Zoelmond

Plaats
Dorp
Buren
Betuwe
Gelderland

Zoelmond..JPG

In Zoelmond, ten ZO van Beusichem, aangekomen

In Zoelmond, ten ZO van Beusichem, aangekomen

Zoelmond.JPG

Het mooie kerkje van Zoelmond

Het mooie kerkje van Zoelmond

Zoelmond (3).JPG

Dorpsgezicht van Zoelmond

Dorpsgezicht van Zoelmond

Zoelmond. (2).JPG

In het "centrum" van Zoelmond

In het "centrum" van Zoelmond

Zoelmond (2).JPG

Zoelmond, nu eens het kerkje van de andere kant bekeken

Zoelmond, nu eens het kerkje van de andere kant bekeken

zoelmond_kleuterschool_kopie.jpg

De voormalige kleuterschool van Zoelmond is in 2014 gesloopt

De voormalige kleuterschool van Zoelmond is in 2014 gesloopt

Zoelmond

Terug naar boven

Status

Zoelmond is een dorp in de provincie Gelderland, in de streek Betuwe, gemeente Buren. T/m 1977 gemeente Beusichem.

Terug naar boven

Naam

Klemtoon
Zoelmónd.

In het dialect
Serremond, Sermond.

Oudere vermeldingen
1214 Zolemunde, Solemunde, 1294-1295 Sulmunde, ca. 1400 Zoelmonde, 1471 Zoelmond, 1556 en 1599 Sermond.

Naamsverklaring
Betekent mond 'riviermonding' van het water de Zoel, waarvoor zie Zoelen.(1)

Terug naar boven

Ligging

Zoelmond ligt ZO van Beusichem, NW van Buren en grenst via een smalle corridor in het N buitengebied (= Schaardijkseweg en het verlengde daarvan, tussen Beusichem in het W en Ravenswaaij in het O) aan de Lek.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 heeft Zoelmond 76 huizen met 536 inwoners. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 250 huizen met ca. 650 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

- Pagina over het Zoelmondse oorlogsslachtoffer Han van Mourik.

- De korenmolen van het dorp is in 1917 afgebrand. Het restant is in 1986 gesloopt.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Zoelmond heeft 11 rijksmonumenten.

- Zoelmond heeft 10 gemeentelijke monumenten.

- De Hervormde (PKN) kerk (Plein 1) uit 1447 maakt deel uit van de Protestantse Gemeente Beusichem-Zoelmond. De kerk heeft een mooie laat-gotische toren van drie bakstenen geledingen met een ingesnoerde naaldspits. De kerk vormt het middelpunt van het dorp en wordt door de inwoners gekoesterd.

"Het Betuws Hart is ontstaan uit enthousiaste inwoners van Beusichem en Zoelmond met als gezamenlijke passie het behouden van de kerkgebouwen in onze dorpen. De dorpskerken vormen letterlijk en figuurlijk het hart van de dorpen en hun inwoners. We zetten ons geheel op vrijwillige basis in om deze monumentale panden te behouden voor de huidige en toekomstige generaties. Wij organiseren diverse activiteiten waarmee inkomsten worden gegenereerd. Met dit geld beogen we de dorpskerken in goede staat van onderhoud te houden. We organiseren culturele en maatschappelijke activiteiten die bijdragen aan de ontwikkeling van onze dorpsgemeenschappen. We maken het mogelijk dat de kerken en de diverse ruimtes kunnen worden verhuurd voor zakelijke evenementen of team meetings. Je kunt ook bij ons terecht voor je verjaardags- of huwelijksfeest, cultureel evenement of intiem diner.

Het behouden van monumentale kerken voor de dorpen kost geld. Geld dat we zelf moeten zien te verkrijgen. We beogen het benodigde geld bij elkaar te krijgen via verhuur, en het organiseren van evenementen. Daarnaast vragen we subsidies aan of andersoortige bijdragen. Zo prijzen wij ons gelukkig dat al diverse instellingen ons hebben geholpen met een bijdrage om de verbouwing van de kerk in Zoelmond te financieren. We danken dan ook de volgende instanties van harte: Stichting Feestmarktcommissie, Dorpsbewoners en Winterfair, Oranje Fonds, VSB Fonds, 't Nut Buren, Elisabeth Weeshuis, Dinamo fonds, en gemeente Buren.

De in 2015 gerenoveerde kerk met de consistorieruimte (tot 10 personen), keuken met ruime hal, de kerkzaal (tot 100 personen) en het koor op de 1e verdieping (tot 25 personen) kunnen gezamenlijk of apart worden gehuurd. Aangezien we als vrijwilligersorganisatie niet alles zelf kunnen doen, werkt Het Betuws Hart samen met lokale partners. Professionals die bij ons de weg kennen en weten wat de mogelijkheden zijn, bijvoorbeeld op het gebied van catering, audiovisuele ondersteuning of fotografie. Je kunt rechtstreeks contact met hen opnemen om de mogelijkheden te bespreken."

Terug naar boven

Jaarlijkse evenementen

- Koningsdag.

- De opbrengst van de jaarlijkse Dorpsfair Zoelmond (laatste zaterdag van augustus) komt ten goede aan lokale goede doelen. "Een diversiteit aan kramen maakt het de moeite waard om een bezoek te brengen aan deze Dorpsfair. De kramen staan opgsteld op het Plein en in de Schoolstraat met, ahankelijk van het aantal inschrijvingen, een eventuele uitloop naar de Dorpsstraat. De Dorpsfair is van 10.00-17.00 uur, het terras is open tot 20.00 uur. Speciaal voor de kinderen is er een Kids Place, met o.a. een suikerspin, een luchtkussen, schminken en spelletjes. Tevens is er een kleedjesmarkt/vrijmarkt op de Kids Place. Op het terras kun je de hele dag terecht voor een kopje koffie met een wafel, een broodje kroket of hamburger, frisdrank, een wijntje of een pilsje. Bij mooi weer zal er ook ijs worden verkocht. Muziekpodium van 10.00-20.00 uur. In het Betuws Hart is een tentoonstelling van schilderijen."

Terug naar boven

Landschap, natuur en recreatie

- Rondwandeling Beusichem - Zoelmond (7 km).

- "Speeltuin Zoelmond is een schitterende speeltuin, prachtig gelegen in de Betuwe. Er zijn veel klimtoestellen, schommels, glijbanen, wipkippen, een zandbak, een kabelbaan, loopton, draaimolen, bandenhindernisbaan enz. Kortom, te veel om op te noemen. Wij verwelkomen graag alle kinderen met hun (groot)ouders in onze speeltuin. Terwijl kinderen naar hartenlust spelen, kunnen de ouders aan de picknicktafels (voorzien van afvalbakken) van de rust en omgeving genieten. Meegebrachte versnaperingen en drinken mag je hier nuttigen. Openingstijden: van 9.30 uur tot zonsondergang.

Stichting Speel- en Sportterrein Zoelmond heeft tot doelstelling een veilige, uitdagende speel- en sportomgeving te beheren. Met behulp van een pool vrijwilligers en het o.a. tweemaal jaarlijks organiseren van ‘onderhoudsdagen’, draagt de Stichting zorg voor het onderhoud en beheer tegen zo minimaal mogelijke kosten. Waarmee de secundaire doelstelling wordt nagestreefd: het bij elkaar brengen van buurtgenoten, ouders en kinderen om gezamenlijk (direct en indirect) aan een prettige woonomgeving te werken.

Vrijwel al het werk in, rondom en vóór de speeltuin wordt door vrijwilligers gedaan. Te denken valt aan het plegen van onderhoud aan de toestellen, het schoonmaken van de toestellen, de veiligheid van de speeltuin waarborgen...
Deze werkzaamheden vinden gedurende het hele jaar plaats, maar in het bijzonder op de jaarlijkse NLdoet-dag in maart en Burendag in september is een groep vrijwilligers samen aan het werk. Voor het onderhouden en aanschaffen van materialen en toestellen is ook geld nodig. Dat is de reden dat wij je vragen om donateur te worden, als je ons werk wit steunen. Je kunt je ook aanmelden voor vrijwilligerswerk. Bijvoorbeeld voor activiteiten zoals hierboven genoemd. Extra handen zijn altijd welkom. Ook kun je je aanmelden als Buurtjutter om 4x per jaar mee te helpen het dorp zoveel mogelijk vrij te maken van zwerfafval. Hiervoor ontvangt Stichting Speel- en Sportterrein Zoelmond €1000,00 per jaar van de gemeente Buren."

- Een aantal bewoners van het buitengebied van de dorpen Beusichem, Ravenswaaij en Zoelmond heeft in 2019 meegedaan aan het beplantingsproject 'Dorpen in het Groen'. Het project is een initiatief van Stichting Landschapsbeheer Gelderland (SLG), mede gefinancierd door de gemeente Buren en de provincie Gelderland. Alle deelnemers hebben van tevoren een gesprek gehad met SLG, die hen heeft geadviseerd over de planten die het beste passen bij hun landschap. Het gaat om onder meer hoogstamfruit, meidoorn en wilde liguster. Doel is dat er meer streekeigen beplanting in de Gelderse dorpen komt (er hebben zich in de regio nog veel meer dorpen voor dit project aangemeld). Dat brengt niet alleen het kenmerkende Betuwse landschap terug, maar is ook goed voor de natuur, omdat er planten zijn uitgekozen waar vogels, vlinders en wilde bijen baat bij hebben.

Terug naar boven

Literatuur

- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Zoelmond (online te bestellen).

Terug naar boven

Links

- Dorpshuis: - Het kleine dorp Zoelmond heeft geen eigen dorpshuis en maakt voor de dorpshuisfuncties gebruik van Dorpshuis 't Zoetzand in buurdorp Beusichem.

- Onderwijs en kinderopvang: - In 2014 is de voormalige kleuterschool van Zoelmond gesloopt. De bedoeling is dat op het terrein enkele woningen worden gerealiseerd. - Peuterspeelleergroep Pim & Pom is nu 'ingetrokken' in het pand van Basisschool De Klepper. Het voordeel van de peuterspeelleergroep in de school is dat de kinderen al gewend raken aan het gebouw en de omgeving. Zo lopen peuters bijvoorbeeld regelmatig even met de pedagogisch medewerker mee door de school. De vestiging in de school en de goede samenwerking zorgen er ook voor dat de kinderen op een fijne manier door kunnen stromen naar de basisschool.

Bijzonder is dat de school een schooltuin heeft; een prachtige bloementuin, moestuin en fruittuin om de school. Leerlingen uit de bovenbouw onderhouden de tuin samen met ouders. Oogst uit de tuin wordt door leerlingen op het schoolplein verkocht. Praktijkonderwijs dat niet uit een boek te leren is, aldus de school. Bijzonder is verder dat de leerlingen minimaal 2x per jaar een leuke activiteit organiseren voor ouderen uit Zoelmond. Een goed en gezellig samenzijn tussen ouderen en leerlingen. Het kan bijvoorbeeld gaan om een spelletjesmiddag of een pannenkoekenlunch. Dat is goed voor de contacten van de ouderen en de jeugd en de school vervult zo ook een maatschappelijke functie in het dorp.

- Sport: - "Schietvereniging SV Willem Tell is opgericht in 1961 te Zoelmond. Door het sluiten van de locatie waar werd geschoten, is er gezocht naar een nieuwe locatie. Daardoor is de vereniging in het hart van Beusichem terecht gekomen.
Het seizoen loopt van september tot medio april. De kosten zijn laag, zowel de contributie als de consumpties, waardoor de drempel laag blijft. Naast de competitie die gespeeld wordt, komen wij ook voor de gezelligheid bij elkaar tijdens de oefenavonden. Er is zelfs de mogelijkheid tot het leggen van een kaartje. Aan het einde van het seizoen sluiten wij af met een eindfeest, dat gestart wordt met het onderdeel “kipschieten”, waarbij uiteraard geen echte kip wordt gebruikt, maar een kip gemaakt van gips, die op een mast is geplaatst. De schutter die deze eraf weet te schieten mag zich voor een jaar de “Koningsschutter” van de vereniging noemen. Jong (vanaf 15 jaar) en ouder, man en vrouw, voel je vooral welkom om eens een kijkje te nemen op een van onze oefenavonden en ook een kaartje te schieten. Wij komen bijeen op vrijdagavond (20.00-22.00 uur) in dorpshuis 't Zoetzand in Beusichem. Een eigen buks is niet noodzakelijk."

- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van het dorp, met foto's van de grafzerken. - Doopboek Zoelmond 1749-1811.

Reactie toevoegen