Zandvoort

Plaats
Dorp en gemeente
Zandvoort
Kennemerland
Noord-Holland

Zandvoort strand kombord [640x480].jpg

Zandvoort, aan het strand staat een formeel bebouwde-kombord, wat wel niet als zodanig bedoeld zal zijn. Aan de achterzijde bevindt zich een bord Bloemendaal, dus kennelijk staat dit paneel op de grens van de beide gemeenten.

Zandvoort, aan het strand staat een formeel bebouwde-kombord, wat wel niet als zodanig bedoeld zal zijn. Aan de achterzijde bevindt zich een bord Bloemendaal, dus kennelijk staat dit paneel op de grens van de beide gemeenten.

NH gemeente Zandvoort in ca. 1870 kaart J. Kuijper [1024x768].gif

Gemeente Zandvoort in ca. 1870, kaart J. Kuijper

Gemeente Zandvoort in ca. 1870, kaart J. Kuijper

Zandvoort

Terug naar boven

Status

- Zandvoort is een dorp en gemeente in de provincie Noord-Holland, in de streek Kennemerland.

- Wapen van de gemeente Zandvoort.

- Naast de hoofdplaats Zandvoort omvat de gemeente nog het dorp Bentveld en de buurtschap Brederodebuurt.

- Foto's van de plaatsnaamborden in de gemeente Zandvoort.

Terug naar boven

Naam

Oudere vermeldingen
1105-1120 kopie 15e eeuw Santfort, 1295 Zandvorde, 1343 tSandvoirden.

Naamsverklaring
Samenstelling van het Oudnederlandse sant 'zand' en fort 'voorde', hier waarschijnlijk te duiden als 'droge weg door een nat gebied'.(1)

Terug naar boven

Ligging

Zandvoort ligt W van Haarlem, aan de Noordzee.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 heeft de gemeente Zandvoort, die toen alleen nog het gelijknamige dorp omvatte (Bentveld bestond toen nog niet als dorp) 200 huizen met 1.062 inwoners. Tegenwoordig heeft de gemeente ca. 7.000 huizen met ca. 17.000 inwoners; waarvan ca. 16.000 in het gelijknamige dorp.

Terug naar boven

Geschiedenis

Als je je nader wilt verdiepen in de geschiedenis van dit dorp, kun je terecht bij de volgende instanties en sites:

- "Genootschap Oud Zandvoort (GOZ) is opgericht in 1970. GOZ heeft ook aan de wieg gestaan van de Oudheidkamer, die vandaag de dag in het Zandvoorts Museum nog altijd te zien is. Doelstelling van het Genootschap is om het boeiende verleden van ons dorp als vissersplaats en badplaats levend te houden. Het Genootschap heeft een respectabel archief: zo’n 22.000 digitale beelden en het gaat al snel in de richting van 25.000. Ook wordt er hard gewerkt aan de digitalisering van oude filmbeelden, die we tijdens onze Genootschapsavonden met plezier laten zien. Daarnaast werkt GOZ mee aan presentaties van allerlei organisaties en instellingen. Ook op onze website hebben we veel moois te bieden waarvan we je graag laten meegenieten! Neem maar eens een kijkje in ons digitale museum, dat regelmatig wordt uitgebreid. De site is natuurlijk ook een uitgelezen manier om je op de hoogte te houden van eventueel nieuws, aankondigingen van onze Genootschapsavonden etc."

- Het Zandvoorts Museum (Swaluëstraat 1) toont je een collectie over het verleden en heden van Zandvoort. Wat kun je er bekijken? O.a. schilderijen, tekeningen, aquarellen, klederdrachten en oude strandkleding, het gehele foto-archief van de gemeente, maquettes van gebouwen voor 1940, aardewerk, meubels, oude gereedschappen en oude keukenbenodigdheden. Verder zijn er door het jaar heen meerdere wisseltentoonstellingen. "Het pand is in 1897 gebouwd als woonhuis, in opdracht van mevrouw van Velzen van Duivenvoorden. In 1925 werd het pand verkocht aan de gemeente, die er het Gemeentelijk Oude Mannen en Vrouwengasthuis van maakte. Talloze Zandvoortse ouderen hebben er van een rustige oude dag kunnen genieten. In 1942 is de naam gewijzigd in Gemeentelijk Verzorgingstehuis. Dat is zo gebleven tot 1 november 1973, de datum waarop de toenmalige bewoners zijn verhuisd naar het Huis in het Kostverloren (Burgemeester Nawijnlaan) en de Hulsmanhof (Nieuwstraat).

Het gemeentebestuur besloot in beginsel om in het vrijgekomen pand een Oudheidkamer in te richten, wat in 1977 heeft geresulteerd in de opening van het Cultureel Centrum. Er zijn exposities gehouden, koffieconcerten, toneel- en filmvoorstellingen, voordrachten, spreekbeurten etc. Na enkele jaren waren er voornamelijk nog tentoonstellingen. Ook werd de historie van de gemeente getoond. UIteindelijk heeft het geheel gerenoveerde museum de deuren geopend onder de naam Zandvoorts Museum. In 2018 is het Zandvoorts Museum verzelfstandigd en losgekoppeld van de gemeente Zandvoort. Stichting Zandvoorts Museum exploiteert nu het museum en heeft volop plannen voor een mooie toekomst en vele activiteiten."

- De Zandvoortse Bunkerploeg is een groep van kennelijke bunkerliefhebbers, maar inmiddels onderzoeken en documenteren ze veel meer dan alleen dat. Op hun site vind je vele verhalen in tekst met heel veel beeld over de geschiedenis van Zandvoort tijdens de Tweede Wereldoorlog, overzichtelijk ingedeeld in een 30-tal thematische hoofdstukken. De ploeg heeft als een van haar doelen om een Bunkermuseum/Museumbunker te realiseren. Kennelijk is dat nog niet gelukt. Wij kunnen er op hun site althans niets over vinden. Naast alle serieuze onderzoeken houdt de ploeg ook wel van een goede grap. Zo hebben ze op 1 april 2008 vele personen en media 'erin laten stinken', met een vermeende vondst van een bunker met 16 waardevolle schilderijen uit de oorlog. - Zie hier de fotoreportage ervan.

- Op deze site vind je onder het menu 'Folkert Bloeme' een 16-tal artikelen van zijn hand over onderwerpen uit de geschiedenis van Zandvoort.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Zandvoort heeft 11 rijksmonumenten.

- Zandvoort heeft 122 gemeentelijke monumenten.

- De huidige watertoren (Thorbeckestraat 27) dateert uit 1951 en is de opvolger van de watertoren die in 1943 door de Duitsers is opgeblazen. De watertoren is tot 1997 als zodanig in functie geweest. De toren heeft een hoogte van 48 meter en heeft twee waterreservoirs van 425 en 525 m3. Sinds 1999 is het een gemeentelijk monument. De Nederlandse Watertoren Stichting heeft de toren voorgedragen als rijksmonument, maar zover is het nog niet gekomen. In 2001 heeft er een hevige brand gewoed, vermoedelijk ontstaan in het restaurant boven in de toren. Het restaurant is sindsdien gesloten. In 2006 is de toren gekocht door een consortium bedrijven, die zich hebben verenigd onder de naam Watertoren Zandvoort CV. Bij de verkoop is in een raadsbesluit vastgelegd dat de toren niet mag worden gesloopt. De toren staat al vele jaren leeg en kampt met achterstallig onderhoud. De toekomst van de watertoren houdt de gemoederen al vele jaren flink bezig, en er schijnen al drie wethouders te zijn 'gesneuveld' op het ‘project herinrichting Watertorenplein’. Anno 2019 wordt er nog altijd gediscussieerd over ja of nee renovatie en herbestemming van de watertoren...

- "Het Juttersmu-ZEE-um in Zandvoort is een gratis toegankelijk museum waarin we laten zien wat de strandjutters vinden tijdens hun tocht langs het strand. De strandjutters gaan 's morgens vroeg op pad, en trotseren de hele dag weer en wind om te kijken wat er is aangespoeld vanuit zee. Zeker na een flinke storm kan dit heel veel zijn! Parfum, aanstekers, een mammoettand, hele en halve poppen, oud oorlogsmateriaal, schoenen, speelgoed, brillen, flessenpost, resten van schepen of vliegtuigen, een stukje metaal van een NASA-raket; je kunt het zo gek niet bedenken! Alles heeft ook een eigen verhaal en laat ons een stukje geschiedenis zien. Die geschiedenis proberen wij te ontdekken.

Veel van wat de zee ooit heeft weggenomen, keert hier in Zandvoort weer terug aan land. Kom het bekijken en ontdekken! Leer over de zee en het strand. Luister naar de (jutters)verhalen achter de gevonden voorwerpen. Verdiep je in de geschiedenis die dagelijks door de zee wordt geschreven. In het filmzaaltje draaien continue informatiefilms en de zeevissen in 1 van de 5 aquaria zijn natuurlijk altijd interessant om te bekijken. Voor de allerkleinsten zijn er een kijkdoos, kleurplaten en een tastkastje aanwezig. Op het eerste gezicht lijkt het allemaal “troep” wat gevonden wordt, maar onmiddellijk na de vondst begint het fantaseren, over de geschiedenis van het gevonden voorwerp. Bij ons in het museum kun je kennismaken met de verhalen achter de vondsten."

- Gevelstenen in Zandvoort.

Terug naar boven

Landschap, natuur en recreatie

- In 2013 is het project Noordvoort tussen Zandvoort en Noordwijk uitgevoerd. Door stukken zand weg te graven en vegetatie te verwijderen moet het duin daar weer gaan stuiven. Door de verstuiving zal een natuurlijke, geleidelijke overgang van zee naar duinen ontstaan met nieuwe kleine duinen op het strand en een zeereep met stuivende toppen, windkuilen en helmbegroeiing. Plantensoorten als biestarwegras, zeeraket, zeepostelein, blauwe zeedistel en zeewolfsmelk krijgen weer een kans. Het gebied moet ook weer aantrekkelijker worden voor vogels als de strandplevier en de bontbekplevier.

- Het dorp is naast haar bekendheid als badplaats ook bekend van het Circuit Zandvoort. De eerste races vonden plaats in 1939, op wegen in en rondom het dorp. Het circuit is aangelegd in 1948.

- De Amsterdamse Waterleidingduinen is een duingebied tussen Zandvoort en Noordwijk. Het duingebied is ingericht voor de winning van drinkwater voor de stad Amsterdam; er stroomt jaarlijks 50 miljoen m3 drinkwater door dit 3400 hectare grote gebied. Er wordt sinds 1853 water gewonnen, waarmee het het oudste waterwingebied van Nederland is. Het wordt geëxploiteerd door Waternet.

Waternet heeft in 2016 het groot onderhoud afgerond dat zij sinds 2012 in een deel (10 procent van het oppervlak) van de Amsterdamse Waterleidingduinen heeft uitgevoerd. De duinen waren de afgelopen 25 jaar dichtgegroeid met grassen, struiken en bomen. Met name Amerikaanse vogelkers groeide erg hard in het open duinlandschap. Poelen waren minder diep geworden en natte duinvalleien ruiger. Bij het onderhoud is op veel plaatsen de bovenste laag aarde weggehaald. Zo verdwijnt het zaad van de bomen en struiken. Verder zijn poelen dieper gemaakt en zijn er ook nieuwe poelen gegraven. In een gebied van 168 hectare zijn bomen en stuiken weggehaald. Waternet is tevreden met het eindresultaat. Er zijn weer open plekken in het duin, waar vogels en kalkminnende planten een kans krijgen. Ook de grondwaterstand is verbeterd, doordat regenwater makkelijker wordt vastgehouden. De afgegraven grond is elders hergebruikt om weilanden op te hogen. De verwijderde Amerikaanse vogelkers is gebruikt als brandstof in energiecentrales. Maaisel is gecomposteerd. Van gekapte zwarte den is spaanplaat gemaakt. (bron: Waternet)

Terug naar boven

Beeld

- Site met honderden oude foto's van Zandvoort.

- Anno 2019 heeft Rob Bossink op zijn site in totaal bijna 700 pagina's met meer dan 35.000 foto's over Zandvoort, waaronder veel van evenementen door de jaren heen, en meer dan 450 filmpjes met Zandvoortse gebeurtenissen.

Terug naar boven

Literatuur

- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Zandvoort (online te bestellen).

Terug naar boven

Links

- Gemeente: - Officiële site van de gemeente Zandvoort. - Nieuws van de gemeente op Facebook. - Nieuws van de gemeente op Twitter.

- Onderwijs: - Basisschool Hannie Schaft. - Oranje Nassauschool. - Nicolaasschool. - Mariaschool. - “Kinderen hebben gelijkere kansen, als ze ongelijk onderwijs krijgen”. Aldus De School in Zandvoort, die gewoon basisonderwijs en méér verzorgt op een ongewone manier, namelijk ‘op maat’. En dat voeren ze ver door, ook in de hoeveelheid onderwijstijd. ‘Op maat’ doen zij door de combinatie van deze drie pijlers: jaarrond open; mee-ontwerpen en mee-beslissen; thematisch onderwijs. In 2008 zijn zij gestart als eerste school met flexibele en ruime schooltijden. Kunnen variëren in tijd is logisch om onderwijs op maat te kunnen maken. In die ruime tijden organiseren ze zeer gevarieerd onderwijs rond aantrekkelijke thema’s. Op wat en hoe ze het onderwijs organiseren kunnen leerlingen, hun ouders en leerkrachten invloed hebben. Ze zijn 50 weken per jaar open, van maandag t/m vrijdag van 8.00 tot 18.00 uur. Dat is 2.500 uur per jaar. Ze werken in 5 perioden van 10 weken. Alleen daarom zijn ze 2 weken per jaar gesloten. Elke periode staat een ander thema centraal. Leerlingen kunnen hun schooldag beginnen tussen 8.00 en 10.00 uur of tussen 12.00 en 14.00 uur. De dag kan eindigen tussen de middag of tussen 16.00 en 18.00 uur.

Leeractiviteiten zijn verbonden met het thema, bijvoorbeeld Verkeer en vervoer, Communicatie, Middeleeuwen, Europa, Voeding of Dieren. Dus taal en rekenen, koken en dansen, Engels en filosofie, techniek en expressieve vakken worden concreet doordat ze worden uitgewerkt binnen het onderwerp van het thema. Alle leerlingen van alle leeftijden werken aan hetzelfde thema. Er wordt individueel gewerkt, in kleine groepjes en in grotere groepen met eigen leerkrachten en thema-experts van buiten. Er wordt op school geleerd en daarbuiten. Elk thema zijn er excursies. In de hele basisschoolperiode wel 80. Aandacht voor een gezonde leefstijl vinden ze belangrijk. Daarom verzorgen ze het eten en drinken, van biologische kwaliteit. Leerlingen worden betrokken bij het hele proces: bestellingen doen, werken met een budget, boodschappen opruimen, gerechten bereiden, tafels dekken en opruimen en natuurlijk gezellig samen lekker eten. Naast aandacht voor voeding organiseren ze veel bewegingsactiviteiten: er zijn zo’n drie bewegingslessen per week en tussen de middag wordt er regelmatig buiten gespeeld onder leiding van een gymleerkracht. De gehele dag, ook tijdens lunch en buiten spelen, worden leerlingen begeleid door leerkrachten waardoor er op alle momenten aandacht is voor samen leven en omgaan met elkaar. De School kent twee pakketten: het basis- en het totaalpakket. Het verschil betreft de hoeveelheid en variatie in tijd. De School heeft ca. 90 leerlingen en had een ongeveer even grote wachtlijst. Daarvoor was qua huisvesting een tweede 'unit' nodig. Helaas heeft de gemeente Zandvoort daar niet in kunnen voorzien. Daarom heeft de school moeten besluiten het voorlopig bij de ca. 90 leerlingen te laten.

Reacties

(2)

Geachte,
Jammer dat u voorbijgaat aan de website Zandvoortse Bunkerploeg.
Deze site behandelt Zandvoort in de oologsjaren 1940-1945.
Gr. Engel

Daar ga ik zeker niet aan voorbij, het was er tot heden alleen niet van gekomen. Vooral de grotere plaatsen, zoals deze, zijn vaak nog maar een 'beginnetje' en moeten nog verder worden uitgewerkt, omdat tot heden de focus vooral lag op het uitwerken van de kleine kernen (zoals in deze omgeving: Bentveld), omdat die elders vaak worden vergeten of er met een paar regeltjes bekaaid afkomen. Nu komen de grotere kernen aan de beurt. Dat zijn de 'puntjes op de i' voor de rest van dit jaar. Ik heb de Bunkerploeg er nu bij gezet en ook het Juttersmuseum, dat ik ook nog niet had en waar ik dankzij een link op jullie site op ben geattendeerd. En nog enkele elementen van de plaats verder uitgewerkt, maar hij is nog lang niet af, dat komt in de loop van het jaar goed.

Overigens mis ik op jullie zeer uitvoerige en zeer informatieve site, waarvoor mijn complimenten, een pagina 'Over ons', waar jullie iets over jezelf vertellen, voor een argeloze bezoeker van jullie site die jullie nog niet kent, bijv. wie zijn jullie, wanneer en waarom opgericht, was daar een specifiek aanleiding voor wellicht, wat hebben jullie door de jaren heen zoal reeds gedaan, wat zijn de plannen voor de nabije toekomst. Helaas vergeten veel sites dat. Als jullie niets over jezelf vertellen zoals hiervoor geschetst, kan ik (en anderen) dat ook niet! (samenvatten). Zet niet alleen je plaats tijdens WOII op de kaart, wat jullie heel goed doen, maar zet ook je eigen club op de kaart door wat meer over jullie te vertellen.
Met vriendelijke groet, Frank van den Hoven, hoofdredacteur Plaatsengids.nl

Reactie toevoegen