemers meer mensen betrekken bij de natuur. (bron: Provincie Groningen)

- Het Quintusbos is oorspronkelijk onderdeel van het Huis te Glimmen. Het bos wordt onderhouden door Staatsbosbeheer. - Landschapsbeheer Groningen heeft in 2021 in het bos oude landschapselementen, waaronder de laanstructuren, hersteld. Ook komt er een vleermuizenonderzoek.

Terug naar boven

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Glimmen, met laagsteprijsgarantie!

Terug naar boven

Literatuur

- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Glimmen (online te bestellen).

Terug naar boven

Links

- Nieuws: - Nieuwssite Glimmen.net. - Dorpskrant Glimmer'lei (die maandelijks verschijnt behalve in de zomermaanden) is via de link ook online te lezen (ook oudere nummers).

- Belangenorganisatie: - "Plaatselijk Belang (PB) Glimmen heeft als doel de belangen van de inwoners van het dorp te behartigen en acties te ondernemen ter behoud en waar mogelijk verbetering van de leefbaarheid in het dorp. De bestuursleden van PB doen dit door het onderhouden van de contacten met het gemeentebestuur en de gemeenteraad, en plaatselijke en regionale organisaties. Ook geeft PB de dorpskrant uit. Ook de Vereniging voor Volksvermaken (VvV) is onderdeel van PB. De VvV organiseert jaarlijks Koningsdag, de sinterklaasviering, de nieuwjaarsreceptie en eens in een aantal jaren het grote dorpsfeest..De bestuursleden doen al het werk natuurlijk niet alleen. Heel veel inwoners van ons dorp helpen met tal van activiteiten mee. Jaarlijkse vragen we de inwoners een vrijwillige bijdrage voor de vereniging."

- Dorpshuis: - Dorpshuis De Groenenberg heeft twee zalen (voorzien van een beamer) die te huur zijn voor zakelijke en feestelijke bijeenkomsten. De grote zaal is voorzien van een geluidsinstallatie.

- Onderwijs en kinderopvang: - "Quintusschool Glimmen is een samenwerkingsschool voor basisonderwijs die in 2013 is ontstaan uit een fusie tussen Christelijke Basisschool De Marke en Openbare Basisschool De Meent. In 2014 is Openbare Basisschool De Rieshoek uit Noordlaren bij de Quintusschool aangesloten. De school telt ongeveer 110 leerlingen, die verdeeld zijn over 5 groepen. De school maakt samen met Het Oelebred in Tynaarlo en De Duinstee in Yde deel uit van een unit. Belangrijk speerpunt van de school is talentontwikkeling van de kinderen. Wij vinden het belangrijk dat ieder kind vol zelfvertrouwen van school gaat en overtuigd is van zijn/haar talenten.

Ouders kiezen jaarlijks of hun kind deelneemt aan lessen Algemeen (AVO) of Christelijk (CVO) vormingsonderwijs. In beide lessen staat een thema centraal, dat met verhalen, liederen en opdrachten vanuit een bepaalde identiteit belicht wordt. Bij twee thema’s per jaar krijgen de leerlingen gezamenlijk les, zodat leerlingen extra kennis over en begrip voor andere levensovertuigingen kunnen krijgen. Daarnaast krijgen alle groepen Kanjerlessen, waarbij thema’s als omgaan met elkaar, respect, en zelfvertrouwen centraal staan. Sinds enkele jaren beschikt de school samen met Kids First over een eigen bibliotheek. Alle kinderen hebben een eigen pas waarmee zij boeken kunnen lenen om zowel op school als thuis te lezen. De collectie wordt regelmatig aangevuld met nieuwe lees- en informatieboeken. Sinds 2017 hebben we ook een kast met een collectie voorleesboeken. Ouders kunnen deze boeken lenen om thuis uit voor te lezen."

- "Quintus Kinderopvang is een mooie en gezellige kinderopvang gelegen in Glimmen. We zijn gevestigd in de Quintusschool, gelegen in een mooie bosrijke en natuurlijke en uitdagende omgeving. Met de Quintusschool wordt intensief samen gewerkt; hierdoor wordt o.a. de overgang van peuter naar kleuter zo klein mogelijk gemaakt. We bieden de kinderen ontwikkelingsgerichte activiteiten aan en werken volgens de VVE-methode (vroeg- en voorschoolse educatie) Piramide. Deze is ontwikkeld voor kinderen van 0 t/m 4 jaar. We werken themagericht en gaan met de seizoenen van het jaar mee. Ook zijn de thema’s aangepast op de lopende thema’s van de Quintusschool. Voorheen de peuterspeelzaal hebben wij in een nieuwe vorm geïntegreerd op de groep van het KDV. De BSO bestaat uit voorschoolse opvang (VSO) en naschoolse opvang (NSO). Op de BSO worden uitdagende activiteiten georganiseerd, maar de kinderen kunnen ook lekker zelfstandig bezig zijn met knutselen en spelen. Op de BSO bieden we jaarlijks leuke workshops aan, zoals cupcakes bakken en versieren en een workshop fotografie."

- Sport: - Voetbalvereniging v.v. Glimmen.

- "Tennisvereniging TV Glimmen is een gezellige, kleine tennisvereniging met drie gravelbanen. Het tennispark ligt op een mooie plek tussen de bomen, en grenst aan een oude houtwal met grote eiken. Onze vereniging telt rond de 120 leden. We hebben drie tennisleraren die de lessen verzorgen. Je zou onze vereniging het best kunnen omschrijven als een echte les-vereniging: een grote groep leden gaat elke week met veel plezier naar de tennisles en op maandag hebben we zelfs alle banen bezet voor les. Helaas is vrij spelen op maandag avond daardoor niet mogelijk, maar alle andere avonden van de week kan dit wel. We hebben heeft twee competitieteams en we zijn bezig met het opleiden van een groep jeugdspelers, die recentelijk hun eerste wedstrijdervaring hebben opgedaan in de World Tour. Als je in de buurt woont en graag wilt tennissen, kom dan eens op een maandagavond langs om de sfeer te proeven, of meld je aan als nieuw lid. Iedereen is welkom!"

- "Bridgeclub Glimmen is opgericht in 1987. In de club wordt parenbridge gespeeld, eenmaal per 14 dagen op donderdagavond vanaf 19:30 uur in Dorpshuis De Groenenberg. Het speelseizoen loopt van september tot en met april en is verdeeld in perioden van 5 - 6 speelavonden. De club telt momenteel 46 bridgeparen, die in drie lijnen competitie spelen. Aan het einde van iedere periode vindt promotie en degradatie plaats."

- De Noord-Nederlandse Golf & Country Club (NNG&CC) is opgericht in 1950, heeft ca. 900 spelende leden, en speelt aanvankelijk op het 'binnenterrein' van Luchthaven Eelde. In 1952 koopt de vereniging Landgoed De Poll te Glimmen van dhr. W. Rost Onnes. Het tegenwoordig 60 ha grote landgoed grenst aan de oostzijde aan de natuurgebieden Westerlanden en Besloten Venen. De begrenzing aan de westzijde wordt gevormd door De Drentse Aa en de in 1870 aangelegde spoorlijn. Het landhuis uit 1914 is in gebruik als clubhuis van de NNG&CC.

Het pand is in 1991 uitgebouwd om een passende accommodatie te bieden voor een 18 holes golfbaan, zonder dat de intimiteit van het oorspronkelijke gebouw verloren is gegaan. Het ontwerp van de oorspronkelijke 9 holes golfbaan, op 42 ha, door Sir Guy Campbell, maakte gebruik van de fraaie parkaanleg van het landgoed, waarvan vooral de rododendrons de NNG&CC nationale bekendheid geven. In 1987 is uitgebreid naar 18 holes. Het bewijs dat golfbaan en natuur goed met elkaar samen kunnen gaan is het feit dat Landgoed De Poll vanaf het begin, maar ook na de verschillende uitbreidingen, onder de Natuurschoonwet van 1928 valt.

- Duurzaamheid: - "Wat voor wereld willen we overdragen aan onze toekomstige generaties? Anders geformuleerd: hoe ziet een duurzame ontwikkeling er uit? Een ontwikkeling die aansluit bij de behoeften van het heden, zonder het vermogen van toekomstige generaties om in hun eigen behoeften te voorzien in gevaar te brengen? En wat betekent dit voor het snippertje wereld waar wij leven? Wij willen de antwoorden op deze vragen vinden en die antwoorden omzetten in daden. Onze missie. Als Duurzaam Glimmen willen wij dat ons dorp, ook in de toekomst, een prachtig dorp is om in te wonen. Een groen dorp met een minimale claim op fossiele energie, water, bodem en grondstoffen.

Daarom willen we: een energietransitie vormgeven, die het gebruik van fossiele energie sterk terugdringt; de opbouw van een duurzame, circulaire economie ondersteunen: refuse, reduce, reuse, repair, recycle en recover; zorgen voor behoud en herstel van de natuur in onze omgeving en zorgen voor het versterken van de biodiversiteit; samen het voortouw nemen. We kunnen wachten tot er voor ons wordt bedacht hoe die verduurzaming er uit zal gaan zien. Liever willen wij als inwoners zelf nadenken over hoe we de opbouw van een duurzame, circulaire economie kunnen ondersteunen en willen daarin het voortouw nemen. Betrokkenheid van zoveel mogelijk inwoners is cruciaal, want we zullen het samen moeten doen. Daarom nodigt Duurzaam Glimmen alle inwoners uit om mee te denken over- en mee te doen aan het klimaatneutraal en duurzaam maken van ons dorp."

Reactie toevoegen