Gemeente Haelen in ca. 1870, kaart J. Kuijper
- Haelen is een dorp in de provincie Limburg, in de streek Midden-Limburg, gemeente Leudal. Het was een zelfstandige gemeente t/m 2006.
- De gemeente Haelen is per 1-10-1942 vergroot met de gemeenten Buggenum en Nunhem, en in 1991 met de gemeente Horn.
- Wapen van de voormalige gemeente Haelen.
- Onder het dorp Haelen valt ook de buurtschap Haelense Broek.
Terug naar bovenIn het Limburgs
Hale.
Oudere vermeldingen
1224 Haele, 1240 en 1274 Halen, 1417 Haelen, ca. 1550 Halen, 1936 Halen.
Naamsverklaring
Te vergelijken met het Belgische Halen, 741 kopie 11e eeuw Halon, en terug te voeren op het Germaanse halhum*, datief meervoud bij halha-* 'bocht of uitloper van het hoogland'.(1)
Het dorp Haelen grenst in het W aan Baexem en Heythuysen, in het N aan Roggel en het natuurgebied Leudal, dat ook ongeveer de W helft van het dorpsgebied beslaat, in het NO aan Nunhem en Buggenum, in het ZO aan het Lateraalkanaal Linne-Buggenum, de rivier de Maas en Leeuwen en in het Z aan Horn, en ligt NW van Roermond, ZW van Neer en W van Swalmen.
Terug naar bovenIn 1840 omvat de gemeente Haelen 129 huizen met 681 inwoners, verdeeld in het gelijknamige dorp 74/374 (= huizen/inwoners) en de buurtschappen Het Broek 21/107, De Beekkant 10/91 en Overhaelen 24/109. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 1.700 huizen met ca. 4.300 inwoners.
Terug naar boven- Haelen heeft 8 rijksmonumenten.
- Haelen heeft 13 gemeentelijke monumenten.
- Mariakapel O.L. Vrouw van Lourdes.
- Kasteel Aldenghoor (Kasteellaan 9) is gelegen op een omgracht terrein en omvat een hoofdgebouw bestaande uit twee haaks op elkaar staande vleugels met wolfsdaken. Op de binnenhoek heeft ze een zware ronde toren van baksteen en mergel uit de 15e eeuw met een hoge spits uit ca. 1700. Het kasteel heeft in het verleden 4 torens gehad, waarvan er 3 tijdens een belegering door huurlingen van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden in 1598 zijn gesneuveld. Het kasteel heeft tevens een haakvormige voorburcht of nederhof uit de 17e en 18e eeuw bestaande uit een ingangsvleugel met mansardedak en een poortpaviljoen met zadeldak tussen gezwenkte topgevels. De eerste vermelding dateert van 1212 wanneer er sprake is van een versterkt huis Ghoor van de heren van Ghoor de Horne. Toen deze heren in het nabijgelegen Neer een nieuw kasteel lieten bouwen noemde men dit Neyenghoor en zo werd hierop inspelend het kasteel in Haelen omgedoopt tot Aldenghoor (respectievelijk nieuwe Ghoor en oude Ghoor).
Na een reeks opvolgende eigenaren in de loop der eeuwen komt het kasteel in 1629 voor bijna drie eeuwen lang in bezit van de familie De Keverberg. De laatste De Keverberg die er woonde was baron Karel De Keverberg. Na het overlijden van de baron komt het kasteel in 1903 in bezit van de Zusters Ursulinen, wordt het omgedoopt tot klooster en wordt het complex drastisch uitgebreid. In 1927 wordt het klooster een kleinseminarie voor missiepaters. Toen de paters in 1976 vertrokken werd het kasteel weer privébezit. De familie Hallman kocht kasteel Aldenghoor in 1982. Zij hebben het kasteel volledig gerestaureerd en ingericht tot wat het nu is. Het kasteel bleef in hun bezit tot 2013. In 2013 heeft de familie Haans het kasteel en haar landerijen van erfgename mevrouw Olivia Hallman gekocht, waarna zij het in 2016 verkochten aan de familie Menten-Hilkens. De families Haans en Menten-Hilkens hebben samen de bijgebouwen verbouwd en het kasteel gerenoveerd. Wat de huidige eigenaar betreft hoort Kasteel Aldenghoor weer echt bij Haelen.
Sinds 2016 runnen Vera en Rogier Helwegen-Haans een Bed & Breakfast in de bijgebouwen van het kasteel. Na een grondige renovatie en verbouwing kan hier geslapen, gegeten en gefeest worden en zijn er tevens volop mogelijkheden voor zakelijke bijeenkomsten. Het kasteel is volledig intact en nog ingericht, zoals de laatste bewoonster er gewoond heeft. Op afspraak worden hier rondleidingen gegeven. Op het terrein staat ook de Olaf J. Hallman kapel. De kapel is gebouwd in 1984 door de familie Hallman, omdat ze vonden dat ieder kasteel een kapel hoort te hebben. Bovendien wilde de familie het kasteel zo veel mogelijk weer in haar oorspronkelijke staat terugbrengen. In het verleden is er altijd een kapel bij het kasteel geweest. Tegenwoordig kan er in deze kapel getrouwd en gedoopt worden.
Het kasteel wordt omringd door een prachtige kasteeltuin, die toegankelijk is voor bezoekers. Wandel met je geliefde onder de oude monumentale berceau van wel 150 jaar oud... Deze tunnel van beukenhaag wordt ook wel 'het pad der bezinning' genoemd. Of sta onder de sequoia (mammoet) boom waarvan wordt gezegd dat het de oudste boom van Limburg is. De parkachtige tuin is bijzonder verrassend en romantisch met bruggetjes, bosschages, de vijver, de weilanden en een jeux de boulesbaan. Niet voor niets worden hier regelmatig bruidsreportages gemaakt. Achter in de kasteeltuin staat ‘t Baekhuuske. Dit is een stal en tevens theehuis. ‘t Baekhuuske wordt ook gebruikt voor outdoor cooking of een gezellige borrel. Na een huwelijksceremonie in het prieeltje staat de champagne hier al klaar.
Achterin de kasteeltuin ligt de Calvarieberg met het kruis. Daarnaast ligt de begraafplaats, waar in de tijd dat de zusters en paters op het kasteel woonden, zij hier begraven werden. De graven zijn geruimd, maar enkele gedenkstenen staan er nog en de Calvarieberg met het kruis is nog altijd een mooie herdenkingsplaats. Naast Kasteel Aldenghoor ligt De Vogelmolen. Dit was oorspronkelijk een watermolen. De watermolen dateert uit 1778 en is in 1883 ingrijpend verbouwd tot industriële stenen watermolen. De opbrengsten van het graan dat in de molen gemalen werd, werden gebruikt om het kasteel in die tijd opnieuw op te bouwen. Tegenwoordig is hier restaurant De Vogelmolen gevestigd.
Terug naar boven- "Op 8 mei 2019 is dorpsgaard/pluktuin Pluk a Way aan de kruising Houtrustlaan/Heyerveld officieel geopend. Woodcarver Roel van Wijlick heeft een prachtig beeld gecreëerd uit een boomstam. Menig wandelaar heeft deze mooie creatie al bewonderd. Natuurlijk hebben ze ook de prachtige krokussen en tulpen aan de rand van de pluk-a-way kunnen bewonderen. De pluktuin is feestelijk geopend door wethouder Backus, samen met de leerlingen die in november 2018 de fruitbomen hebben gepoot, de medewerkers van de gemeente, de mensen van het IKL, de buurtbewoners en de initiatiefnemers. De gemeente is een samenwerking aangegaan met Care+. De mensen van Care+ gaan er voor zorgen dat de pluktuin in optimale conditie blijft, zodat het dorp nog lang kan genieten van dit initiatief. Met dank aan alle mensen die meegeholpen hebben om deze dorpsgaard van de grond te krijgen, de medewerkers van de gemeente Leudal en het IKL, de werkgroep van de Dorpsraad en de buurtbewoners. Dorpsraad Haelen."
- "Door middel van diverse activiteiten wil Bezoekerscentrum Leudal in Haelen bewustwording initiëren bij onze bezoekers. Hoe belangrijk is onze natuur en welke impact hebben wij als mensen op de natuur. Met zijn allen moeten we een steentje bijdragen om onze woonomgeving leefbaar te houden voor ons, maar ook voor planten, bomen, dieren, nu maar vooral in de toekomst. Wil je wandelen of fietsen door Leudal? Bij Bezoekerscentrum Leudal kun je terecht voor diverse routekaarten, tevens is in ons bezoekerscentrum informatie te krijgen over natuur en cultuur van het hele leudalgebied. In het natuurgebied zijn ook enkele 'paaltjesroutes' uitgezet; ook hierover hebben wij informatie. Zoek je een leuk cadeau (diverse natuurboeken, leuke mokken en andere natuursnuisterijen) dan is ons winkeltje een leuke plek om iets uit te zoeken voor jezelf of als cadeautje.
Het Leudalmuseum op de bovenste verdieping van Bezoekerscentrum Leudal heeft een vaste collectie 'Leudal-ornamenten' en een regelmatig wisselende tentoonstelling. Bezoekerscentrum Leudal biedt onderdak aan diverse organisaties, die natuur en cultuur hoog in het vaandel dragen: Groen Hart Leudal, Studiegroep Leudal, Vereniging Ecologisch Leven en Tuinieren Velt, Imkervereniging Roer- en Leudal, Restaurant St. Elisabethshof, Stichting Leudalmonument en Stichting St. Elisabethmolen. Om even op geheel andere gedachten te komen kan het interessant zijn workshops, heidagen, vergaderingen, presentaties, conferenties en bijeenkomsten te houden in de Panoramazaal van het bezoekerscentrum. Zeer rustig gelegen met een prachtig uitzicht op de natuur.
- Het Laco zwembad biedt een gevarieerd aanbod aan zwemactiviteiten voor inwoners van Haelen, Horn, Neer, Buggenum en omgeving. "In deze accommodatie kun je terecht om te zwemmen, als sportbeoefening of recreatief, alleen, met je gezin of in groepsverband. Je wordt daarbij altijd perfect begeleid door ons ervaren en enthousiaste team. Naast reguliere zwemles wordt bij het Laco zwembad ook babyzwemmen aangeboden, het zogeheten Knuffelzwemmen. Babyzwemmen is een goede start om je baby of peuter spelenderwijs en veilig watervrij te maken. Daarnaast verzorgen wij gezellige groepslessen AquaJoggen voor jong en ouder. Ons binnenbad beschikt over een recreatiebad. Na het zwemmen kun je heerlijk relaxen in onze sauna of stoombad."
- Houthandel Huub Brentjens wilde in 2012 zijn bedrijf langs de Haelense Beek uitbreiden. Dat mocht alleen als hij natuurcompensatie zou plegen voor het groen dat daarbij verloren zou gaan. Naast herplant op eigen erf heeft hij 200 meter van de Haelense Beek laten herinrichten zodat deze ter plekke nu weer als vanouds meandert.
Terug naar boven- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Haelen, met laagsteprijsgarantie!
Terug naar boven- Nieuws: - Nieuws uit Haelen van de Dorpsraad op Facebook.
- Belangenorganisatie: - "Dorpsraad Haelen is opgericht om het algemene belang van het dorp en zijn bewoners te behartigen. Een van de taken van de Dorpsraad is om richting gemeente aan te geven wat de inwoners belangrijk vinden met betrekking tot de leefbaarheid van he dorp en welke problemen aangepakt moeten worden. Omgekeerd kan de gemeente (voorgenomen) beleid toetsen door het aan de Dorpsraad voor te leggen. Het bestuur van de Dorpsraad heeft ervoor gekozen om te werken in werkgroepen, te weten: culturele evenementen, verkeer en veiligheid, wonen en leven, verenigingen en jongeren."
- Dorpshuis: - "Trefcentrum Aldenghoor is het Dorpshuis en Café/Zalencentrum van Haelen, prachtig gelegen midden in het groene Leudal bij het historisch kasteel Aldenghoor. Wij beschikken over 7 zalen waar nog altijd een stuk van de historie van Aldenghoor in terug te vinden is. Onze doelstelling is om alle verenigingen van het dorp binnen ons Trefcentrum gastvrijheid te bieden. Onze locatie is verder beschikbaar voor feesten , koffietafels, vergaderingen, presentaties, tapasavonden en als kookstudio. Kortom Trefcentrum Aldenghoor is er voor iedereen! Peter en Lian."
- Onderwijs: - Basisschool De Leerlingst.
- Muziek: - Harmonie Philomena is in 1921 opgericht als fanfare, door de toenmalige burgemeester van Haelen; mr. Th. Aquarius. Uit dankbaarheid stellen bestuur en leden voor om de fanfare te noemen naar de jongste dochter van het echtpaar Aquarius; Philomena. Vandaar dus deze naam. In 1955 is het een harmonie geworden. Harmonie Philomena komt uit in de 3e divisie.
- Pipers Society Anam Cara is een doedelzakband met jaren ervaring op gebied van allerlei optredens, zoals Highland Games, Evenementen, Parades, Herdenkingen, Bruiloften, Whisky tastings, verjaardagen en begrafenissen. Ze treden op in binnen- en buitenland.
- Sport: - Voetbalvereniging RKVV Haelen is opgericht in 1927.
- Toneel: - "Toneelgroep Spot-Licht in Haelen is in 1986 opgericht door regisseuse Tilly Müller en Frits Criens, tegenwoordig stadsdichter van de gemeente Leudal. Frits Criens schreef in de beginperiode van Spot-Licht een aantal toneelstukken zelf. De enthousiaste spelers van Spot-Licht weten elk jaar weer een avondvullend toneelstuk op de planken te brengen. Naast het spelen van het jaarlijkse grote stuk kent Spot-Licht nog een aantal activiteiten: De Fuchsia's spelen parodieën op bekende liedjes. Zij doen dat op een ludieke manier en betrekken het publiek daarbij. De twee dames worden geassisteerd door een niet zo snuggere technicus. De optredens duren ca. 45 minuten en zijn bijzonder geschikt voor het opluisteren van verjaardagfeestjes, feestavonden, bedrijfsfeesten e.d. De WC-dames zorgen er letterlijk voor dat de gasten van je feestje zich tot in de toiletruimte kunnen amuseren. Met hoofddoek, bezem en dweil improviseren zij zonder kwetsend of indiscreet te zijn. Het Kerststuk "Kind van het Licht" wordt in de kerstperiode op aanvraag voor gezelschappen op locatie gespeeld. Het stuk is geschreven door Frits Criens."
- Zorg: - Bij Zorgcentrum St. Magdalena in Haelen, van zorginstelling Proteion, zijn tevens 20 aanleunappartementen gevestigd, die eigendom zijn van Woningcorporatie Wonen Zuid. De voorzieningen in het zorgcentrum, zoals het restaurant en het activiteitenprogramma, staan ook voor de 'aanleuners' ter beschikking, evenals thuiszorg, hulp bij het huishouden en andere zorg en ondersteuning via Proteion. Ook kun je gebruik maken van het Volledig Pakket Thuis: alle zorg, diensten en hulp die ze ook in een zorgcentrum leveren. Hierdoor kun je zo lang mogelijk zelfstandig blijven wonen.
- Bedrijfsleven / ondernemen: - "Duurzaam Multifunctioneel Bedrijvenpark Zevenellen (DMBZ) ligt in Haelen, aan de Roermondsweg. De locatie wordt momenteel herontwikkeld. De aanwezigheid van een haven en de centrale ligging van het terrein bieden een veelvoud aan kansen voor ambitieuze bedrijven. Het terrein wordt sinds 2019 bouwrijp gemaakt, gericht op een oplevering van de bedrijfskavels vanaf medio 2021. De ontwikkeling zorgt voor duurzame en positieve economische ontwikkelingen in de regio en daarmee voor meer werkgelegenheid. Het terrein kenmerkt zich als volgt: centrale ligging (Roermondseweg 53); volop kansen voor ambitieuze bedrijven (logistiek, opslag, distributie, circulair, biobased, industrie); flexibele indelingen mogelijk (maatwerk); bouwrijp vanaf medio 2021 (in onderling overleg); kavels in eigendom of erfpacht te verkrijgen. Duurzaam Multifunctioneel Bedrijvenpark Zevenellen beschikt over een eigen haven. OML (Ontwikkelingsmaatschappij Midden-Limburg) heeft het gehele water in haar bezit. Lengte westzijde circa 440 meter; breedte kop van de haven circa 140 meter; geschikt te maken voor op- en overslag; toegankelijk voor categorie V schepen; vaardiepte circa 3,5 meter; zwaaikom aanwezig t.b.v. manoeuvreren grote schepen."
- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Haelen.
Reactie toevoegen