Status

- Willemsoord is een dorp in de provincie Overijssel, in de streek Kop van Overijssel, gemeente Steenwijkerland. T/m 1972 gemeente Steenwijkerwold. In 1973 over naar gemeente Steenwijk, in 2001 over naar gemeente Steenwijkerland.

- Onder het dorp Willemsoord valt ook buurtschap De Pol.

- Slogan: de kernen van de vroegere Koloniën van Weldadigheid zetten zich tegenwoordig toeristisch met dit thema op de kaart. In dit dorp hebben ze daar een mooie slogan voor bedacht, die 'lekker bekt' met die 3 w's: "Welkom in Weldadig Willemsoord".

Ligging

Het dorp Willemsoord ligt NW van Steenwijk en ZO van Wolvega. Verder grenst het dorp in het N aan de provincie Fryslân en het tweelingdorp De Blesse-Peperga, in het ZO aan het dorp Eesveen, in het Z aan het dorp Steenwijkerwold en in het W aan de dorpen Paasloo en Blesdijke. De A32 loopt centraal door het dorpsgebied, van Z naar N.

Statistische gegevens

In 1840 omvat het dorp Willemsoord 162 huizen met 925 inwoners onder de gemeente Steenwijkerwold en 18 huizen met 131 inwoners onder Steggerda, gemeente Weststellingwerf. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 350 huizen met ca. 850 inwoners.

Geschiedenis

- Uitvoerige geschiedenis van Willemsoord op de site van Dorpsbelang.

Recente ontwikkelingen

- "Dit dorp heeft een unieke ontstaansgeschiedenis. Vanuit idealistische overwegingen om de armen uit de steden een nieuw bestaan te bieden, verrees vanaf 1820 midden in de heidevelden ten noordwesten van Steenwijk een nieuw dorp, een 'kolonie', volgens een strak stramien. Belangrijke kenmerken van het dorp zijn de systematische aanleg met een van tevoren geplande landschappelijke inrichting. De Willemsoorders zijn trots op de bijzondere geschiedenis van hun dorp en dragen dit actief uit. Zij hebben zich verenigd in Dorpsbelang Willemsoord, De Pol en Ronde Blesse, dat eind 2009 zijn toekomstvisie op het dorp presenteerde. Uit die visie blijkt dat de bewoners de historie van hun dorp koesteren. Ze vinden de geschiedenis van hun dorp bijzonder en willen deze graag zichtbaar houden. Tegelijkertijd wil het dorp geen “slaapdorp” worden, maar zich blijven ontwikkelen met gebruikmaking van de cultuurhistorische kwaliteiten.

Volgens de inwoners heeft het dorp nog altijd de unieke structuur van bebouwing en landschap, maar bestaat de kans dat de bijzondere geschiedenis steeds minder voelbaar en zichtbaar wordt. Bijvoorbeeld door de aantasting van de karakteristieke laanstructuren en door verbouw en leegstand van karakteristieke bebouwing en nieuwbouw buiten het dorpslint. Het Oversticht is daarom gevraagd te onderzoeken hoe de bestaande kwaliteiten inspiratie voor toekomstige ontwikkelingen kunnen bieden. Er zijn reeds meerdere studies naar de eigenheid van het dorp uitgevoerd. Het is niet de bedoeling dat hier nog een rapport aan wordt toegevoegd. De nadruk van het boekje 'Willemsoord: wordt vervolgd. Een advies over hoe nieuwe ontwikkelingen de bijzondere geschiedenis weer laten leven'* (2012) ligt dan ook op concrete antwoorden op de vraag: hoe kunnen nieuwe ontwikkelingen de bestaande kwaliteiten respecteren en bijdragen aan de beeldkwaliteit en welke ingrepen kunnen de bijzondere geschiedenis weer voelbaar en zichtbaar maken? Op verzoek van de inwoners richten we ons hierbij vooral op de mogelijkheden van nieuwbouw in het lint, verbouw van karakteristieke bebouwing en het behouden en versterken van het groene karakter." Aldus het voorwoord van het genoemde boekje.
* Dit boekje heeft op de site van Dorpsbelang gestaan. Tegenwoordig is het helaas niet meer op het internet te vinden.

Bezienswaardigheden

- Willemsoord heeft 2 rijksmonumenten.

- Willemsoord heeft 3 gemeentelijke monumenten.

- "Met een bescheiden feestje hebben de Commissaris der Koning, Andries Heidema, en burgemeester Rob Bats van Steenwijkerland op 11 september 2020 het beeld onthuld dat Dorpsbelang heeft laten maken ter gelegenheid van het 200-jarig bestaan van dit voormalige koloniedorp. Het kunstwerk, gemaakt door beeldend kunstenaar Frits Stoop, is een eerbetoon aan de naamgever van het dorp, de Prins van Oranje, de latere koning Willem II.
Ter gelegenheid van het jubileum is bij Dorpsbelang het idee ontstaan voor een beeld van koning Willem II. Generaal Van den Bosch gaf Willemsoord destijds een gezicht, maar het dorp is vernoemd naar kroonprins Willem II. Hij betaalde de kosten van de bouw van de school en de onderwijzerswoning: ruim 1.400 gulden. De school werd op 11 september 1820 in gebruik genomen.

Frits Stoop kreeg de opdracht om een herkenbaar beeld te maken dat een verhaal vertelt en dat past bij de gekozen locatie, namelijk voor de kerk in Willemsoord. Volgens de werkgroep die de kunstenaar heeft geselecteerd is hij daar uitstekend in geslaagd. Het bronzen beeld bestaat uit drie kinderen die een kroon als taart omhoog houden. “Het beeld laat op een speelse wijze zien wat wij dit jaar gedenken. De kroon als verwijzing naar de kroonprins van Oranje en de latere Koning Willem II, een taart als symbool dat we feest vieren vanwege ons 200-jarig bestaan en de kinderen als verwijzing van Willem II als financier van de school. De drie kinderen dragen kleding uit 1820, 1920 en 2020”, aldus Henry Bos, voorzitter van Dorpsbelang, die in het kostuum van de grondlegger van het dorp Generaal van den Bosch de onthulling aan elkaar praatte. De datum van de onthulling, 11 september, was niet zomaar gekozen: basisschool ‘Generaal Van den Bosch’ is tweehonderd jaar geleden geopend.

Wethouder Trijn Jongman ging in haar toespraak in op de bijzondere band die het dorp heeft met de Maatschappij van Weldadigheid. Schrijver Wil Schackman, bekend van diverse boeken over de koloniën, memoreerde in zijn lezing de bijzondere momenten van 200 jaar Willemsoord. Voorafgaand aan de onthulling roemde burgemeester Rob Bats de actieve inwoners en Dorpsbelang die het dorp iedere keer opnieuw op de kaart weten te zetten. Commissaris van de Koning Andries Heidema stond stil bij de bijzondere geschiedenis van het dorp die uniek is in Overijssel." (bron: Dorpsbelang)

Evenementen

- "In 2020 bestaat Willemsoord 200 jaar en dat gaan we vieren! Het hele jaar door leuke evenementen en ook alle bestaande evenementen pakken extra uit."

- SteenGoed Festival (op een zaterdag in juni) is het jaarlijkse festival in Willemsoord voor liefhebbers van rock, blues en metal.

- De Kolonie Cup (juni, in 2020 voor de 5e keer) is een jaarlijks evenement waarbij voetbalteams uit de wijde omgeving de strijd met elkaar aangaan om de regionaal beroemde Kolonie Cup. "De eerste edities van dit spektakel waren een enorm succes. VV Willemsoord heeft weer zijn eigen toernooi en hoe! Het concept is uniek. We spelen 7 tegen 7 op een half veld. Iedereen kan zich inschrijven in de desbetreffende catogorie. Standaardelftallen. In deze categorie kunnen alle teams die uitkomen in een 1e elftal zich inschrijven. Recreanten. In deze categorie kunnen bedrijven, liefhebbers, mensen die meedoen belangrijker vinden dan winnen zich inschrijven. Dames. Uiteraard mag deze categorie niet ontbreken in het geheel. Nieuw: 35+! In deze categorie kunnen ploegen zich inschrijven waarvan alle spelers boven de 35 jaar zijn. Dit blijkt een enorm succes bij diverse verenigingen en daar spelen wij op in.

Ervaring leert dat het verstandig is met voldoende wissels aan te treden. Dit ook omdat het niet mogelijk is spelers te gebruiken van andere teams, ook al zijn deze al uitgeschakeld. Het is een pittig toernooi en uiteraard moet iedereen nog wel fit zijn voor de 3e helft! Ook dit jaar beloofd het weer een spektakel te worden! Een dag vol met voetbal maar zeker ook amusement en activiteiten. Zo zal er een springkussen zijn, diverse activiteiten waaronder het schminken van de kinderen. Overal wordt aan gedacht. Gelijk na de finales zal het feest losbarsten en als iemand weet hoe dat moet zijn wij het wel! Laat je verrassen door dit spektakel. De Kolonie Cup is het voorbeeld van waar een kleine club groot in kan zijn!"

- Koloniefeest (1e weekend van juli, in 2020 voor de 11e keer). "Het is BIZAR... Bizar hoe snel die 9 Koloniefeesten voorbij zijn gevlogen. Hoe we zijn gegroeid qua evenement maar ook qua organisatie en vrijwilligers. Dat het eerste jaar de tent vol stond met Nick & Simon, Jan & Anny, Rene Karst, en Summerland, en we vorig jaar een uitverkochte avond hadden met in de grote tent Jannes, Snollebollekes, Mooi Wark, Ronnie Ruysdael en nog altijd die fantastische huisband Summerland in de Rocktent, Dilana Smith, Hockenheimers & Red Smoke. Dit jaar de 10editie. Dat moet toch een spektakel worden? Nou, wij kunnen je vertellen: dat wordt het!" Aldus de aankondiging van de 10e editie. 's Middags is er een leuke kindermiddag met tal van activiteiten voor jong en ouder, waaronder het jaarlijkse Beachsoccertoernooi.

- In augustus is er in het dorp iedere donderdag een Weldadige Donderdag, met allerlei activiteiten voor jong en ouder. Wat er iedere donderdag precies te doen is, kondigen ze telkens aan op de Facebookpagina 'Weldadig Willemsoord'.

- Grasbaanraces (eind augustus).

- Op een zaterdag half december is er de Kerstmarkt, sinds 2019 georganiseerd door Feestvereniging Willemsoord e.o., met kramen van verenigingen, bedrijven en particulieren uit het dorp. Je vindt er onder meer kerstartikelen, glühwein, winterse kost en knieperties, en er zijn ook spelletjes en verlotingen. Verder is er de Kerstman en een verhalenverteller en zijn er optredens van SC Hercules en een gelegenheids-Kerstmarktkoor bestaande uit ca. 30 inwoners. De marktcommissie brengt de aankleding van de markt, het kraampersoneel en het koor in de sfeer van de tijd van Johannes van den Bosch, de stichter van het dorp, destijds Kolonie 3 van de Maatschappij van Weldadigheid.

Literatuur

- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Willemsoord (online te bestellen).

Links / voorzieningen / verenigingsleven

- Nieuws: - Nieuws over Willemsoord op Facebook.

- Belangenorganisatie: - Dorpsbelang Willemsoord, De Pol en Ronde Blesse.

- MFC: - "Ons multifunctioneel centrum (MFC) biedt ruimte voor uiteenlopende activiteiten voor en door inwoners van ons dorp en omstreken. Het gebouw staat centraal in het dorpsleven. Het MFC heeft de naam Et Kloniehuus, een verwijzing naar het verleden van Willemsoord als vrije kolonie binnen de Maatschappij van Weldadigheid. Het gebouw heeft veel gebruiksmogelijkheden. Er zijn twee grote zalen, geschikt voor gebruik door groepen. Bijvoorbeeld voor een openbare vergadering met publiek, als peuterspeellokaal of als oefenruimte voor een muziekvereniging. Er is ook een kleinere ruimte, geschikt voor vergaderingen of als praktijkruimte. Achter het gebouw is een terras. De ruime centrale hal koppelt alle ruimtes aan elkaar. Met een paneelwand kan de grote zaal met de vergaderzaal tot één geheel worden omgetoverd. Met de tafels en stoelen zijn verschillende opstellingen te maken. Er zijn sta-tafels aanwezig en zitjes voor op het terras."

- Sport: - Voetbalvereniging v.v. Willemsoord heeft een prachtig verhaal over haar ontstaan en ontwikkeling, dat we je daarom niet willen onthouden: "De vereniging is opgericht in 1929 in de lokale taveerne van Miggels (tegenwoordig fam. Stroeve). In gegevens van de KNVB komt de vereniging echter al voor in 1918. Het eerste voetbalveld was op de Ronde Blesse, waar men zelf van een stuk bosgrond een voetbalveld moest maken. Na 5 jaar kwam er een voetbalveld aan het kerkhoflaantje dat voor 1 gulden per jaar van de Maatschappij van Weldadigheid werd gehuurd. De plaatselijke taveerne diende eerst als kleedkamer maar later kreeg de club een oude spoorwagon die als kleedkamer kon dienen. De beginjaren waren zeer succesvol; v.v. Willemsoord stond bekent als "de schrik van het noorden". Voor 1940 speelden ze al in de 3e klasse van de grote bond. De vele prijzen in de prijzenkast bij Café De Steen herinneren nog aan deze gloriejaren.

Vlak na de oorlog kreeg de voetbalclub de beschikking over een nieuw voetbalveld achter het Veentje met als kleedkamer een door de Duitsers achtergelaten oude barak uit de Eese. Om het veld goed bespeelbaar te houden werd er drainage aangelegd: sleuven in de grond gevuld met takkenbossen en zand. In seizoen 1968-1969 werden de eerste wedstrijden op de huidige locatie midden in het dorp gespeeld. In 1980 werd de huidige kantine geopend, wat de financiële positie van de club ten goede kwam. In 2000 heeft het toenmalige bestuur samen met de jeugdleiders een besluit genomen om te stoppen met het C- junioren team want men vond 12 spelers te weinig voor een elftal. Tot op de dag van vandaag wordt dit besluit betreurd. Het gevolg was dat er een deel stopte met voetballen of lid werd van De Blesse of Steenwijkerwold. In deze groep jeugd zaten verschillende getalenteerde spelers waarvan er enkele nu weer naar Willemsoord zijn gekomen. In seizoen 2010-2011 is de neerwaartse spiraal doorbroken met een behoorlijke ledengroei als gevolg. Ook de jeugdafdeling groeit momenteel weer en presteert, ondanks de hoge indelingen, prima."

- Welzijn: - Vereniging ‘Het Heideveld en de daartoe behorende fondsen en eigendommen in de buurtschap Steenwijkerwold’, kortweg Het Heideveld, is opgericht in 1819 en is daarmee een van de oudste verenigingen in de regio. Geboren uit nood, omdat de Maatschappij van Weldadigheid voor de realisering van de kolonie Willemsoord dacht een groot deel van de woeste Steenwijkerwoldse heidevelden te kunnen annexeren. Maar daar staken de Erfgenamen van ‘t Wold een stokje voor. Met de oprichting van Het Heideveld, met als werkgebied delen van de huidige kernen Steenwijkerwold, Willemsoord, De Pol, Baars, Basse en Witte Paarden, werden hun traditionele rechten veilig gesteld en kwam er duidelijkheid in de eigendomsverhoudingen van het gebied. Tientallen pachters huurden door de eeuwen heen kleine of grote stukken land en anno nu huren nog altijd ongeveer 90 inwoners een stuk grond in het 300 hectare grote gebied van Het Heideveld. De bescheiden winst die jaarlijks wordt gemaakt, komt ten goede aan verengingen, buurthuizen en voorzieningen in de genoemde kernen.

- Duurzaamheid: - "Duurzaam Willemsoord is een gezamenlijk initiatief van enkele inwoners om ons dorp duurzamer te maken. De eerste plannen betreffen het plaatsen van zonnepanelen op het MFC en sporthal en het opzetten van een school-/dorpstuin."

- O van de dorpskern van Willemsoord, O van de spoorlijn en de A32, komt langs de snelweg een zonnepark dat ca. 7.000 huishoudens van stroom gaat voorzien. De gemeenteraad van Steenwijkerland is in juni 2020 akkoord gegaan met een tijdelijke ontheffing van het bestemmingsplan, waarmee de realisering planologisch mogelijk wordt gemaakt. In het ruim dertig hectare grote gebied wordt op ongeveer twintig hectare echt gebouwd. De rest blijft over voor paden en landschapsontwikkeling. Investeerder en aardappelboer Jeroen Deddens uit Drenthe kocht de grond enkele jaren geleden van een boer die ging stoppen. Hij ging tijdig in overleg met de dorpelingen, om te overleggen hoe ook zij baat zouden kunnen hebben bij een eventueel zonnepark, en of er bezwaren waren van bepaalde aard en of en hoe daar dan aan tegemoet gekomen zou kunnen worden.

Daar is uit gekomen dat het dorp twee hectare vol mag zetten met eigen zonnepanelen voor het dorp, dat de oude structuur van het koloniale landschap met de houtwallen wordt versterkt, en dat een stuk grond langs de Wilhelminalaan waar geen zonnepalen geplaatst mogen worden, door het dorp naar eigen inzicht mag worden gebruikt. Duurzaam Willemsoord heeft daar al mooie plannen voor, zoals een moestuin, speelweide, akkertjes met oude gewassen of een voedselbos. Dat de dorpelingen weinig moeite hadden met de locatie, komt ook door de ligging; de akkers liggen aan de ene kant tegen de snelweg aan, aan de andere kant tegen oude houtwallen en singels. De zonnepanelen zijn daardoor straks voor omwonenden nauwelijks zichtbaar. Op specifieke plekken waar dat wel zo is, worden de houtwallen verbreed.

- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Willemsoord Vredehof.