Zijdewind

Plaats
Dorp
Hollands Kroon
West-Friesland
Noord-Holland

zijdewind_evenementen_koningsdag.jpg

Evenementen Zijdewind organiseert diverse evenementen in Zijdewind door het jaar heen. Een daarvan is Koningsdag.

Evenementen Zijdewind organiseert diverse evenementen in Zijdewind door het jaar heen. Een daarvan is Koningsdag.

zijdewind_gereformeerde_kerk.jpg

Zijdewind, de Gereformeerde kerk uit 1652, anno 1961. In 1970 is deze kerk gesloopt omdat hij plaats moest maken voor de aanleg van de rotonde.

Zijdewind, de Gereformeerde kerk uit 1652, anno 1961. In 1970 is deze kerk gesloopt omdat hij plaats moest maken voor de aanleg van de rotonde.

Zijdewind brief Sijdwindt 1780 (Kopie).jpg

Zijdewind heeft diverse spellingen gekend. In deze brief uit 1780 gebruikt een inwoner de 'zeldzame' spelling Sijdwindt. Doorgaans werd deze naam in die tijd namelijk zonder t aan het eind geschreven.

Zijdewind heeft diverse spellingen gekend. In deze brief uit 1780 gebruikt een inwoner de 'zeldzame' spelling Sijdwindt. Doorgaans werd deze naam in die tijd namelijk zonder t aan het eind geschreven.

Zijdewind

Terug naar boven

Status

- Zijdewind is een dorp in de provincie Noord-Holland, in de streken West-Friesland (geografisch) en Kop van Noord-Holland (bestuurlijk), gemeente Hollands Kroon. T/m 31-7-1970 gemeente Oude Niedorp. Per 1-8-1970 over naar gemeente Niedorp, in 2012 over naar gemeente Hollands Kroon.

- Onder het dorp Zijdewind vallen ook de buurtschappen Blokhuizen N van het dorp en De Weel Z van het dorp, en een deel van buurtschap De Vennik.

Terug naar boven

Naam

In het Westfries
Sidewind en ('t) Zoidewind.

Oudere vermeldingen
1680/1745 Zijden(skerck), 17e en 18e eeuw Sijdwind, 1741 (trouwboeken Heiloo) en 1780 (aldus afzender in zijn brief, zie afbeelding) Sijdwindt, 1840(1) 'Zijdewind of Zijdenskerk'.

Naamsverklaring
Identiek met zijdewind, een in poldergebieden veel voorkomend toponiem dat men omschreven heeft als een binnendijk of kade, terzijde van een landstreek zich uitstrekkend of wendend, dwars op de richting van de hoofddijk. Het benoemingsmotief is niet zozeer dat de dijk terzijde van een gebied ligt, als wel, dat hij bij overstromingen het stroomafwaarts komende, buiten de oevers getreden water naar opzij moest laten wegvloeien. Zie ook Aan de Zuwe, Zittend, Zieuwent, Zijderveld.(2)

Terug naar boven

Ligging

Zijdewind ligt ZO van Schagen, als een verticale lintbebouwing langs de Havenstraat. Het dorp ligt ingeklemd tussen de spoorlijn Alkmaar - Den Helder in het W en de provincialeweg N241 (Schagen - Opmeer) in het O. Tussen dorp en spoorlijn loopt een waterloop die ter plekke Boomervaart heet.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 heeft Zijdewind 53 huizen met 266 inwoners. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 150 huizen met ca. 400 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

De dijk Zijdewind
In de vroege middeleeuwen is het veen in deze regio ontgonnen, waarbij het gebied systematisch werd ingericht in lange strookvormige percelen. Door ontginning daalde het maaiveld. In deze periode werd het zeer noodzakelijk om bestaande kaden te verhogen en op plaatsen waar getijdegeulen waren ontstaan, nieuwe dijken aan te leggen. In het midden van de 13e eeuw werden 'echte' waterkerende dijken aangelegd, zoals de 'Zijdewende', waaraan het dorp zijn naam ontleent, en de Westfriese Omringdijk. De Zijdewende keerde het water uit het westen via de Witsmeer. De Westfriese Omringdijk bleek het water uit het noordoosten succesvol te keren.

De plaats Zijdewind
De nederzetting is ontstaan als nieuwe bewoningsas bij het voortschrijden van de ontginning van de veengebieden. De oorspronkelijke bebouwing is gelegen aan de Havenstraat en vertoont nog het beeld van de lintbebouwing in noordwest-zuidoostelijke richting. Zijdewind lag oorspronkelijk aan de oever van een meer, dat inmiddels is ingepolderd. De buurtschap werd een dorp door de bouw van de gereformeerde kerk in 1652. Helaas is deze kerk - die overigens al sinds 19xx buiten gebruik was - in 1970 gesloopt voor de aanleg van de rotonde in het dorp. De kerk werd spottend 'koeienkerk' genoemd omdat hij tijdens de Tweede Wereldoorlog werd gebruikt als koeienstal. Ook in deze kleine kern is de middenstand verdwenen, zoals de bakker. Aan de gevel hangt nog wel een bord met de tekst 'Eet meer brood'.

Van 1868 tot 1938 was er een stopplaats Zijdewind aan de spoorlijn Amsterdam - Den Helder. Vanaf 1914 was er een haltegebouw bij de stopplaats. Dit gebouw is in 1970 afgebroken.

- Artikel over de vroegere herberg Het Lands Welvaren of Landmans Welvaren, die begin 19e eeuw als De Vergulde Valk bekend stond.

- Jan Kramer vertelt over zijn leven in Zijdewind in vroeger tijden (vanaf de jaren vijftig).

- De in 2000 opgerichte Stichting tot behoud van historisch erfgoed ’t Veld - Zijdewind - Moerbeek is een enthousiaste werkgroep met getalenteerde schrijvers die de geschiedenis van deze kernen plus die van De Weel op papier vastleggen.

- Artikel over het ontstaan van de dorpen 't Veld en Zijdewind.

- Op deze pagina vind je een uitvoerige en boeiende beschrijving van de kerkelijke geschiedenis van 't Veld en Zijdewind, waaruit o.a. blijkt dat diverse parochies in de omgeving uit die van 't Veld zijn ontstaan.

Terug naar boven

Jaarlijkse evenementen

- De werkgroep Evenementen Zijdewind organiseert diverse evenementen door het jaar heen,

- De Blarentocht (wandeling op een zondag in april, 14 en 24 km) trekt ca. 500 deelnemers. De tochten gaan over bijzondere paden, dijkjes, boerenland en onderweg zijn er ook enkele bedrijfsbezoeken.

- Het evenement 'Nazomeren in Niedorp' (3e volledige weekend van augustus) vindt jaarlijks plaats in alle 9 dorpen van deze voormalige gemeente. Ca. 150 deelnemers laten op ca. 100 locaties van alles zien en er is van alles te doen op het gebied van tuinieren, kunst, cultuur en muziek. Voor nadere informatie zie de link.

- Tijdens de Kermis (september) is er de Kermis Cross (hardlopen, 4 en 8 km) op zaterdag en de ATB Wedstrijd op zondag. De renners moeten de dijk langs de ringvaart en de bruggen over de vaart meerdere keren bedwingen. Het parcours voert de renners verder over de spectaculaire springschans over de rotonde en door het strand van natuurzwembad ’t Petje. De renners rijden ook door de feesttent op het kermisterrein om zodoende de kermissfeer op te snuiven. Vrouwelijke renners kunnen deelnemen aan de duo estafette, het onderdeel waarin de vrouwen samen in een estafettevorm een totaal van 4 of 6 ronden rijden. Dames die de wedstrijd individueel willen rijden, kunnen starten in de klasse Dames individueel vanaf 15 jaar.

- Bladerentocht (wandeltocht, 10 en 20 km) op een zondag in oktober.

Terug naar boven

Links

- Belangenverenigingen: - De inwoners van dit dorp werken vanouds al veel samen met buurdorp 't Veld. Er is dan ook een gezamenlijke Dorpsraad 't Veld - Zijdewind.

- Muziek: - In 1926 wordt in ’t Veld Fanfare Sint Martinus opgericht. Ruim anderhalf jaar later wordt in Waarland Fanfare Sint Gregorius opgericht. In 1964 fuseren de orkesten tot Fanfare Samen Voorwaarts. Naast de genoemde dorpen is het korps er ook voor buurdorp Zijdewind. Samen Voorwaarts treedt o.a. op tijdens dorpsfeesten, geeft regelmatig serenades bij feestelijke gelegenheden en verzorgt ook concerten. Eens in de twee jaar gaat Samen Voorwaarts op concours om te kijken hoe het met het niveau van het orkest staat. Wanneer het orkest niet op concours gaat, wordt een festival met jurybeoordeling bezocht. Op alle instrumenten kunnen wij nog nieuwe leden gebruiken, maar op dit moment hebben wij vooral bugels en trombones nodig.Naast de fanfare is er het opleidingsorkest de Junior Stars en Feestorkest De Vrolijke Noot, dat ook jouw feest of evenement graag muzikaal opluistert.

Reactie toevoegen