- Zuurdijk is een dorp in de provincie Groningen, in de streek Hoogeland, gemeente Het Hogeland. T/m 1989 gemeente Leens, in 1990 over naar gemeente De Marne, in 2019 over naar gemeente Het Hogeland.
- Het dorp bestaat eigenlijk uit drie kerntjes, die in de volksmond worden genummerd. De eerste is de dorpskern. Iets naar het oosten ligt 2e Zuurdijk, dat ter plekke op witte plaatsnaamborden 1e Nijhoezen heet, en weer iets O daarvan ligt 3e Zuurdijk, dat ter plekke op witte plaatsnaamborden 2e Nijhoezen heet. Beide Nijhoezens omvatten ca. 10 panden, liggen binnen de bebouwde kom van het dorp en zijn daarmee formeel niet als buurtschap te beschouwen. Geografisch gezien liggen ze wel duidelijk buiten het dorp, dat zou er voor pleiten ze wel als buurtschappen te zien. De Topografische atlas Groningen (1) (die deze buurtjes in eerdere edities nog niet vermeldt), weet kennelijk ook niet goed wat ze er mee aan moet, want vermeldt ze op de kaart wel in het lettertype van een buurtschap, maar vermeldt ze niet in de plaatsenlijst in de index.
- Onder het dorp Zuurdijk vallen ook de buurtschappen Douwen (grotendeels), Electra (deels) en Ewer.
Terug naar bovenIn het Gronings
Zuurdiek.
Oudere vermeldingen
1288 kopie 16e-17e eeuw Suterdicke, 1416 Zuderdijck, Suderdyck, 1482 Surdike, 1506 Suyrdyck, 1558 Suijrdijck, ca. 1660 Suurdijck, 1781 Suirdijk.
Naamsverklaring
Het dorp is vernoemd naar de 'zuiderdijk' van de Marne tegen het Reitdiep. Vermoedelijk in eerste aanleg een oude veendijk.(2)
Het dorp Zuurdijk ligt Z van het dorp Leens en grenst (via het buitengebied) in het Z aan het Reitdiep.
Terug naar bovenIn 1840 heeft Zuurdijk 46 huizen met 315 inwoners. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 40 huizen met ca. 100 inwoners.
Terug naar boven- Geschiedenis van Zuurdijk. Onder het menu Geschiedenis onder de link vind je nog veel meer artikelen over de geschiedenis van het dorp.
- Geschiedenis van een aantal oude boerderijen te Zuurdijk.
Terug naar boven- Films over recente ontwikkelingen in Zuurdijk.
Terug naar boven- Zuurdijk heeft 19 rijksmonumenten.
- Hervormde kerk (Hoofdweg 43) op verhoogd kerkhof. Wegens het zware muurwerk nog wel middeleeuws kerkgebouw (13e eeuw) met rechte oostelijke sluiting. De westgevel en toren zijn in 1797 of 1848 gebouwd. Beklampt in 1908. Het meubilair dateert van 1848, zijnde een preekstoel met klankbord, een avondmaalstafel en banken. Verscheidene zerken. Klokkenstoel met klok van Herman uit 1482, diameter 100,9 cm. Pneumatisch orgel uit 1923 van de Gebr. Rohlfing (Osnabrück). De kerk is in 1974 overgedragen aan Stichting Oude Groninger Kerken (SOGK). Daarna hebben diverse restauraties plaatsgevonden. De restauraties zijn in 2003 gereed gekomen. - Nieuws van de kerk op Facebook. - Reportage over de restauratie van het Rolfhing orgel.
- Beschrijving begraafplaats en grafzerken Zuurdijk. In 2012 is Stichting Begraven op Sutherdicke opgericht. De doelstelligen van de stichting zijn: het instandhouden van het kerkhof en de begraafplaats en de zich daarin en daarop bevindende graven, grafmonumenten en lijkenhuisje, alsmede de restauratie en het onderhoud daarvan; het in geschrift en beeld vastleggen van de namen van de begravenen in genealogische, geschiedkundige, cultuurhistorische en sociaal-geografische zin, alsmede de begravenen te verbinden aan hun woonsteden. Inmiddels zijn er al de nodige resultaten geboekt. Particulieren en instanties hebben gelden ter beschikking gesteld, waardoor het lijkhuisje en een paar vervallen graven zijn hersteld. Andere graven volgen nog. Een steeds groter wordende groep vrijwilligers neemt deel aan de werkdagen. Op deze dagen worden grafstenen schoongemaakt en de letters weer zwart gemaakt. Het resultaat is verbluffend. Op de pagina Begraafplaats; huidige indeling worden de zerken beschreven. Daarnaast ook de genealogische gegevens, en zo mogelijk in het kort het werkzame leven van de begravenen.
- Molen De Zwaluw in Zuurdijk (Moeshorn 2) is in 1831 gebouwd als grondzeiler. In 1857 is de molen verhoogd tot stellingmolen. In de nacht van 27 op 28 augustus 1858 is de molen getroffen door een blikseminslag en is daardoor volledig afgebrand. In 1858 is de molen geheel herbouwd als koren- en pelmolen. In 1974 wordt Vereniging De Hollandsche Molen eigenaar van de in de jaren zestig in verval geraakte molen. Hij was in gebruik als opslagruimte van een kermisexploitant. Het geld voor de aankoop kwam van CPNB, die in 1974 het boek Molens in Nederland als boek van de maand uitgaf. Van de opbrengst kon Vereniging De Hollandsche Molen De Zwaluw aankopen. De ANWB heeft een bouwplaatactie gehouden. De opbrengst was voor de restauratie. Op 13 mei 1978 is de gerestaureerde molen officieel, met een groot feest, weer in gebruik genomen.
Na verloop van tijd ging de molen weer achteruit en was aan een nieuwe restauratie toe. Bij die restauratie van 2011/2012 zijn beide roeden weer voorzien van zelfzwichting. De molenaar hoeft de molen nu niet stil te zetten en zeil te meerderen of te minderen als de windsterkte verandert. Bij de restauratie in 1976 is één koppel maalstenen geplaatst, in de oude molen stonden er twee. Dit is dan ook nog te zien aan het oude achtkant. Ook de pelstenen zijn weer geplaatst, met een jacobsladder van eerste pelsteen naar tweede pelsteen en daarna naar de zeef. Ook de waaierkast is weer aanwezig op de eerste zolder. Door zijn compleetheid is het een goede instructiemolen voor leerling-molenaars. Door de volledige zelfzwichting is het geen examenmolen meer.
In de winter van 2011/2012 is ook de molenbiotoop groot aangepakt. Veel vrijwilligers hebben daaraan hard meegewerkt. Sinds die tijd vangt de molen gelukkig weer wind en ligt hij prachtig in het zicht te pronken. Sinds 2012 is de molen eigendom van Het Groninger Landschap. De molen wordt beheerd door vrijwillig molenaars en is van april t/m oktober op de even zondagen om de 14 dagen te bezichtigen. Even vooraf bellen of mailen is verstandig, i.v.m. weer en vakanties (voor de telefoonnummers zie de link).
- Op kaarten stond t/m 2016 N van de dorpskern van Zuurdijk, op Kattenburgerweg 2, nog een boerderij Wispelheem ingetekend. Tegenwoorig staat er een splinternieuwe, maar wel goed in het landschap ingepaste woning. Marianne Hoorman en Matty Metzlar kochten het kavel namelijk en constateerden dat er met de vervallen schuur die er van de vroegere boerderij alleen nog over was, niets meer te beginnen viel. "Toch zochten we iets dat perfect moest passen in de fraaie natuurlijke omgeving. Vandaar dat we zijn uitgekomen op een schuurwoning. Vooral ook vanwege de puurheid en de robuuste uitstraling. Het eindresultaat mag er zijn. Precies zoals we het vooraf met architect Jacob Veltman hadden bedacht." De in 2017 gereed gekomen woning is gebouwd door Roorda & Veldman. Onder de link vind je nadere informatie over de woning, in tekst en beeld.
Terug naar boven- "Op nieuwjaarsdag wensen we elkaar jaarlijks een gelukkig nieuwjaar in de kerk van Zuurdijk, met een feestelijke Groninger dienst. De kerstsfeer hangt nog in de kerk. Hans Fidom bespeelt het orgel en dominee Klaas Pieterman staat op de preekstoel. In de Grunneger nijjoarsdainst zingen we Engelse Christmas carols op Groninger teksten van Henk Baas. De dienst begint om 15.30 uur. Na afloop is er warme gekruide appeldrank met nieuwjaarsrolletjes. Gratis toegang. Er is wel een collecte om de kosten te dekken."
- Zuurdiekster-, Molen- en Orgeldag (op een zaterdag in mei).
Terug naar boven- Het dorp doet mee aan de jaarlijkse landelijke Natuurwerkdag (op een zaterdag begin november). Voor een indruk hiervan, geven wij hier de aankondiging van editie 2019 weer: "In Zuurdijk gaan we tijdens de Natuurwerkdag op verschillende plaatsen in het dorp aan de slag. Jong en oud(er) kan hierbij meehelpen! In het dorpsbos, bij de Struunspeultoen, en ook bij de begraafplaats en op het kerkhofterrein zijn allerlei lekkere herfstklussen te doen. We gaan er dit jaar stinzenbollen poten. Overal kan blad en takafval worden verzameld en opgeruimd. Op de Natuurwerkdag van vorig jaar zijn op het kerkhof en in de Struunspeultoen o.a. rode tulpjes gepoot, die dit voorjaar volop kleur en fleur gaven! Dit jaar gaan we er samen met de kinderen weer bloembollen bijpoten. Komt allen! Dan maken we er in ons dorp samen een prachtige Natuurwerkdag van! En met mooi weer gaan we misschien weer de nieuwe pizzaoven in gebruik nemen. Kinderen kunnen meehelpen onder begeleiding van hun ouders, en staan ook onder verantwoordelijkheid van hun ouders. Voor meer informatie kun je contact opnemen met locatieleider Annette Broekhuizen (annette.y.broekhuizen@xs4all.nl, tel. 0595-571913) of de provinciale coördinator Elmar Schraa (e.schraa@landschapsbeheergroningen.nl, tel. 050-5345199)."
- De afgelopen jaren zijn de begraafplaats en het gebied rond de molen opgeknapt. Als sluitstuk op de opknapbeurt van het dorp is in 2017 een Struunspeeltoen aangelegd, deels met subsidie en met veel zelfwerkzaamheid. De speeltuin is o.a. voorzien van stromend water, fruitbomen en een pizza-oven.
Terug naar boven- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Zuurdijk, met laagsteprijsgarantie!
Terug naar boven- Oude en recente foto's van Zuurdijk o.a. van evenementen en activiteiten in het dorp in de afgelopen decennia.
Terug naar boven- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Zuurdijk (online te bestellen).
Terug naar boven- Algemeen: - Site van en over Zuurdijk.
- Belangenvereniging: - Dorpsbelangen Zuurdijk (DBZ).
- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Zuurdijk.
Reactie toevoegen