Scheendijk

Plaats
Buurtschap
Stichtse Vecht
Vechtstreek
Utrecht

scheendijk_plaatsnaambord.jpg

Scheendijk is een buurtschap van Breukelen, sinds 2011 gemeente Stichtse Vecht, en is in tegenstelling tot de meeste andere buurtschappen in ons land zodanig dichtbebouwd dat het een 'bebouwde kom' en dus blauwe plaatsnaamborden (i.p.v. witte) heeft.

Scheendijk is een buurtschap van Breukelen, sinds 2011 gemeente Stichtse Vecht, en is in tegenstelling tot de meeste andere buurtschappen in ons land zodanig dichtbebouwd dat het een 'bebouwde kom' en dus blauwe plaatsnaamborden (i.p.v. witte) heeft.

Scheendijk

Terug naar boven

Status

- Scheendijk is een buurtschap in de provincie Utrecht, in de regio Vechtstreek, gemeente Stichtse Vecht. T/m 1817 gemeente Breukelen. In 1818 over naar gemeente Breukelen-Sint Pieters, in 1949 over naar gemeente Breukelen, in 2011 over naar gemeente Stichtse Vecht.

- De buurtschap Scheendijk valt, ook voor de postadressen, onder het dorp Breukelen.

- Scheendijk heeft officiële blauwe plaatsnaamborden (komborden) en vormt dus een eigen bebouwde kom (los van de kern Breukelen).

Terug naar boven

Naam

Oudere vermeldingen
1899 Scheendijk.

Naamsverklaring
Mogelijk een dijk langs een scheen 'scheiding', dat als toponiem ook bij Naarden voorkomt (ook scheeing of scheewateringe) en daar een water aanduidt dat de grens vormde tussen percelen met verschillende dijkplicht. Een kade opgeworpen tussen twee waterschappen heette een landscheiding. De dijk waaraan de buurtschap ligt wordt in 1746 vermeld als De Scheyding(1).

Terug naar boven

Ligging

- De buurtschap Scheendijk ligt rond de lange rechte N-Z lopende gelijknamige weg, O van Breukelen. Het N van deze weg loopt min of meer dood, in die zin dat je daar alleen linksaf kunt over de Proostdijweg naar de weg Zandpad, die O langs de Vecht loopt. In het Z komt de weg uit op Fort Tienhoven en de Nieuweweg aldaar, die richting O naar Tienhoven loopt en richting W naar Breukelen. De Scheendijk loopt zowel N als Z vanaf het eind van de Laan van Gunterstein.

- O van de Scheendijk ligt het plassengebied Trekgaten, onderdeel van de Loosdrechtse Plassen. Langs de oostgrens van dit gebied loopt N-Z de grens met de provincie Noord-Holland, gemeente Wijdemeren, kern Loosdrecht. In het verlengde van de Laan van Gunterstein loopt de weg De Meent tot het eind van het gebied Trekgaten en daarmee tot de grens met de provincie Noord-Holland.

Terug naar boven

Statistische gegevens

De buurtschap Scheendijk omvat samen met de Kievitsbuurt en omliggend gebied ca. 130 huizen met ca. 320 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

- Geschiedenis buurtschap Scheendijk na 1940 in Tijdschrift Historische Kring Breukelen, 1995, nr. 1.

Terug naar boven

Landschap, natuur en recreatie

- Gezien de ligging van Scheendijk aan de Loosdrechtse Plassen, is in dit gebied sprake van veel recreatiewoningen en jachthavens.

- In het Z van buurtschap Scheendijk, Z van de O zijweg De Meent, liggen de Kievitsbuurten, een natuurgebied met trekgaten en legakkers, en evenals in het N van het gebied veel recreatiewoningen. De Kievitsbuurten zijn twee grote legakkergebieden in de zuidwesthoek van de Loosdrechtse Plassen. Men spreekt ook wel van het Weerslootgebied of de Kievitsbuurt. Kenmerkend is de afwisseling van water, trekgaten en legakkers met recreatiewoningen. De Kievitsbuurten worden gescheiden van de Vierde en Vijfde Plas door de Kalverstraat, een van de drukste vaarwegen in het gebied. Langs de noordzijde van de Kievitsbuurten loopt de Weersloot die de Derde Plas verbindt met de Vecht. In de zuidelijke Kievitsbuurt zijn de vaarmogelijkheden beperkt.

In het Loosdrechts Plassengebied bevindt zich nog een drietal grote complexen met legakkers. Dit zijn restanten uit de tijd dat in het gebied nog op grote schaal veen werd gewonnen. Op de legakkers werd het opgebaggerde veen uitgespreid zodat het kon indrogen tot turf. Door wind en golfslag zijn veel legakkers verdwenen en ontstonden uiteindelijk grote open plassen. De nog resterende legakkers worden van groot natuurlijk, landschappelijk, cultuurhistorisch en recreatief belang geacht. Het meest gave van de drie legakkercomplexen is de Zuidelijke Kievitsbuurt.

Plassenschap Loosdrecht e.o. heeft in de afgelopen decennia met name in dit gebied grote aantallen legakkers aangekocht en een aanzienlijk deel daarvan ook beschoeid. De achtergrond van dit schapsbeleid was dat de legakkers een voor het Loosdrechts plassengebied zeer karakteristiek landschapsbeeld vormen. Het behoud van deze gebieden werd - en wordt nog steeds - van groot belang geacht. Het beheer en onderhoud van de langgerekte en zeer kwetsbare eilandjes brengt echter zeer hoge kosten met zich mee. Voor het voortbestaan van de akkers zijn beschoeiingen absoluut noodzakelijk. Een aantal akkers van zowel het schap als van particulieren is, ten gevolge van tekortschietend onderhoud, door wind en golfslag inmiddels grotendeels verdwenen. Door het vervallen van de beschutting van deze akkers ontstaat een domino-effect, waardoor ook andere akkers dreigen weg te slaan. Een aantal van de verdwenen akkers dient weer te worden opgebouwd. Een aanzienlijk deel van de akkers zal ook de komende jaren opnieuw beschoeid moeten worden teneinde deze in stand te kunnen houden.

Het Plassenschap heeft in de afgelopen jaren in de drie legakkergebieden op verschillende manieren legakkers hersteld. In de Noordelijke Kievitsbuurt zijn in 1997 drie legakkers van het schap hersteld. In 1999 zijn langs de Muyeveldse Wetering een aantal eilanden van het schap en van particulieren beschoeid. Ook zijn in dat gebied trekgaten afgesloten met drijfbalken. In 1999 zijn vier schapsakkers in de Zuidelijke Kievitsbuurt opnieuw opgebouwd. Op deze manier is ervaring opgedaan met verschillende beschoeiingsmethoden die ontwikkeld zijn sinds het verbod op het gebruik van verduurzaamd hout.

Op basis van deze opgedane ervaringen constateert het Plassenschap dat een beschoeiing van hardhouten palen en schotten in combinatie met kunststof doek de meest eenvoudige en duurzame constructie is. Met deze constructie is in 2001/2002 een groot herstelprogramma in uitvoering genomen. In dit programma is het herstel van 29 legakkers opgenomen met een totale beschoeiinglengte van 7.732m. Hierbij waren 9 particuliere akkers met 1.684m beschoeiing.

Momenteel wordt het voortbestaan van de Kievitsbuurt in de huidige vorm op diverse manieren door de verschillende instanties bedreigd; er is geen geld voor het onderhouden van legakkers van het Plassenschap; er is een baggerprobleem in Loosdrecht; er zijn onderzoeken gaande om bagger te storten in de Zuidelijke Kievitsbuurt; en er wordt gekeken hoe de akkers mogelijk ‘commercieel’ gemaakt kunnen worden. Belangenvereniging Kievitsbuurten zal zich volledig verzetten tegen deze dreigende aantastingen van dit unieke gebied. (bron: Belangenvereniging Kievitsbuurten)

Terug naar boven

Links

- Belangenvereniging Kievitsbuurten is een vereniging van - momenteel meer dan 200 - eigenaren die in het bezit zijn van een perceel grond in de Noordelijke en/of Zuidelijke Kievitsbuurt in de buurtschap Scheendijk. De vereniging maakt zich sterk voor het in stand houden van de natuurwaarden, de (on-)redelijkheid van heffingen, belastingen e.d. en het analyseren, meedenken, adviseren en stroomlijnen van gemeentelijke en provinciale plannen. Vooral in relatie tot het Plassenschap Loosdrecht en de Gemeente Stichtse Vecht is het van belang om als spreekbuis op te kunnen treden. Middels de vereniging zijn de groneigenaren in staat om direct over beleidszaken aangaande de Plassen en de Kievitsbuurten in overleg te treden.

Reactie toevoegen