Elten is een dorp in Duitsland. In het kader van een soort 'herstelbetaling' van Duitsland aan Nederland in verband met de geleden schade door de Tweede Wereldoorlog, is Elten aan Nederland toegevoegd geweest van 23-4-1949 t/m 31-7-1963. Het was in die periode een zogeheten Drostambt, vergelijkbaar met onze gemeenten.
Terug naar bovenElten ligt ZO van Zevenaar, NO van Lobith, NW van Emmerik.
Terug naar bovenNa de Tweede Wereldoorlog naar Nederland
Elten heeft in de loop der eeuwen afwisselend tot Nederland en Duitsland behoord. Het is van 1949 tot 1963, evenals een minder algemeen bekende regio oostelijk van Sittard (de Selfkant), bij Nederland gevoegd geweest. Dit had te maken met een soort ‘herstelbetaling’ van Duitsland aan Nederland, opgelegd door de geallieerden in verband met de door Duitsland aangerichte schade tijdens de Tweede Wereldoorlog.
Een bijzonder geval
Elten en omgeving floreerden tussen 1949 en 1963. Westduitsers maakten massaal ‘Butterfahrten’ naar het gebied. Ze hamsterden duizenden kilo’s goedkope Hollandse boter. Elten hoorde bij Nederland, maar ook weer niet helemaal. Het had een opmerkelijke positie. Dat gold zowel voor de wetgeving als voor de status van de inwoners. Zo stond op de paspoorten van de Eltenaren onder het kopje ‘nationaliteit’ niet "Nederlands", maar ‘wordt als Nederlander behandeld’.
De teruggave in 1963
De toenmalige Bondsrepubliek betaalde in de jaren zestig 280 miljoen mark om een aantal gebieden terug te krijgen. Overigens heeft de ‘bezetting’ nooit veel commotie gewekt; de annexatie in 1949 verliep stilletjes en bij de teruggave in 1963 verklaarde de minister-president van Noordrijn-Westfalen dat ‘onze westelijke buren zich ten aanzien van de betrokken bevolking rechtvaardig en zorgvuldig hebben gedragen’.
Heemkunde
Het sinds 1963 weer Duitse dorp Elten is van cultuurhistorisch belang voor Nederlandse heemkundigen, omdat het dorp van 1949 tot 1963 Nederlands was en er gedurende die tijd bijvoorbeeld sprake was van een hulppostkantoor, waar Nederlandse postzegels en stempels werden gebruikt. Ook in genealogisch opzicht is die periode relevant, omdat er in die tijd immers mensen werden geboren, trouwden en overleden in de toen Nederlandse plaats en 'gemeente' Elten.
Zie verder de reportage over de Nederlandse periode van Elten, met wat eraan voorafging en wat erna gebeurde, in Terdege, 1988.
Reactie toevoegen