Tsjerkebuorren

Plaats
Buurtschap
Súdwest-Fryslân
Fryslân

tsjerkebuorren_collage.jpg

Tsjerkebuorren, collage van buurtschapsgezichten (© Jan Dijkstra, Houten)

Tsjerkebuorren, collage van buurtschapsgezichten (© Jan Dijkstra, Houten)

tsjerkebuorren_zicht_op_easterwierrum.jpg

In de verte zien we Tsjerkebuorren, de voormalige dorpskern van Easterwierrum, maar tegenwoordig een buurtschap van dat dorp.

In de verte zien we Tsjerkebuorren, de voormalige dorpskern van Easterwierrum, maar tegenwoordig een buurtschap van dat dorp.

tsjerkebuorren_toren_op_terp_van_easterwierrum.jpg

De toren van de in 1905 afgebroken Hervormde kerk van Easterwierrum (tegenwoordig gelegen in de buurtschap Tsjerkebuorren) op een deels afgegraven terp. Naast de toren is ook het kerkhof bewaard gebleven.

De toren van de in 1905 afgebroken Hervormde kerk van Easterwierrum (tegenwoordig gelegen in de buurtschap Tsjerkebuorren) op een deels afgegraven terp. Naast de toren is ook het kerkhof bewaard gebleven.

tsjerkebuorren_14_eeuws_kerk_easterwierrum.jpg

De vroegere kerk van Easterwierrum, gebouwd in de 14e eeuw, op de foto in 1902.

De vroegere kerk van Easterwierrum, gebouwd in de 14e eeuw, op de foto in 1902.

tsjerkebuorren_op_de_kerktoren.jpg

Gevelsteen in de oude toren - in de volksmond Ald Toer - van buurtschap Tsjerkebuorren

Gevelsteen in de oude toren - in de volksmond Ald Toer - van buurtschap Tsjerkebuorren

tsjerkebuorren-_in_de_verte_mantgum.jpg

 Vanaf de terp met de toren van Tsjerkebuorren zien we in de verte de kerk van Mantgum.

Vanaf de terp met de toren van Tsjerkebuorren zien we in de verte de kerk van Mantgum.

Tsjerkebuorren

Terug naar boven

Status

- Tsjerkebuorren is een buurtschap in de provincie Fryslân, gemeente Súdwest-Fryslân. T/m 1983 gemeente Baarderadeel. In 1984 over naar gemeente Littenseradiel, in 2018 over naar gemeente Súdwest-Fryslân.

- De buurtschap Tsjerkebuorren valt, ook voor de postadressen, onder het dorp Easterwierrum.

- Tsjerkebuorren is een van de weinige buurtschappen in de voormalige gemeente Littenseradiel die niet is voorzien van plaatsnaamborden, zodat je slechts aan de gelijknamige straatnaambordjes kunt zien dat je er bent aangekomen.

Terug naar boven

Naam

In het Nederlands
Kerkeburen. Overigens zijn de plaatsnamen in de voormalige gemeente Litttenseradiel sinds 1993 officieel Friestalig.

Oudere vermeldingen
Dit was de oude dorpskern van het dorp Oosterwierum (dat sinds 1993 officieel Easterwierrum heet). Ca. 500 meter Z hiervan ontstaat een nieuwe, huidige dorpskern, die sinds medio 19e eeuw als Oosterwierum wordt aangeduid (maar bijv. in Van der Aa (ca. 1840) nog Oosterwierumer Bruggebuurt wordt genoemd). Vanaf dan zal de N kern Tsjerkebuorren zijn genoemd. De naam is misleidend sinds de kerk aldaar in 1905 is afgebroken. Volgens (1) is de huidige naam in 1971 officieel toegekend, als opvolger van de benaming Tsjerkhofsein, die voordien gangbaar(der) zou zijn geweest.

Bijzonderheid m.b.t. deze naam
Dit is de enige buurtschap in Fryslân met deze naam. De naam komt in Fryslân weliswaar veel vaker voor als straatnaam, maar dan betreft het, zoals de naam ook al suggereert, de kerkbuurt in een dorp in plaats van een buurtschap buiten een dorp, zoals hier het geval is.

Terug naar boven

Ligging

De buurtschap Tsjerkebuorren ligt rond de gelijknamige weg (= het deel van de Hegedyk tussen Easterwierrum en Mantgum dat ter plekke Tsjerkebuorren heet) en de terp met toren, kerkhof en overige bebouwing W daarvan, N van Easterwierrum.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In de Volkstelling van 1840 worden de oude (= het huidige Tsjerkebuorren) en nieuwe (= huidige) kern van Easterwierrum nog als één geheel beschouwd en niet apart geteld. Tegenwoordig omvat de buurtschap ca. 10 huizen met ca. 25 inwoners

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Kerktoren en kerkhof op de ommuurde terp zijn al van verre een opvallend element in het verder zo vlakke omringende landschap. Vanouds is dit de oude dorpskern van Easterwierrum. Tegenwoordig ligt de dorpskern van dit dorp ca. 500 meter Z hiervan. De 13e- of 14e-eeuwse Hervormde kerk van Easterwierrum op de terp van Tsjerkebuorren is in 1905 afgebroken en opgevolgd door een kerk in de huidige kern van Easterwierrum, waardoor in de huidige buurtschap de toren en het kerkhof verweesd zijn achtergebleven.

Op het door bomen omzoomde kerkhof staat de forse ongelede 13e- of 14e-eeuwse bakstenen toren (die in de volksmond de Ald Toer = oude toren wordt genoemd), blijkens steen in de zuidmuur in 1589 hersteld, gerestaureerd rond 1950. In 1776 is het oorspronkelijke zadeldak vervangen door een ingesnoerde spits. Op het kerkhof o.a. 7 grafzerken van de familie Vogelsang, uit de 16e en 17e eeuw. In de toren 9 grafzerken, 6 tegen de muren en 3 op de vloer, sommige met beeldhouwwerk, andere met wapens. Klokkenstoel met klok van G. van Wou en J. ter Steghe?, 1537, diam. 100,3 cm. Mechanisch torenuurwerk, 1911, later voorzien van een een synchroonmotor. Op uurwerk: J.Y. de Vries. Het torenuurwerk is afkomstig uit Drogeham. De toren en het bakstenen muurtje met ezelsrug en ijzeren hekwerk in laat 19e-eeuwse vorm zijn rijksmonumenten.

- De andere rijksmonumenten in Tsjerkebuorren zijn boerderij Groot Walcama uit 1873 op nr. 1 en de kop-hals-rompboerderij uit 1819 op nr. 5.

Reactie toevoegen