Status

- Wieringerwaard is een dorp in de provincie Noord-Holland, in de streek Kop van Noord-Holland, gemeente Hollands Kroon. Het was een zelfstandige gemeente t/m 31-7-1970. Per 1-8-1970 over naar gemeente Barsingerhorn, in 1990 over naar gemeente Anna Paulowna (het overige deel van de gemeente Barsingerhorn ging op in de gemeente Niedorp), in 2012 over naar gemeente Hollands Kroon.

- Wapen van de voormalige gemeente Wieringerwaard.

- Onder het dorp Wieringerwaard vallen ook de buurtschappen Kreil (deels), Nieuwesluis en Poolland (deels).

Naam

Naamsverklaring
Het dorp is genoemd naar de ligging in de gelijknamige polder / waard, ZW van Wieringen. Een waard is een vlak stuk land, omgeven door waterlopen. De waard worden tegen deze waterlopen beschermd door rivierdijken. Dit in tegenstelling tot een uiterwaard, die buitendijks aan een rivier ligt.

Ligging

Wieringerwaard ligt NO van Schagen, ZO van Anna Paulowna.

Statistische gegevens

In 1840 heeft de gemeente en polder Wieringerwaard 140 huizen met 940 inwoners. Bij de opheffing van de gemeente per 1-8-1970 heeft zij 1.508 inwoners op een oppervlakte van 1.840 hectare. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 900 huizen met ca. 2.300 inwoners.

Geschiedenis

De Wieringerwaard is in de middeleeuwen al bewoond, maar raakt door stormen in de 12 eeuw onbewoonbaar. In 1610 is het gebied weer ingepolderd. Er ontstaat een lintbebouwing van de sluis aan de Slikkerdijk (W van de Noord Zijperweg) tot aan de sloot De Kolk, N van de huidige dorpskern. De sluis aan de Slikkerdijk dateerde uit 1621 en is in 1949 afgebroken. Rond de later aan het Waardkanaal aangelegde sluis ontstaat de buurtschap Nieuwesluis.

Bezienswaardigheden

- Wieringerwaard heeft 11 rijksmonumenten.

- Het huidige Witte Kerkje (Noord Zijperweg 29) staat op deze plaats sinds 1865. Daarvoor is het gebouw nog verbouwd, want de oorspronkelijke kerk stond er al in 1635. Samen met het Polderhuis is het Witte Kerkje het oudste gebouw van Wieringerwaard. Het Witte Kerkje vormde vroeger een herkenningsteken voor handelaars die het dorp aandeden; zo konden zij zich oriënteren. Natuurlijk had het Witte Kerkje ook gewoon de functie van kerk. Daarnaast werd er een uitgebreide administratie van de bevolking bijgehouden. Wanneer men iets niet in de gemeentearchieven kan vinden, blijkt het vaak nog in de kerkarchieven te staan, ook over niet-kerkgangers. Dat geldt ook voor het Witte Kerkje, dat overigens vroeger niet wit was, maar rose. De kerk is in het bezit van de Stichting Vrienden Rondom het Witte Kerkje en wordt t.b.v. kerkdiensten gehuurd door de Hervormde (PKN) Gemeente.

- Aanvankelijk zorgden 6 molens voor de uitwatering van de Wieringerwaard. Alleen molen De Hoop uit 1742, N van de dorpskern, is hier nog van over. De molen is in 1972 omgebouwd naar korenmolen. Het elektrische gemaal, voorheen stoomgemaal, vlak naast de molen, heeft de uitwateringsfunctie overgenomen. De kern rond de molens werd De Molens genoemd. Deze naam is later in onbruik geraakt.

- De watertoren van Wieringerwaard is in 1928 ontworpen door de architecten B.F. van Nieveld en W. Mensert, in de stijl Amsterdamse School Art deco. De toren heeft een hoogte van 51,3 meter en heeft twee waterreservoirs van resp. 600 en 400 m3. Naar mate de bevolking groeide, zijn er waterbassins bij gebouwd, eerst in de toren zelf, maar in de jaren zestig was dit niet meer voldoende. In 1970 is er een reinwaterkelder van 5.000 m3 bij geplaatst met een nieuw pompenhuis. Voorheen werden de pompen bediend in de toren. Dankzij de intrede van modernere technieken voor de watervoorziening, raakte de toren in 1996 'werkloos'.

Tegenwoordig is de watertoren van Wieringerwaard het onderkomen van de firma Nolost Capital (HR Business Partner). Zij beschrijven de watertoren en hun eigen dienstverlening - waar zij parallelen in zien - op hun site als volgt: "Deze watertoren is gewaardeerd als een van de mooiste en hoogste watertorens van Nederland. De watertoren is daarom ook rijksmonumentaal en wordt gezien als een cultuurdrager van Noord-Holland. Watertorens zijn ontwikkeld om de volksgezondheid van Nederland te verbeteren door schoon drinkwater te leveren. De watertorens zijn van groot belang geweest voor de gezondheid en levensduur van de Nederlandse bevolking. Deze bijzondere bestemming van de watertoren zetten wij door in ons opleidingsprogramma ‘The Leader of Life’, waarin wij het geluk en de gezondheid van de Nederlandse bevolking vergroten.

Op het perceel van maar liefst 6.335 m2 vind je een unieke watertoren, een reinwaterkelder en een pomphuis. De authentieke details en industriële sfeer zijn intact gebleven. Wist je dat...: de watertoren met zijn 51,3 meter de hoogste watertoren van Noord-Holland is; de anderskleurige bakstenen een resultaat zijn een botsing tussen twee Engelse vliegtuigen tegen het einde van de Tweede Wereldoorlog; de muren van de woning in de reinwaterkelder bekleed zijn met leer; de watertoren als de mooiste watertoren van Nederland werd beschouwd. Daarom is exact hetzelfde ontwerp nogmaals gebouwd in Hoogkarspel; de BBQ van de watertoren alleen verplaatst kan worden met een heftruck.

Water. De watertoren, de reinwaterkelder en het pomphuis zorgden voor het water van alle huishoudens in de Wieringerwaard en zelfs in heel Hollands Kroon. Water kan meer substantie oplossen dan elke andere vloeistof, inclusief zwavelzuur. Het wordt daarom ook wel het universele oplosmiddel genoemd. Ons eigen lichaam bestaat voor 65% uit dit prachtige water. Dit water is onze energie, de basis van de mens. Reguleren van druk. In de watertoren werd de druk van het water gereguleerd. De hoogte van de watertoren zorgde voor genoeg druk, zodat het water door de waterleidingen naar de huizen kon worden gepompt. Naast de watertoren staat een reinwaterkelder, wat een extra opslag was waar reserves werden opgebouwd. Wanneer er een piekbelasting in de watertoren was kon de reinwaterkelder de watertoren snel van water voorzien.In ons dagelijks leven moeten we zelf ook werkdruk, tijdsdruk en sociale druk reguleren om gezond en gelukkig te kunnen leven. In onze Masteropleiding ‘The Leader of Life’ worden tools aangereikt om deze druk zo optimaal te kunnen reguleren en om reserves op te kunnen bouwen om voldoende op te kunnen laden voor stressvolle periodes.

Energie. De kracht van de omgeving kun je gebruiken om meer energie te genereren. De watertoren is omringt door windmolens. Ze gebruiken een bestaand fenomeen wat ze omzetten in een kracht, energie opwekkers. Je uitzicht zijn energieopwekkers. Dat is ook het uitzicht wat wij willen bieden met de Masteropleiding ‘The Leader of Life’. In deze opleiding leren we je om je energie beter te verdelen. We leren je een opslag of buffer te maken waar je energie uit kunt putten. Deze energie kun je opdoen op verschillende gebieden: werk, privé, fysiek etc. Door deze tank steeds te vullen met dingen waar je energie van krijgt, kun je ook beter omgaan met dingen die je misschien even wat meer energie kosten."

- Het Polderhuis dateert uit 1612 (uiteraard met latere verbouwingen en restauraties) en was daarmee het eerste huis in de in 1610 drooggelegde Wieringerwaard. Het pand heeft diverse functies gehad: waterschapshuis, politiebureau, gemeentehuis en Oudheidkamer. Het pand is tegenwoordig in particulier bezit als woonhuis. Juliette Hulzebos woont er sinds 2016 en heeft met name geïnvesteerd in betere isolatie, maar ziet kansen om veel meer te doen. "Ik zie het als een leuke uitdaging om het energieverbruik van je pand naar beneden te krijgen." Zie verder deze aflevering uit de serie 'Zien Verduurzamen Doet Verduurzamen' (video) van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE). Portretten van verduurzaamde monumenten, gemaakt door MatZwart, 2021.

- Het voormalige stationsgebouw Wieringerwaard uit 1912 lag aan de tramlijn Schagen-Wieringen en is sinds 2006 in fasen gerestaureerd.

- Verder kun je in (de) Wieringerwaard vele monumentale boerderijen bewonderen.

Jaarlijkse evenementen

- Tijdens de Bloemendagen (week begin mei) kunt u in het hele dorp prachtige bloemenmozaïeken bezichtigen, door de bewoners gemaakt van hyacinten. De bloeiende bollenvelden in ’s werelds grootste aaneengesloten bollenteeltgebied zijn het kleurrijke decor van de Bloemendagen.

- Jaarmarkt (zondag in augustus) met meer dan 120 kramen.

- Popfestival Pauwenpop (weekend in augustus).

Natuur en recreatie

- Zwembad Wieringerwaard bestaat al sinds 1940. Het is een natuurbad met maar liefst 6 baden. 2 kinderbaden voor de kleinsten en vervolgens stapsgewijs 4 baden die van diepte verschillen. Er zijn duikplanken, er is een glijbaan en verschillende speeltoestellen maken het tot een zwembad voor de hele familie. In het winkeltje kunnen bezoekers terecht voor een kleine versnapering. Het zwembad is door grasveld omgeven, zodat je heerlijk kunt zonnebaden in de luwte van de bomen. Je kunt er ook zwemlessen volgen voor het A-, B- en C-diploma. De kinderen die nog niet toe zijn aan het afzwemmen kunnen zich richten op de zogeheten Kikkerdiploma’s (brons, zilver en goud). Zo heeft iedere deelnemer iets om vol enthousiasme voor te gaan en trots op te zijn. Het zwembad is van mei tot begin september dagelijks geopend van 13 tot 17 uur. In de zomervakantie is dit eveneens het geval. Op de zondagen is het bad dan al vanaf 12 uur geopend en de andere dagen heeft het zwembad ook een avondopenstelling van 19.00-20.30 uur.

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Wieringerwaard, met laagsteprijsgarantie!

Literatuur

- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Wieringerwaard (online te bestellen).

Links

- Nieuws: - Nieuws uit Wieringerwaard.

- Onderwijs en kinderopvang: - "De buitenschoolse opvang BSO Spring In maakt deel uit van locatie Kindlieff in Wieringerwaard. Spring In is op schooldagen voor en na schooltijd open en in vakanties en studiedagen van 7.15-18.15 uur. Binnen het gebouw bevinden zich de BSO groepen. Voor het buitenspelen maken de kinderen gebruik van het schoolplein van de Tweewegen. Ook Peuterschool de Bezige Bijtjes en KDV Kindlieff zijn gevestigd in dit gebouw, waardoor de kinderen een vertrouwde opvangomgeving hebben van 0 t/m 12 jaar. Het lijntje tussen de leidsters en leerkrachten is kort, hierdoor is er regelmatig contact en afstemming van zaken die spelen. Het vaste, enthousiaste team zorgt elke dag weer voor een luisterend oor en aanbod van activiteiten voor en na schooltijd, waardoor elk kind zich thuis voelt. Met inbreng van de kinderen wordt er elke vakantie een gevarieerd en uitdagend programma aangeboden."

- Muziek: - Videoclip van het lied Wieringerwaard (2008) van Rob de Nijs. - Toelichting op het lied Wieringerwaard door de tekstschrijver Jan Rot, plus de tekst van het lied zelf.

- Sport: - S.V. Wieringerwaard heeft afdelingen voor voetbal en voor handbal.

- Recentelijk (op hun site staat er geen jaar bij) zijn de nieuwe jeu de boules banen van Jeu de Boules club Onderhands in Wieringerwaard in gebruik genomen. "Door de groei van het leden aantal en de te kleine accommodatie bij zorgcentrum Molenweid is door de vereniging in samenwerking met de ijsclub besloten om daar de nieuwe banen aan te leggen. Er werd destijds begonnen met ca. 30 leden terwijl er nu al 60 leden op de ledenlijst staan vermeld. De banen zijn gerealiseerd door zelfwerkzaamheid van de leden en het beschikbaar stellen van materieel door met name Henk Kuijper sloopwerken die gedurende 8 weken een kraan ter beschikking stelde. Het geluk wilde dat onze voorzitter Henk Bakker goed met deze machine overweg kon zodat het geheel er prachtig bij ligt. Het geheel is door de vereniging gefinancierd met dank aan sponsoren, te weten de Blauwboer-Vries stichting, WP energie, Vermilion gaswinning en vele kleinere sponsoren. Ook zijn er diverse mensen geweest die spontaan meegewerkt hebben en materiaal ter beschikking hebben gesteld. Om niemand iets te kort te doen noemen we een namen maar toch 1 uitzondering is de inzet van onze voorzitter die meer op de banen dan thuis was te vinden." In 2018 is ook het clubgebouw flink vergroot.

- Duurzaamheid: - De Provincie Noord-Holland heeft in juni 2017 besloten de definitieve vergunningen voor het te vernieuwen Windpark Waardpolder te verlenen. Windpark Waardpolder, gelegen in het O van de Wieringerwaard, is 1 van de 6 herstructureringsprojecten in de provincie voor 'Wind op Land'. Waardpolder is het eerste windpark dat de definitieve vergunning heeft gekregen. Later in 2017 hebben Gedeputeerde Staten ook een besluit genomen over de definitieve vergunning voor de andere beoogde windparken (in Amsterdam, Velsen en elders in Hollands Kroon).

Bij Windpark Waardpolder gaat het om de herstructurering van een bestaand windpark. Alle 19 turbines die nu op de locatie staan worden vervangen door 6 nieuwe windmolens. Het huidige windpark bestaat uit windmolens met een ashoogte van 31 meter en een rotordiameter van 31 meter. Het totale opgestelde vermogen is 4,75 megawatt. De 6 nieuwe windturbines hebben een ashoogte met een bandbreedte tussen de 117 en 120 meter en een rotordiameter van 114 tot 132 meter. Het vermogen van de windturbines ligt tussen 3 en 5 megawatt per windturbine. Het totale opgestelde vermogen komt daarmee te liggen tussen 18 en 30 megawatt. De eigenaar, de firme WP Energiek BV (waarvan alle aandeelhouders uit de Waardpolder komen), verwacht na het doorlopen van alle procedures en andere voorbereidingen de sloop en herbouw medio 2018 te kunnen uitvoeren. (bron: Provincie Noord-Holland, juni 2017)

- Genealogie: - Genealogische gegevens uit Wieringen en Wieringerwaard. - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van het dorp.