Status

- Moordrecht is een dorp in de provincie Zuid-Holland, in de streek Schieland, gemeente Zuidplas. Het was een zelfstandige gemeente t/m 2009.

- Wapen van de voormalige gemeente Moordrecht.

Naam

Naamsverklaring
Voor de verklaring van de plaatsnaam Moordrecht werd in het verleden weleens verwezen naar het zeer oude kerkzegel, waarop een maagd wordt belaagd door drie moordenaars, met de spreuk: "veilig onder de Moordenaren". Maar de werkelijke verklaring is dat 'moor' of 'moer' slaat op het veen (moeras) waar de turf vandaan kwam. De naam van de oude Veenweg herinnerde hier nog aan. Het woord 'drecht' betekent 'veer' of 'oversteekplaats bij de rivier'. De uitgang 'drecht' vinden we in veel meer Nederlandse plaatsnamen terug. Het veer is er al sinds 'onheuglijke' tijden. (bron: Historische Vereniging Moordrecht)

Ligging

Het dorp Moordrecht ligt aan de W oever van de rivier de Hollandsche IJssel en ligt verder W van het dorp Gouderak, ZW van de stad Gouda, Z van het dorp Waddinxveen, Z en O van de A20, ZO van het dorp Zevenhuizen, NO van de dorpen Nieuwerkerk aan den IJssel en Lageweg, WNW van het dorp Stolwijk en NNW van het dorp Berkenwoude.

Statistische gegevens

In 1840 omvatten de gemeente en het dorp Moordrecht 164 huizen met 2.101 inwoners. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 3.400 huizen met ca. 8.400 inwoners.

Geschiedenis

Oorlogen en latere bloei
Kort na het ontstaan van Moordrecht halverwege de 13e eeuw, moeten al manschappen worden geleverd aan de graven van Holand in hun strijd tegen de bisschoppen van Utrecht. Aan het einde van de Hoekse en Kabeljouwse twisten vindt in 1489 een bloedige veldslag plaats in de Moordrechtse venen. Op de plaats waar later de 'snelle sluis' komt en nu het Abraham Kroesgemaal staat, lag toen de Jonkerskade. Vele honderden zijn hier gesneuveld en verdronken. Aan het begin van de Tachtigjarige Oorlog vinden in het jaar 1574 schermutselingen plaats tussen Watergeuzen en Spanjaarden. De kerk brandt af, maar de toren blijft behouden en staat nu nog steeds midden in het dorp. De kerk wordt in 1657 herbouwd. Het dorp komt tot bloei en er ontstaan bedrijven zoals touwslagerijen, steenfabrieken, wolkammerijen, linnenblekerijen, beschuitbakkerijen, een korenmolen en korenwasserijen. Er zijn ook veel veenderijen, waar turf wordt gewonnen, en enkele scheepswerven Daarnaast komen er steeds meer ambachtslieden en winkeltjes.

Zuidplas: ontstaan en inpoldering
Rond 1600 wordt in deze omgeving steeds intensiever turf gestoken en later gebaggerd. Hierdoor ontstaat de Zuidplas. Deze wordt steeds dieper en gevaarlijker, waardoor wordt besloten deze droog te maken. In 1825 wordt hiermee begonnen. Om de klus te klaren worden 30 molens geplaatst, waarvan 9 in Waddinxveen en 21 tussen Moordrecht en Kortenoord. Het droogmalen begint in 1836. 5 jaar later valt de polder droog. Stoomgemalen maken 40 jaar later de molens overbodig. De vruchtbare grond van de Zuidplaspolder wordt in gebruik genomen voor veeteelt en er worden steeds meer boerderijen gebouwd. Vroeger woonden de meeste inwoners in het Veen, aan de Tiendeweg en de Veenweg. Er was daar zelfs een aparte school, een herberg en een korenmolen. Vooral in de 18e eeuw worden daar steeds meer huisjes afgebroken. Aan de IJssel bouwt men nieuwe huizen. (bron: Historische Vereniging Moordrecht)

Als je je nader wilt verdiepen in de geschiedenis van dit dorp, kun je terecht bij Historische Vereniging Moordrecht, die sinds de oprichting in 1993 is uitgegroeid tot een bloeiende organisatie met meer dan 550 leden. De vereniging stelt zich ten doel de Moordrechtse geschiedenis te onderzoeken, te bewaren en levend te houden voor de huidige en toekomstige generaties. Activiteiten zijn o.a.: uitgave van het magazine ‘Moerdregt’ (4x per jaar) met artikelen over de lokale historie; bewaren en archiveren van historische voorwerpen, kunstwerken en documenten; exposities van historische voorwerpen, kunstwerken, documenten, boeken en tijdschriften in Oudheidkamer Het Weeshuis aan het Westeinde; verzorgen van lessen en rondleidingen voor leerlingen van basisscholen; minimaal 1x per jaar een bijeenkomst voor de leden.

De historische vereniging praat mee in diverse commissies en platforms, waarin de geschiedenis en het erfgoed van Moordrecht aan de orde komen, te weten: gemeentelijke monumentencommissie; gemeentelijke straatnamencommissie; gemeentelijk recreatieplatform; regionale gebruikerscommissie; Streekarchief Midden-Holland; voorzittersoverleg historische verenigingen Zuidplas; regionale commissie Monumentendag; regionaal samenwerkingsverband Platform Mooi Zuidplas.

Oudheidkamer Het Weeshuis is de thuisbasis van Historische Vereniging Moordrecht. Het verenigingsbestuur vergadert hier tussen een uitgebreide collectie voorwerpen, kunstwerken, boeken, tijdschriften, kranten en andere documenten uit de lokale geschiedenis. De collectie wordt namens het bestuur van de vereniiging beheerd door Jaap Waasdorp. De oudheidkamer is sinds 2014 gevestigd in het souterrain van het voormalige oude gemeentehuis (nu zorgvilla Vivere, Westeinde 1). Belangstellenden kunnen de collectie elke 2e zaterdag van de maand van 13.30-16.30 uur bezichtigen. De toegang is gratis, maar een gift is uiteraard van harte welkom.

Bezienswaardigheden

- Moordrecht heeft 24 rijksmonumenten.

- De Hervormde (PKN) Dorpskerk (Kerkplein 12) is een ruime, eenbeukige kruiskerk in gotische trant, gebouwd in 1657. Vijfzijdig gesloten koor, dat smaller is dan het schip. Houten tongewelven met trekbalken en korbelen. Kerk en toren zijn in de jaren 1957-1967 gerestaureerd. Tot de inventaris behoren: preekstoel, 17e eeuw met koperen lezenaar; twee banken met toogpanelen, 17e eeuw; vier psalmbordjes, eind 18e eeuw; vier koperen kaarsenkronen, 18e eeuw. Orgel met borstwering met rijk gesneden kas in Lodewijk XIV-vormen. Het orgel met Hoofdwerk en Positief is in 1773 gemaakt door J.J. Delahaye voor de Waalse Kerk te Gouda en in 1818 overgeplaatst naar de huidige locatie. De eenvoudige gotische toren datert uit de eerste helft van de 16e eeuw en wordt bekroond door een balustrade in Lodewijk XVI-vormen. De torenspits knakte op 3 januari 2018 door een harde windvlaag en is de volgende dag naar beneden gehaald. De gemeente Zuidplas heeft de spits en haan laten renoveren en weer op de toren gezet. De kerk maakt tegenwoordig onderdeel uit van de Protestantse gemeente De Stroom te Moordrecht-Gouderak.

- De 33 meter hoge watertoren van Moordrecht is ontworpen door architect P.D. Stuurman, in de stijl van de Late Amsterdamse School, als onderdeel van de Koninklijke Verenigde Tapijtfabrieken. Het fabrieksgebouw, dat in dezelfde bouwstijl was opgetrokken, is in 1996 gesloopt. De toren is behalve bij de fabriek ook in gebruik geweest voor drinkwaterlevering aan de inwoners en deed tevens dienst als openbaar badhuis. Sinds 1978 is de toren als watertoren buiten gebruik. De watertoren bevatte een waterreservoir van 100 m3. De toren is inmiddels verbouwd tot atelier met woning.

- Gevelstenen in Moordrecht.

Landschap, natuur en recreatie

- De bijzondere details m.b.t. de Veerpont Gouderak-Moordrecht v.v. over de Hollandse IJssel (ook voor auto's) kun je lezen op de pagina van Gouderak.

- Het zogeheten Restveengebied is een drooggemalen poldergebied ten noordwesten van Moordrecht in de Zuidplaspolder. Het is een van de gebieden in Zuid-Holland die ernstig te kampen heeft met de effecten van bodemdaling. Gemeente Zuidplas, Hoogheemraadschap Schieland en Krimpenerwaard en Provincie Zuid-Holland willen de effecten van deze bodemdaling aanpakken. Zij zijn hierover in gesprek met inwoners, ondernemers en maatschappelijke organisaties om samen de toekomstperspectieven en mogelijkheden te verkennen. Ook wordt waar het kan geholpen met het realiseren van deze handelingsperspectieven.

Als onderdeel van het gebiedsproces is eind 2017 een verkenning uitgevoerd (zie de documenten onderaan de pagina onder de link) naar de haalbaarheid en uitvoerbaarheid van handelingsperspectieven voor ondernemers en bewoners in het gebied. Een kleinere groep belanghebbenden is hier al eerder bij betrokken en heeft feedback gegeven bij het formuleren van doel en opzet van deze verkenning. De verkenning is uitgevoerd door SWECO in samenwerking met Wageningen Universiteit. In de verkenning is onderzocht welke mogelijkheden van grondgebruik kunnen passen bij een stabiel (eventueel verhoogd) waterpeil en stabiele bodem(hoogte). De verkenning vergelijkt het voortzetten van het huidige grondgebruik met alternatieven in de schets en de door bewoners aangedragen mogelijkheden voor alternatief grondgebruik. De resultaten van de verkenning zijn bedoeld als basis voor het gesprek met inwoners, agrariërs en andere ondernemers in het Restveengebied en de betrokken overheden, over de toekomst van het gebied.

Gebiedsadviseurs van het Centrum Landbouw en Milieu (CLM) zijn in juni 2018 gestart met nadere verkenningen in het Restveengebied bij Moordrecht. De provincie, de gemeente Zuidplas en Hoogheemraadschap Schieland en de Krimpenerwaard willen dit gebied van enkele honderden hectares vanwege bodemdaling een andere inrichting geven. Volgens de overheden is er weinig perspectief voor landbouw. De boeren zien weinig in de aangedragen alternatieven voor het gebruik van de grond, zoals natte teelten. Zij willen hun bedrijf voortzetten of op een goede manier worden uitgekocht. Het Restveengebied en polder Middelburg / Tempelpolder zijn de eerste polders die door provincie Zuid-Holland op termijn worden opgegeven als puur agrarische polder vanwege de bodemdaling die wordt voorzien. In de polder zijn 4 melkveehouderijen gevestigd. Daarnaast is er veel versnipperd grondbezit. Een deel van de grond wordt ook agrarisch gebruikt.

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Moordrecht, met laagsteprijsgarantie!

Beeld

- Diaserie met oude ansichtkaarten van Moordrecht.

- Oude ansichtkaarten van Moordrecht.

Links

- Onderwijs: - Basisschool De Achtbaan. - Sint Jozefschool.

- Muziek: - Muziekvereniging Kunst na de Arbeid (KNDA) omvat een harmonieorkest, een slagwerkgroep en leerlingenorkest Decibel. De vereniging is in 1920 opgericht door en voor het personeel van de Koninklijke Vereenigde Tapijtfabriek, die lange tijd in het dorp gevestigd was. Al bijna 100 jaar verzorgt KNDA door het jaar heen diverse optredens in en om Moordrecht. Ze zijn te vinden op de jaarlijkse Braderie, de aubade van Koningsdag en natuurlijk op hun eigen concerten.

- "De geboorteplaats van Shantykoor De MoordtZangers lag, eind 2010, op het volkstuincomplex De Knollentuin in Moordrecht. Een groep tuinders vond de tijd rijp voor het oprichten van een eigen Moordrechts shantykoor. Niet lang daarna was Shantykoor De MoordtZangers een feit en zo’n 20 mannen gingen zingen onder leiding van een dirigente en begeleid door een klein combo. Het koor groeide - ook niet-tuinders kwamen zingen - en in 2015 is het eerste lustrum gevierd met een groots festival. We hebben inmiddels vele optredens mogen geven. Het koor heeft nu ruim 30 leden, wordt begeleid door een combo van vijf muzikanten en staat onder leiding van Jolanda Warmenhoven.

Shantykoor De MoordtZangers kenmerkt zich door een eigen stijl die tot uitdrukking komt door het enthousiasme en plezier waarmee wordt gezongen en in de interactie met het publiek. Bij de repetities is een goed evenwicht gevonden tussen plezier in zingen en muziek maken en hard werken aan kwaliteit bij het optreden. Er wordt een liedrepertoire gebracht waarvan de echte werkliederen, de shanty’s, een belangrijke onderdeel uitmaken. Daarnaast zijn er ook andere zeemansliederen en, niet te vergeten, de echte “meezingers“. Wij treden graag op in en buiten de regio, bij festivals, in zorg- en wooncentra en bij particuliere feesten. Wij nodigen mannen uit Moordrecht en omgeving (Zuidplas, Gouda, Waddinxveen enz.) uit om kennis te komen maken met ons shantykoor en mee te gaan zingen. Je zult een gezellige club aantreffen, waarbij plezier in zingen wordt gecombineerd met een stuk gezelligheid."

- Sport: - Voetbalvereniging Moordrecht.

- Zorg: - Melkveebedrijf en Zorgboerderij De Bovenstee biedt sinds 2004 dagbesteding voor mensen met een verstandelijke beperking. Zorgboerin Rita Oudijk maakt dankbaar gebruik van haar ervaring als psychiatrisch verpleegkundige op de zorgboerderij van haar en haar man. Op het bedrijf zijn melkkoeien, jongvee en schapen, en daarnaast legkippen, een moestuin en een hobbykas. Vaste prik is het voeren van de koeien, verder zijn er veel verschillende en seizoensgebonden klusjes (zoals in het voorjaar de lammetjes verzorgen). De doelgroep is breed: mensen met lichamelijke of geestelijke beperkingen, burn out, psychiatrische problemen of jongeren die willen leren werken. Op woensdagmiddag en zaterdag zijn er groepen kinderen.

- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Moordrecht.