De Donk

Plaats
Buurtschap
Molenlanden
Alblasserwaard
Zuid-Holland

de_donk_collage.jpg

De Donk is een buurtschap in de provincie Zuid-Holland, in de streek Alblasserwaard, gem. Molenlanden. T/m 1985 gem. Brandwijk. In 1986 over naar gem. Graafstroom, in 2013 over naar gem. Molenwaard, in 2019 over naar gem. Molenlanden. (© Jan Dijkstra)

De Donk is een buurtschap in de provincie Zuid-Holland, in de streek Alblasserwaard, gem. Molenlanden. T/m 1985 gem. Brandwijk. In 1986 over naar gem. Graafstroom, in 2013 over naar gem. Molenwaard, in 2019 over naar gem. Molenlanden. (© Jan Dijkstra)

De Donk.JPG

De Donk: een natuurlijke hoogte in het landschap van de Alblasserwaard

De Donk: een natuurlijke hoogte in het landschap van de Alblasserwaard

De Donk (3).JPG

Een mooie en rustige wereld daar, vooral op de fiets is het een lust

Een mooie en rustige wereld daar, vooral op de fiets is het een lust

De Donk (4).JPG

Vanaf De Donk zien we de Grote- of Achterwaterschap

Vanaf De Donk zien we de Grote- of Achterwaterschap

De Donk (2).JPG

De Donk in het voorjaar

De Donk in het voorjaar

De Donk

Terug naar boven

Status

- De Donk is een buurtschap in de provincie Zuid-Holland, in de streek Alblasserwaard, gemeente Molenlanden. T/m 1985 gemeente Brandwijk. In 1986 over naar gemeente Graafstroom, in 2013 over naar gemeente Molenwaard, in 2019 over naar gemeente Molenlanden.

- Buurtschap De Donk valt, ook voor de postadressen, onder het dorp Brandwijk.

- Buurtschap De Donk heeft geen plaatsnaamborden. Je kunt daarom slechts aan de straatnaamborden Donkseweg zien dat je er bent aanbeland. En enkele richtingbordjes in de omgeving verwijzen ernaar (zie hierna bij Spelling).

Terug naar boven

Naam

Spelling
De spelling van de plaatsnaam is ter plekke niet eenduidig: op een richtingbord aan het begin van de Donkseweg staat De Donk, en op een richtingbord bij de kerk staat Den Donk. De meest gangbare tegenwoordige spelling van deze buurtschap is echter met De.

Alternatieve naam
De buurtschap wordt ook wel Braankse Donk genoemd (Braank is de dialectnaam voor het dorp Brandwijk).

Oudere vermeldingen
2e helft 16e eeuw Donck [kaart sGroten], 1840(1) Den Donk, 1841(2) Den Donk of De Donck, 1956 Brandwijkse (Braankse) Donk [Schönfeld, MVN 32 (1956):89].

Naamsverklaring
Donk 'moeras, zandige opduiking in moerassig terrein'. De buurtschap ligt op een oorspronkelijk 5 hectare grote zandheuvel. De Alblasserwaard kent nog een tweede donk, bij Hoornaar, in 1277 vermeld als Donck.(3)

Terug naar boven

Ligging

Buurtschap De Donk ligt N van het dorp Brandwijk, rond de Donkseweg.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 omvat buurtschap De Donk 4 huizen met 27 inwoners. Tegenwoordig heeft de buurtschap een 7-tal panden, met ca. 20 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

In buurtschap De Donk heeft een vrouwenklooster van de Cisterciënzer orde gestaan. Het aldaar in 1424 gestichte St. Martinusklooster ten Donc (ook St. Maertensdonc of Hemsdonc) was aanvankelijk een dubbelklooster van Regulieren of Augustinessen, een dochter van het klooster op den Hem te Seraerntsberch. Sedert 1439 behoorde het aan de Cisterciënzer orde en stond het bekend onder de naam Maria Ten Donk of Maria ter Donck. Volgens Oudenhoven was het een nonnenklooster van St. Augustinus, hetgeen op hetzelfde neerkomt: Augustinessen zijn Regulieren. (bron: Catharina van Groningen, De Alblasserwaard, 1992)

Terug naar boven

Landschap, natuur en recreatie

- Over een oud karrenspoor kun je door de weilanden wandelen of fietsen van buurtschap De Donk langs het water het Grote of Achterwaterschap naar het dorp Oud-Alblas. Het is een populaire route waar veel gebruik van wordt gemaakt. In het voorjaar staan de koolzaadvelden en dotterbloemen in bloei en hoor en zie je onder meer grutto's, scholeksters en kikkers. Voorzitter Jan Boele van Historische Vereniging Binnenwaard vindt dit het mooiste stukje van de Alblasserwaard, vertet hij in een reportage in het Algemeen Dagblad d.d. 20-4-2019. De reportage gaat over het feit dat het waterschap de twee oude bruggetjes over het Grote of Achterwaterschap wil slopen en vervangen door één nieuwe, vlakbij de plek van de westelijke brug, omdat renovatie veel duurder zou uitpakken.

Dhr. Boele vindt dat geen goed plan en zou de bruggetjes graag gehandhaafd zien. Enerzijds omdat je er nu dankzij de beide bruggetjes een mooi rondje kunt wandelen, wat dan ook veel gedaan wordt. Anderzijds omdat de westelijke brug vroeger de enige verbinding was voor Streefkerkse boeren met land aan de zuidzijde van het Grote of Achterwaterschap, de waterweg die dient als 'afvoer' voor de polders. Die waterloop is in de 14e eeuw met de hand gegraven. Dat maakte het bruggetje noodzakelijk zodat de boeren bij hun land konden blijven komen. Vanwege de historische waarde wil de vereniging in ieder geval de westelijke brug behouden zien, en wil daar met haar vrijwillgers ook wel bij helpen.

- Natuurgebied Donkse Laagten is een veenweidegebied en Natura 2000-gebied W van buurtschap De Donk. Het wordt grotendeels beheerd door Staatsbosbeheer. De eendenkooi in het gebied is in particulier bezit. ’s Winters is Donkse Laagten een belangrijk gebied voor ganzen en zwanen. Gemiddeld genomen overwinteren hier ieder jaar meer dan 6.000 kolganzen. Ook brandganzen en kleine zwanen komen in de winter voor in Donkse Laagten. De sleutelfactoren voor kolgans, brandgans en kleine zwaan zijn: open landschap, rust, relatief voedselrijke situatie, kort grasland en open water. Deze zijn in Donkse Laagten in voldoende mate aanwezig. Op een aantal locaties waar honderden jaren geleden klei verwijderd is, voor de realisatie van de boezemkade (uitstekken), komt (in totaal 4 hectare) blauwgrasland voor.

Blauwgraslanden worden zo genoemd omdat in het voorjaar sommige bloeiende planten, karakteristiek voor deze biotoop, een blauwe gloed over het weiland leggen. De planten die er kunnen groeien zijn onder andere; pijpestrootje, tandjesgras, blauwe zegge, Spaanse ruiter, klokjesgentiaan, tormentil en het zeldzame melkviooltje, daarnaast ook orchideeënsoorten als: moeraswespen- orchis, grote muggenorchis, keverorchis en harlekijn. Zulke gebieden worden ook wel schraalgraslandjes genoemd. Deze stukjes natuur worden maar weinig bemest en zijn zodoende een ideale groeiplek voor deze planten. Daarnaast bieden zulke veldjes ook een goede broedgelegenheid voor vogels. - Nadere informatie over natuurgebied Donkse Laagten.

Terug naar boven

Overnachten

- Op het eenvoudige paalkampeerterrein Donkse Laagten van Staatsbosbeheer bij buurtschap De Donk kun je gratis kamperen (max. 3 tenten, max. 3 overnachtingen). De enige voorziening is een waterpomp, voor water om mee te koken of te wassen.

Reactie toevoegen