Zennewijnen

Plaats
Buurtschap
Tiel West Betuwe
Betuwe
Gelderland

Zennewijnen plaatsnaambord [640x480].jpg

Zennewijnen ligt kennelijk buiten de bebouwde kom en heeft daarom alleen een wit plaatsnaambordje

Zennewijnen ligt kennelijk buiten de bebouwde kom en heeft daarom alleen een wit plaatsnaambordje

Zennewijnen begraafplaats [640x480].jpg

Zennewijnen heeft geen kerk, maar wel een eigen begraafplaats, die nog een restant is van het klooster dat hier ooit stond

Zennewijnen heeft geen kerk, maar wel een eigen begraafplaats, die nog een restant is van het klooster dat hier ooit stond

Zennewijnen ooievaarsnest [640x480].jpg

Zennewijnen, het ooievaarsnest bij Camping Zennewijnen heeft zomer 2010 bezoek gehad van een broedend ooievaarsechtpaar

Zennewijnen, het ooievaarsnest bij Camping Zennewijnen heeft zomer 2010 bezoek gehad van een broedend ooievaarsechtpaar

Zennewijnen..jpg

Zennewijnen in het voorjaar

Zennewijnen in het voorjaar

Zennewijnen. (2).JPG

De weg naar de buurtschap Zennewijnen bij Tiel

De weg naar de buurtschap Zennewijnen bij Tiel

Zennewijnen. (3).JPG

Op de Waaldijk bij de buurtschap Zennewijnen op een mooie voorjaarsdag

Op de Waaldijk bij de buurtschap Zennewijnen op een mooie voorjaarsdag

Zennewijnen

Terug naar boven

Status

- Zennewijnen is een buurtschap in de provincie Gelderland, in de streek Betuwe, in grotendeels gemeente Tiel, deels gemeente West Betuwe (t/m 1977 gemeente Ophemert. In 1978 over naar gemeente Neerijnen, in 2019 over naar gemeente West Betuwe).

- Oorspronkelijk viel de buurtschap geheel onder de gemeente Ophemert. En vóór het instituut gemeente werd ingesteld (begin 19e eeuw), was er sprake van de 'ambachtsheerlijkheid' Ophemert en Zennewijnen. Bij de gemeentelijke herindelingen van 1978 in deze regio, is het grootste deel van de buurtschap door een grenscorrectie naar de gemeente Tiel overgegaan (het betrof 303 hectare met 134 inwoners). Slechts een 7-tal panden valt nog onder Ophemert en daarmee de huidige gemeente West Betuwe.

- Beide delen van de buurtschap hebben een eigen postcode (4062) en de postale plaatsnaam Zennewijnen. Daarmee is Zennewijnen een formele woonplaats. Het deel onder de gemeente Tiel heeft ook een eigen plaatsnaambordje, zij het wit en niet blauw omdat de buurtschap kennelijk niet als 'bebouwde kom' wordt beschouwd. In de praktijk valt de buurtschap Zennewijnen grotendeels onder de stad Tiel, en deels onder het dorp Ophemert.

- Onder (het Tielse deel) van de buurtschap Zennewijnen valt voor de postadressen een deel van de buurtschap Passewaaij, in de praktijk valt de gehele buurtschap Passewaaij echter onder de stad Tiel.

Terug naar boven

Naam

Oudere vermeldingen
850 kopie eind 11e eeuw Sinuinu[m, 893 kopie 1222 Sinewenne, 1229 Senewenne, 1230 Senewende.

Naamsverklaring
Het tweede lid is het Oudnederlandse win(n)a 'weide', vergelijk Herwijnen en Wijnbergen. Het eerste lid is moeilijker te verklaren. Misschien mag men het verbinden met het Oudnoorse sina 'oud wintergras' en/of het Gotische sin- 'oud'. (1)

Terug naar boven

Ligging

De buurtschap Zennewijnen ligt Z van Tiel, Z van de buurtschap en Vinexwijk Passewaaij, NO van Ophemert en grenst in het O aan de rivier de Waal, met aan de overzijde de streek Land van Maas en Waal (kern Dreumel).

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 omvat de buurtschap Zennewijnen 32 huizen met 171 inwoners. Tegenwoordig heeft de buurtschap ca. 60 huizen met ca. 150 inwoners (vermoedelijk is dat exclusief de 7 huizen op grondgebied van het dorp Ophemert in de gemeente Neerijnen).

Terug naar boven

Geschiedenis

Zennewijnen moet reeds in de 12e eeuw een kapel hebben gekend.

Norbertinessenklooster
Het norbertinessenklooster Mariënschoot genoot bekendheid vanwege een kapel waar Maria werd vereerd. Vele bedevaartgangers vonden hun weg naar Mariënschoot. Het klooster dateerde uit het begin van de 13e eeuw, is in 1379 afgebrand en in 1572 definitief verwoest. Ongeveer op die plek staat nu huize Het Klooster (zie verder bij Bezienswaardigheden). Nadere informatie over de bedevaartcultus te Zennewijnen.

Steenfabriek
In de loop der jaren zijn vele steenfabrieken in de uiterwaarden van de grote rivieren gesloten en gesloopt of herbestemd. Steenfabriek Zennewijnen (die geografisch gezien eigenlijk in de oude buurtschap Passewaaij ligt), is echter nog springlevend. Opgericht rond 1930, produceert zij vandaag de dag samen met 'zuster' Steenfabriek Schipperswaard te Echteld, met 55 mensen 80 miljoen stenen per jaar. Met hypermoderne apparatuur worden zowel metselsteen als straatbaksteen in een breed assortiment vervaardigd.

Als je je nader wilt verdiepen in de geschiedenis van deze buurtschap, kun je terecht bij de volgende instanties en sites:

- Geschiedenis van Zennewijnen op de site van Tielenaar Egbert van de Haar (even naar beneden scrollen naar deel 4).

- Historische Werkgroep Ophemert en Zennewijnen. - Het boek Eeuwenlang Klooster Mariënschoot en dorp Zennewijnen beschrijft de geschiedenis van het voormalige klooster en er wordt een wandeling door de tijd gemaakt door de buurtschap en haar bewoners. Het boek is te verkrijgen bij de Historische Werkgroep.

- In het Streekarchief Rivierenland te Tiel kun je het archief raadplegen van het Adellijk Stift te Zennewijnen, dat heeft bestaan van 1681 tot 1812.

- Dijkcedullen van Zennewijnen 1680-1810.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Zennewijnen heeft 3 rijksmonumenten.

- Zennewijnen heeft 1 gemeentelijk monument.

- Huize Het Klooster (Hermoesestraat 5), het enige rijksmonument van de buurtschap, is een voormalige boerderij, tegenwoordig in gebruik als woonhuis. Huize Het Klooster is ongeveer op de plaats van het voormalige klooster Mariënschoot gelegen en de naam van de boerderij alsmede de naburige begraafplaats verwijzen nog naar deze geschiedenis. Omstreeks 1887 (gevelsteen) is het huidige pand gebouwd waarschijnlijk ter vervanging van een T-boerderij. De nieuwe boerderij werd gebouwd in opdracht van Theunis Sillevis, die door een huwelijk in 1887 in bezit kwam van het goed. De familie Sillevis heeft tot 1995 in het huis gewoond. De nieuwe boerderij kenmerkt zich door een villa-achtig voorhuis met eclecticistische elementen. Uitvoerige informatie over Huize Het Klooster door de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed.

- De buurtschap heeft geen kerk maar wel een eigen begraafplaats, die nog een restant is van het klooster dat hier ooit heeft gestaan (zie verder bij Geschiedenis). De begraafplaats bevindt zich aan de Hermoesestraat bij nummer 7. Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Zennewijnen, met foto's van de zerken.

- Standbeeld De Roeier, vervaardigd door beeldhouwer Willem den Ouden uit Varik, is een bronzen beeld van 6 m hoog van een mannenfiguur met in zijn linkerhand twee roeispanen. Het geheel staat op een bakstenen sokkel. Aan de zijkant een grote plaat met tekst en drie reproducties van pamfletten uit de bezettingstijd en een situatiekaartje. De Roeier staat symbool voor verzet en moed tijdens de laatste winter van de Tweede Wereldoorlog langs de Waallinie. Het beeld is in 1995 aangeboden door de Stichting Waalcommando en is opgericht ter nagedachtenis aan de heer Leen(dert) Papo (1916-1995), die in de winter van 1944-1945 als verzetsman, met gevaar voor eigen leven, mensen over de Waal bracht naar bevrijd gebied. Het beeld is op bevrijdingsdag 1995 onthuld in aanwezigheid van de hoogbejaarde heer Papo.

Oorspronkelijk was het beeld gemaakt van ijzer, gaas, jute en gips. Na een paar jaar verkeerde het beeld in slechte staat en in 2002 heeft de gemeente Tiel heeft het door beeldhouwer Aart Schonk uit Blaricum in brons laten gieten en het een permanente plaats gegeven. Op bevrijdingsdag 2003 is het beeld opnieuw onthuld door loco-burgemeester Gradisen van de gemeente Tiel en burgemeester Jansen van de gemeente Neerijnen. Het beeld staat bij de voormalige locatie van het huis van de heer Papo.

Terug naar boven

Jaarlijkse evenementen

- Boekenmarkt met theetuin (Hemelvaart t/m Pinksteren).

Terug naar boven

Natuur en recreatie

- Bij camping Zennewijnen bevindt zich een ooievaarsnest. Als je geluk hebt kun je in de zomer, zoals in juni 2010 het geval was (zie foto), een ooievaarsechtpaar met jongen bewonderen.

Terug naar boven

Literatuur

- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Zennewijnen (online te bestellen).

Terug naar boven

Links

- Buurtvereniging Zennewijnen is een bijzonder instituut in de buurtschap. Letterlijk van, voor en door de leden. Zelfs het buurthuis is eigendom van de gezamenlijke leden.

Reactie toevoegen