Noordhoek

Plaats
Dorp
Moerdijk
West-Brabant Baronie en Markiezaat
Noord-Brabant

Noordhoek bord [640x480].jpg

Noordhoek heeft pas sinds enkele jaren een eigen postcode en plaatsnaam in het postcodeboek. Voorheen lag het postaal gezien deels 'in' Klundert, deels 'in' Standdaarbuiten.

Noordhoek heeft pas sinds enkele jaren een eigen postcode en plaatsnaam in het postcodeboek. Voorheen lag het postaal gezien deels 'in' Klundert, deels 'in' Standdaarbuiten.

Noordhoek

Terug naar boven

Status

- Noordhoek is een dorp in de provincie Noord-Brabant, in de regio West-Brabant, en daarbinnen in de streek Baronie-en-Markiezaat, gemeente Moerdijk. T/m 1996 viel het dorp deels onder de gemeente Klundert, deels onder de gemeente Standdaarbuiten.

- Noordhoek heeft pas na de herindelingen van 1997 (vermoedelijk in 2007) een eigen postcode (4759) en plaatsnaam in het postcodeboek gekregen. Voorheen liep niet alleen de gemeentegrens maar ook de plaatsnaamgrens midden door het dorp. Ook voor de postadressen lag het dorp voorheen dus deels 'in' Klundert en deels 'in' Standdaarbuiten. De dorpelingen vonden dit, begrijpelijk, niet handig en hebben jaren geijverd voor een eigen postcode. Zie ook bij Recente ontwikkelingen.

Terug naar boven

Naam

Naamsverklaring
Samengesteld uit hoek ‘hoek, uithoek’ en noord ‘noordelijk gelegen’, naar de ligging in de meest noordelijke hoek van de Oudlandse Polder.(1)

Terug naar boven

Ligging

Noordhoek ligt Z van Klundert, N van Standdaarbuiten en grenst in het Z en O aan de A59. De grens tussen de voormalige gemeenten Klundert en Standdaarbuiten liep dwars door het dorp, langs de Reeke en de Groeneweg.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 heeft Noordhoek 36 huizen met 266 inwoners. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 500 huizen met ca. 1.200 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

De naam Noordhoek wordt voor het eerst omstreeks 1680 in archiefstukken vermeld.

De vlasfabriek (‘roterij’) werd in 1937 opgericht. Reeds in de 16e eeuw was er vlas in de streek. Maar vanaf 1816 kwam het, dankzij de indamming van Mark en Dintel, pas goed van de grond in West-Brabant. Toen kwam er namelijk zoet water in de polder, waardoor er een florerende huisindustrie ontstond. Als hoofdberoep heeft het vlassen zich echter pas na 1840 ontwikkeld. In de bloeiperiode van deze industrie verdiende circa 80 procent van de bevolking van Noordhoek er een goed belegde boterham mee. Het was wel zwaar werk en er werden lange dagen gemaakt. Het hele gezin werkte mee, het hele huishouden draaide om de vlas. Vlas is overigens een grondstof voor kleding en visnetten. Na de Tweede Wereldoorlog kwam er echter concurrentie van synthetische garens en goedkoop Russisch vlas. De milieubelasting op het oppervlaktewater deed de rest. Dat was de genadeslag. Boeren konden dat eenvoudig niet opbrengen.

De Noordhoekers zaten echter niet bij de pakken neer en schakelden over op de champignonteelt. Thans is de beroepsbevolking breed georiënteerd, mede door de vestiging van industrieën in de regio. Met het verdwijnen van de vlasindustrie is helaas ook het bijbehorende uitzicht verdwenen; de eindeloze vlasvelden met blauwe of witte bloemenpracht in juni. Als je meer wilt weten over de vroegere vlasteelt in deze streek, kun je terecht in het Nationaal Vlasserij- en Suikermuseum in Klundert.

In 1944 is Noordhoek bij gevechten tussen Duitsers en geallieerden zwaar beschadigd. Het dorp is vier dagen beschoten, waardoor vooral de kerk, pastorie, school en onderwijzerswoning zwaar werden beschadigd. De kleuterschool werd totaal vernield door een bominslag (een nieuwe kleuterschool is gebouwd in 1955, de huidige lagere school dateert uit 1971). Geen enkel gebouw was intact gebleven. Het hele dorp was verwoest, velen hadden niets meer over dan de kleren die zij aan hadden. Verder hebben ook enkele mensen bij de oorlogshandelingen het leven verloren. De Noordhoekse bevolking was echter gewend niet bij de pakken neer te zitten en binnen enkele jaren rezen de woningen en de vlasbedrijven weer als paddestoelen uit de grond. Na de Tweede Wereldoorlog nam door de mechanisatie het belang van de landbouw voor de werkgelegenheid af.

- Toon Schouwenaars: Noordhoek, 60 jaar Sint Jozef parochie. Korte geschiedenis van een klein kerkdorp. 1982.

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- Door de gemeentelijke herindelingen van 1997 is er een einde gekomen aan de verwarring stichtende tweedeling van Noordhoek in een Standdaarbuitens deel en een Klunderts deel. Eén probleem is echter niet opgelost. Dat is dat er twee Noordhoeksedijken in het dorp zijn. Eigenlijk is de verwarring daarover alleen nog maar groter geworden. “Voor de herindeling was het nog uit te leggen; je had een Noordhoeksedijk in het Standdaarbuitense deel en je had een Noordhoeksedijk op het grondgebied van Klundert. Nu is het één gemeente. Hoe moet ik het dan nog uitleggen?”, aldus Jan Reuvers, die zelf woont op de Noordhoeksedijk 6, in dat deel van Noordhoek dat vroeger bij Standdaarbuiten hoorde (341). Er is echter ook een Noordhoeksedijk 6 in het voorheen tot Klundert behorende deel van het dorp. Daar woont de familie Hopmans. Het gebeurt volgens Reuvers regelmatig dat hun adressen met elkaar worden verward. “Vooral met de post gaat het nog weleens mis. Wij krijgen post voor Hopmans en andersom, al is dat sinds de invoering van de postcode wel wat minder geworden; ons adres is hetzelfde, maar de postcode is anders.”

Nog een ‘logistiek probleem’ was dat Noordhoek niet apart in het postcodeboek en telefoonboek stond. De Noordhoekers stonden gedeeltelijk onder Klundert en gedeeltelijk onder Standdaarbuiten vermeld, naargelang de gemeente waar zij vroeger onder vielen. Erg verwarrend natuurlijk, met veel verkeerd rijdende mensen die in Noordhoek moesten zijn, tot gevolg. Gemeente en TNT Post zaten er niet om te springen om het dorp een eigen postcode te geven en dus als `plaats` te erkennen, want het kost veel geld en er zijn niet veel postcodes meer vrij, maar dankzij jarenlang lobbyen is het de Noordhoekers in 2007(?) toch gelukt. En terecht natuurlijk.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Noordhoek heeft 2 rijksmonumenten.

- Noordhoek werd een zelfstandige parochie in 1922. De kerk is in dat jaar gebouwd door de benedictijner architect Dom Paul Bellot (die ook het benedictijner klooster in Oosterhout heeft ontworpen) in de stijl der benedictijnerabdijen en geprezen door Berlage en Stuyt.

Terug naar boven

Beeld

- Fotoreportage van Noordhoek door Kees Wittenbols uit Breda.

Terug naar boven

Links

- Onderwijs: - "De St. Jozefschool in Noordhoek is een Kanjerschool. Dit zien we terug in de regels: Ik ben te vertrouwen. Ik help. Ik pest niet. Ik lach niemand uit. Ik doe niet zielig. Op de St. Jozefschool zorgen we voor een prettige sfeer waarin kinderen zoveel mogelijk zichzelf mogen zijn, voelen dat ze vooruit gaan en vertrouwen krijgen in hun mogelijkheden. Wij vinden het belangrijk dat kinderen leren samenwerken, dat ze langzaam maar zeker leren een eigen verantwoordelijkheid te dragen en dat ze op basis van gelijkwaardigheid met elkaar leren omgaan. We vinden ook dat jongens en meisjes gelijkwaardig behandeld moeten worden. We vinden dat we de kinderen veiligheid moeten bieden, maar willen kinderen ook zoveel mogelijk zelfstandig, weerbaar en zelfredzaam maken. Respect voor anderen vinden wij zeer belangrijk.

Wij vinden dat we de kinderen zo moeten onderwijzen, dat ze nu en straks zelfstandig, creatief en kritisch kunnen leven. Ze moeten hun eigen mogelijkheden kunnen ontplooien en hun eigen beperkingen leren kennen en ermee om leren gaan. We moeten als school zoveel mogelijk tegemoet komen aan de verschillen die er tussen kinderen bestaan. De school moet ervoor zorgen dat ieder kind afzonderlijk de beste kansen krijgt om zich te ontwikkelen. Op de St. Jozefschool is veel aandacht voor de kernvakken zoals taal/lezen en rekenen, maar ook voor bewegingsonderwijs, wereldoriëntatie en cultuureducatie." De St. Jozefschool vormt samen met de peuterspeelzaal van de Roef en de BSO van de Dwergjes: Brede School Noordhoek.

- Sport: - Voetbalvereniging v.v. Noordhoek is in 1947 opgericht. Ook voorheen was er al een voetbalvereniging in het dorp; van 1937 tot 1943. Hoe dat zat en wat er in de loop der jaar allemal gebeurs is, kun je lezen op de pagina Geschiedenis van de voetbalvereniging.

Reactie toevoegen