- Hoogersmilde is een dorp in de provincie Drenthe, gemeente Midden-Drenthe. T/m 1997 gemeente Smilde.
- Onder het dorp Hoogersmilde valt ook een klein deel van de buurtschap Beilervaart.
Terug naar bovenAlternatieve naam
Wordt ook Oude Smilde genoemd.
In het Drents
d'Olde Smilde. Een inwoner van dit dorp is een Oldesmildeger.
Oudere vermeldingen
1634 en 1665 Hooge Smilde, 1792 Hogersmilde, 1811-1813 Oude Smilde, 1847 Oude-Smilde of Hooger-Smilde.
Naamsverklaring
Gelegen in het zuidwestelijk gedeelte van de Smilder Veenen. Zie ook Smilde.(1)
Naam kwam ook elders voor
In de Indische Oceaan is een eilandje geweest dat Hogersmilde heette. Dat komt zo: in 1749 is dit eilandje NW van de Malediven ontdekt door een VOC-schip dat Hogersmilde heette. Dat schip zal allicht naar het dorp zijn genoemd, en dat eiland is dus weer naar dat schip genoemd. De naam van het eiland is op recente kaarten niet meer te vinden, dus het eiland is óf inmiddels verdwenen óf van naam veranderd. Zie verder de pagina Geschiedenis hieronder.
Het dorp Hoogersmilde ligt aan de Drentse Hoofdvaart en ligt verder ZW van het dorp Smilde en de stad Assen, WZW van het dorp Hooghalen, WNW van het dorp Hijken, NW van het dorp Beilen, NNO van de dorpen Geeuwenbrug en Dwingeloo, NO van het dorp Diever, ONO van het dorp Doldersum, O van het Nationale Park Drents-Friese Wold, ZO van het dorp Appelscha en ZZO van het dorp Ravenswoud.
Terug naar bovenIn 1840 heeft het dorp Hoogersmilde 89 huizen met 660 inwoners. Tegenwoordig omvat het dorp ca. 550 huizen met ca. 1.300 inwoners.
Terug naar bovenVierhonderd jaar geleden was het gebied ten noorden van Diever een onafzienbaar veengebied. Het stond bekend als de Smilder Venen. Het was zo moeilijk toegankelijk dat de grens met de provincie Friesland niet kon worden vastgesteld, ook de grenzen tussen de verschillende kerspelen stonden niet vast. De kerspelen zijn de voorlopers van de huidige gemeenten. Omstreeks 16-12-1613 was het de Amsterdammer Berent Everts Keteltass, die belangstelling kreeg voor dit woeste gebied. Hij nam contact op met Berent Ketel te Diever. Hij was schulte (zeg maar burgemeester) van Diever en Wapserveen. Samen hebben zij de eerste aanzet gegeven tot de vervening in "de Olde Smilde". Toen zij het voorwerk gedaan hadden, hebben ze de rechten die ze hadden verworven overgedaan aan de Hollandse Compagnie van de Dieverder en Leggelder en Smilder Venen.
In 1633 wordt Hoogersmilde verheven tot Heerlijkheid, ten behoeve van de eerste Heer Adriaan Pauw*, die onder meer burgemeester van Amsterdam was, heer van Heemstede, Raadspensionaris van Holland, bewindvoerder van de Verenigde Oostindische Compagnie en betrokken bij de Vrede van Munster, die een einde maakte aan de Tachtigjarige Oorlog. Het Heer zijn was een erfelijke aangelegenheid. Het ging over van vader op zoon of dochter en aangetrouwde familie. Een Heer van een Heerlijkheid bezat juridische rechten, het jachtrecht en mocht verordeningen uitvaardigen.
* Volgens Van der Aa naar het schijnt als blijk voor zijn verdiensten bij de veenontginning.
Verschillende straatnamen in het dorp herinneren ons nog aan die periode. Zoals Adriaan Pauwstraat, Marcelisstraat, Cliffortstraat en Alewijnstraat. Het gebied dat behoorde tot de Heerlijkheid is globaal genomen te vinden binnen de grenzen van de voormalige gemeente Smilde tot aan de Leemdijk. De Heerlijkheid heeft bestaan tot in 1795. Toen werden de voorrechten die er waren, afgeschaft. Na de Franse tijd ontstonden de gemeenten in de huidige vorm in Nederland, zo ook in Drenthe. Hoogersmilde vormt dan samen met Hijkersmilde, Smilde (dat dan nog Kloosterveen heet) en Bovensmilde de gemeente Smilde.
Tot aan het einde van de Tweede Wereldoorlog was Hoogersmilde een agrarisch dorp. Bijna alles had daarmee te maken. Er was een melkfabriek, en op enige afstand stonden twee aardappelmeelfabrieken. De verbouwde suikerbieten gingen naar fabrieken in Groningen. Er was één industrie die niets te maken heeft met de agrarische omgeving, namelijk de nog altijd bestaande kalkzandsteenfabriek. Deze is opgericht in 1905 en is nu een van de modernste van Nederland.
In de loop der tijd is er veel veranderd in de lokale samenleving. Door de economische omstandigheden gedwongen zijn veel agrarische bedrijven verdwenen. Wel is er door de betrokken ondernemers gezocht naar verbreding van de bedrijfsvoering. Veel boeren namen een baan naast hun bedrijf of er werden andere producten verbouwd. Hierbij valt te denken aan het verbouwen van droogbloemen. Helaas is ook dat nu alweer achterhaald. De laatste jaren heeft het telen van lelies een belangrijke plaats ingenomen. Veel boerderijen worden nu gebruikt als woonboerderij. Eind jaren vijftig is hier de radio en televisie zendmast geplaatst. (bron: dorpssite) Officieel heet hij Zendmast Smilde, kennelijk omdat men hetzij de gemeentenaam aanhield, hetzij voorkeur had voor de nabijgelegen hoofdplaats van de toenmalige gemeente omdat die nu eenmaal groter is en meer bekendheid heeft.
Kerkelijk
"Tot aan de tweede wereldoorlog was er nauwelijks sprake van samenwerking tussen de kerken in Nederland en in Hoogersmilde was dat niet anders. Na de Tweede Wereldoorlog worden er voorzichtig contacten gelegd tussen de beide kerkgemeenschappen van het dorp. Niet met de bedoeling om samen te gaan, maar om elkaar niet in de wielen te rijden. De eerste keer dat er echt wordt nagedacht over Samen op Weg (SOW) is in 1962 als de brief van de achttien op tafel ligt. Niet dat er zoveel mee werd gedaan. Men ging over tot de orde van de dag. Tien jaar later, in 1972, komt de eerste echte samenwerking, als de IKJ wordt opgericht. Dit is een samengaan van de jeugdclubs van de Hervormde gemeente en de Gereformeerde kerk van het dorp. Later volgen de kleine clubs en de catechisatie. Geleidelijk aan groeit het besef dat er een vervolg moet worden gegeven aan de oproep van de achttien om samen te werken aan de totstandkoming van een verenigde kerk.
In het begin van de jaren negentig van de vorige eeuw wordt er via een SOW-commissie een poging ondernomen om samen verder te gaan. Maar het zal nog tot 1998 duren voordat door een opnieuw ingestelde commissie de handschoen wordt opgepakt en er via zeer intensieve gesprekken wordt gekomen tot een eindrapport, waarin een federatie wordt voorgesteld. Met de komst van ds. Boon in 2001 wordt de federatie een feit en is ds. Boon de eerste SOW-predikant van het dorp. Op 7 december 2008 is in de kerkdienst de fusieakte getekend en sindsdien gaan wij onder de naam Protestantse Kerk Hoogersmilde."
Terug naar boven- Hoogersmilde heeft 1 rijksmonument.
Terug naar boven- Dorpsfeest Hoogersmilde (gedurende 4 dagen eind augustus).
Terug naar boven- Bij wandelroute Boswachterspad Olde Smildeger vanuit Hoogersmilde kun je kiezen uit de afstanden 8 en 16 km.
- "In het voorjaar van 2018 is aan de oostkant van Nationaal Park Drents-Friese Wold Natuurpoort Hoogersmilde geopend. Toeristen en recreanten kunnen nu vanaf de Drentse Hooglanden een van de grootste aaneengesloten bosgebieden van Nederland (6000 ha) bezoeken. De Natuurpoort is geïntegreerd in Camping De Reeënwissel (Bosweg 23). In de receptie van de camping is een interactief bezoekerscentrum waar bezoekers op een moderne manier via grote touchscreens informatie kunnen krijgen, niet alleen van het Drents Friese Wold, maar van de hele regio. De receptiemedewerkers zijn ook altijd beschikbaar om bezoekers van informatie te voorzien. Er is ook parkeergelegenheid voor invaliden en elektrische auto’s. Campers kunnen terecht op Camperplaats Drents-Friese Wold.
Bordjes wijzen je de weg naar het Belevingspad Hoogersmilde, de uitdagende mountainbikeroutes en de ruiter- en menroutes. Ook voor liefhebbers van Geocaching ligt er een mooie multi-cache. Bezoekers kunnen gebruik maken van alle faciliteiten van De Reeënwissel. Voor de kinderen is er een indoor speelkooi en active games, een klauterbos en een kabelbaan. De horeca is altijd geopend en voorziet in alles wat lekker is. De toiletten zijn vrij toegankelijk. Al met al redenen genoeg om Nationaal Park Drents-Friese Wold een keer vanuit de Natuurpoort te ontdekken. Onze gastheren en -dames kijken uit naar jullie bezoek!"
Terug naar boven- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Hoogersmilde, met laagsteprijsgarantie!
Terug naar boven- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Hoogersmilde (online te bestellen).
Terug naar boven- Algemeen: - Site van en over Hoogersmilde.
- Belangenorganisatie: - "Vereniging van Dorpsbelangen Hoogersmilde is opgericht in 2002. Dorpsbelangen is een vereniging van en voor de inwoners en komt op voor het algemene belang en het verbeteren van de leefbaarheid van de inwoners van het dorp. Dit wordt bereikt door het opzetten van projecten, overleg met de gemeente en andere belangrijke organen en het initiatief nemen in of ondersteuning bieden bij het opzetten van voorzieningen. Het bestuur vergadert eenmaal in de zes weken en een maal per jaar wordt er een Algemene Ledenvergadering gehouden, waar verslag wordt gedaan van de gedane en lopende zaken van het afgelopen jaar. Via de bekende contactpersoon van het bestuur kunnen klachten m.b.t. klein onderhoud aan bermen, wegen, openbare verlichting, speeltuinen e.d. aan de gemeente worden gemeld. De vereniging mengt zich niet in privé zaken van individuele inwoners en blijft neutraal in zaken waar in het dorp verschillend over gedacht wordt. Vind jij ook dat het belangrijk is dat de leefbaarheid van het dorp gewaarborgd moet blijven, steun Dorpsbelangen door hier ook lid van te worden. De contributie bedraagt slechts 3 euro per persoon.
Over Naobuurschap/Beter een naaste buur...
In Hoogersmilde komen wonen, waar je niemand kent en op een beetje achteraf plekje, dan is niet het eerste waar je aan denkt: en wat voor buren zouden we hebben? Natuurlijk maak je kennis en wissel je beleefdheden uit, maar de afstand is toch letterlijk en figuurlijk 300 meter of meer. Bovendien ben je aardig op je zelf en slokken een intensieve baan en leuke hobby’s flink wat tijd op. Toch komt er een moment dat je ze ervaart, die buren. Ineens zijn ze er om je te helpen met een lastig klusje waar je zelf onvoldoende voor toegerust bent, of voor het regelen van een gezellige barbecue of verjaardag. Dan ervaar je het naobuurschap waarbij elkaar helpen bijna een vanzelfsprekendheid is zonder dat daar direct iets tegenover hoeft te staan. Als niet ervarene daarin draag je toch meteen na de geboden hulp een taart of een paar kratten bier naar binnen, maar dat dien je een volgende keer maar mooi te laten!
Vervelend vind je dan wel dat je nooit goed weet hoe je iets terug zal kunnen doen, want je bent niet zo handig, of je hebt niet zulk slim gereedschap en een aanhangertje hebben ze allemaal al... ’t Is een mooi ding, dat naobuurschap, waarbij je eigenlijk altijd wel terecht kunt bij je naaste buren (en zij bij jou) voor ’t een of 't ander, zonder dat je elkaar overloopt. Eerdere ervaring van wonen in nieuwe wijken in een dorp of een stad met ook aardige buren, laat dat zijn gezegd, is op Hoogersmilde wonen een ervaring die we niet graag zouden missen. Waarbij we weten dat die naaste buur vaak meer voor je kan betekenen dan die verre vriend."
- Sport: - Sportvereniging SV Hoogersmilde is een zogeheten omnivereniging, wat wil zeggen dat je er terecht kunt voor verschillende sporten, namelijk voetbal, handbal en volleybal.
- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Hoogersmilde.
Reactie toevoegen