Zuidveen is een dorp in de provincie Overijssel, in de streek Kop van Overijssel, gemeente Steenwijkerland. T/m 1972 viel het grotendeels onder de gemeente Steenwijkerwold, deels onder de gemeente Steenwijk. In 1973 in zijn geheel over naar gemeente Steenwijk, in 2001 over naar gemeente Steenwijkerland.
Terug naar bovenIn het Nedersaksisch
Zuudvene.
Inwoners
Een inwoner van dit dorp is een Zuidveniger of - zo lezen wij in het Dorpsplan - Seveniger.
Oudere vermeldingen
1460 Zuytvene, 1665 Suitveen, 1792 Zuidveen. De oudste vermelding dateert uit 1386. Op 16 oktober van dat jaar schenkt Johannes Altboem aan het altaar van de heilige maagd Maria van de Sint Clemenskerk te Steenwijk twee roeden land "in Zuytvene".
Naamsverklaring
Betekent het zuidelijk gelegen veen 'veengebied' (ca. 1400 aan snee gekomen).(1) De naam Zuidveen is afgeleid van het turfgebied de Zuidervenen dat tussen Steenwijk en Giethoorn in lag.
Zuidveen ligt direct Z van Steenwijk, als deels lintbebouwing langs de Burgemeester G.W. Stroinkweg, met een compacte kern rond de splitsing met de Zuidveenseweg. De gemeente beschouwt het dorp kennelijk als dusdanig aan Steenwijk vastgegroeid dat de plaats geen eigen bebouwde kom meer heeft maar witte plaatsnaamborden heeft gekregen binnen de bebouwde kom van Steenwijk (iets vergelijkbaars doet zich voor bij het dorpje Tuk NW van Steenwijk). Dat suggereert visueel dat het dorp 'slechts' een wijk van Steenwijk is, maar het is wel nog altijd een formele woonplaats met eigen postcode en plaatsnaam in het postcodeboek (evenals Tuk).
Terug naar bovenIn 1840 heeft Zuidveen 181 huizen met 930 inwoners. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 250 huizen met ca. 600 inwoners.
Terug naar bovenAanvankelijk ligt Zuidveen midden in het veen. Later is het dorp in noordelijke richting verplaatst naar de omgeving van de Langesloot. Is in de middeleeuwen de vervening slechts van plaatselijk belang, aan het eind van de 16e eeuw verandert dit, als Friezen en Hollanders de veengebieden grootschalig gaan exploiteren. Omdat er onder de Friese turfgravers veel doopsgezinden zijn, komt er in 1630 een doopsgezinde gemeente aan De Langesloot. In 1797 is het grootste deel van het dorp afgebrand, waarna het qua ligging enigszins is verschoven. In het nieuwe dorp woonden de boeren aan de Hoevendijk, de latere Burgemeester Stroinkweg; de turfstekers aan de zijtak van de Steenwijker Aa of de Langesloot.
Omstreeks 1850 begint de vervening in dit gebied sterk terug te lopen, met als gevolg dat de bevolking afneemt. Ook daarvóór zijn er al Zuidvenigers vertrokken naar de Friese veenderijen, waar een betere toekomst lokt. Toch is in die tijd het veen in de Kop van Overijssel nog lang niet uitgeput, zodat de nog overgebleven Zuidvenigers volop aan de slag kunnen blijven. Als de turfgraverij geleidelijk aan zijn eind komt, wordt de nederzetting meer agrarisch van karakter en krijgt het esdorpachtige kenmerken. (bron: zie de volgende alnea) De turfstekers trekken weg, maar de boeren blijven en breiden hun boerderijen uit. In de loop der jaren groeit het dorp, maar ook Steenwijk breidt steeds meer uit richting Zuidveen, waardoor deze kernen uiteindelijk aan elkaar vast zijn komen te liggen.
- In 1986 heeft amateurhistoricus Dick Weijdema het boek 'Uit de geschiedenis van een turfgraversdorp' gepubliceerd, over de geschiedenis van zijn geboortedorp Zuidveen (167 pag., uitg. IJsselakademie).
Terug naar boven- In de Steenwijker Courant van 20-6-2007 staat dat de gemeente stelt dat Basisschool Zuidveen vooralsnog gehandhaafd blijft, en dat er een onderzoek komt naar de haalbaarheid van een multifunctioneel centrum (MFC) in de - dan nog - groene zone tussen het dorp en de Jan van Riebeeckstraat in Steenwijk-West. In dat MFC zouden o.a. de basisscholen De Kleine Kamp (openbaar) en de Willem Alexanderschool (prot.chr.) - beide reeds in Steenwijk-West gevestigd - gehuisvest moeten worden. Om een of andere reden zijn de plannen later kennelijk veranderd, want in 2013 lezen we in een raadsvoorstel dat de (openbare) basisscholen Zuidveen en De Kleine Kamp fuseren en samengaan tot één school (dat is Basisschool De Samensprong geworden) in het MFC in Steenwijk-West. De Willem Alexanderschool is verbreed tot Kindcentrum Willem Alexander (= basisschool, kinderopvang en peuteropvang) en is gevestigd aan de Admiraal de Ruyterstraat in Steenwijk-West.
- In 2014 is de Zuidveenseweg heringericht, waarbij o.a. de rijbaan is versmald, de riolering en voet- en fietspaden zijn vernieuwd, groenelementen zijn ingepast en de openbare verlichting is aangepast. Belangrijke uitgangspunten waren het verbeteren van de verkeersveiligheid (waaronder afremmen snelheid) en de leefbaarheid in het dorp, goede oversteekmogelijkheden en het behouden van een goede doorstroming voor het verkeer. Naast de integrale aanpak van de Zuidveenseweg zijn ook onderhoudswerkzaamheden aan de Schansweg (de fietstunnel en de kruisingen Wendakker en Gagelsweg) en het verbreden van de fietspaden langs de Schansweg uitgevoerd.
- In 2008 heeft het plein in Zuidveen heeft een metamorfose ondergaan. Van een groot en saai klinkerplein is het omgetoverd tot een groen plein met bomen en gras.
Terug naar boven- Zuidveen heeft 2 gemeentelijke monumenten, zijnde de boerderij uit 1896 op Zuidveenseweg 24, en de boerderij uit 1910 op Burgemeester Stroinkweg 46.
Terug naar boven- Kuierroute Zuidveen - Onna - Kallenkote is 24 km lang, maar is evt. ook in te korten.
- Anno 2014 waren er plannen om een Natuurspeelplaats te realiseren in het voormalige Kippebossie. Of dat inmiddels is gerealiseerd, is ons niet bekend.
Terug naar boven- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Zuidveen (online te bestellen).
Terug naar boven- Nieuws: - Nieuws uit Zuidveen van de buurtvereniging op Facebook.
- Buurtvereniging: - Buurtvereniging Zuidveen.
- Buurthuis: - Al vanaf 1930 is Eltekon ('God zal het maken') (Burg. Stroinkweg 44) het kloppend hart van Zuidveen. Destijds neergezet voor de 'Christelijke Jongelingsvereniging (CJV) Rom 1:16'. Het gebouw was van de christelijke gemeenschap. CJV had een knapen- en meisjesvereniging en vrouwenafdeling. Er werd gezongen, geknutseld en uit de Bijbel voorgelezen. Later hield de lagere school er toneel en nam de buurtvereniging het gebouwtje in gebruik voor sjoel- en schietavonden in de winterperiode. Sinds 1990 is het gebouw in beheer van vereniging Eltekon. Het duurde nog tot 2005, voordat het toenmalig bestuur de stoute schoenen aantrok en besloot 'het trefpunt voor de lokale samenleving' te transformeren tot een fraai en praktisch buurthuis. Dankzij het aanboren van diverse subsidiepotjes, hulp van sponsors, maar bovenal de belangenloze inzet en zelfwerkzaamheid van een team van achttien enthousiaste vrijwilligers, onder leiding van bouwcoordinator Benno Hellinga, staat er sinds eind 2008, na vijf maanden en 2000 manuren vrijwilligerswerk, een verenigingsgebouw dat er weer jaren tegen kan.
- Jeugd: - Keet Bolleholle.
Reactie toevoegen