Status

Meppen is een dorp in de provincie Drenthe, gemeente Coevorden. T/m 1997 gemeente Zweeloo.

Naam

Komt ook elders voor
Bij het zien of horen van deze plaatsnaam denkt men meestel in eerste instantie aan het 100x grotere, slechts 50 km naar het OZO gelegen stad Meppen, net over de grens in Duitsland.

In het Drents
Möppen. Een inwoner van dit dorp is een Möpper.

Oudere vermeldingen
Ca. 1335 en later Meppen. Deze spelling is door de eeuwen heen altijd zo gebleven.

Naamsverklaring
Etymologie onbekend. Meppen en Altmeppen in Duitsland (1e helft 9e eeuw kopie 11e eeuw Meppea, 834 cellulam Meppiam, 946 duas villas Meppiun nominatas) zijn evenmin verklaard. Zie ook Meppel.(1)

Ligging

Meppen ligt W van Emmen, ZO van Westerbork, ZW van Aalden.

Statistische gegevens

In 1840 heeft Meppen 33 huizen met 238 inwoners. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 160 huizen met ca. 400 inwoners.

Geschiedenis

Ontstaan en ontwikkeling
"De plaatsnaam Meppen wordt in ca. 1335 wordt voor het eerst in de archieven vermeld. De oudste sporen van een nederzetting alhier dateren echter reeds van 5000 v.Chr. De eerste kern van bewoning vond plaats in de bronstijd. Vanuit deze periode is hier een bronzen emmer opgegraven. We spreken hier van een esdorp, waar zich in de loop van de tijd kleinschalige, gemengde boerenbedrijfjes vestigden. Deze waren gehuisvest in de rietgedekte zogeheten Saksische boerderijen. Door de ruilverkavelingen in de agrarische sector en andere ontwikkelingen zoals schaalvergroting, zijn er geen actieve agrarische bedrijven meer binnen de bebouwde kom. De Saksische boerderijen hebben bijna allemaal een woonbestemming gekregen, waadoor het onderhoud is gegarandeerd. We kunnen dan ook spreken van een woondorp, waar veel mensen “drentenieren”. Inwoners die deelnemen aan het arbeidsproces hebben nagenoeg allen hun werkterrein buiten het dorp.

Tweede Wereldoorlog
In de Tweede Wereldoorlog is de joodse familie Kats uit Meppen afgevoerd naar Sobibor. Dit waren zogeheten snieders (kleermakers). Ter hoogte van hun voormalige woning is een herinneringsteken geplaatst. In de oorlog is ook de heer De Kock, burgemeester van Oosterhesselen, door de Duitsers omgebracht (gefusilleerd). Dit vond plaats op de doorgaande weg naar Aalden. Langs deze weg, die naar hem is vernoemd, is een monument geplaatst.

Heden en toekomst
Ofschoon het oude Meppen een nostalgische uitstraling heeft, willen we geen 'tweede Orvelte' worden. We willen dat het authentieke karakter van het dorp wordt bewaard. In de loop der jaren is er nieuwbouw gerealiseerd. Dit is allemaal particulier bezit. Het dorp kent geen woningen in het huursegment van woningcoörperaties. Er is wel verhuur in de particuliere sector. De jeugd is hierdoor genoodzaakt om in andere dorpen zelfstandig te gaan wonen. Er zal nader onderzoek moeten worden gedaan om te zien of er behoefte is aan starterswoningen.

Wensbeeld. De inwoners van Meppen zouden graag zien: dat het dorp goed leefbaar blijft; dat het authentieke karakter van het dorp bewaard blijft; dat we wel meegaan in de ontwikkelingen van communicatie, telefoon- en internetverbindingen; dat er onderzoek gaat plaatsvinden naar de mogelijkheid en wenselijkheid van nieuwbouw van woningen. Zowel in de huur- als koopsector; dat er nader onderzoek komt over een georganiseerde vorm van Naoberschap." (bron: Dorpsvisie)

Recente ontwikkelingen

- "Het initiatief voor Dorpsvisie Meppen 2017-2027 is genomen door het bestuur van belangenvereniging De Lange Möpper, nadat de gemeente Coevorden de dorpen hiertoe had gestimuleerd. De Lange Möpper is de erkende overlegpartner voor de gemeente Coevorden. Een dorpsvisie is een toekomstvisie. Een leidraad voor de belangenvereniging tot 2027. Deze sluit aan bij, maar is ook een leidraad voor het gemeentelijk beleid. Ons dorp is van een dergelijk formaat, dat het bestuur van De Lange Möpper het niet noodzakelijk achtte om voor de totstandkoming van deze visie te komen tot een projectmatige aanpak. Het bestuur van De Lange Möpper heeft een concept samengesteld, dat tijdig aan de inwoners is voorgelegd. Het concept is op de algemene ledenvergadering van De Lange Möpper besproken, waarbij de inwoners in de gelegenheid zijn gesteld om hun inbreng te hebben. Het belevingsonderzoek uit 2011 heeft mede als basis gediend."

- In maart 2018 heeft een aantal inwoners bij de gemeente hun ongenoegen geuit over het toegenomen zware vrachtverkeer door de Mepperstraat, dat ook nog weleens te hard rijdt. Maar niet iedereen is het daarmee eens; anderen stellen dat landbouwverkeer er nu eenmaal bij hoort in een agrarisch gebied, dat de agrariërs hun belangrijke werk moeten kunnen doen (geen boeren is geen eten) en dat ze zich zelf ook niet altijd aan de maximumsnelheid houden. De gemeente gaat met het dorp in overleg om de mogelijkheden te inventariseren.

Bezienswaardigheden

- Meppen heeft 2 rijksmonumenten, zijnde een archeologisch monument (een urnenveld uit 700-500 v.Chr. aan de Molenes/De Kockstraat) en boerderij De Prakkehof op Middendorpsstraat 2. Het woongedeelte is ten dele nog vakwerk, ten dele in de 18e eeuw gewijzigd. Op de deurkalf in de voorgevel staat het jaartal 1699, op de deurkalf in de zijgevel staat 1711. Het bedrijfsgedeelte is vernieuwd.

Het dorp heeft geen beschermd dorpsgezicht. Wel zijn er beeldbepalende elementen, zoals enkele woonboerderijen en een bestand van eikenbomen, die via andere wetgeving bescherming genieten. Het dorp had vroeger drie brinken, waarvan alleen De Tiphof bewaard is gebleven.

- Het Frensenhoes in Meppen is genoemd naar oprichter Jan Frensen, die hier in 1889 geboren is. Jan Frensen heeft al op jonge leeftijd een droom: hij wil timmerman worden. Na de lagere school gaat Frensen naar de ambachtsschool en volgt daar een opleiding tot timmerman. Hij bewerkstelligt zijn doel: Frensen wordt Meester Timmerman-Wagenmaker. In het museum kom je alles te weten over dit oude ambacht. Handwerk. Werk was er genoeg voor de ambachtsmeesters in de tijd van Jan Frensen. Boeren hadden voor hun werk materialen nodig die timmermannen konden maken, allemaal met de hand. Van het hout zagen, tot het glad maken, tot het in een juist formaat uitsnijden: tot 1926 kwam er geen machine aan te pas. Zo maakte Frensen bijvoorbeeld geheel handmatig van een balk een wiel. Machine. In 1926 kocht Frensen een lintzaag, dat is een elektrisch aangedreven zaag. Dit verlichtte de belasting van het werk. Waar Frensen voorheen twee uur werk moest werken aan het maken van een segment van een wiel, was dit met de komst van de lintzaag nog maar een kwestie van tien minuten. Dit was een gigantische vooruitgang voor het timmermansambacht.

Het bedrijf is altijd kleinschalig gebleven, met een paar man personeel in dienst. Er zijn niet veel huizen in Meppen waaraan door Jan Frensen geen werkzaamheden zijn uitgevoerd. In 1968 werd de houtzagerij van de familie Holman uit Zweeloo overgenomen. Veel bomen zijn hier door zoon Jan Willem Frensen tot balken en planken gezaagd. Na de pensioengerechtigde leeftijd van Jan Willem werden de werkzaamheden in de houtzagerij langzaamaan afgebouwd. De houtzaagmachine is tot op heden nog intact gebleven. Wat de timmerwerkplaats betreft is er eigenlijk nooit een definitieve stop geweest en heel lang kon men daar nog terecht voor het een en ander. De machines staan nog net zo opgesteld zoals deze in de jaren twintig van de vorige eeuw zijn geïnstalleerd. Deze machines zijn ook nog intact en als deze in werking worden gesteld hoor je nog het klepperende geluid van de aandrijfriemen. Toch is geleidelijk een einde gekomen aan dit bedrijf. Een stille getuige van ruim honderd jaar noeste arbeid is onder andere de oude werkbank in de timmerwerkplaats. Al met al zijn alle machines, gereedschappen en vele overige objecten de moeite van het bewaren waard.

Jan Willem Frensen (overleden in 2007) en zijn vrouw Meltje Frensen-Kalk (overleden in 2014) wilden hun timmerwerkplaats, houtzagerij, huis en erf dan ook voor de toekomst behouden, zodat iedereen in Meppen zou kunnen komen bekijken hoe het er vroeger in een timmerwerkplaats aan toeging. Stichting Het Frensenhoes, bestaande uit vrijwilligers uit het dorp, beheert daarom het Frensenhoes, dat o.a. een authentieke timmerwerkplaats met houtbewerkingmachines en timmergereedschap uit de jaren twintig van de vorige eeuw omvat. Ook Historische Vereniging Zweeloo heeft onderdak gevonden in het Frensenhoes. Van mei t/m oktober is er een aantal Open Zaterdagmiddagen waarop het museum kan worden bezocht. Voor de exacte data zie de link. Voor nadere informatie zie ook de twee videoreportages over het Frensenhoes onder deze link.

Evenementen en activiteiten

- In 1957 is Twientiesveen opgericht als lokale ijsvereniging. Na het samengaan met Avond Sport Meppen heeft Twientiesveen zich ontpopt als een vereniging die door het jaar heen vele activiteiten organiseert voor de Meppernaren, zoals schaatswedstrijden, het Mepperfeest, kinderspelen, kaartavonden en paaseieren zoeken.

- Twientiesveen en De Lange Möpper organiseren elk jaar gezamenlijk een Nieuwjaarsvisite voor alle inwoners.

- "Toneka (= To-Neel-Kameraden) is een toneelvereniging in Meppen die al zo'n 50 jaar bestaat. Ieder jaar wordt er een stuk op de planken gebracht, meestal een klucht in gedeeltelijk dialect. We hebben een aantal vaste leden, maar doen zo nodig een beroep op onze dorpsbewoners om nieuwe leden te werven. Nieuwe leden zijn altijd van harte welkom. De donderdag is onze vaste repetitie-avond, meestal in Uitspanning de Mepperdennen. Een ieder is welkom op onze gezellige uitvoeringen in de Mepperdennen op een vrijdag- en zaterdagavond in de periode januari/februari."

- Of het nu om pompoenen, blauwe bessen, appels, peren, noten of honing gaat: elk jaar opnieuw zetten de Möppers - zoals inwoners worden genoemd - zich met grote ijver en enthousiasme in voor een steeds mooiere oogst. En als ze de vruchten dan eenmaal van het veld, uit boomgaard of moestuin halen, kent hun creativiteit geen grenzen. Van vlierbessensap tot viervruchtenjam, van notentaart tot pompoensoep, van appelcider tot traag gistend bier: wat in en om Meppen wordt geoogst zal hoe dan ook de tong strelen!

Om al dat heerlijks met anderen te delen en te kunnen tonen hoe je met het geoogste de smakelijkste producten en lekkerste gerechten maakt, organiseren ze jaarlijks in Meppen in een weekend eind september het Oogstfeest. Beide dagen ben je tussen 11.00 en 17.00 uur van harte welkom. Het Oogstfeest is een gezellige markt met kraampjes waar ieder zijn of haar oogst van het jaar aan de man kan brengen en tips kan geven over het bereiden, inmaken, conserveren of brouwen van wat ze geoogst hebben. Oogst in de breedste zin van het woord, want het kan ook gaan om koken, bloemschikken, bier brouwen, wijn bottelen, ijs maken en noem maar op! Het is een waar festijn van proeven, eten en drinken. En een plek waar je talloze ideeën kunt oppikken, en tips en trucs kunt krijgen om je eigen oogst te verbeteren en tot nog fijnere producten te verwerken. Zowel de toegang als het parkeren is gratis.

- Elk najaar wordt er in een weekend in de maand november door enkele particulieren in een boerenschuur een Wintermarkt georganiseerd.

- "Elke Oudejaarsdag wordt door de jeugd van Meppen op professionele wijze het carbidschieten met melkbussen georganiseerd. Deze traditie, die altijd grote belangstelling geniet, willen we graag in ere houden."

Landschap, natuur en recreatie

- Kenmerkend voor dit dorp is de jeneverbes. Deze beschermde struik komt voor in een gebied ten westen van het dorp, genaamd De Palms; een afgerasterd 19 hectare groot heideterrein, eigndom van Stichting Het Drentse Landschap en de Boermarke. Klein maar fijn, zou je kunnen zeggen: vrijwel nergens in Drenthe vind je zulke mooie jeneverbesstruwelen als hier. ‘Palmbossies’ zegt men in Drenthe. In Meppen noemen ze ze gewoon 'de Palms’ (vandaar de naam van het gebied), met een lang aangehouden a. Wandelroute De Palms (3,5 km) voert je o.a. door dit gebied. De aanwezigheid van de jeneverbessen is hoofdzakelijk te danken aan een periode van overbegrazing door schapen aan het eind van de 19e eeuw. Hierdoor ontstond kaal stuifzand. Toen de begrazing door schapen wegviel, zagen de jeneverbessen hun kans schoon om zich massaal uit te zaaien en zich plaatselijk te ontwikkelen tot ondoordringbare struiken. Jeneverbesstruiken van een omvang zoals in De Palms worden elders in Nederland bijna niet meer aangetroffen. Om het gebied te onderhouden worden Drentse schapen ingezet.

- Ten zuiden van het dorp ligt het bos De Mepperdennen. Dit bos heeft veel eigenaren. Het onderhoud van dit bos wordt i.s.m. de Boermarke gezamenlijk georganiseerd. Bij dit bos is markesteen De Lange Möpper geplaatst.

- Richting Gees ligt natuurgebied De Mepper Hooilanden, dat bescherming geniet.

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Meppen, met laagsteprijsgarantie!

Links

- Algemeen: - Site van en over Meppen.

- Belangenverenigingen: - Belangenvereniging De Lange Möpper is opgericht in 1998 met als doel het behartigen van de belangen van het dorp Meppen en die van zijn bewoners. Dit doel tracht men te bereiken door o.a. het onderhouden van contacten met de gemeente Coevorden en andere organisaties en instellingen.

- Boermarke van Meppen is de verzamelnaam van een groep boeren en grondeigenaren in het dorp. De Boermarke verhuurt de jachtrechten van de gezamenlijke boeren aan de jagers. De Boermarke is eigenaar van diverse zandwegen om het dorp. Tevens bezit zij enkele percelen bos en enkele perceeltjes grond. De Boermarke bezit ook werktuigen, die door de markegenoten gehuurd kunnen worden.

• 1. Nederlandse plaatsnamen verklaard,
  van Berkel, Gerald, and Samplonius Kees
  , (2018)