Moespot

Plaats
Buurtschap
Steenwijkerland
Kop van Overijssel
Overijssel

moespot_plaatsnaambord_2.jpg

De buurtschap Moespot is genoemd naar Café De Moespot, en die is weer genoemd naar de moespot die daar vroeger in gebruik was. Hoe dat zit kun je lezen onder de kopjes Naam en Geschiedenis. (© Gerda en Leen Louwerse)

De buurtschap Moespot is genoemd naar Café De Moespot, en die is weer genoemd naar de moespot die daar vroeger in gebruik was. Hoe dat zit kun je lezen onder de kopjes Naam en Geschiedenis. (© Gerda en Leen Louwerse)

Moespot

Terug naar boven

Status

- Moespot is een buurtschap in de provincie Overijssel, in de streek Kop van Overijssel, gemeente Steenwijkerland. T/m 1817 gemeente Vollenhove. In 1818 over naar gemeente Ambt Vollenhove, per 1-2-1942 over naar gemeente Vollenhove, in 1973 over naar gemeente Brederwiede, in 2001 over naar gemeente Steenwijkerland..

- De buurtschap Moespot valt, ook voor de postadressen, onder de stad Vollenhove.

- Buurtschap Moespot ligt buiten de bebouwde kom en heeft daarom witte plaatsnaamborden.

Terug naar boven

Naam

Oudere vermeldingen
1846 Moespot.

Naamsverklaring
De letterlijke betekenis is 'pot om groente in te koken'. Vergelijk het Groningse Moushörn 'boerenkoolhoek' en de herbergnaam De Pan.(1) De buurtschap is genoemd naar het gelijknamige café, dat op zijn beurt genoemd is naar de moespot die hier vroeger als maaltijd voor de gasten werd bereid. Zie verder bij Geschiedenis.

Terug naar boven

Ligging

De buurtschap Moespot ligt rond de gelijknamige weg, direct N van Vollenhove, achter de oude zeewering - vóór het gereed komen van de Afsluitdijk in 1932 lag dit gebied immers aan de Zuiderzee - die ter plekke Weg van Twee Nijenhuizen heet.

Terug naar boven

Statistische gegevens

De buurtschap Moespot omvat ca. 20 huizen met ca. 50 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

Waar het allemaal mee begon: de moespot in het café
Zoals bij Naam reeds vermeld, is de buurtschap dus genoemd naar het gelijknamige café (en niet andersom, wat ook had gekund). De overgrootvader van de huidige exploitant Reinier Belt begint hier namelijk rond 1850 een café, als aanvulling op zijn schamele inkomsten uit het boerenbedrijf, aan de route van Zwolle naar de destijds nog belangrijke handelsstad Blokzijl. Het is een welkome halteplaats voor de reizigers. De reis over de zeedijk duurde destijds natuurlijk veel langer dan tegenwoordig. Er was iedere dag maar één soort middagmaal te verkrijgen, dat boven een vuur werd gekookt in één pot: de moespot.

'McDrive'
Het café was een 'McDrive' avant la lettre: het was namelijk ook een stalling en doorrit voor diligences (postkoetsen). Dankzij dubbele baanderdeuren konden de voertuigen er aan de ene kant in en, na een verdiende pauze voor koetsier en passagiers, aan de andere kant er weer uit. Door een luikje in de muur werden de verzorgers van de paarden in de stal van een versnapering voorzien.

Café De Moespot is nog een echt ouderwets bruin café: sinds de oprichting anderhalve eeuw geleden is er nauwelijks iets aan het interieur veranderd. Zelfs het hiervoor genoemde luikje zit er nog altijd in. Het café is ook een onderkomen voor diverse verenigingen uit de omgeving, waaronder de 'Hengstenvereniging zonder hengst'; een vereniging van boeren die gezamenlijk een hengst hadden om hun merries mee te dekken. Toen die noodzaak wegviel, is de hengst verkocht, het geld op een rekening gezet en de rente wordt sindsdien jaarlijks in het café verteerd.

Strategisch punt tijdens de veenontginningen
De Moespotvaart ligt op de grens van het hoge Land van Vollenhove en het laagveengebied O ervan. Al in de 13e eeuw wordt het water genoemd als afwateringstroompje. Tijdens de vroegere veenontginningen in deze streek was buurtschap Moespot het eindpunt van de nog altijd bestaande vaarverbinding Moespotvaart - naar de Beulakerwijde en het achterland - waarover met turfbokken veel turf werd aangevoerd. Bovendien had Blokzijl, als handelsstad, er tot in de 18e eeuw groot economisch voordeel van.

Tram
De tram van Vollenhove naar Blokzijl had een halte in Moespot. Het tramhuisje is nog te bekijken in Vollenhove (weet iemand waar dat object staat?, red.)

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- De bebouwing op een voormalig industrieterrein in de buurtschap is in 2012 gesloopt. Vervolgens is het terrein gesaneerd. Op het terrein zijn in 2014 enkele nieuwbouwwoningen gerealiseerd.

Terug naar boven

Natuur en recreatie

- In 2014 is na 18 jaar van voorbereidingen* de Moespotsvaart of Moespotvaart - een waterloop die in verbinding staat met de Beulakerwijde - weer bevaarbaar gemaakt tot in de buurtschap Moespot. De laatste paar honderd meter in de buurtschap was namelijk niet bevaarbaar meer. Jarenlang is er aan gewerkt om de Moespotvaart weer begaanbaar te maken. Het was heel even onzeker of de realisatie zou doorgaan, omdat er bezwaren tegen waren ingediend door omwonenden, maar die zijn ongegrond verklaard (d.w.z. de Commissie Bezwaarschriften concludeerde dat er geen juridische gronden waren om de vergunning te weigeren). Een andere tijdelijke kink in de kabel was dat bleek dat een deel van d grond verontreinigd was, door afval dat in het verleden was gestort door een wegenbouwer. De saneringskosten konden niet meer op de vervuiler worden verhaald, omdat het bedrijf niet meer bestaat, en leverden dus een onvoorziene extra kostenpost op voor de gemeente.
* De projectgroep Moespotvaart is nameljik reeds in 1996 gestart met het ontplooien van initiatieven om de Moespotvaart in ere te herstellen. Uit het verslag onder deze notitie begrijpen wij dat de Landinrichtingscommissie het plan in 2003 kennelijk heeft afgewezen. De gemeenteraad verzoekt het college vervolgens "het plan Moespotvaart in te passen in het Landinrichtingsplan". In 2005 besluit de gemeenteraad dat er een haalbaarheidsonderzoek moet worden uitgevoerd.

"Noordoost, Grondslag en Hellinga hebben de voormalige Moespotvaart gesaneerd. De van oudsher voor Vollenhove belangrijke vaarverbinding is naar mate het belang van deze aanleg- en overslaglocatie verminderde in de loop der jaren gedempt. Dit is gebeurd met allerhande voorkomend stortmateriaal, wat een aanzienlijke bodemverontreiniging tot gevolg heeft gehad. De nieuw gerealiseerde aanlegsteigers zijn deels gesitueerd binnen deze verontreiniging. Na het ontgraven van de verbreding en verdieping van de bestaande Moespotvaart is de verontreiniging met folie afgedekt en afgewerkt met een beschoeiing." (bron: fa. Hellinga)

- Als vrijwilliger bij Natuurmonumenten vaart Hans Houkema met zijn eikenhouten zuiderzeepunter KP22 vanaf Bezoekerscentrum De Wieden bij Sint Jansklooster. De opbrengst komt ten goede aan het zo noodzakelijke natuuronderhoud in het Wiedengebied. Genieten van natuur en vaarcultuur. Wie wil mag zelf aan het roer, de zeilen bedienen en een stukje punteren en roeien. Met maximaal 6 personen vaar je door stille slootjes, langs fraaie oevers en op het ruime Beulakerwiede, in het oudste scheepstype van Nederland. Een van de tochten die je met Hans kunt maken is de volgende:

"Op de grens van het hoge land van Vollenhove en het moerasgebied ligt de prachtige Moespotsvaart. Zeilen, roeien en punteren via de Moespotsvaart naar het buurtschapje De Moespot. Dat is een fantastisch mooie natuurrijke tocht van ruim 3 uur voor een sportieve bemanning. Na een bezoek aan het unieke oude cafeetje De Moespot varen we weer terug. De tocht kan alleen op woensdag of donderdag vanaf 13.45 uur. Voor de kosten en boekingsmogelijkheden zie de pagina 'Tochten' op Hans zijn site Zeepunterzeilen.nl.

Reactie toevoegen