- Ockhuizen is een buurtschap in de provincie Utrecht, gemeente Utrecht. T/m 1953 gemeente Haarzuilens. In 1954 over naar gemeente Vleuten-De Meern, in 2001 over naar gemeente Utrecht.
- De buurtschap Ockhuizen valt, ook voor de postadressen, onder het dorp Haarzuilens.
- De buurtschap Ockhuizen heeft geen plaatsnaamborden, en ook geen gelijkluidende straatnaam - wat bij veel andere buurtschappen wél het geval is - zodat je ter plekke nergens aan kunt zien dat en wanneer je de buurtschap binnenkomt en weer verlaat.
Terug naar bovenOudere vermeldingen
1280-1287 toechusen, 1426 en 1427 Othuysen lees: Ochuysen, 1868 Okhuizer laan.
Naamsverklaring
Samenstelling van het Middelnederlandse husen 'huizen, nederzetting' en ooc 'kleiner stuk land dat bij een groter behoort, doch daarvan door een weg of sloot gescheiden is', of oke 'plaats waar geplant is, aanwas'. De oudste vorm is te lezen als te Oechusen.(1)
Familienaam
Er zijn ook families met de naam Okhuijzen en een reeks daarop lijkende spellingen met combinaties van k/ck, ui/uij en s/z. Via de link kom je op een site van deze families, die hun stambomen hebben uitgespit. Theo Okhuijzen is al sinds 1991 bezig met het familieonderzoek. Alle archieven hier in Nederland, maar ook daarbuiten, worden uitgeplozen om gegevens over deze families te vinden. Daarbij zijn ze er onder andere achter gekomen dat de oorsprong van deze families ligt in de gelijknamige buurtschap. Begin 19e eeuw (maar ook al in vroeger eeuwen), toen iedereen een achternaam moest kiezen, voor zover ze die nog niet hadden, was het niet ongebruikelijk dat men zich noemde naar de plaats waar men oorspronkelijk vandaan kwam, als men inmiddels naar elders was verhuisd, vaak voorafgegaan door het lidwoord 'van' (alleen in deze gevallen dus niet). In 2007 waren er 119 personen in ons land met de achternaam Ockhuizen, die zich voor een groot deel in de gemeente Utrecht bevinden. - Met de achternaam Okhuijzen waren dat er 77. - Met de naam Okhijsen/Okhuysen waren dat er 321, ook met een concentratie in de gemeente Utrecht.
De buurtschap Ockhuizen ligt rond de aan het N van de Ockhuizerweg gelegen O doodlopende zijtak van deze weg (die ook Ockhuizerweg heet), en de daarvandaan naar het N lopende Thematerkade. De buurtschap ligt NO van kasteel De Haar en het dorp Harmelen, NW van de Haarrijnseplas, het dorp Vleuten en het Utrechtse stadsdeel Leidsche Rijn, NNW van het dorp Haarzuilens, W van de A2/E35, de kern Maarssenbroek en het dorp Maarssen, Z van het dorp Breukelen en ZO van het dorp Kockengen.
De Thematerkade loopt in het N dood op de Haarrijn, die hier de grens vormt tussen de gemeenten Utrecht in het Z en Stichtse Vecht in het N. NW van dit punt is dorpsgebied van Kockengen, buurtschap Gieltjesdorp. NO van dit punt is dorpsgebied van Breukelen, buurtschap Kortrijk.
Terug naar bovenDe buurtschap Ockhuizen omvat ca. 10 huizen met ca. 25 inwoners.
Terug naar boven- Buurtschap Ockhuizen heeft 1 rijksmonument: de 18e-eeuwse boerderij 't Klaverblad met bijbehorend woonhuis op Ockhuizerweg 20, voorbeeld van het voerdeeltype van de hallehuisgroep. Woongedeelte en stal onder een rieten wolfdak. Links opkamer, rechts uitgebouwde zijkamer met van vlechtingen voorziene afgeknotte puntgevel, waarin een zoldervenster met kruiskozijn en luiken. In de voorgevel van het woonhuis zijn twee klaverbladvormige raampjes ingemetseld. Op het dak zijn middels een afwijkende kleurstelling van de dakpannen twee klaverbladen afgebeeld, alsmede het jaartal 1899. - Uitvoerige fotoserie van boerderij 't Klaverblad in buurtschap Ockhuizen.
- Het oude Gemaal Haarrijn bij Thematerkade 4 dateert uit 1949. Het gemaal had, o.a. gezien de grootschalige ontwikkeling van het Utrechtse stadsdeel Leidsche Rijn, niet genoeg capaciteit meer. Om dit op te lossen is in 2014 een nieuw, groter Gemaal Haarrijn gebouwd, een klein stukje naar het NO, bij Maarssenbroek. Zie verder aldaar, waar wij het nieuwbouwproject met alle bijbehorende werkzaamheden en projecten in de omgeving - zoals natuurvriendelijke oevers langs de Haarrijn, en de aanleg van een vispassage - uitvoerig hebben beschreven. Het bestaande Gemaal Haarrijn aan de Thematerkade in buurtschap Ockhuizen is uit cultuurhistorisch oogpunt gehandhaafd. Het gemaal is gedeeltelijk ontmanteld, en onbruikbaar gemaakt. Mogelijk wordt het in de toekomst ingericht als informatiecentrum van Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden (HDSR).
Terug naar boven- Voor de bouw van het nieuwe Utrechtse stadsdel Leidsche Rijn zijn veel tuinders en agrariërs in deze omgeving uitgekocht. De gronden zijn grotendeels omgezet in natuur- en recretiegebied, door Natuurmonumenten, die het land heeft gekocht van de boeren, en waar nu de inwoners van o.a. Leidsche Rijn komen wandelen en fietsen. Anno 2018 is er nog maar één boer over in Haarzuilens; Hans Oostveen, die in Kockengen is geboren maar al 40 jaar boert in Ockhuizen. "Op boer Hans zijn we heel zuinig, want als hij ermee stopt, zijn we hier ook onze laatste koeien kwijt", stelt inwoner Mieke Jansen in een reportage over de buurtschap in het Algemeen Dagblad d.d. 16-8-2018. Oostveen heeft overigens geen opvolger in de familie, dus het is nog afwachten hoe het verder gaat als hij er ooit mee stopt.
Reactie toevoegen