Amstelveen

Plaats
Stad en gemeente
Amstelveen
Amstelland
Noord-Holland

amstelveen_plaatsnaambord_kopie.jpg

Amstelveen is een stad en gemeente in de provincie Noord-Holland, in de streek Amstelland.

Amstelveen is een stad en gemeente in de provincie Noord-Holland, in de streek Amstelland.

gemeente_amstelveen_anno_ca._1870_kaart_j._kuijper_kopie.jpg

Gemeente Nieuwer-Amstel (in 1964 hernoemd in Amstelveen) anno ca. 1870, kaart J. Kuijper (collectie www.atlasenkaart.nl)

Gemeente Nieuwer-Amstel (in 1964 hernoemd in Amstelveen) anno ca. 1870, kaart J. Kuijper (collectie www.atlasenkaart.nl)

amstelveen_nieuwer-amstel_amsteldijk_postkantoor_1882_kopie.jpg

De bebouwing aan de Amsteldijk tussen de Ceintuurbaan en ca. de huidige A10 was tot de annexatie door Amsterdam in 1896 een buurtschap van de gem. Nieuwer-Amstel, met o.a. een postkantoor en het raadhuis. (© René Hillesum Filatelie / www.filatelist.com)

De bebouwing aan de Amsteldijk tussen de Ceintuurbaan en ca. de huidige A10 was tot de annexatie door Amsterdam in 1896 een buurtschap van de gem. Nieuwer-Amstel, met o.a. een postkantoor en het raadhuis. (© René Hillesum Filatelie / www.filatelist.com)

Amstelveen

Terug naar boven

Status

- Amstelveen is een stad en gemeente in de provincie Noord-Holland, in de streek Amstelland.

- De gemeentenaam Amstelveen bestaat sinds 1-1-1964. Voorheen heette de gemeente namelijk Nieuwer-Amstel. Formeel bestaat de gemeente dus pas sinds 1964, maar in de praktijk bestaat de gemeente dus eigenlijk al 'van oudsher', omdat er in 1964 immers geen sprake is geweest van een herindeling, dus in feite was er ook geen sprake van een 'nieuwe gemeente'; immers alleen de naam van de reeds bestaande gemeente is toen gewijzigd.

- De gemeente Nieuwer-Amstel is in 1812 vergroot met de gemeente Rietwijkeroord (die ook wel Rietwijk of Rijck werd genoemd). Per 1-5-1817 is deze weer afgesplitst tot een zelfstandige gemeente (die in 1840 slechts 10 huizen met 84 inwoners omvatte), en per 31-5-1854 wederom aan de gemeente Nieuwer-Amstel toegevoegd.

- De gemeente Amstelveen omvat naast de gelijknamige stad verder nog het voormalige dorp (thans wijk) Bovenkerk, het dorp Nes aan de Amstel, een deel van het dorp Ouderkerk aan de Amstel, en buurtschap De Zwarte Kat. Tot eind 19e eeuw was er ook nog sprake van een buurtschap Amsteldijk onder de toenmalige gemeente Nieuwer-Amstel, een gebied omvattend aan en rond die dijk, van de Ceintuurbaan in het N tot de Kalfjeslaan in het Z. Volgens de Volkstelling van 1879 omvatte de buurtschap in dat jaar ca. 120 huizen met ca. 900 inwoners. In de buurtschap waren o.a. een postkantoor (waarvoor zie de 3e afbeelding op deze pagina), een kantongerecht en het raadhuis van de gemeente Nieuwer-Amstel (waarvoor zie het hoofdstuk Bezienswaardigheden) gevestigd.

- Wapen van de gemeente Amstelveen.

- Foto's van de plaatsnaamborden in de gemeente Amstelveen.

Terug naar boven

Naam

Oudere vermeldingen
1308 Amestelrevene, 1395 Aemstelreveen, 1573 Aemsterveen. De oude gemeentenaam werd soms ook wel gespeld als Nieuwer Amstel en Nieuweramstel.

Naamsverklaring
Letterlijk: 'veen bij of van de bewoners van de Amstel'. De andere benaming Nyeraemstel (met latere spelingswijzigingen) komt al vroeg voor en is lang in gebruik gebleven. Op de gemeente-atlas van Kuyper (zie onderaan deze pagina) heet het in 1866 nog 'Amstelveen of Nieuwer-Amstel'. (1)

Naamgeving gemeente
Vanouds bestond de gemeente Nieuwer-Amstel uit een handvol min of meer gelijkwaardige 'kleine kernen'. Door de onstuimige groei van het dorp Amstelveen in de 20e eeuw, vooral na de Tweede Wereldoorlog, is dat uiteindelijk de dominante hoofdplaats geworden. Wat reden was om de gemeente per 1-1-1964 te hernoemen in Amstelveen.

Terug naar boven

Ligging

Amstelveen ligt direct Z van Amsterdam en wordt doorsneden door de A9.

Terug naar boven

Statistische gegevens

- In 1840 heeft de gemeente Nieuwer-Amstel 1.109 huizen met 5.400 inwoners, verdeeld in dorp Amstelveen 81/468 en de buurtschappen Over-Ouderkerk (= het Amstelveense deel van Ouderkerk aan de Amstel), Nesser-Zwaluwe (= het huidige dorp Nes aan de Amstel), De Hand naar Leijden (= het latere dorp en de huidige wijk Bovenkerk) en De Overtoom (later door grenscorrectie overgegaan naar de gemeente Amsterdam) (geen van alle gespecificeerd naar aantallen huizen en inwoners).

- Per 1-5-1896 heeft de gemeente Nieuwer-Amstel een flink deel van haar grondgebied en inwoners moeten afstaan aan de gemeente Amsterdam. Het ging om 28.481 inwoners.

- In 1921, toen de gemeente Amsterdam een aantal omliggende gemeenten heeft geannexeerd, heeft de gemeente Nieuwer-Amstel middels een grenscorrectie weer een deel van haar grondgebied moeten afstaan. Deze keer ging het om 1.390 inwoners. Het betrof o.a. het grondgebied van het huidige Buitenveldert. Door deze grenscorrectie kwam de gemeentegrens langs de Kalfjeslaan te liggen.

- Tegenwoordig heeft de gemeente Amstelveen ca. 40.000 huizen met ca. 90.000 inwoners, die vrijwel allemaal in de gelijknamige stad wonen. Een klein deel van de inwoners van deze gemeente woont in het dorp Nes aan de Amstel en in het Amstelveense deel van het dorp Ouderkerk aan de Amstel (samen ca. 2.000 inwoners).

- Op de website Amstelveen.incijfers.nl vind je allerlei cijfers over deze gemeente. Bijvoorbeeld over veiligheid, bevolkingsopbouw, inkomensverdeling etc. Deze site is er voor inwoners, ondernemers, scholieren, raadsleden, ambtenaren, kortom voor iedereen die geïnteresseerd is in deze gemeente. Door op een thema te klikken kom je bij de beschikbare cijfers. Daarnaast publiceert de gemeente jaarlijks het boekje 'Kerncijfers/Facts and figures'.

Terug naar boven

Geschiedenis

"Over de oudste menselijke bewoning in de omgeving van Amstelveen zijn we slecht geïnformeerd. Er werd immers niets schriftelijk vastgelegd. Wel zijn er bij archeologisch onderzoek enkele terpjes gevonden die wijzen op bewoning in een periode waarin nog niets werd gedaan aan de beheersing van de waterstanden. De eerste bewoning van deze streek valt rond het jaar 1000 te plaatsen. De pioniers troffen een moerassig gebied aan met grillige waterlopen en soms extreem hoge waterstanden. Het ontginnen van het gebied vond plaats door middel van het verwijderen van struiken en bomen, het graven van sloten en greppels op regelmatige afstanden en het egaliseren van het terrein. Begonnen werd aan de oever van een waterloop, zoals de Amstel. Steeds werd er aan de achterzijde een stukje land aan het bezit toegevoegd. De ontginning van deze streek was dan ook een proces dat eeuwen duurde. De gegraven sloten voerden het overtollige water af op de nabije waterloop.

Met het in cultuur brengen van het landschap was het treffen van waterstaatkundige voorzieningen ook een noodzaak. Geleidelijk legde men kaden langs de rivieroevers die in de loop van de tijd uitgroeiden tot dijken. Die kaden en dijken kregen ook een verkeersfunctie. In 1525 kwam het Hoogheemraadschap van Amstelland tot stand. Dit waterschap had vooral tot taak een ring van dijken, dammen en sluizen rondom een flink gebied te controleren, teneinde te voorkomen dat er nog langer ‘vreemd’ water Amstelland binnenstroomde. In de loop der tijd was dit echter niet voldoende. De voortgaande krimp van de venige weidegrond bemoeilijkte in toenemende mate de lozing op de boezemwateren, zoals de Amstel. In de loop van de 16e en 17e eeuw werd het gebruik van watermolens daarom steeds algemener. In de 17e eeuw werden waterschappen in het leven geroepen, bestaande uit een of meerdere polders, belast met de zorg voor de waterhuishouding in het waterschapsgbied. De Bovenkerkerpolder veranderde in de loop van de 17e en de eerste helft van de 18e eeuw door vervening in een waterplas en de Legmeer, waarvan de Poel een uitloper is, werd ook steeds groter.

Rondom het jaar 1300 is er voor het eerst sprake van Nieuwer-Amstel (tot 1964 heette Amstelveen Nieuwer-Amstel) en daaruit kunnen we afleiden dat er voldoende mensen woonden om er een afzonderlijk rechtsgebied van te maken met een eigen overheidsgezag. En waar mensen een woonplek hadden gevonden werd ook een kerkje gesticht. Waar de eerste kapel - een filiaal van de Urbanuskerk te Ouderkerk aan de Amstel - werd gebouwd is niet helemaal zeker, maar vast staat wel dat de plek waar wij nu de Dorpskerk vinden heel oude papieren heeft. Telkens is er aan gebouwd en gesloopt en is de kerk vergroot en verfraaid, met als eindresultaat het huidige godshuis.

In het begin was iedereen jager of visser van beroep. Later kwamen daar beroepen bij als turfsteker, veehouder en overige agrarische beroepen. In het noorden van de gemeente waren meer stedelijk georiënteerde arbeiders gevestigd.
Langs de doorgaande weg tussen Amsterdam en Leiden, op de plaats waar de kerk stond, kwamen een paar cafeetjes waar kleumende reizigers zich konden warmen en paarden werden gevoederd en gedrenkt. Voor een (hoef)smid en een tuig-/zadelmakerij was ook al gauw emplooi en geleidelijk ontstond er rondom de tegenwoordige dorpskern ook een boerenstand. Daarna ging het bijna als vanzelf, maar wel heel geleidelijk. Een bakker en een slachter openden hun deuren en zo verschenen er meer ondernemende lieden die hier hun brood wilden verdienen. Velen hadden overigens een dubbel beroep; een cafeetje kon overdag door de vrouw beheerd worden en een boer was vaak ook jager of visser.

De grootscheepse turfwinning in Nieuwer-Amstel bracht geen welvaart - zelfs niet tijdelijk - want de exploitanten woonden meestal elders. Na 1770 zijn verschillende waterplassen drooggelegd en dat gaf het Oude Dorp enkele impulsen. Er werden boerderijen en molens gebouwd en er vestigden zich mensen die zich voor verschillende behoeften op Amstelveen oriënteerden. Dat had een veelzijdiger middenstand tot gevolg: de korenmolenaar, de kuiper, de wagenmaker, de chirurgijn, de grutter en anderen kwamen er bij. Men kon ze allemaal vinden in het 18e- en 19e-eeuwse Amstelveen. Vanaf omstreeks 1600 stond de rechtkamer, later het rechthuis, tegenover de kerk. Daar woonde de schout. Op het dorpsplein stond lange tijd een galg als dreigend teken voor iedereen die verkeerd wilde. Naast de kerk stond het schooltje en zo kunnen we langzamerhand van een bescheiden dorpskern spreken.

Over Amstelveen in de 20e eeuw valt veel, heel veel, te schrijven want daarover is het nodige bekend. Kortheidshalve wordt volstaan met een paar steekwoorden: de spoorlijn, autobusdiensten, Schiphol, het Wandelpark (nu Broersepark), de komst van de forenzen, de provinciale weg (nu de A9), het gemeentehuis aan de Poel, het Amsterdamse Bos. De gemeente heeft na 1930 een snelle ontwikkeling ondergaan, mede als gevolg van de nabijheid van Schiphol en Amsterdam." (bron: de hierna beschreven VHA)

Als je je nader wilt verdiepen in de geschiedenis van deze gemeente, kun je terecht bij de volgende instantie en sites:

- "De doelstellingen van Vereniging Historisch Amstelveen (VHA) zijn: de belangstelling voor de lokale geschiedenis van deze gemeente te stimuleren; de plaatselijke geschiedenis te bestuderen en vast te leggen; de resultaten van studie en onderzoek voor een groter publiek toegankelijk te maken; de bronnen voor de lokale geschiedenis te inventariseren en eventueel door aankoop of anderszins te verwerven; het in eigendom en/of bruikleen verwerven van artefacten die de lokale geschiedenis betreffen of raken; een trefpunt te zijn van belangstellenden in de lokale geschiedenis, teneinde elkaar tot wederzijdse steun te zijn en informatie uit te wisselen; het historisch aanzien van de gemeente te bewaren met name door monumentenzorg; en een standpunt te formuleren en uit te dragen inzake toekomstig archeologisch onderzoek.

Er zijn momenteel twee werkgroepen, te weten Archeologie en een Educatiewerkgroep. De werkgroep Archeologie werkt nauw samen met de Archeologische Werkgemeenschap voor Nederland (AWN), afdeling Amsterdam en omstreken. Vondstmateriaal dat is opgegraven tijdens enkele opgravingen op het (voormalig) grondgebied van Nieuwer-Amstel is opgeslagen in het verenigingscentrum van VHA, waar leden van de werkgroep Archeologie zich bezighouden met de verwerking van de vondsten.

Om de belangstelling voor de geschiedenis van Amstelveen te stimuleren, streven wij ernaar om cursussen en lezingen te geven aan belangstellenden. Voorbeelden hiervan zijn: een cursus over de lokale historie en natuur samen met het IVN; een cursus Oud Schrift; lezingen op verzoek over de lokale geschiedenis of een specifiek onderwerp hieruit. De vereniging streeft ernaar de lokale geschiedenis ook onder de aandacht te brengen van de jeugd. Het doel hiervan is de jeugd meer belangstelling voor de eigen omgeving bij te brengen en het aantal jeugdleden te doen toenemen. Een van de wegen hiertoe leidt via het onderwijs. In 2016 is het bestuur begonnen met het ontwikkelen van een les over de lokale geschiedenis. Dit mondde uit in de les ‘Uurtje historisch Amstelveen’, bestemd voor de bovenbouw van de basisschool. Dit wordt door leerkrachten en leerlingen enthousiast ontvangen.

De vereniging heeft drie publicatieorganen: de Amstelveense Historische Reeks, de Historische Cahiers en het verenigingsblad Amstel Mare. Door het houden van tentoonstellingen wordt gepoogd het verleden voor een grote groep geïnteresseerden in beeld te brengen en op die manier de belangstelling voor de geschiedenis van Amstelveen te stimuleren. Verder organiseert de VHA jaarlijks enkele lezingen en excursies over historische en Amstelveense onderwerpen, om op die manier een trefpunt te zijn van belangstellenden. De vereniging heeft de beschikking over een verenigingscentrum (adres: Orion 19a): een representatieve ruimte voor activiteiten, zoals het houden van lezingen, het geven van lessen en het houden van tentoonstellingen."

- Cultuurhistorie, historische geografie, archeologie en monumenten in de gemeente Amstelveen.

- Geschiedenis van de gemeente Amstelveen (t/m 1963 Nieuwer-Amstel) tot 1939, met archiefinventaris.

- Geschiedenis van de gemeente Amstelveen (t/m 1963 Nieuwer-Amstel) in de 20e eeuw, met archiefinventaris.

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- Het Amsteleiland ligt O van de wijk Groenelaan, in de rivier de Amstel. Het eiland is alleen toegankelijk vanuit de Z van Ouderkerk aan de Amstel gelegen polder de Rondehoep, maar valt toch onder de gemeente Amstelveen. Het Amsteleiland had een bedrijfsbestemming. Er was een scheepswerf gevestigd, die de laatste jaren niet meer actief was. De afgelopen jaren hebben verschillende projectontwikkelaars "hun tanden al op het project stukgebeten", omdat met name de hoge kosten voor sanering van de bodemvervuiling een bottle neck vormden, en het aan een ander doorverkocht. In 2017 is het Amsteleiland verkocht aan vastgoedfirma Nobillon, die het geheel wil ombouwen tot een luxe buitenplaats in het hoogste segment, bestaande uit 13 zelfbouwkavels en 16 appartementen. De vrijstaande villa's krijgen ca. 500 m2 woonoppervlakte en de appartementen ca. 200 m2. "Overigens moet Bart Harts - directeur van Nobillon, red. - eerst nog wel de ernstig vervuilde bodem saneren en een grote groep krakers uit de verpauperde woningen verjagen", aldus het artikel onder de eerste link.

"De nieuwe villawijk zal geheel omsloten zijn door water. Dit heeft belangrijke voordelen qua comfort en beleving. En vanwege het omringende water kunnen hekken achterwege blijven, zonder ook maar één concessie te doen aan de veiligheid. Geen hekken betekent bovendien dat de bewoners volop kunnen genieten van het vrije uitzicht over het water en de landerijen. Het eiland is privaat eigendom - er zijn dus geen openbare wegen, en ook dit draagt bij aan de veiligheid. Veiligheid is sowieso een aspect waar Nobillon veel aandacht voor heeft. Zo komt er een eigen woning voor een nog te selecteren conciërge-echtpaar, dat 24/7 op het eiland verblijft. Zij zullen zich fulltime richten op de dagelijkse facilitaire werkzaamheden, van groenvoorziening tot glasbewassing. Kortom, het conciërge-echtpaar zal de bewoners volledig ontzorgen en maakt het wonen zo comfortabel mogelijk." (bron en voor nadere informatie: Nobillon)

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Amstelveen heeft als stad 43 rijksmonumenten.

- Amstelveen heeft ca. 145 gemeentelijke monumenten. - De gemeente vindt het belangrijk om panden en objecten die een belangrijk deel uitmaken van de lokale historie te behouden en te beschermen door ze de status van gemeentelijk monument te geven. Daarom worden er bij tijd en wijle panden en andere objecten aan deze lijst toegevoegd. Zo is in 2019 de oude school aan de Van Weerden Poelmanlaan een gemeentelijk monument geworden, en zijn in 2020 twee woonhuizen aan de Amsteldijk Zuid en de Amsterdamseweg, een bushokje aan de Dorpsstraat, een kiosk in het Amsterdamse Bos en het spoorwegtracé van de Museumtramlijn aangewezen als gemeentelijk monument. “We zijn bezig met het ontwikkelen van historische routes door de stad, waarmee we Amstelveners en toeristen willen wijzen op de lokale historie en het belang hiervan. De eerste route, door Randwijck, Elsrijk en Patrimonium, is in 2020 gelanceerd. Hiervoor is het belangrijk om belangrijke locaties te behouden en beschermen. Dit kan onder meer door ze aan te wijzen als gemeentelijk monument", aldus wethouder Herbert Raat.

Anno eind 2020 zijn de volgende potentiële gemeentelijke monumenten 'in procedure gebracht': - een vrijstaande woning op Amsterdamseweg 475, gebouwd in 1920 naar ontwerp van Albertus Kamp; - een woningbouwcomplex op Amsterdamseweg 396-408. Dit complex staat bekend als het 'eerste flatgebouw van Amstelveen' en is gebouwd in 1922 naar ontwerp van de Amstelveense architect Jacobus van der Bijl; - een woningbouwcomplex van vier geschakelde eengezinswoningen op Amsterdamseweg 492-498, gebouwd in 1921 door de gebroeders Esther; - 11 zogeheten ‘nonnenkappen’ in volkstuincomplex Langs de Akker. Dit zijn met glasvezel versterkte polyester tuinhuisjes of vakantiewoningen, gebouwd in 1973 door de firma Le Comte Holland. Deze firma was eigenlijk een scheepsbouwer. Het gebruiken van dit materiaal voor een paraboolvormige woning was voor die tijd revolutionair; - de Nederlands Gereformeerde Immanuëlkerk (De Ruyschlaan 147), in 1954 gebouwd naar ontwerp van architect Geert Kliphuis. De eigenaren van deze panden en objecten zijn geïnformeerd over het voornemen om ze een monumentale status te verlenen. Zij hebben zes weken de tijd om hierop te reageren. Daarna volgt een definitief besluit.

- De thans voormalige RK Sint-Annakerk, gelegen aan de Amsterdamseweg, tegen de A9, is samen met de pastorie gebouwd in 1927 naar een ontwerp van J.P.L. Hendriks en H.C.M. van Beers. Niet veel later volgde de aanbesteding van de naastgelegen school, eveneens naar een ontwerp van Hendriks en Van Beers. Het was de eerste RK parochie van Amstelveen. De Tijd recenseerde de kerk in 1928 als volgt. Een gebouw met frisse en scherpe contouren binnen een vlak landschap. Ze bood plaats aan 700 gelovigen in kerk van 18 bij 35 meter met daarbinnen een geheel open ruimte (geen kolommen toegepast). Van de inrichting vermeldde de krant de drie marmeren sobere altaren en het breed gehouden presbyterium. Tevens opvallend was de esthetisch toegepaste elektrische verlichting. Het geheel is gebouwd van rood baksteen, met slechts hier en daar een venster. Joep Nicolas zou nog hebben bijgedragen aan het ontwerp van het glas-in-lood. De kerk wordt aan de noordzijde geflankeerd door de toren, die weer wordt belend door de pastorie. De Tijd vond het een sieraad voor Amstelveen. Destijds lag de kerk aan het spoor.

In 2010 benoemde de gemeente de kerk tot gemeentelijk monument. De Annaparochie ging op in de Titus Brandsmaparochie. De laatste mis was op 8 mei 2011. Rijkswaterstaat had ondertussen plannen om de A9 te verbreden en kocht het gebouw in 2013 aan, met de intentie om alleen de pastorie te slopen, omdat die in de weg stond voor de wegverbreding. Het slopen van alleen de pastorie was een uitdaging. Kerk, toren en pastorie stonden namelijk op een gezamenlijk fundament. In 2017 is de kerk aangepast aan de nieuwe bestemming; het gebouw is herbestemd tot brouwerij met proeflokaal, vergaderruimten en een evenementenpodium.

- De Pauluskerk (Wolfert van Borsselenweg 116) is een architectonisch interessante kerk, in 1937 gebouwd als Gereformeerde kerk. In 2004 vormde deze kerkgemeente een federatie met de hervormde wijkgemeente van de Kruiskerk aan de Van de Veerelaan. Sindsdien is de Pauluskerk in gebruik bij de hervormde wijkgemeente van bijzondere aard Eben-Haëzer (Geref. Bond in de PKN). Sinds 2009 is deze kerk een gemeentelijk monument. Het orgel is in 1938 gebouwd door de firma G. van Leeuwen & Zoon (Leiderdorp). Ds. G.D. Kamphuis beschrijft in dit - via de link ook online te lezen - boekje de geschiedenis van de Pauluskerk en de Eben-Haëzergemeente. - Nieuws van de Pauluskerk op Facebook.

- Voormalige korenmolen De Dikkert (Amsterdamseweg 104) is in 1896 gebouwd naast een al bestaande stoommalerij. Voor de bouw is gebruikgemaakt van de afgebroken houtzaagmolen De Dikkert uit Zaandam, waar deze molen al voor 1629 was gebouwd. De molen blijft tot 1929 in bedrijf en raakt daarna in verval. Met steun van de gemeente wordt de molen in 1939/1940 gerestaureerd. Na de Tweede Wereldoorlog is het echter gedaan met het malen op de molen en na wederom een periode van verval worden in 1957 staart en gevlucht verwijderd. In 1966 is de molen van binnen omgebouwd tot restaurant, waarbij het gangwerk van de molen verloren is gegaan. Wel is de molen uitwendig weer gerestaureerd. In 1984 is de molen echter weer onttakeld. In 1991 volgt weer een restauratie. In 2004 is de molen draaivaardig gerestaureerd, waarna hij eenmalig heeft gedraaid. Vandaag de dag is er nog altijd een restaurant in gevestigd: De Jonge Dikkert.

- Begraafplaats Zorgvlied ligt niet in het dorp Zorgvlied maar in de stad Amstelveen. Met o.a. het mausoleum van Oscar Carré.

- Tot de annexatie van een groot deel van haar grondgebied door Amsterdam in 1896 strekte de gemeente Nieuwer-Amstel (sinds 1964 Amstelveen geheten) zich uit tot de Ceintuurbaan en de Van Baerlestraat in wat nu Amsterdam-Zuid is. In de raadszitting van 29 oktober 1886 werd besloten een nieuw raadhuis te bouwen, aan de uiterste buitengrens van haar grondgebied, dit om het verzet tegen door de gemeente Amsterdam gewenste gebiedsuitbreiding te benadrukken. Wat dus niet heeft mogen baten... Het raadhuis uit 1892 (Amsteldijk 67) is gebouwd in neorenaissance-stijl, met een hoge stoep en trapgevel, en huisvestte van 1914 tot 2007 het Amsterdamse Gemeentearchief.

- In 1948 veroorzaakt Cobra in Nederland een revolutie; een doorbraak in de moderne kunst die tot op de dag van vandaag in de kunst doorwerkt. Het Cobra Museum voor Moderne Kunst in Amstelveen bestaat sinds 1995. Het museum maakt het erfgoed van de Cobra-beweging zichtbaar en houdt het gedachtegoed van de kunstenaars van de beweging levend. Dat gedachtegoed is veel breder dan de kunstwerken en de poëzie die het voortbracht. De Cobra-kunstenaars bezaten een werkattitude die ook nu relevant is. Ze zochten naar de verbinding tussen het volk en de kunst. Door de muren tussen de verschillende kunstdisciplines af te breken, werkten ze multidisciplinair. Ze spraken zich uit over de vorming van de maatschappij. Ze werkten als groep samen, inspireerden elkaar en genereerden samen meer impact.

Het museum is de plek waar - geheel in de geest van Cobra - experiment en expressie in de kunst worden benadrukt. Het museum bezit een grote Cobra-verzameling met kunstwerken en documentair materiaal die continu wordt uitgebreid en waarmee diverse presentaties worden gemaakt. Het museum is een internationaal expertisecentrum op het gebied van het erfgoed van Cobra. Het onderzoekt, en adviseert internationale collega-musea. In de expositiezalen toont het Cobra Museum haar collectie in wisselende samenstellingen. Daarnaast zijn er grote wisseltentoonstellingen: bijvoorbeeld van individuele Cobra-leden, van tijdgenoten, van aanverwante stromingen en van hedendaagse kunstenaars die werken in de traditie van Cobra. In het Cobra Museum voor Moderne Kunst gaan de kunst van Cobra, moderne én hedendaagse kunst hand in hand. De tentoonstellingen worden aangevuld met culturele en educatieve activiteiten waarmee het zicht op de kunsthistorische en maatschappelijke betekenis van de kunstbeweging wordt verbreed.

- Museum Jan van der Togt (Dopsstraat 50*) is gehuisvest in een modern pand, ontworpen door architectenbureau Hoogeveen, en gelegen in het hart van het oude dorp Amstelveen, nabij het gemeentehuis. Het heeft een intieme uitstraling en lijkt bescheiden qua grootte, maar heeft toch een oppervlakte van zo’n 1500 vierkante meter. De ingang van het museum bevindt zich aan het oude dorpsplein. Museum Jan van der Togt is een ondernemend museum en stelt zich ten doel om de collectie van wijlen de heer Jan van der Togt (1905-1995, oprichter en directeur van de Tomado-fabriek), bestaande uit glaskunst en hedendaagse beeldende kunst, te onderhouden en uit te breiden. Het museum wil deze verzameling op alle mogelijke manieren beschikbaar stellen voor onderzoek en actief presenteren aan een breed publiek. Voorts biedt het museum doorlopend allerlei kunstenaars de gelegenheid hun kunstwerken te exposeren en is het actief met het organiseren van educatieve projecten gericht op de jeugd. Het museum streeft ernaar zijn collectie sculpturale glaskunst uit te breiden en te verdiepen.
* Bijzonder aan Amstelveen is, omdat het vroeger een dorp was en tegenwoordig een stad is, dat er zowel een Dorpsstraat is als een Stadsplein.

- Gevelstenen in Amstelveen.

Terug naar boven

Jaarlijkse evenementen

- Op een zondag in februari is er in Amstelveen 'Gluren bij de Buren', hét woonkamerfestival, waarbij woonkamers in verschillende steden worden omgetoverd tot een tijdelijk podium met een wel zeer intiem karakter. Iedereen kan genieten van diverse optredens van lokale talenten, van singer-songwriters met een gouden keel tot theatermakers die je verrassen en koren die je omverblazen! Elke artiest speelt drie keer een optreden van 30 minuten. Door de speciale looproutes kun je hierdoor als bezoeker maximaal 7 optredens bijwonen. Gluren bij de Buren maakt de wijken gezelliger en geeft lokale acts een podium. Alle voorstellingen zijn gratis te bezoeken (een vrijwillige bijdrage is welkom, en draagt bij aan het budget om de volgende editie mogelijk te maken). Beleef het karakter van jouw stad, de gastvrijheid van de bewoners en ontmoet talentvolle lokale muzikanten als bezoeker van 'Gluren bij de Buren'. Wil je Gluren bij de Buren ook in jóuw stad organiseren? Wil je jouw huiskamer beschikbaar stellen voor een optreden? Of wil je zelf spelen in een van de huiskamers? Neem dan contact op met de organisatie.

Terug naar boven

Landschap, natuur en recreatie

- In Poppodium P60 zijn wekelijks meerdere concerten en andere evenementen van uiteenlopende aard. "Naast de ingang van Poppodium P60 zit het gezellige P60 Café. Wij van P60 geloven dat een gezellige avond niet duur hoeft te zijn, daarom zijn onze biertjes goedkoop en de caféprogramma’s altijd gratis. In de warme maanden hebben wij tevens een fijn terras buiten staan waar je heerlijk kunt zitten. Het P60 Café heeft vaak een speciaal caféprogramma, bijvoorbeeld onze maandelijkse P60 Comedy Night en Pubquiz. Ook zijn er regelmatig jamsessies, spelletjesavonden en is er elke zes weken nieuwe kunst aan onze muren te bewonderen. Elk van deze evenementen wordt georganiseerd door creatievelingen uit Amstelveen en omstreken. Heb jij ook een idee voor het P60 Café? Laat het ons weten!"

- Het Amsterdamse Bos is aangelegd in de jaren dertig en ligt, in tegenstelling tot wat de naam suggereert, op grondgebied van de gemeente Amstelveen. De grens loopt N langs de Bosbaan.

- "Ga de stad uit, het bos in! Het Amsterdamse Bostheater in het Amsterdamse Bos in Amstelveen is het stralend middelpunt van de zomer waar cultuur, natuur en gezelligheid samenkomen. Elke zomer presenteert het openluchttheater theater, concerten, filmavonden, ht Boslab Theaterfestival en jeugdtheatervoorstellingen. Het Amsterdamse Bostheater bestaat ruim 35 jaar. Het podium en de tribune werden al gebouwd tijdens de aanleg van het park (vanaf 1934). In de beginjaren werden hier ook voorstellingen opgevoerd die met name ‘volksverheffing’ als doel hadden. In de jaren '60 en '70 van de vorige eeuw stopte dit en raakte het openluchttheater in de vergetelheid. Totdat een groep net afgestudeerde toneelspelers “met karrevrachten ambities en overmoed” voor het eerst weer in het theater van het Amsterdamse Bos neerstreek. Sindsdien wordt er elke zomer een nieuwe voorstelling gemaakt die in juli en augustus exclusief in het Bostheater te zien is. Voorheen besloeg de programmering van het Bostheater slechts één voorstelling in de zomermaanden, maar inmiddels staat het Bostheater garant voor een uiteenlopend cultureel aanbod in de zomer met theater, muziek en meer. Voor jong en oud! Het Bostheater is tegenwoordig coproducent van de zomervoorstelling en werkt samen met grote gezelschappen zoals Toneelgroep Oostpool, Noord Nederlands Toneel en Orkater.

Het Bostheater in het Amsterdamse Bos in Amstelveen is anders dan andere theaters. Je treft bij ons geen rode pluche stoeltjes of een klassieke foyer. Ook hebben we geen orkestbak. Toch wordt de sfeer van het Bostheater door bezoekers altijd heel bijzonder gevonden. Het Bostheater is inmiddels wel toe aan wat vernieuwing en daarom heeft de gemeente Amsterdam besloten om het theater te renoveren. Het gerenoveerde openluchttheater zal in 2022 worden opgeleverd. Het is een eerste stap naar de invulling van het plan van de gemeente Amsterdam om het Bostheater en het omliggende gebied te herontwikkelen tot een ‘Cultuureiland’, met een openluchttheater, beeldende kunst in de openbare ruimte en een paviljoen. Uiteraard zorgen we ervoor dat iedereen in de zomermaanden gewoon naar het Bostheater kan komen en kan blijven genieten van theater, concerten en picknicken op de tribune."

- "In Elsrijk boffen wij met een pareltje in onze wijk waar menig stad jaloers op is. Een heus openluchttheater, ontworpen door Broerse. Dit theater dateert uit de jaren na WOII en heeft gefloreerd tot in de jaren zeventig, toen er een cultureel centrum in het stadshart van Amstelveen werd geopend. Daarna is het openluchttheater in Park De Ruyschlaan in onbruik geraakt. Maar het is er nog wel. Als je er nu een kijkje neemt, zul je zien dat het podium, de coulissen, de toegangspoorten en de zaal zijn gerenoveerd en weer gebruikt kunnen worden." In 2015 is Openluchttheater Elsrijk feestelijk in gebruik genomen.

Openluchttheater Elsrijk beoogt een plek te worden waar Elsrijkers laagdrempelige culturele en maatschappelijke manifestaties kunnen bijwonen of organiseren. En dus een plek waar wijkbewoners, jong en ouder, elkaar kunnen ontmoeten en leren kennen, verhalen kunnen vertellen, muziek kunnen laten horen, toneel kunnen spelen. Zo kan het theater een belangrijke rol spelen in de binding van de verschillende bewoners aan de wijk en met elkaar. Bij de activiteiten denken ze bijv. aan activiteiten mogelijk maken voor de kinderen en tieners in de buurt, bijeenkomsten van Stadsdorp Elsrijk, platform voor activiteiten van scholen, theater voor optredens van leerlingen van de lokale muziekschool, zangkoren uit Elsrijk en elders uit Amstelveen, openluchtbioscoop, en bedrijfsontmoetingen en -presentaties.

- Z van Amstelveen liggen de Bovenkerkerpolder en de Noorderlegmeerpolder, een landbouwgebied met ca. 15 boerenbedrijven. In 2014 is hier recreatiegebied Amstelgroen gerealiseerd. Ruim 175 hectare om te wandelen, fietsen, vissen, varen of picknicken. De Bovenkerkerpolder blijft voor het grootste gedeelte landbouwgebied, nu met fiets- en wandelpaden die de akkers doorsnijden. En meertjes om in te vissen of te varen, die tegelijkertijd ook het regenwater opvangen, zodat de bewoners van de polder geen natte voeten krijgen.

- Het J.P. Thijssepark en park De Braak in Amstelveen hebben in 2011 de status van rijksmonument gekregen. Nooit eerder zijn zogenaamde heemparken, parken met inheemse planten en kruiden, aangewezen als rijksmonument. Beide parken zijn ontworpen door tuin- en landschapsarchitect C.P. Broerse en dateren uit de eerste helft van de 20e eeuw. Een van de parken die Broerse aanlegde was De Braak (1939). Daarbij koos hij niet voor de gebruikelijke, vaak exotische siergewassen, die op de natte veengrond slecht gedijen, maar bewerkte hij het terrein rond de oude veenplas zodat een compositie met inheemse bomen, heesters en kruiden ontstond. De bezoeker vindt er bijvoorbeeld moerasvarens, longkruid en de voorjaarszonnebloem. Ten oosten van het Amsterdamse Bos veranderde hij een drassig weiland in een intiem wandelpark met heembeplanting, paden en reliëf, het J.P. Thijssepark (1940). Hier bestaat de heembeplanting onder andere uit eenbes, lavendelheide en het wildemanskruid.

Terug naar boven

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Amstelveen, met laagsteprijsgarantie!

Terug naar boven

Beeld

- "In Amstelveen besteden we veel aandacht aan onze historie. Te veel historie is al gesloopt of in de prullenbak beland. In het fotoarchief van de gemeente ligt een schat aan historische, monumentale informatie. Bijzondere gebeurtenissen voor de gemeente, portretten van oud-burgemeesters en -Wethouders, straten van decennia geleden en foto’s uit de Tweede Wereldoorlog. Om deze foto’s toegankelijk te maken voor inwoners en andere belangtellenden, zijn deze gedigitaliseerd en in een Beeldbank geplaatst. De foto’s kunnen worden gebruikt voor bijvoorbeeld schoolwerkstukken.

Stefan Tóth van Stichting Amstelveenweb heeft zorggedragen voor het digitaliseren van de fotokaarten en dankzij Vereniging Historisch Amstelveen zijn alle fotokaarten voorzien van een beschrijving. Vrijwilligers van Vele Handen hebben de beschrijvingen ingevoerd in de beeldbank, zodat de foto's terug te vinden zijn op bijvoorbeeld documenttype, periode of naam van de geportretteerde. Dick Huijer, werkzaam voor de gemeente, digitaliseert de foto´s en voegt deze toe aan de Beeldbank en is tevens de beheerder van de Beeldbank. Wij danken alle partijen hartelijk voor hun hulp en betrokkenheid bij het project. Dankzij hun inzet zijn de voorheen onbekende foto´s uit de kelder nu voor iedereen beschikbaar. Heeft u ook historische foto’s die in onze Beeldbank mogen worden opgenomen? Foto’s dienen dan te worden geschonken aan de gemeente. Meer informatie hierover is te vinden op de FAQ pagina. Wethouder Herbert Raat."

Terug naar boven

Literatuur

- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Amstelveen (online te bestellen).

Terug naar boven

Links

- Gemeente: - Officiële site van de gemeente Amstelveen. - Nieuws van de gemeente op Facebook. - Nieuws van de gemeente op Twitter.

- Media / Nieuws: - "RTV Amstelveen (RTVA) is het lokale televisie-, radio- en internetstation van en voor Amstelveners. De omroep bestaat in verschillende gedaantes al lang: sinds 2006 onder de huidige naam. Wij zijn een onafhankelijke en betrouwbare bron van informatie voor alle 90.000 inwoners in onze stad. Ongeacht leeftijd, afkomst of nationaliteit. Via onze journaals, radioprogramma‘s, website en social media informeren wij de bewoners over wat er zich in hun directe omgeving afspeelt. Dat doen we met veel plezier en enthousiasme; ook al omdat uit onderzoek van de OLON (koepelorganisatie Nederlandse lokale omroepen) is gebleken dat burgers naast internationaal en nationaal nieuws, vooral kennis willen nemen van wat er bij hen ‘om de hoek gebeurt’. Dichtbij dus, lokaal en niet alleen ‘de ver van mijn bed-show’. Wij staan inmiddels bekend als een goedbekeken en neutraal mediastation."

- Nieuwssite AmstelveenBlog.nl.

- Welzijn: - "Bij Amstelveen voor elkaar geloven we dat iedereen het verschil kan maken. Zou je tijdelijk of regelmatig een handje extra kunnen gebruiken? Is je organisatie hard op zoek naar vrijwilligers of naar passende hulp voor je cliënt(en)? Plaats een hulpvraag en vind iemand die kan helpen! Wil je ook graag eens iets doen voor een ander? Maak snel een account aan, plaats een hulpaanbod of ga op zoek bij de hulpvragen naar iets wat bij je past! Samen sterker. Ons netwerk maakt onderdeel uit van het landelijke netwerk van NLvoorelkaar. Samen met alle andere marktplaatsen van NLvoorelkaar proberen we zoveel mogelijk mensen in Nederland happy te maken."

- "Stichting Waardhuizen-Middenhoven, in de volksmond ook wel WaMi genoemd, is een burgerinitiatief van vrijwilligers en een integratie van het voormalige Wijkplatform Waardhuizen-Middenhoven en Platform Vrijwilligers De Meent in Amstelveen. De doelstelling van de stichting is: het bevorderen en versterken van de sociale samenhang in de wijk; sturing geven aan wat er zich in de wijk Waardhuizen - Middenhoven en in het bijzonder in en rondom Ontmoetingscentrum De Meent plaatsvindt, ten behoeve van de sociale samenhang; streven naar het ontwikkelen van Ontmoetingscentrum De Meent als wijkcentrum tot een (zichzelf onderhoudende) sociale onderneming waar mensen ontspannen, ontmoeten, leren en werken; opkomen voor de belangen van de vrijwilligers van het ontmoetingscentrum en bewonersinitiatieven in de wijk en het steunen en stimuleren van deze groep wijkbewoners."

- Openbaar vervoer: - "De Amstelveenlijn, de voormalige sneltram 51, wordt vernieuwd. En dat is hard nodig. De lijn was, nagenoeg in zijn huidige vorm, in gebruik sinds 1990 en uitgegroeid tot een belangrijke schakel in het regionale openbaar vervoer. Maar de huidige sneltrams waren verouderd, vaak overvol, reden niet vaak genoeg en waren gevoelig voor storingen. Ook is de verkeersveiligheid rondom de lijn niet optimaal. De vernieuwing vindt plaats in opdracht van Vervoerregio Amsterdam. Metro en Tram van de gemeente Amsterdam begeleidt de uitvoering. Hoofdaannemer is VITAL, een samenwerkingsverband van de VolkerWessels-ondernemingen Van Hattum en Blankevoort, VolkerRail en KWS. Het budget waarvoor de vernieuwing gerealiseerd moet worden is 300 miljoen euro. Daarvan betalen de Vervoerregio Amsterdam en de gemeenten Amstelveen en Amsterdam 225 miljoen euro. Van die 225 miljoen betaalt de Vervoerregio 95% en de gemeenten 5%. De resterende 75 miljoen euro wordt betaald door het ministerie van Infrastructuur en Milieu.

Wat houdt de vernieuwing in? - De voormalige sneltram 51 tussen Westwijk en station Amsterdam Zuid wordt omgebouwd naar een veilige, snelle en betrouwbare tramverbinding met als eind-/beginhalte Amsterdam Zuid. Op Zuid kun je straks overstappen op het overige openbaar vervoer. - Rails, wissels, bovenleidingen en technische systemen worden vernieuwd of krijgen groot onderhoud. - Drie kruispunten - op de Beneluxbaan bij Kronenburg, Zonnestein en de Sportlaan - worden ongelijkvloers gemaakt en krijgen een verdiepte ligging. - Vier haltes komen te vervallen en worden verwijderd: Amstelveen Centrum, Marne, Gondel en Spinnerij. De haltes De Boelelaan/VU en A.J. Ernststraat worden samengevoegd tot één nieuwe halte op een nieuwe locatie, met als naam A.J. Ernststraat. - Alle overige haltes worden vernieuwd en geschikt gemaakt voor de nieuwe lagevloertrams, die GVB heeft besteld. - Tramlijn 5 profiteert op hetzelfde traject (tussen Zuid en Stadshart) van de vernieuwing van de Amstelveenlijn, inclusief de nieuwe tramhaltes. - Er komt een opstelterrein in de Legmeerpolder. De ambities op een rij: - Grotere betrouwbaarheid: een tram die snel en met weinig oponthoud rijdt. - Veilige en comfortabele haltes. - Verbetering van de verkeersveiligheid en doorstroming. - Betere bereikbaarheid van de regio. - Moderne en comfortabele trams. - Snelle en overzichtelijke overstap op station Amsterdam Zuid." Aldus was anno eind 2019 te lezen op de site van de Amstelveenlijn. In december 2020 is de vernieuwde Amstelveenlijn in gebruik genomen. - Nog een videoreportage over de ombouw van de Amstelveenlijn. - Videoreportage van de vernieuwde Amstelveenlijn.

Reactie toevoegen