Status

- Bingerden is een buurtschap in de provincie Gelderland, in de streek Liemers, gemeente Zevenaar. T/m 2004 gemeente Angerlo.

- De buurtschap Bingerden valt, ook voor de postadressen, onder het dorp Angerlo.

- De buurtschap Bingerden heeft geen plaatsnaamborden, en ook geen gelijkluidende straatnaam - wat bij veel andere buurtschappen wél het geval is - zodat je ter plekke nergens aan kunt zien dat en wanneer je de buurtschap binnenkomt en weer verlaat.

Ligging

De buurtschap Bingerden ligt O van Giesbeek, W van Angerlo, rond de Bingerdensestraat (de provincialeweg N338) en grenst in het N aan de IJssel.

Statistische gegevens

In 1840 omvat de buurtschap Bingerden 31 huizen met 202 inwoners. Tegenwoordig omvat de buurtschap nog slechts ca. 10 huizen en enkele bedrijfsgebouwen, met ca. 25 inwoners.

Bezienswaardigheden

- Buurtschap Bingerden heeft 22 rijksmonumenten, alle betrekking hebbend op het gelijknamige landgoed.

- "Huis Bingerden is in 1661 gekocht door de familie Van Pabst. Begin 19e eeuw is het op grootse wijze verbouwd door jonkheer Rudolf Willem Jacob van Pabst en echtgenote Jeannette Antoinette Henriette van Diest. Er is zelfs een feest- en ontvangstzaal van grote allure gecreëerd. In 1827 is de verbouwing voltooid. Het huis is daarmee in omvang verdubbeld, maar door de grote staat die de familie voerde, kon dit alles niet lang stand houden. In 1841 overlijdt de schepper van al dat moois en een jaar later reeds wordt de buitenplaats in veiling gebracht. Koper is zijn zusje jonkvrouwe Geertruijd Sara Agatha van Pabst, gehuwd met Willem Hendrik Alexander Carel baron van Heeckeren.

Haar achterkleindochter, Sophia Wilhelmina barones van Heeckeren van Kell, huwt in 1927 jonkheer mr. Wouter Everard van Weede. Zij moesten beleven dat het huis, met de bevrijders reeds in zicht, door oorlogsgeweld in 1945 in vlammen opging, met de complete historische inboedel. Een ooggetuige schreef: “Vrijdag 6 april. Als wij ’s morgens opstaan, staat het kasteel Bingerden, waar wij zo lang, gerieflijk en mooi hebben gewoond, in lichter laaie. Daar komen wij nimmermeer in terug. We staan een tijdlang te kijken door een dakraam naar de brand. (…) Bij Derksen heeft men gemerkt, dat Duitse patrouilles hier gelegen hebben, mijnen hebben gelegd en dat het huis circa te 2 uur ’s nachts in brand stond. En het heeft fameus gebrand!” Na de oorlog is Huis Bingerden door het echtpaar Van Weede-Van Heeckeren van Kell weer opgebouwd, maar wel in verkleinde vorm - tijden veranderen nu eenmaal." (bron: John Töpfer op Adel in Nederland.nl)

- In 1811 werd Angerlo een mairie (gemeente). Omdat een eigen ruimte voor de nieuwe gemeente noodzakelijk was, werd een gedeelte van boerderij Kronestein (Bingerdenseweg 10) gehuurd. Kronestein ligt aan de weg van Doesburg naar Westervoort en hoort bij landgoed Bingerden. Nadat de gemeente een aantal jaren voor het gebruik van de ruimte ƒ50,00 huur betaalde, besloot de landheer de ruimte kosteloos ter beschikking te stellen. De ruimte werd gebruikt voor vergaderingen van de gemeenteraad en de schout. Het archief van de gemeente werd er bewaard en waarschijnlijk werd de boerderij ook gebruik om huwelijken te sluiten.

Rond 1845 is het gemeentehuis verplaatst naar boerderij Klein Bingerden (Bingerdenseweg 15). Ook dit pand was in bezit van het landgoed. Het lag aan de andere kant van de dijk en was ook in gebruik van tapperij ‘t Wapen van Bingerden. Het café had het grootste deel van het pand in gebruik. De gemeentesecretarie had de beschikking over twee kamers. Hoewel de boerderij in 1885 grondig werd verbouwd om de gemeentesecretarie een betere plaats te bieden, bleef het onderkomen in de ogen van het gemeentebestuur aan de krappe kant. Het gemeentebestuur was dringend toe aan een beter en toereikend gemeentehuis. In 1912 krijgt zij toestemming om boerderij Klein Bingerden af te breken en op die locatie een nieuw gemeentehuis te bouwen. Architect W. Honing uit Velp krijgt de opdracht tot bouw van dit nieuwe gemeentehuis. Op 20 januari 1913 is het gebouw formeel geopend. De bouw had nog geen ƒ15.000 gekost.

Het gemeentehuis bleef ook onderdak bieden aan een café-pension. De uitspanning deed echter geen goede zaken. Het pand lag redelijk afgelegen en in het erfpachtcontract stond vermeld dat er geen sterke drank meer mocht worden geschonken. Nadat drie achtereenvolgende pachters het café niet draaiende konden houden, is in 1942 besloten om het pand enkel nog als gemeentehuis te gebruiken. Na een aantal aanpassingen is de voormalige gelagkamer ingericht als raadzaal en de woonruimte van de herbergier werd betrokken door de gemeentebode en zijn gezin. Het pand behield wel de naam ’t Wapen van Bingerden en ook het uithangbord bleef gehandhaafd.

De Tweede Wereldoorlog liet ook bij het Angerlose gemeentehuis zijn sporen achter. Op 10 oktober 1944 is het gebouw gevorderd door Organisation Todt, die bezig was met spitwerkzaamheden langs de IJssel. Het gemeentebestuur week tijdelijk uit naar boerderij Kronestein. Na afloop van de bevrijding bleek het gemeentehuis beschadigd te zijn en het meubilair was verdwenen. Na een grote verbouwing kon het gebouw in 1949 weer volledig in gebruik worden genomen. De jaren erna is het pand nog enkele malen verbouwd. In 2005 raakt het pand zijn functie als gemeentehuis kwijt, als de gemeente Angerlo door de gemeentelijke herindeling onderdeel gaat uitmaken van de gemeente Zevenaar. (bron: Streekarchivariaat De Liemers en Doesburg) Door een langdurig erfpachtcontract zat de gemeente Zevenaar nog een aantal jaren aan de huur vast. - Anno 2019 staat het pand te koop. Het is een gemeentelijk monument en nog altijd duidelijk als voormalig gemeentehuis herkenbaar, door het gevelopschrift 'Gemeentehuis Angerlo'.

Jaarlijkse evenementen

- De Internationale Kwekerijdagen (3e weekend van juni) op Huis Bingerden trekken uiteraard veel plantenliefhebbers uit eigen land maa bijvoorbeeld ook uit België, Duitsland, Engeland en Frankrijk. Reportage over de Internationale Kwekerijdagen in Trouw, 2011.

Landschap, natuur en recreatie

- De buurtschap is vooral bekend vanwege buitenplaats Huis Bingerden, een van de oudste bewaard gebleven buitenplaatsen in ons land. De locatie wordt al in het jaar 970 voor het eerst beschreven, als een versterkte boerderij met gracht als bezit van de graven van Hamaland, die bescherming moest bieden tegen eventuele aanvallen vanaf de IJssel. Het 18-eeuwse Engelse landschapspark, de tuinen en de moestuin van de buitenplaats hebben - dankzij de tomeloze inzet en liefde voor de natuur van de familie Van Weede - de afgelopen decennia internationale bekendheid gekregen.