Zeist is een stad en gemeente in de provincie Utrecht, in de streek Utrechtse Heuvelrug. (© H.W. Fluks)
Gemeente Zeist anno ca. 1870, kaart J. Kuijper (© www.atlasenkaart.nl)
Zeist, Slot Zeist
De woonwijken in Zeist zijn bijzonder ingericht en hebben vaak een beschermde status
Zeist, detail van de rijke bouwstijl van de voorgebouwen van Slot Zeist
Zeist, slotgracht van Slot Zeist
- Zeist is een stad en gemeente in de provincie Utrecht, in de streek Utrechtse Heuvelrug.
- Wapen van de gemeente Zeist.
- De gemeente omvat naast de gelijknamige hoofdplaats verder nog de dorpen Bosch en Duin, Den Dolder, Austerlitz en Huis ter Heide (waar ook de wijken Sterrenberg en Beukbergen onder vallen). Onder de gelijknamige stad vallen voor de postadressen ook nog enkele panden in Soesterberg (waarvoor zie aldaar, kopje Status). Het militaire Kamp bij Zeist ligt in tegenstelling tot wat de naam doet vermoeden, grotendeels in Soesterberg (gemeente Soest).
- Foto's van de plaatsnaamborden in de gemeente.
Terug naar bovenOudere vermeldingen
838 kopie 11e eeuw Seist, 1028 kopie 16e eeuw Seiste, 1840 Zeijst.
Naamsverklaring
Mogelijk gevormd met het suffix -t bij een plantnaam sagis* (bij de wortel van het Indo-Europese sek* 'snijden'), maar de betekenis blijft duister. De naam maakt een archaïsche indruk. Men heeft ook gedacht aan verwantschap met Segesta in Italië, wat twijfelachtig is.(1)
* Gereconstrueerde vorm.
Bijnaam
Vanwege het kasteel Slot Zeist wordt de stad ook wel Slotstad genoemd.
Zeist ligt O van Utrecht, ZO van De Bilt, NO van Bunnik, op de Utrechtse Heuvelrug.
Terug naar bovenIn 1840 heeft de gemeente Zeist 415 huizen met 3.305 inwoners, verdeeld in het gelijknamige dorp 336/2.865 (= huizen/inwoners) en de buurtschappen Stoetwegen 13/73, Kattenbroek 6/41, Den Breul 13/93 en Austerlitz 47/233. Tegenwoordig heeft de gemeente ca. 25.000 huizen met ca. 62.000 inwoners (waarvan ca. 24.000 huizen met ca. 52.000 inwoners in de gelijknamige hoofdplaats).
Terug naar bovenZeist wordt voor het eerst vermeld in een oorkonde uit 838, als graaf Rodgar aan de St. Maartenskerk te Utrecht verschillende stukken land schenkt, en daar andere stukken land voor terugkrijgt, waaronder "... villa Seist familias VI cum terris et edificiis earum..." De kern ontwikkelt zich vanuit de huidige Dorpsstraat, waar in de 12e eeuw een kerk verrijst, waarvan de toren nu deel uitmaakt van de 19e-eeuwse Hervormde kerk. Vanaf de 19e eeuw komt het dorp tot bloei door de aanleg van vele buitenplaatsen. In de 20e eeuw zijn enkele daarvan afgebroken of verkaveld ten behoeve van toenmalige nieuwbouwwijken.
Als je je nader wilt verdiepen in de geschiedenis van Zeist, kun je terecht bij de volgende instanties en sites:
- "Het Zeister Historisch Genootschap (ZHG) is opgericht in 1951, onder de naam Van de Poll Stichting, naar de gelijknamige Zeister famillie. Het was namelijk freule Jo van de Poll die, mede op aandringen van haar toen inmiddels overleden broer, het iniatief nam. In 1995 is de naam veranders in Zeister Historisch Genootschap van de Poll Stichting. De huidige naam is Zeister Historisch Genootschap. Het doel van de stichting is: 'Het bevorderen en het verbreiden van de kennis omtrent de geschiedenis van Zeist en wat daarmee verband houdt, alsmede het aankweken van belangstelling daarvoor in ruime kring'. De stichting beoogt dat doel te realiseren door het verzamelen van kaarten, foto's, films, boeken, documenten, voorwerpen etc., en het bewaren, onderhouden en exposeren van de gevormde collectie. Tevens door het uitgeven van geschriften en beelddragers en het organiseren van onder meer tentoonstellingen, lezingen en excursies.
Kort na de oprichting was de stichting te vinden in het gemeentehuis. Vervolgens is de collectie in de jaren vijftig ondergebracht in het huis van de toenmalige vice-voorzitter, prof. J.Ph. de Monté ver Loren, aan de Krullelaan. Van 1970 tot 2004 was het Zeister Genootschap gehuisvest in Slot Zeist, in een kamer die al gauw de Van de Poll-kamer ging heten (thans Van de Poll-zaal). Van 2004 tot juli 2014 'woonde' het Zeister Historisch Genootschap in het 'Geschiedenishuis' aan de Middellaan. Sinds september 2014 is het Zeister Historisch Genootschap weer in het gemeentehuis gevestigd en is een aantal collecties ondergebracht bij het Gemeentearchief. Veel van het werk van het ZHG wordt gedaan door vrijwilligers, georganiseerd in een aantal commissies: de commissie ZHG-kamer; de commissie voor Lezingen en Excursies; de Redactie van ons kwartaalbulletin Seijst; de Tentoonstellingscommissie.
Diverse vrijwilligers van het ZHG ontvangen op dinsdagochtend van 10-12 uur bezoekers in het Historisch Informatiepunt in de Publiekshal van het Zeister gemeentehuis. Zij kunnen de gasten helpen bij het vinden van de antwoorden op de vragen die er leven voor zover het de geschiedenis van Zeist betreft. In de afgelopen jaren hebben zij een knipselarchief gemaakt met wel 100.000 knipsels, die hier ook via een computer opvraagbaar zijn. De commissie Lezingen en Excursies organiseert regelmatig lezingen en excursies. Lezingen - soms ook in samenhang met andere activiteiten zoals tentoonstellingen - gaan uiteraard over bijzondere aspecten van de Zeister geschiedenis. Jaarlijks is er de bij velen bekende Van de Poll Lezing. Bij een excursie van het ZHG kunnen deelnemers rekenen op een informatief en gezellig uitstapje.
Een enthousiaste groep redacteuren redigeert ieder kwartaal ons bulletin 'Seijst'. Naast door derden aangeboden artikelen schrijven de redacteuren ook regelmatig zelf bijdragen. Ook beoordeelt de commissie manuscripten die van buiten het genootschap worden aangeboden. De Tentoonstellingscommissie doet de voorbereiding en uitvoering van tentoonstellingen. Dat kan zijn op initiatief van het ZHG zelf, met vaak het Slot als locatie, maar ook in samenwerking met anderen, zoals de permanente en wisseltentoonstellingen in het poortgebouw van de Oude Begraafplaats of de tentoonstellingen van het Geheugen van Zeist."
- Geheugen van Zeist is dé website over de geschiedenis van alle kernen van deze gemeente, en over de activiteiten van de erfgoedpartners. Zo kunt je grasduinen in de Zeister kranten van 1864 tot 1946, genieten van historische journaals, webexposities bekijken en informatie downloaden waarmee je zelf op stap kunt. Je kunt ook zelf je verhaal plaatsen. In de website is daartoe een 'Wiki' geïntegreerd. - Nieuws van het Geheugen op Facebook.
- "Iedereen die iets wil weten over de geschiedenis van Zeist, zijn familie, een woonhuis of een buurt, kan bij het Gemeentearchief putten uit talrijke bronnen."
Terug naar boven- Het centrum van Zeist is de afgelopen jaren heringericht. Samen met inwoners, ondernemers en vastgoedeigenaren is de in 2015 vastgestelde Centrumvisie omgezet naar een concreet ontwerp. De realisatie van dit ontwerp is in 2016 van start gegaan en is medio 2019 gereedgekomen. "Het dorp heeft een groen en gezellig centrum gekregen. Inwoners, ondernemers, vastgoedeigenaren en gemeente hebben daar samen hard aan gewerkt. Met de Centrumvisie als basis zijn er veel zaken uitgevoerd of in gang gezet, die een bijdrage leveren aan het verbeteren en weerbaarder maken van het centrum. De komende periode zal de doorontwikkeling van het centrum verder vorm krijgen aan de hand van het retailperspectief, de parkeervisie, de herontwikkeling van het V&D-pand en andere projecten, die een raakvlak hebben met het centrum. De vijf kernwaarden uit de Centrumvisie: Gastvrij, Groen, Gezond, Gezellig en Geschiedenis, blijven hierbij het uitgangspunt.
De raad heeft in de Raadsvergadering van 10 december 2019 de evaluatie van de Centrumvisie vastgesteld. Een citaat uit de evaluatie: "Kansen voor ontwikkeling, samengevat: - Bereikbaarheid. Maak het centrum goed bereikbaar en bied aantrekkelijke parkeervoorzieningen voor de bezoekers van buiten de gemeente, zij vormen een groot deel van de dagelijkse bezoekers. - Herstructurering. Concentratie van het winkelgebied in samenhang met heroriëntatie/overweging van een passend aanbod en versterking van specifieke branches. Dit zal tevens een positieve bijdrage leveren aan de sfeer en uitstraling. - Sfeer, gezelligheid, gastvrijheid en uitstraling. Maak het centrum gastvrij, dit geldt ook voor de ondernemers (winkeliers, vastgoedeigenaren). Dit betreft de uitstraling van de panden en etalages, de ontvangst in de winkels en eventuele bezorgservice. - Doelgroepkeuze en positionering. Je kunt als middelgrote gemeente niet overal van zijn. Maak onderbouwde en duidelijke keuzes waar Zeist van wil zijn. Maak de gemeente herkenbaar en geef het een positief imago. Kijk naar en leer van andere successen, vooral van plaatsen van vergelijkbare grootte."
De raad heeft naar aanleiding van de evaluatie besloten enkele verkeersmaatregelen terug te draaien. Sinds december 2019 is de verbinding over de Markt weer opgesteld en heeft de Korte Steynlaan weer tweerichtingsverkeer. Ook de verbinding tussen de Slotlaan en de Antonlaan via de Jagerlaan is weer opengesteld voor gemotoriseerd verkeer. De paaltjes in de Jagerlaan zijn verwijderd en de verkeersborden zijn aangepast." (bron: gemeente)
Terug naar boven- Zeist heeft als plaats 139 rijksmonumenten.
- Zeist heeft 1538 gemeentelijke monumenten.
- Slot Zeist is in de 17e eeuw gebouwd als lustoord van Willem Adriaan, graaf van Nassau-Odijk. Macht, aanzien en rijkdom mochten gezien worden. De statige oprijlaan en de voorname entree bieden een royaal welkom. Het klassieke interieur van de stijlzalen ademt de weelderige warmte van de barok uit. Met het ontwerp en het interieur introduceert de ontwerper, Daniel Marot, in Nederland de barok. De stijlzalen zijn geheel in tact gebleven en zijn vergelijkbaar met de interieurs van de koninklijke paleizen. Natuurlijk zijn er wel technische installaties aangelegd en is er een goede klimaatregeling gekomen, voor de gasten, voor de exposities en voor de antieke inventaris. Door de jaren heen is het Slot diverse malen van eigenaar en van functie veranderd, tot het uiteindelijk in handen komt van de gemeente. De zalen worden verhuurd voor vergaderingen, congressen, feesten en evenementen.
- De Hervormde (PKN) Oude Kerk (1e Dorpsstraat 1) is een gepleisterde neogotische kerk, gebouwd in 1843, ter vervanging van een vorige kerk. De oude toren is bij die gelegenheid gepleisterd en van neogotische ornamenten voorzien. Het orgel met hoofdwerk, bovenwerk en vrij pedaal is in 1843 gebouwd door de fa. Bätz & Co. In 1977 is het orgel door Verschueren Orgelbouw gerestaureerd. Klokkenstoel met klok van G. Schimmel?, 1699, diam. 111 cm. Mechanisch torenuurwerk van J.H. Addicks en Zoon uit eerste kwart 20e eeuw, later voorzien van elektrische opwinding.
- De Hervormde (PKN) Nieuwe Kerk (Boulevard 2a) uit 1927 is destijds gebouwd in een toenmalige dorpsuitbreiding, omdat de Oude Kerk in het centrum te klein werd. In architectonisch opzicht is het een buitengewoon belangrijke, beeldbepalende kerk. Het is een forse zaalkerk op een trapeziumvormige plattegrond, met een hoge toren met zadeldak aan de achterzijde. Het ontwerp is uitgevoerd in een expressionistische baksteenstijl, in de Hervormde kerkbouw tamelijk zeldzaam. Stedenbouwkundig heeft de kerk een bakenfunctie in de zichtas van de Slotlaan en op de hoek van een kruispunt waar vijf wegen samenkomen. Het orgel is in 1980 gebouwd door de firma Fama & Raadgever (Utrecht).
- De Hervormde (PKN) Sionskerk (Jacob Catslaan 73) dateert uit 1951 en valt onder Wijkgemeente De Bron.
- De Hervormde (PKN) Thomaskerk (Oranje Nassaulaan 35) dateert uit 1962. Architectonisch uiterst belangrijke, sobere, moderne zaalkerk in de voor architect M.F. Duintjer typerende, functionalistische vormen. De kerk is architectonisch verwant aan de, eveneens door Duintjer ontworpen, Hervormde Pinksterkerk in Amsterdam-Buitenveldert uit dezelfde tijd. Bij de Thomaskerk in Zeist staat een houten losstaande "toren"; bij de Pinksterkerk in Amsterdam-Buitenveldert staat een vergelijkbare losstaande "toren", daar van metaal. De kerk is in oktober 2015 aan de eredienst onttrokken.
- De Gereformeerde (PKN) Oosterkerk in Zeist (Woudenbergseweg 44) dateert uit 1935. De voorganger van deze kerk was de Oosterkerk uit 1891 aan de Slotlaan. De Oosterkerk is ontworpen door architect B.W. Plooij. Het gebouw bevatte oorspronkelijk 1228 zitplaatsen en is op 16 april 1936 officieel in gebruik genomen. In tegenstelling tot de traditionele kerkontwerpen heeft Plooij bij de bouw van deze kerk zijn ontwerp gebaseerd op een wig-of waaiervormige plattegrond. Deze plattegrond ontstaat door twee éénbeukige schepen in een punt te laten samenkomen. De vorm van de plattegrond komt voorts tot uitdrukking in de opbouw, de dakvorm en de kapconstructie van de kerk. Dit type plattegrond is van belang voor de latere ontwikkelingen in de protestantse kerkbouw. De Oosterkerk is van cultuurhistorisch belang als bijzondere uitdrukking van een religieuze ontwikkeling en is van architectuurhistorische waarde vanwege het bouwtype, de gaafheid van het exterieur en interieur met decoraties en vanwege de plaats in het oeuvre van architect B.W. Plooij. Tenslotte kent het object een ensemblewaarde vanwege de ligging van de kerk aan de Woudenbergseweg in een boomrijke omgeving. - Site van de Oosterkerk.
- Gereformeerde (PKN) kerk Noorderlicht (voor 2005 Bergwegkerk geheten) (Bergweg 92a) uit 1931.
- De (PKN) Protestantse Gemeente Zeist omvat de wijkgemeenten Bethel, De Bron, NoorderLichtgemeente, Oosterkerk, Pniël, Het Witte Kerkje en West.
- Christelijke Gereformeerde Kerk (Bergweg 32) uit 1923. - Site van de Christelijke Gereformeerde Kerk.
- Het gebouw uit 1948 van de Zuiderkerk / De Ark (Van Reenenweg 9a) is sinds 1978 van de Gereformeerde Kerk Vrijgemaakt. Voorheen hadden zij een pand op Jacob van Lenneplaan 1a (dat nadien in gebruik is genomen als bedrijfsruimte).
- Walkartkerkje van de Vrijzinnige Geloofsgemeenschap NPB (Kerkweg 19).
- Maranathakerk van de Vrije Evangelische Gemeente (J.P. Heijelaan 2).
- De voormalige kerk van de Gereformeerde Gemeente aan de Torenlaan 38 (bouwjaar 1913) is sinds 1972 buiten gebruik wegens nieuwbouw (Rehobothkerk aan de Joubertstraat). De kerk is nu in gebruik als oefenruimte voor het Zeister Mannenkoor.
- De Nationale Maatschappij tot Behoud en Exploitatie van Industrieel Erfgoed (BOEi) heeft in 2011 de watertoren van Zeist uit 1896 overgenomen van drinkwaterbedrijf Vitens. BOEi heeft een herbestemming gezocht voor de niet meer in gebruik zijnde toren. In 2012 is de toren verkocht en herbestemd tot woonhuis met kantoor en expositie aan huis.
- Zeist heeft nogal wat begraafplaatsen, waar ook nog veel over te vertellen valt. Zie:
- De Godsakker van de Broedergemeente.
- Oude R.K. begraafplaats.
- Parochiale Begraafplaats van den H. Joseph' aan de Utrechtseweg.
- Begraafplaats van de Fraters van Utrecht.
- De drie doodgraverswoningen aan de Bergweg.
- De offerblokken op de Oude Begraafplaats aan de Bergweg.
- De Oude begraafplaats aan de Bergweg.
- De Oude begraafplaats aan de Bergweg anno 2001.
- Dertien koopgraven voor het halve tarief op de Oude Begraafplaats aan de Bergweg.
- Het kerkhof rondom de Oude Kerk.
- Pop- en Cultuurpodium De Peppel. "Kaarten zijn te koop via onze website en bij de kassa. Het is nu ook mogelijk om aan de kassa kaarten te kopen voor andere concerten dan die op de dag zelf. De voorverkoop stopt een half uur voor aanvang van de show, tenzij duidelijk anders is aangegeven. Daarna zijn er kaarten te koop aan de kassa van de Peppel. Als er geen kaarten meer beschikbaar zijn, wordt dat gecommuniceerd via de website van De Peppel. Bij de muntenkassa en aan de entree kan met pin worden betaald. Geld opnemen is helaas niet mogelijk. Dat kan bij het pinapparaat om de hoek."
"De repetities van het Zeister Mannenkoor* worden gehouden in het eigen verenigingsgebouw, een monumentaal kerkgebouw aan de Torenlaan in Zeist. Na diverse verbouwingen is dit uitgegroeid tot het huidige Torenlaan Theater. Het Torenlaan Theater beoogt een multifunctioneel podium te zijn voor verenigingen en instituten in de omgeving op sociaal-cultureel gebied. Het wordt o.a. verhuurd als repetitieruimte aan andere koren, er worden vergaderingen, lezingen en workshops gehouden en er worden optredens verzorgd door tal van artiesten. Vrijwilligers van het ZMK en Vrienden van het Torenlaan Theater ontvangen en verzorgen je graag in dit inspirerende Theater. - Neem hier een virtueel kijkje in het Torenlaan Theater."
* Dit koor wordt beschreven in het hoofdstuk Links > Muziek.
- CultuurZeist organiseert door het jaar heen diverse culturele evenementen. Alle vormen van kunst komen aan bod: dans, zang, toneel, beeldende kunst, literatuur, fotografie. Gratis toegang.
- Carnaval. - Carnavalsstichting De Parketschuivers.
- "De voorstellingen in het Slottuintheater, in de tuin van Slot Zeist, worden sinds 1997 georganiseerd door Stichting Slottuintheater, een vrijwilligersorganisatie. De stichting wil op deze unieke plek zoveel mogelijk mensen laten beleven hoe leuk en mooi theater en muziek kunnen zijn. Daarom mag je voorstellingen die Stichting Slottuintheater organiseert altijd gratis bezoeken. Dat kan dankzij giften, sponsors, subsidie en de catering vanuit de rode wagen die altijd bij het theater staat. Alle inkomsten worden besteed aan de voorstellingen. Heb je genoten van een voorstelling en kun je wel wat missen? Doe dan een vrijwillige bijdrage in de melkbussen die bij de 4 ingangen van het openluchttheater staan. Een gift overmaken kan natuurlijk ook."
- Al in 1946 worden er in Zeist voor de basisschooljeugd zogeheten dagkampen georganiseerd, om kinderen die niet op vakantie kunnen, toch in de gelegenheid te stellen de zomer op een prettige manier door te brengen. In 1974 wordt hiervoor de naam Lobbus geïntroduceerd. De laatste 3 weken van de zomervakantie wordt het Bisonveld omgetoverd tot een groot speelterrein voor kinderen van 4 t/m 12 jaar. Samen beleven ze grote avonturen op het veld en in het bos. Verder kunnen kinderen o.a. terecht in de Gaarkeuken, het Knutselkasteel, de Theatertempel, het Sportpaleis en het Speelbos. Lobbus wordt georganiseerd door een enthousiaste groep vrijwilligers, die klaar staat om de kinderen te begeleiden, activiteiten te bedenken, op te zetten en uit te voeren, en overal waar nodig te assisteren.
- De Slotconcerten is een serie van 7 maandelijkse kamermuziekconcerten van oktober t/m april in het Slot.
Terug naar boven- Gilde Zeist organiseert vele wandel- en fietsroutes onder begeleiding van een deskundige gids.
- Wereldwinkel.
- Op donderdag en zaterdag is er van 8.30 tot 16.30 uur warenmarkt op het Marktplein in het centrum van Zeist.
- Aan de rand van Zeist en van Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug ligt Bezoekerscentrum De Boswerf (Prins Bernhardlaan 3), een prachtige, groene locatie middenin het Zeisterbos. Kinderen kunnen zich uitleven in het natuurspeelbos. Het bezoekerscentrum beschikt over een kleine, gezellige horeca, terras, kleine beestjestuin, eetbare voorbeeldtuin, bloemen- en kruidentuin en een bijenstal. De Boswerf heeft een gevarieerd aanbod aan wandelingen, fietstochten en educatieve doe- en speurtochten. Een ideaal startpunt voor boswandelingen. Scholen en kinderopvangorganisaties kunnen bij hen materialen bestellen en deelnemen aan excursies en projecten. Van april t/m oktober zijn de openingstijden wo t/m vr 10.00-16.30 uur, zo 12.00-16.30 uur. In de overige maanden sluiten ze een half uurtje eerder.
- "Als sociale onderneming is Stichting Kringloopcentrum de Wegwijzer Zeist al ruim 37 jaar duurzaam actief. In vijf gemeenten werken we met hart en ziel om goederen en mensen een tweede kans te geven. Dit doen we samen met onze medewerkers en klanten. Onder medewerkers verstaan wij alle mensen die bij onze organisatie werkzaam zijn: betaalde medewerkers, sociaal kwetsbaren, arbeidsgehandicapten, ex-verslaafden, vluchtelingen, mensen met een verstandelijke beperking, personen uit het justitieel kader, gepensioneerden en onze reguliere vrijwilligers. Er is hier een stevige werkgemeenschap gegroeid en daar zijn we trots op.
Samen werken aan een mooiere wereld, daar houden wij als Kringloop Zeist, Utrechtse Heuvelrug, Bunnik & Odijk van. De werelddoelen voor duurzame ontwikkeling klinken ons dan ook als muziek in de oren. Tussen 2015 en 2030 werken alle lidstaten van de Verenigde Naties aan een ontwikkelingsagenda met concrete doelen. Zo maken we met elkaar een einde aan extreme armoede, ongelijkheid, onrecht en klimaatverandering. Hoe onze organisatie een bijdrage levert aan deze doelen kun je lezen op onze webpagina Sustainable Development Goals. Meer informatie over onze missie, visie, strategie en stakeholders kun je lezen in ons Werkplan 2019-2021. De jaarrekening van 2019 kun je hier lezen."
Terug naar boven- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Zeist (online te bestellen).
Terug naar boven- Gemeente: - Officiële site van de gemeente Zeist. - Nieuws van de gemeente op Facebook.
- Media / Nieuws: - "Slotstad RTV is in 1985 opgericht als Radio Zeist. De eerste uitzending vond plaats in 1988. In 1994 kwam de gemeente Bunnik bij het uitzendgebied en werd de naam veranderd in Slotstad Radio. In 1995 kwam kabelkrant Slotstad TV erbij. Ambitie. Slotstad RTV is een lokale omroep in verandering, die draait met ruim 40 vrijwilligers en een betaalde parttime tekstredacteur. Wij hebben de ambitie om in de samenleving een belangrijke rol te spelen als het gaat om lokale informatie, betrokkenheid, sociale communicatie en maatschappelijke samenhang. Ongeacht of het sport, cultuur of politiek betreft, radio of tv, de hoofdplaatsen of de andere kernen, dat maakt niet uit. Hoewel we beseffen dat dit voor een lokale omroep een grote uitdaging is binnen het moderne medialandschap, is dit onze missie."
- Belangenorganisatie: - Stichting Beter Zeist zet zich in voor het bevorderen van de kwaliteit van wonen, werken en leven in deze gemeente.
- Buurtvereniging: - Buurtvereniging Rond het Wilhelminapark (BVW (zie de plattegrond van het BVW-gebied voor welk gebied deze vereniging dekt).
- Muziek: - "Het in 1892 opgerichte Zeister Mannenkoor (ZMK) werkt aan constante uitbreiding van het repertoire en verbetering van de kwaliteit. Inzingen, stemoefeningen, houding, onderhouden van ouder en het instuderen van nieuw repertoire staan wekelijks gedurende twee uur en een kwartier op het programma. Er wordt aandacht besteed aan de muzikale kwaliteiten van eerste en tweede tenoren, baritons en bassen. Sfeervol. Het bestuur van het koor stelt zich op het standpunt dat kwaliteit en gezelligheid binnen het koor hand in hand dienen te gaan. Zowel voorafgaand aan, als na afloop van de repetities heerst er altijd een gezellige sfeer in de repetitiezaal van het mannenkoorgebouw (eigendom van het koor) waar men al of niet onder het genot van een hapje en een drankje kan praten over de dingen van alle dag of aan een van de kaarttafels kan aanschuiven. Ook is er na afloop van uitgevoerde concerten veelal gelegenheid om in die gezellige ambiance nog wat na te praten. Voorts organiseert een actieve beheerscommissie de nodige gezellige avonden."
- Senioren: - "Seniorenvereniging ASZ wil senioren helpen zo lang mogelijk deel te nemen aan de samenleving door actief te blijven met bewegen, cultuur, ontmoeten, er op uit gaan. Daarvoor organiseren we een veelheid aan activiteiten. Naast de grote verscheidenheid aan eigen activiteiten hebben we afspraken gemaakt met o.a. het Torenlaan Theater, Bibliotheek, Kunstenhuis, Figi, Beauforthuis, Theater Slot Zeist om hun activiteiten met korting aan leden van ASZ aan te bieden. Met andere seniorenorganisaties komen we op voor de belangen van onze leden. Onze gesprekspartners hiervoor zijn de gemeente, woningcorporaties, zorg- en welzijnsinstellingen. De vereniging bestaat al meer dan 70 jaar en heeft meer dan 1600 leden."
- Zorg: - Zorgboerderij De Brink.
- Hospice Heuvelrug in Zeist biedt een veilige en gastvrije plek voor ongeneeslijk zieke mensen met een beperkte levensverwachting en voor wie thuis wonen niet meer mogelijk is. Ook een tijdelijke opname van twee tot drie weken is mogelijk, bijvoorbeeld om een mantelzorger te ontlasten of om beter te worden ingesteld op pijn- of symptoombestrijding. Het hospice staat open voor iedereen, van alle gezindten en leeftijden. Uitgangspunt van Hospice Heuvelrug is de hoogst mogelijke kwaliteit van leven, waarin de gast zelf de regie behoudt. Om gasten en naasten zich zo goed mogelijk thuis te laten voelen binnen het hospice, worden er geen bezoektijden gehanteerd. De wens van de gast is daarbij bepalend. Het is altijd mogelijk dat een familielid of andere naaste blijft overnachten. Hospice Heuvelrug is gevestigd in woonzorgcentrum Heerewegen van Warande. Het ligt in een bosrijke omgeving.
- Welzijn: - "Vrijwilligerscentrale Zeist is hét aanspreekpunt voor iedereen die met vrijwillige inzet te maken heeft. Wij ondersteunen en adviseren maatschappelijke organisaties én inwoners van de gemeente die onbetaald hun bijdrage aan de (lokale) samenleving willen leveren. Onze missie: Vrijwilligerswerk in de samenleving brengen! Onze visie: de Vrijwilligerscentrale stimuleert vrijwillige inzet en actief burgerschap. Kernbegrippen in ons werk zijn: verbinden, versterken en waarderen. We brengen vraag en aanbod bij elkaar en maken de waarde van vrijwillige inzet zichtbaar. We bieden scholing en advies, rondom vrijwilligerswerk en actuele maatschappelijke thema’s, aan vrijwilligers, inwoners en organisaties die met vrijwilligers werken."
- "Gilde Zeist is een vrijwilligersorganisatie die zich actief inzet voor de Zeister gemeenschap. De bij haar aangesloten vrijwilligers stellen hun kennis en kunde gratis ten dienste van anderen. Vraag en aanbod worden bij elkaar gebracht, waarbij het zowel om individuen als om organisaties kan gaan. De vrijwilligers bij het Gilde zijn via projecten verbonden aan samenwerkingsverbanden. Dit betreft rondleidingen, hulp aan anderstaligen, hulp aan scholieren, enz. Enorm gevarieerd. Spreekt vrijwilligerswerk je aan, kom dan eens langs op ons gildekantoor in het Gemeentehuis, daar kun je overleggen of er Gilde-activiteiten zijn die bij jouw belangstelling passen. Je kunt ook direct met onze projectleiders contact opnemen. Zie daarvoor onze Contact-pagina."
- Duurzaamheid: - Zeist Energiek stimuleert en bundelt initiatieven op het gebied van lokale duurzaamheid.
- "Samen Duurzaam Zeist is een brede beweging van bewoners en organisaties die samen werken aan een groene, gezonde en duurzame gemeente. Wij worden daarbij ondersteund door de gemeente. Op onze site vind je al onze initiatieven. Omdat duurzaamheid zo'n breed begrip is, hebben we het onderverdeeld in vier pijlers, waar je op onze site op kunt selecteren. De initiatieven die er zijn, zijn ondergebracht bij de verschillene pijlers. Pijler 1 staat voor Klimaat en energie, pijler 2 staat voor Kringloopeconomie, pijler 3 staat voor Natuur en landschap en pijler 4 staat voor Gezonde leefomgeving. Lees hier meer over de pijlers."
- E-autodelen: - "Samen Slim Rijden Zeist is een elektrisch autodeelinitiatief. Doel: duurzame mobiliteit, minder CO2-uitstoot, minder fijnstof, minder auto's op straat, lagere kosten voor iedereen. Gebruik maken van elektrische deelauto's doen onze autodelers om verschillende redenen: het is vaak fors goedkoper. Of ze vinden het duurzame belangrijk, zonder zelf een nieuwe auto te hoeven kopen. Stiekem vinden ze het comfortabele rijden en de luxe vaak ook wel fijn. En de extra veiligheid. - Bekijk hier een filmpje met 10 minder algemeen bekende kenmerken van onze Nissan Leafs. Anno 2021 wordt er aan gewerkt om met dezelfde app en hetzelfde abonnement ook e-bakfietsen, e-scooters en e-fietsen te kunnen delen."
- Veiligheid: - Politie Zeist.
- Moestuinen: - "Charlotte Verhoeve geeft onder de naam ‘De Moestuin Juf’ moestuinlessen op scholen in Zeist. De lessen zijn mogelijk dankzij het door de provincie Utrecht gefinancierde project 'Groen doet Goed'. “Het is bijzonder om kinderen de magie van de natuur bij te brengen en te laten zien waar ons eten vandaan komt”, zegt Charlotte over haar lessen. Het idee om moestuinlessen te geven ontstond een paar jaar geleden. Een grote Nederlandse supermarkt gaf bij de boodschappen gratis zaadjes weg om een eigen moestuin mee te beginnen. Voor veel ouders en kinderen bleek het succesvol telen van groente een grote uitdaging. “Het is niet makkelijk om groente goed te laten groeien. Ik zag dat er veel misging bij het uitplanten van de kleine plantjes. Het bracht mij op het idee om les te gaan geven in moestuinieren. Met hulp van Groen doet Goed is het mogelijk geworden om van plan naar realiteit te gaan. Dit seizoen zullen er al op zeker vijf scholen moestuinlessen worden gegeven”, vertelt de moestuinjuf enthousiast.
Charlotte wil de kinderen in haar lessen zoveel mogelijk zelf laten doen. “Ze mogen echt ontdekken wat voor moois de natuur ons allemaal te bieden heeft en hoe bijzonder dat is. Ik wil dat kinderen zelf ervaren hoeveel werk het eigenlijk is om eten te telen”, aldus Charlotte. Ze vervolgt haar verhaal: “Ik laat kinderen zaaien, wieden, oogsten en beestjes zoeken. Natuurlijk ontdekken ze tijdens het tuinieren dingen waar ze nooit over nagedacht hadden, zoals het feit dat planten goed groeien op mest. Poep van andere dieren dus. Dat levert leuke reacties op!” Gezond eten. Provincie Utrecht stimuleert initiatieven die laten zien waar ons eten vandaan komt en die inzetten op grotere bewustwording over gezond eten. “Ik laat kinderen soms groente direct uit de tuin proeven. Dat zijn ze duidelijk niet gewend. Ze weten soms helemaal niet hoe een aardappel groeit en dat daar friet en chips van wordt gemaakt."
In Zeist hebben meerdere scholen een eigen moestuin. Om de tuinen in goede staat te houden, is veel onderhoud nodig. Daar is niet altijd tijd voor op scholen en daarom helpt Charlotte daar ook bij. “Ik ontzorg scholen helemaal bij het aanleggen en onderhouden van hun moestuinen. Docenten hebben het al druk genoeg en hebben vaak niet de tijd om ook nog te kijken hoe de moestuin erbij ligt. Om echt goede oogsten te halen uit de tuin, moet er veel gebeuren. Ik ben dus niet alleen aan het lesgeven over moestuinen, ik ben ook buiten de lestijden met regelmaat in de tuinen te vinden, gelukkig vaak met de hulp van ouders.” Toekomst. Als ik de naar toekomst kijk, hoop ik dat ook scholen in andere gemeenten met moestuinlessen aan de slag kunnen. Ik deed mijn IVN-cursus voor moestuindocent met nog 19 anderen. Helaas zijn er daarvan maar weinig die in de praktijk aan de slag kunnen, omdat het voor scholen een relatief kostbaar project blijft. Hopelijk groeit het aantal moestuinlessen in de toekomst toch door.”
Rol provincie. Groen doet Goed wordt mogelijk gemaakt door de provincie Utrecht. Samen met gemeenten en natuurorganisaties zorgen we ervoor dat kinderen tussen vier en twaalf jaar in de grote steden de natuur binnen en buiten de stad vaker beleven. Het project laat kinderen kennismaken met de natuur- en recreatiegebieden die de provincie rijk is. Inmiddels zijn in vier jaar tijd al meer dan 40.000 kinderen uit de provincie Utrecht met uiteenlopende groene projecten bereikt. Gedeputeerde Hanke Bruins Slot: "Met Groen doet Goed geven we zoveel mogelijk kinderen de kans buiten in het groen te spelen en de natuur te ontdekken. De uiteenlopende projecten laten zien hoe bijzonder onze natuur is en hoe fijn het is om buiten te zijn, maar het laat ook zien dat we zuinig moeten zijn op ons groen. De provincie Utrecht ondersteunt de initiatieven dan ook graag." (bron: Provincie Utrecht, maart 2021)
- Ezelopvang: - "Sinds haar oprichting in 2001 heeft Stichting De Ezelsociëteit in Zeist al meer dan 300 ezels (veelal verwaarloosd) binnengekregen. Bijna alle ezels, waaronder inbeslagnames door de Landelijke Inspectiedienst Dierenbescherming (L.I.D.) of de Dierenpolitie, komen eerst in ons opvangcentrum. De meeste van hen hebben achterstallig onderhoud aan o.a. hoeven en/of gebit, zijn verwaarloosd, hebben medische klachten of ziektes dan wel een combinatie van deze aspecten. In een van onze ruime stallen kan de ezel een beetje op verhaal komen. Hij krijgt goed eten en drinken en heel veel liefde en aandacht..Met veel inspanning van onze vrijwilligers, hoefsmid en de Ambulante Kliniek Paard van de Universiteit Utrecht lukt het meestal deze ezels zo goed en zo kwaad als het kan op te knappen. Dieren die daarvoor in aanmerking komen gaan naar een goed pleegadres, waar wij toezicht op hen houden.
Mocht een ezel niet meer te redden zijn, dan krijgt hij/zij nog een paar fijne dagen vol aandacht en lekkers in het opvangcentrum en laten we het dier uiteindelijk inslapen. Het welzijn van de ezel staat hierbij altijd voorop, ook in het afscheid nemen als het niet meer gaat.
Feiten en cijfers: er verblijven zo’n 25 ezels in de opvang in Zeist; bijna 200 ezels verblijven bij pleegadressen in het gehele land; bijna al het werk bij de ezelopvang wordt gedaan door ca. 50 vrijwilligers; de pleegezels worden op de circa 100 pleegadressen eveneens door vrijwilligers verzorgd; er is slechts 1 betaalde FTE (directeur/hoefsmid 0,5 FTE / 1 dagmanager 0.5 FTE); het bestuur is onbezoldigd. Hierdoor kunnen alle inkomsten worden besteed aan de opvang, verzorging en het delen van kennis."
- Plantenasiel: - "Soms heb je teveel planten. De vrouwenmantel blijft maar doorgroeien en de herfstanemonen kruipen de hele tuin door. Dus moeten er planten verwijderd worden. En dan? Hopelijk kun je wat kwijt aan buren of vrienden, maar als dat niet zo is, verdwijnen de planten in de vuilnisbak. En dat is jammer, toch? Het gaat ons in ieder geval aan ‘t hart, als wij planten in de groenbak moeten gooien. Maar er is een oplossing voor: Plantenasiel Zeist! Er zijn in de gemeente vier plantenasielen waar je tuinplanten die over zijn naar toe kunt brengen én waar je ook gratis tuinplanten kunt halen. Er is één kamerplantenasiel waar ook kamerplanten geruild kunnen worden. En dan zijn er in verschillende wijken ook nog plantenasielkratten.
De spelregels van Plantenasiel Zeist. Brengen: Tuinplanten kunnen tijdens de openingstijden op alle locaties worden ingeleverd. Kamerplanten kunnen alleen bij locatie Weggeefwinkel worden ingeleverd (kijk hier voor de openingstijden). Graag aanleveren in pot met de naam van de plant erbij. Let op: geen planten achterlaten voor de poorten van de locaties als ze dicht zijn! Je kunt tuinplanten (vaste planten en een- en tweejarigen), kleine struiken, bollen, zaden en stekjes inleveren (ook van groenteplantjes). Wel graag zonder ziektes en onkruiden. Voor grote bomen en grote struiken hebben we geen plaats, maar als je hier een berichtje achterlaat, kunnen ze via de Facebookpagina van het plantenasiel aan onze volgers worden aangeboden. Of mail een foto en beschrijving naar info@plantenasielzeist.nl. Halen: Maximaal 4 planten (afhankelijk van het aanbod). Zelf een doos of tas meenemen. Geen professioneel verzorgingsadvies (daar is via Google genoeg over te vinden), geen garantie, maar wél gratis!"
- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Zeist, - Bergweg oud en - Zusterbegraafplaats.
Reactie toevoegen