Zuidwending

Plaats
Dorp
Veendam
Veenkoloniën
Groningen

zuidwending_plaatsnaambord_kopie.jpg

Zuidwending is een dorp in de provincie Groningen, in de streek Veenkoloniën, gemeente Veendam.

Zuidwending is een dorp in de provincie Groningen, in de streek Veenkoloniën, gemeente Veendam.

zuidwending_stichting_historie_zuidwending.gif

Het kleine dorp Zuidwending heeft een eigen heemkundekring: Stichting (thans Werkgroep) Historie Zuidwending, die in 2002 een prachtig boek over de geschiedenis van het dorp heeft uitgegeven. In 2017 is een tweede boek over het dorp verschenen.

Het kleine dorp Zuidwending heeft een eigen heemkundekring: Stichting (thans Werkgroep) Historie Zuidwending, die in 2002 een prachtig boek over de geschiedenis van het dorp heeft uitgegeven. In 2017 is een tweede boek over het dorp verschenen.

zuidwending_veenkoloniale_aardappelrooimachine_thomas_zuiderweg_1946.jpg

Een van de dingen waar het kleine dorp Zuidwending landelijk bekend om is: in 1946 heeft inwoner Thomas Zuiderweg de veenkoloniale aardappelrooimachine uitgevonden. Voorheen moest dat nog met de blote handen gebeuren. (© www.veenkoloniaalmuseum.nl)

Een van de dingen waar het kleine dorp Zuidwending landelijk bekend om is: in 1946 heeft inwoner Thomas Zuiderweg de veenkoloniale aardappelrooimachine uitgevonden. Voorheen moest dat nog met de blote handen gebeuren. (© www.veenkoloniaalmuseum.nl)

zuidwending_aardgasbuffer_uitleg_en_tekening.jpg

Waar een klein dorp groot in kan zijn: in de energiewereld is Zuidwending bekend om zijn aardgasbuffer die wordt opgeslagen in de immense zoutcavernes van het dorp. Hoe die vork in de steel zit, doen we uit de doeken onder Recente ontwikkelingen.

Waar een klein dorp groot in kan zijn: in de energiewereld is Zuidwending bekend om zijn aardgasbuffer die wordt opgeslagen in de immense zoutcavernes van het dorp. Hoe die vork in de steel zit, doen we uit de doeken onder Recente ontwikkelingen.

zuidwending_en_ommelanderwijk_tijdens_carnaval_gasgat.jpg

"Work hard, play hard", is een mooi Engels gezegde. Oftewel: wie hard werkt, bijv. als Zuidwendinger aardappelrooier of aardgasbufferaar, moet op zijn tijd ook 'hard' genieten. In Zuidwending doen ze dat o.a. met carnaval. Dan heet het dorp Gasgat.

"Work hard, play hard", is een mooi Engels gezegde. Oftewel: wie hard werkt, bijv. als Zuidwendinger aardappelrooier of aardgasbufferaar, moet op zijn tijd ook 'hard' genieten. In Zuidwending doen ze dat o.a. met carnaval. Dan heet het dorp Gasgat.

zuidwending_toneelvereniging_de_harmonie_crew.jpg

Genieten doen ze in Zuidwending ook van en met Toneelvereniging De Harmonie, hetzij als deelnemer, hetzij als toeschouwer. Jaarlijks spelen ze vijf keer een volle bak in het dorpshuis, dat voor die gelegenheid wordt getransformeerd tot Theater De Wending.

Genieten doen ze in Zuidwending ook van en met Toneelvereniging De Harmonie, hetzij als deelnemer, hetzij als toeschouwer. Jaarlijks spelen ze vijf keer een volle bak in het dorpshuis, dat voor die gelegenheid wordt getransformeerd tot Theater De Wending.

zuidwending_het_zuidwendinger_lied.jpg

Het dorp Zuidwending heeft zelfs een eigen volkslied. Het is in 1945 gecomponeerd en wordt bij passende gelegenheden nog altijd uit volle borst gezongen.

Het dorp Zuidwending heeft zelfs een eigen volkslied. Het is in 1945 gecomponeerd en wordt bij passende gelegenheden nog altijd uit volle borst gezongen.

ommelanderwijk_zuidwending_voetbalvereniging_dwz.jpg

Als je als twee kleine dorpen tegen elkaar aan ligt, kun je beter zo veel mogelijk voorzieningen delen. Zo waren ze in Ommelanderwijk en Zuidwending in 1931 al zo slim om de twee  voetbalclubjes op te heffen en er een sterke vereniging van te maken: DWZ.

Als je als twee kleine dorpen tegen elkaar aan ligt, kun je beter zo veel mogelijk voorzieningen delen. Zo waren ze in Ommelanderwijk en Zuidwending in 1931 al zo slim om de twee voetbalclubjes op te heffen en er een sterke vereniging van te maken: DWZ.

zuidwending_137_met_kanaal_en_paardentramrails_kopie.jpg

Zuidwending, ansichtkaart uit begin 20e eeuw, met links nr. 137, verder het nog niet gedempte kanaal en de rails van de paardentram Veendam-Pekela, die pas in 1923 is opgeheven en door bussen is vervangen.

Zuidwending, ansichtkaart uit begin 20e eeuw, met links nr. 137, verder het nog niet gedempte kanaal en de rails van de paardentram Veendam-Pekela, die pas in 1923 is opgeheven en door bussen is vervangen.

zuidwending_paardentram_kopie.jpg

Maar hoe zag dat er dan uit, die paardentram door Zuidwending? Nou, zo dus...

Maar hoe zag dat er dan uit, die paardentram door Zuidwending? Nou, zo dus...

zuidwending_dorpshuis_de_wending_40_jaar_2015.jpg

In 1975 is de gesloten lagere school van Zuidwending verbouwd en herbestemd tot dorpshuis De Wending en sindsdien het bruisende dorpshart. Inmiddels dus alweer meer dan 40 jaar. En dankzij isolatie en zonnepanelen, in 2017, kan het pand nóg 40 jaar mee.

In 1975 is de gesloten lagere school van Zuidwending verbouwd en herbestemd tot dorpshuis De Wending en sindsdien het bruisende dorpshart. Inmiddels dus alweer meer dan 40 jaar. En dankzij isolatie en zonnepanelen, in 2017, kan het pand nóg 40 jaar mee.

ommelanderwijk_en_zuidwending_1e_prijs_klimaatstraatfeest_10e_editie_2018.jpg

Mooi voorbeeld van waar kleine kernen groot in kunnen zijn: in 2018 hebben de kleine dorpen Ommelanderwijk en Zuidwending de 10e editie van de landelijke competitie Klimaatstraatfeest gewonnen! Voor nadere informatie zie het hoofdstuk Links > Duurzaamheid

Mooi voorbeeld van waar kleine kernen groot in kunnen zijn: in 2018 hebben de kleine dorpen Ommelanderwijk en Zuidwending de 10e editie van de landelijke competitie Klimaatstraatfeest gewonnen! Voor nadere informatie zie het hoofdstuk Links > Duurzaamheid

Zuidwending

Terug naar boven

Status

- Zuidwending is een dorp in de provincie Groningen, in de streek Veenkoloniën, gemeente Veendam.

- Het dorp heeft in 1978 geen eigen postcode en plaatsnaam gekregen in het postcodeboek, voor de postadressen ligt het dorp daarom sindsdien 'in' Veendam.

- Zuidwending wordt samen met buurdorp Ommelanderwijk als tweelingdorp beschouwd. De dorpen delen ook veel voorzieningen, zoals de school, de kerk, de voetbalvereniging en nog allerlei andere verenigingen.

- De NO het dorp gelegen buurtschap Kibbelgaarn valt gezien haar ligging en maatschappelijk ook tot het dorpsgebied van Zuidwending te rekenen, hoewel het voor de postadressen grotendeels 'in' Veendam ligt en deels 'in' Meeden.

- De gemeente vindt de lintbebouwing van het dorp kennelijk niet dichtbebouwd genoeg voor een 'bebouwde kom', het dorp ligt namelijk 'buiten de bebouwde kom' en heeft daarom witte plaatsnaamborden en geen blauwe.

Terug naar boven

Naam

In het Gronings
Volgens het Volkslied: Zuudwennen, volgens (1): Zuudwenden, volgens (2): Zuudwenn.

Oudere vermeldingen
1670 Zuidtwendinge, 1794 Zydwending, 1867 Zuidwending. Het Zuitwendigerdiep heette aanvankelijk Miedemerdiep.

Naamsverklaring
De Zijdwending, eigenlijk tegenwoordig ten onrechte Zuidwending geheten, is een zijtak van de Ommelander Wijk. De naam gaat terug op het Middelnederlandse sidewende en het Oudfriese sidwendene 'binnendijk die ter zijde langs het land wendt, dwars op de richting van de hoofddijk'.(3) Met de Zijdwending werd de afdraai van de Ommelanderwijk bedoeld, oftewel het latere Noorderkwartier.

Carnavalsnaam
Tijdens carnaval heet het dorp Gasgat.

Terug naar boven

Ligging

Zuidwending ligt rond de gelijknamige weg, O van Veendam, N van Ommelanderwijk.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 heeft Zuidwending 79 huizen met 476 inwoners. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 200 huizen met ca. 500 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

In den beginne
Het jaar 1649 wordt als stichtingsjaar van de nederzetting Zuidwending beschouwd, maar door tegenwerking van de Stad (Groningen) komt de ontginning hier pas in 1705 op gang. Maar dan gaat het ook snel: binnen driekwart eeuw ligt er een kilometerslange vaart en is de turf in dit gebied, destijds een gewilde brandstof, afgegraven en afgevoerd. Daarna komt op de vruchtbare dalgronden de landbouw op gang. In het dorp verrijzen twee aardappelmeelfabrieken.

Primeur: de Zuidwendinger veenkoloniale aardappelrooimachine
In 1946 krijgt Zuidwending bij agrariërs landelijke bekendheid omdat het inwoner en aardappelboer Thomas Zuiderweg in dat jaar na 20 jaar sleutelen en experimenteren lukt om een goed werkende aardappelrooimachine voor de Veenkoloniën aan de praat te krijgen. Voorheen moest het rooien in deze aardappelstreek bij uitstek namelijk nog met de blote handen gebeuren. Met de grote wagens van de ‘dikke’ kleiboeren was op het smalle veenkolonie-land dat door sloten en wijken omringd was, immers niets te beginnen. En iets anders mechanisch was er nog niet.

De kleiboeren spraken dan ook lange tijd een beetje minachtend van de 'wupkoareboeren'. De handige driewielige wipkar was bijzonder geschikt voor de langgerekte akkers in de Veenkoloniën; je kon er geweldig mee draaien en keren. Nog meer mooie 'aardappelverhalen' over de Veenkoloniën, zoals de grote promotor van de kunstmest uit buur-buurtschap Wildervanksterdallen, en een hilarisch verlopen aardappelrooimachinerace in Zuidwending in 1910, vind je onder de link, op de site van het Veenkoloniaal Museum te Veendam.

Na WO II
Na de Tweede Wereldoorlog verliezen veel boerderijen door de schaalvergroting hun agrarische bestemming. Ook het diep, dat na de turfgraverij nog vooral dient voor de afvoer van landbouwproducten, verliest zijn functie en wordt in 1968 gedempt.

Middenstand
In vroeger tijden was Zuidwending een bedrijvig dorp met een flink aantal middenstanders. Zo had het dorp destijds 2 aannemers (Voorintholt en Penning), 2 bakkers (Everts en Friso), 2 kruideniers (Jager en Knigge), 2 melkventers (Klinge en Klein), 2 schilders (Kolkman en Ridderbos), 2 schoenmakers (Koerts en De Groot), 1 smid (Drok) en 2 stelmakers (Abbas en Groothuis). Helaas zijn deze inmiddels allemaal verdwenen.

Zuidwending van de kaart? Daar komt niks van in!
Begin jaren zeventig zijn er zelfs plannen om het dorp en buurdorp Ommelanderwijk 'van de kaart te vegen'. De Provinciale Planologische Dienst ziet in haar Structuurschets Oost Groningen alleen nog toekomst voor de grotere kernen. De dorpelingen komen massaal hiertegen in verweer en hebben gelukkig het tij kunnen keren; het zijn nu nog altijd bloeiende dorpen met een rijk verenigingsleven.

- Het dorp heeft een eigen ziekenfonds gehad. Ziekenfonds Zuidwending is in 1932 opgeheven en overgenomen door het Regionale Ziekenfonds.

Als je je nader wilt verdiepen in de geschiedenis van dit dorp, kun je terecht bij de volgende instantie en literatuur:

- Stichting Historie Zuidwending is opgericht in 1996, met als doel een boek te maken over de geschiedenis van het dorp. En dat is gelukt: in 2002 is ter gelegenheid van het 350-jarig bestaan van het dorp het boek 'Recht uut, recht aan. De geschiedenis van Zuidwending' verschenen. Dit eerste naslagwek over het dorp, waaraan door veel inwoners van het dorp jarenlang is gewerkt, bevat de volgende hoofdstukken: Vervening en eerste bewoners / De landbouw / Middenstand, nijverheid en industrie / Rechtspraak en bestuur / Over water en weg / De kerk / De school / Dörsen en ruden / De oorlogsjaren / Dorpsleven / Boerderijen en hun bewoners / Bewoners 1795 - 2000 / Personenregister. Zo ongeveer het hele dorp heeft eraan meegewerkt door de stichting te voorzien van verhalen en foto's uit vroeger tijden.

- Bij de voorbereiding voor het eerste, hierboven beschreven boek, kreeg de stichting zo veel beeldmateriaal dat ze op dat moment niet konden gebruiken maar toch zo mooi was, dat ze besloten dat er t.z.t. een vervolg moest komen. Daarom is eind 2017 een tweede boek over het dorp verschenen. Het fotoboek 'Zuidwending in Beeld' (200 pag., A4-formaat) staat vol met foto's van alle panden van het dorp. In het boek is van elk pand een historische en een recente zwart/wit foto opgenomen. Uiteraard met de nodige gegevens over het pand en de bewoners van vroeger en van nu.

Ook hier hebben weer veel inwoners aan meegewerkt door verhalen, anekdotes en historisch materiaal aan te leveren. Natuurlijk zal het voor Zuidwendingers veel herkenning oproepen, maar het is ook interessant voor mensen 'van buiten' die nog niet zo lang in het dorp wonen, en andere in het dorp geïnteresseerde, om te zien hoe veel er in een eeuw tijd is veranderd. Het boek is nog leverbaar en is via deze link te bestellen. De stichting is na de uitgave van het boek veranderd in Werkgroep Historie Zuidwending. Contactpersoon: Sieneke Heikens.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Zuidwending heeft 3 rijksmonumenten. Het betreft villa De Wigge op huisnr. 4, met schuur en dienstwoning. Van de bouw in 1928 is een mooie fotoserie bewaard gebleven, die je via de link op de site van de eigenaar kunt bekijken.

- Zuidwending heeft 7 gemeentelijke monumenten. Het betreft de huisnrs. 14, 20, 48, 104, 189, 241 en 281.

Terug naar boven

Evenementen

- Carnaval. - Carnavalsvereniging Elk en Ain is opgericht in 2014 en organiseert jaarlijks o.a. eind februari of begin maart een carnavalsfeest in de Stainkroeg.

- Toneelvereniging De Harmonie speelt jaarlijks eind februari / begin maart een stuk in het dorpshuis, dat voor die gelegenheid wordt omgetoverd tot Theater De Wending. Ze spelen dan liefst 5x voor een volle bak (1 middag en 4 avonden).

- Op Koningsdag is er altijd o.a. de traditionele Koningsbrunch voor de inwoners van Ommelanderwijk en Zuidwending.

- Als het 's winters hard genoeg vriest, kun je schaatsen op de ijsbaan van IJsvereniging De Tonckel.

Terug naar boven

Landschap, natuur en recreatie

- "Gasunie Zuidwending viert afronding bouw met oprichting ooievaarsnest. Op 19 oktober 2013 werd met de omgeving stilgestaan bij het feit dat er een einde komt aan de bouwwerkzaamheden aan de aardgasbuffer. Na zeven jaar werken aan de installatie en vijf cavernes, is de bouwkeet eind 2013 gesloten. Al hield directeur Herwig Van Geenhoven de deur nog wel op een kier. Hij sloot niet uit dat Gasunie ooit terugkomt voor een derde fase. In de eerste fase zijn vier cavernes uitgeloogd en is het compressorstation gebouwd. In de tweede fase is de vijfde caverne uitgeloogd en een zesde compressor gebouwd.

Ooievaarsnest. Ruim honderd omwonenden keken toe hoe burgemeester Meijerman van de gemeente Veendam en burgemeester Schollema van de gemeente Pekela het ooievaarsnest in gebruik namen. Samen met kinderen van basisschool De Ommewending trokken ze aan twee touwen waarna een ooievaar zich oprichtte op het nest. Voor beide burgemeesters was het een unieke ervaring omdat ze nog nooit eerder samen een onthulling hadden mogen doen. Beide burgemeesters prezen Gasunie Zuidwending voor de zorgvuldige en proactieve communicatie naar de gemeente en de omgeving. Veel aanwezige omwonenden staken ook de loftrompet over de wijze waarop Gasunie om is gegaan met het betrekken van de omgeving bij alle fases van het werk. Van de festiviteiten zijn video-opnames gemaakt.

Landschappelijke inpassing. Het ooievaarsnest is onderdeel van een breder plan voor landschappelijke inpassing. Dit plan voorziet in het plaatsen van nestkasten voor valken, het uitzetten van vissen en eendenkorven in de blusvijvers. Ook zijn deze vijvers voorzien van waterplanten zoals gele lis, kattenstaart en zwanenbloem. Verder zijn er bosschages rond het station en sommige cavernes geplant, bestaand uit bloeiende prunus, gelderse roos, liguster, sleedoorn en wilde roos, in het voorjaar wit bloeiende en het najaar/de winter besdragende struiken. Voor deze zaken is gekozen omdat rondom de installatie en caverne door vrijwilligers al jaren aan een patrijzenproject wordt gewerkt. Deze vrijwilligers beogen een biotoop te creëren voor een betere patrijzenstand. Van belang daarvoor zijn dekking (bosschages), rust en voeding (bessen). Met de landschappelijke inpassing rondom onze installaties beoogt Gasunie Zuidwending een steentje aan dit project bij te dragen." (bron: site van de aardgasbuffer)

Terug naar boven

Beeld

- Oude ansichtkaarten van Zuidwending, met toelichting.

- Dorpsfilm Zuidwending anno 1938 en 1956, met o.a. mannen met een stoomdorsmachine aan het werk, een levensmiddelenwinkel, een garagebedrijf en mannen aan het kaarten.

- Dorpsfilm anno 1956, met o.a. garagebedrijf Timmer, bakkerij Smits, bouwbedrijf Penning, bakkerij Mulder, boer Heukers, een electronicawinkel, een dorsmachine aan het werk, een vergadering van de landbouwvereniging in Café Sprik, kinderen krijgen les op de lagere school, biljarten en kaartspelen in het café.

- Dorpsfilm Zuidwending anno 1956 II, met o.a. Dominee Noordmans op huisbezoek, prekend in de kerk en in zijn werkkamer. Lessen op de School met den Bijbel, het oversteken van de autoweg door schoolkinderen met behulp van verkeersbrigadiers, een uitstapje van vrouwenvereniging Ruth, zanggroepen van kinderen en volwassenen, haak- en breigroepen, tienermeisjes doen verschillende activiteiten: dans, spel met lucifersdoosje en handwerken. Tienerjongens doen verschillende bord- en kaartspellen.

- Dorpsfilm anno 1967-1968, met o.a. de lagere school waar de bibliobus langs komt, een schoolreisje naar Schiermonnikoog, schaatswedstrijden, het opblazen van de fabriekspijp van de Phoenix, de opheffing van de dorpsvereniging met een boeldag, het begin van de demping van het kanaal, emigrant Geert Ploeger keert even terug uit Australië, terwijl Jan Orsel zich opmaakt om te gaan emigreren. En mengwoelen, de vuilnisbelt en schapen scheren bij Mans Sprik.

- Film feest op de kleuterschool 1968. - Film Rommelmarkt 1976. - Films van de familie Siepel uit Zuidwending; met de hele familie naar Akkerwoude (FR), naar vliegveld Eelde, naar Emmeloord om aardappels op te halen, combine-dorsen op het land.

Terug naar boven

Links

- Nieuws: - De voor zulke kleine dorpen telkens verrassend goedgevulde en kleurrijke Dorpskrant 't Tonckeltje verschijnt 10x per jaar en is er voor de dorpen Ommelanderwijk en Zuidwending en de buurtschappen Kibbelgaarn, Numero Dertien, Vosseveld en Korte Akkers. Via de link zijn ze ook online te lezen (ook oudere nummers).

- Dorpshuis: - In 1975 is het pand van de voormalige lagere school van Zuidwending, die kennelijk moest sluiten wegens te weinig leerlingen, verbouwd en herbestemd tot Dorpshuis De Wending. De energierekening is altijd een punt van zorg voor dorpshuizen, die doorgaans met bescheiden budgetten moeten zien rond te komen. In 2017 heeft het dorpshuis, deels uit eigen middelen en deels middels een subsidie van het Oranje Fonds, het dak geïsoleerd en zonnepanelen geplaatst, waardoor De Wending volgens voorzitter Bene van der Schuur nu tot in lengte van jaren onderdak kan bieden aan de verenigingen in het dorp.

- Jeugd: - Jeugdcommissie Ommelanderwijk Zuidwending organiseert door het jaar heen allerlei activiteiten voor de jeugd in deze dorpen.

- Muziek: - Het Zuidwendinger lied.

- "Hot Me is Zuidwending's finest Rock 'n Roll Band since 1993."

- Sport: - Voetbalvereniging DWZ (= De Wieke / Zuidwending) is opgericht in 1931 uit samenvoeging van de twee lokale voetbalverenigingen die er voorheen voor de dorpen apart waren. In 1943 is de vereniging opgeheven in verband met de oorlog, en pas in 1983 weer opnieuw opgericht. "Overal hingen aanplakbiljetten en er was een levensgroot bord te zien langs de weg Veendam-Pekela’s (N366) met de letters DWZ. De letters die evengoed zouden kunnen staat voor: "Doun wie zulf", omdat men door een zeer sterk staaltje van wilskracht en gezamenlijke aanpak, gezorgd heeft voor een sportcomplex waar menig groter dorp gewoon jaloers op zou zijn.

Meer dan 65 mensen hebben eraan meegewerkt en de vereniging had al over de 100 leden in het begin van DWZ. Alles is tot stand gekomen door sportieve fanatieke dorpelingen die vonden dat Ommelanderwijk en Zuidwending dit hadden verdiend." Aldus de pagina over de geschiedenis van DWZ, die inmiddels helaas van hun site is verdwenen.

- Op de vrijdagen zijn er judolessen in het dorpshuis.

- Aardgasbuffer: - De in 2011 in gebruik genomen Aardgasbuffer Zuidwending bevat een flexibele gasvoorraad in zoutcavernes (holtes) in de diepe ondergrond (1000 tot 1500 meter diep), waarmee kortdurende verschillen tussen vraag en aanbod van aardgas voor de huishoudelijke markt kunnen worden opgevangen. Na Grijpskerk, Langelo en Alkmaar is dit de vierde ondergrondse gasopslag in ons land, maar het is de eerste aardgasbuffer in Nederland waar aardgas in zoutlagen wordt opgeslagen. De installatie heeft een half miljard euro gekost. Zie verder het persbericht ingebruikname Aardgasbuffer. Zie ook het interview met de directeuren van de Gasunie t.g.v. de opening van de aardgasbuffer, door RTV Noord.

Op de begrijpelijke vragen van mensen of dit op den duur geen schade aan de omgeving kan aanrichten, antwoorden zij dat deze techhiek voor Nederland weliswaar nieuw is, maar dat het in het buitenland al vele jaren veilig wordt gebruikt en daarom 'proven technology' is die zijn veiligheid al bewezen heeft. Overigens is alleen de installatie eigendom van Gasunie, niet het gas. Het bedrijf verhuurt de zoutkoepels aan meerdere grote gasleveranciers. Op de Aardgasbuffer vinden regelmatig rondleidingen plaats. Voorafgaand aan een rondleiding wordt een film vertoond die inzicht geeft in de bouw en de werking van de cavernes en installatie. Via de link kun je deze film ook online bekijken.

Om het wat tastbaarder te maken, hier wat feiten over de aardgasopslag: EnergyStock heeft momenteel 5 cavernes in gebruik. De cavernes zijn gemaakt in een zoutlaag zo groot als de Mont Blanc. Ze hebben een doorsnede van 50 tot 80 meter en zijn 300 tot 400 meter hoog. De Eiffeltoren zou er rechtop in kunnen staan. Vier cavernes hebben elk een volume van ongeveer 600.000 m3, één caverne is bijna één miljoen m3 groot. Op Aardgasbuffer Zuidwending is zo nodig ruimte voor nog eens 5 cavernes. Uit de 5 cavernes is 4 miljard kilo zout gewonnen; dat is een trein met een lengte van 650 km aan gevulde treinwagons. Voor het logen is 22 miljoen m3 water gebruikt; een hoeveelheid gelijk aan 8x de Amsterdam Arena vol water. Ter vergelijking: een eenpersoonshuishouden gebruikt gemiddeld 45 m3 water per jaar. Tijdens het logen is er 1000 m3 water per uur gebruikt; daarmee vul je elke dag 10 olympische zwembaden.

Klanten kunnen 310 miljoen m3 gas in de cavernes opslaan (meerdere malen per jaar); evenveel als het gemiddeld jaarverbruik van 180.000 huishoudens, zeg maar van een provincie als Zeeland of Flevoland. Zo nodig kan er elk uur 1,8 miljoen m3 gas worden uitgezonden; een gemiddeld huishouden gebruikt op een koude winterdag ca. 10 m3 per dag. Op de installatie is ca. 35 km aan buizen gelegd, grotendeels onder de grond. Heb je na al deze feiten nog altijd vragen over deze materie, dan vind je antwoorden vast wel bij de Veelgestelde vragen op de site van Aardgasbuffer Zuidwending.

De zoutpijler van Zuidwending is groot in omvang en reikt tot een diepte van minder dan 200m onder het aardoppervlak. Er bevinden zich momenteel al cavernes in deze pijler die worden gebruikt voor de winning van zout en de opslag van gas (aardgas). Een aantal boringen hebben de zoutpijler geheel doorboord voor de winning van dieper gelegen gas. In de nabijheid van deze zoutpijler zijn meerdere olie- en gasvelden aanwezig. De zoutpijler is geschikt voor zoutwinning en de aanleg van cavernes die voor opslagdoeleinden (aardgas, waterstof, stikstof, perslucht, olie etc.) kunnen worden gebruikt. Dit is reeds aangetoond met de huidige winning en opslagprojecten. Aldus een rapport van TNO uit 2014. Overigens vindt hier blijkens deze link van het Staatstoezicht op de Mijnen nog altijd zoutwinning plaats. Voor actuele ontwikkelingen rond de aardgasbuffer zie ook het kopje Duurzaamheid hierna.

- Duurzaamheid: - "In april 2018 maakte HIER de winnaars van de 10e en laatste editie van het Klimaatstraatfeest bekend; de grootste én gezelligste energiebesparingswedstrijd van Nederland. Het was de allerlaatste keer, want nu we in Nederland gaan stoppen met aardgas, is het tijd voor een nieuw spel, 'HIER begint het', dat in oktober 2018 van start is gegaan. Buurkrachtbuurt Ommelanderwijk-Zuidwending uit de gelijknamige Veendamse dorpen heeft, dankzij de vereende inzet van een aantal enthousiaste dorpsgenoten,.de landelijke hoofdprijs van het Klimaatstraatfeest 2018 gewonnen. De spelers uit dit team voerden met elkaar maar liefst 300 energiebesparende acties uit! Ze combineerden kleine acties als gasloos koken met evenementen als een Energieborrel en een Energiemarkt. Ook hebben ze een energiek dansfeest georganiseerd, zonder verwarming en met akoestische muziek! Zo lieten zij ook andere inwoners van de gemeente Veendam kennismaken met energiebesparing. De prijzen (€5000 van het Klimaatstraatfeest en €1000 van Buurkracht) zijn besteed aan het vergroenen en verfraaien van het schoolplein van dorpssschool OBJS de Ommewending.

Top 10. Het HIER Klimaatstraatfeest was 10 jaar lang de grootste en gezelligste energiebesparingswedstrijd van Nederland. Ieder stookseizoen, van oktober tot en met maart, kwamen honderden buren, vriendengroepen en collega’s samen in actie om energie te besparen. In de winter van 2017/2018 deden in totaal 383 teams mee aan de jubilieumeditie van het Klimaatstraatfeest. De 10 teams die de meeste energie hebben bespaard wonnen geldbedragen van €500 tot €5.000, die zij mochten besteden aan energiebesparende maatregelen of een klimaatvriendelijk (straat)feest. De Top 10 zag er als volgt uit: 1. Buurkracht Ommelanderwijk-Zuidwending, €5.000. 2. Duurzaam Duurt ’t Langst, Den Haag, €2.500. 3. Tussen Berg en Uiterwaarden, Wageningen, €1.000. 4. Horstveld, Eersel, €800. 5. Brucknerborrelaars, Utrecht, €750. 6. Houtbaar Langstraat, Heusden, €700. 7. Schrijverskwartier, Oss, €650. 8. Postelseweg, Eersel, €600. 9. Collega’s Gemeente Alkmaar, €550. 10. Molenakkers, Eersel, €500. Het HIER Klimaatstraatfeest was een initiatief van Stichting HIER klimaatbureau en Buurkracht." (bron: HIER)

- Op het terrein bij Aardgasbuffer Zuidwending zijn 12.000 zonnepanelen geïnstalleerd, waarvan een deel voor 'eigen gebruik' en een deel dat de elektriciteit via elektrolyse omzet in waterstof, die wordt opgeslagen voor later gebruik. Het gaat om een zogeheten power-to-gas installatie. Het is de eerste installatie in Nederland van dit type met een capaciteit van 1 Megawatt of meer. Waterstof wordt in de toekomst belangrijk als brandstof voor motorvoertuigen, zo is de verwachting. Daarnaast is het voordeel van waterstof dat het langdurig kan worden opgeslagen, waardoor het later als elektriciteit kan worden gebruikt. 'Normale' groene stroom kan niet worden opgeslagen. De zonnepanelen zijn geplaatst op een aarden wal rondom de installatie. Ook zijn de parkeerplaatsen bij de installatie voorzien van een zonnedak.

De proef wordt gedaan met een bovengrondse opslag. Bij succes gaan ze de opslag ondergronds doen, in zoutcavernes. Dat werkt bijna hetzelfde als met de gasopslag. De cavernes zijn bij uitstek geschikt voor de opslag van waterstof, en hoeven daarvoor geen grote technische aanpassing te ondergaan, aldus GasUnie New Energy. "We maken ons klaar voor de toekomst met grootschalig verbruik van waterstof. Als de zon veel schijnt, kan hier veel waterstof worden geproduceerd. Dat kunnen we hier opslaan om te gebruiken voor de donkere dagen", zo stelde directeur Gerard van Pijkeren van GasUnie New Energy bij de feestelijke aftrap van de start van de aanleg van de waterstofopslag in juli 2018. Als alles volgens plan is verlopen, is de proefinstallatie in Zuidwending in het najaar van 2018 in gebruik genomen.

"Hystock: pilot voor productie en opslag groene waterstof. Waterstof speelt een grote rol in de energietransitie en CO2-reductie. De grootschalige productie hiervan is noodzakelijk om de klimaatdoelen van 2050 te halen. Waterstof kan gemakkelijk, betrouwbaar en betaalbaar in grote hoeveelheden getransporteerd en opgeslagen worden en speelt een grote rol als schone energiedrager voor de industrie, mobiliteit en de gebouwde omgeving. Het omzetten van stroom naar waterstof is een manier om verwachte overschotten in duurzame stroom in de toekomst op te vangen.

HyStock. EnergyStock B.V. en Gasunie New Energy doen met de eerste waterstofinstallatie in Nederland, genaamd Hystock, ervaring op met het omzetten van duurzaam opgewekte elektriciteit in waterstof. De zonnepanelen op het terrein van Aardgasbuffer Zuidwending wekken een groot deel van deze groene stroom op. De installatie levert 1 Megawatt (MW) op. Het doel is om in de nabije toekomst de waterstof grootschalig en economisch rendabel op te slaan in ondergrondse gasopslag van EnergyStock en te gebruiken als duurzame energiebron, ook op momenten dat zonne- en windenergie niet voorradig zijn.

Duurzame energie inpassen in het landschap. Het zonnepark is optimaal ingepast in de omgeving en komt niet nadrukkelijk naar voren. De zonnepanelen staan op aarden wallen rondom de installatie. Het ontwerp met de aarden wallen voegt een nieuwe vorm toe aan duurzame energieopwekking. Om Zonnepark Zuidwending mogelijk te maken, heeft Arcadis het Landschapsplan en de Ruimtelijke Onderbouwing voor de Omgevingsvergunning verzorgd en de businesscase opgesteld. Door alle stakeholders in het proces te betrekken, is een oplossing gevonden die rekening houdt met alle technische eisen én met de landschappelijke structuur. Arcadis heeft tevens het financiële model van het zonnepark uitgewerkt waarmee de subsidie is aangevraagd vanuit het programma Stimulering Duurzame Energieproductie (SDE+).

Groene waterstof. De installatie past elektrolyse toe voor de productie van groene waterstof. Met elektrische stroom zet de installatie water om in waterstof en zuurstof. Omdat hier elektriciteit van duurzame bronnen voor wordt gebruikt, levert dat groene waterstof op. De zonnepanelen op het terrein zelf wekken deze hiervoor groene stroom op. Ook wordt duurzame energie via het elektriciteitsnet gebruikt voor de omzetting in waterstof." (bron: Arcadis)

Reacties

(5)

twee namen zijn verkeerd gespeld, nl. bij dorpsfilm 1956 bakker Smits, onder dorpsfim 1967-1968 is Mans Sprik.
tenslotte is de vergadering van mannen een vergadering van de landbouwvereniging in café Sprik.

m. vr. groet,
J.W. Lammerts, Zuidwending.

Dank voor uw reactie! Ik heb het aangepast. Overigens denk ik dat we een aardig compleet beeld hebben geschetst van verleden en heden van uw dorp, voor als iemand 'van buiten' een goed beeld wil krijgen van wat er zo bijzonder is aan uw dorp (daar zijn we dan al met al ook wel een paar dagen mee bezig geweest). Als er wellicht toch nog iets ontbreekt waarvan u vindt dat het in een dorpsbeschrijving als deze thuishoort, horen we het graag.

Beste mensen,

Bij toeval op deze site beland. Mijn voorouders afkomstig uit Ladbergen ( https://nl.wikipedia.org/wiki/Ladbergen ) zijn als dagloners in deze buurt terechtgekomen en hebben in de Napoleontische tijd de naam Zuiderweg aangenomen.
Ze woonden aan de Zuidwending en hadden daar een boerderij. Voor mij een leerzame site. Als jullie een nieuwsbrief hebben zou ik die graag toegestuurd willen krijgen.

Met vriendelijke groet, D.Ch. (Daniël Charles) Zuiderweg (Schiedam)

Dank voor uw compliment. Ik heb mijn best gedaan om alles wat er over verleden en heden van dit dorp te weten valt, bij elkaar te vergaren en hierboven te vermelden. Ik kan me voorstellen dat als je voorouders hier vandaan komen, je meer van zo'n dorp wilt weten en ook van ontwikkelingen op de hoogte wilt blijven.

Het kleine dorp Zuidwending heeft geen nieuwsbrief, maar wel, samen met buurdorp Ommelanderwijk, een prachtige maandelijkse dorpskrant, wat natuurlijk op hetzelfde neerkomt, en die ze gelukkig ook op het internet plaatsen, waardoor mensen van buiten deze dorpen zoals u ze ook online kunnen lezen (ook oudere nummers). De link naar de dorpskranten vindt u hierboven in het hoofdstuk Links onder het kopje Nieuws.

P.S. Ik weet niet of u deze site kent: https://www.cbgfamilienamen.nl/nfb/detail_naam.php?gba_lcnaam=zuiderweg&.... Daaruit blijkt dat er vandaag de dag nog maar ca. 37 mensen zijn met uw achternaam. Wellicht allemaal afstammend van de door u bedoelde voorouders. En wellicht ook aardig voor u om te weten, ook omdat je er mooi kunt zien hoe ze over het land verdeeld waren en zijn.
Met vriendelijke groet, Frank van den Hoven, hoofdredacteur Plaatsengids.nl

Beste Heer van den Hoven,

Bedankt voor uw info. De site die u noemde ken ik. Inderdaad is de naam Zuiderweg in Nederland aan het uitsterven.
Echter in het verleden hebben enkele leden van de familie de oversteek naar de VS. gemaakt. Daar is in de afgelopen tijd de familie een stuk groter geworden.
Nogmaals bedankt.

Met vriendelijke groet, Charles Zuiderweg

Reactie toevoegen