De buurtschap Westerzand valt onder het dorp Sebaldeburen en ligt in de gemeente Westerkwartier (t/m 2018 gemeente Grootegast)
- Westerzand is een buurtschap in de provincie Groningen, in de streek en gemeente Westerkwartier. T/m 2018 gemeente Grootegast.
- De buurtschap Westerzand valt, ook voor de postadressen, onder het dorp Sebaldeburen. Vroeger heeft de buurtschap onder het dorp Lutjegast gevallen. In ieder geval sinds de introductie van de postcodes in 1978 - maar wellicht al eerder - valt de buurtschap al onder Sebaldeburen.
- De buurtschap Westerzand ligt buiten de bebouwde kom en heeft daarom witte plaatsnaamborden.
Terug naar bovenIn het dialect
't Westerzaand.
Oudere vermeldingen
1781 't Wester Sand, 1849 "Het Westerzand, ook enkel het Zand genoemd".
Naamsverklaring
Betekent zand 'zandig gebied', naar de bodemgesteldheid, met wester- ter onderscheiding van Oosterzand.(1)
De buurtschap Westerzand ligt rond de gelijknamige weg, NO van het dorp Grootegast, N van het dorp Sebaldeburen en O van het dorp Lutjegast. O van de buurtschap ligt de buurtschap... inderdaad, Oosterzand.
Terug naar bovenIn 1840 omvat de buurtschap Westerzand 15 huizen met 90 inwoners. Tegenwoordig heeft de buurtschap ca. 25 huizen met ca. 60 inwoners.
Terug naar boven- In 2002 hebben Alze en Truus Kamstra het boek 'Oosterzand - Westerzand, buurtschappen door de eeuwen heen' gepubliceerd (132 pag.).
- Op 19 oktober 2013 is het boek 'Westerzand en Omstreken, onder de klokslag van Sebaldeburen, post Lutjegast' gepresenteerd. Het boek is geschreven door de broers Arend en Harke Bosma. Arend is overleden in 2012 en heeft de voltooiing van het boek, waar hij tientallen jaren aan heeft gewerkt, niet meer mogen meemaken. Het boek gaat over de geschiedenis van de bewoners, de boerderijen en de woningen. Van oorsprong viel het streekje onder het kerspel Sebaldeburen. In oude akten staat nog weleens de uitdrukking ‘onder de klokslag van Sebaldeburen’, om aan te geven waar een bepaalde boerderij stond. Tot niet zo lang geleden was de buurtschap helemaal georiënteerd op Lutjegast. Daar kwam ook de post vandaan. Tegenwoordig ligt de buurtschap voor de postadressen 'in' Sebaldeburen.
Harke Bosma vertelde tijdens de presentatie tegen welke problemen en uitdagingen je als amateurhistoricus tijdens je onderzoeken zoal tegenkomt. Dat en waarom het allemaal niet 'vanzelf' gaat. Neem bijvoorbeeld het feit dat oude vonnissen, koopakten, geboorte- en overlijdensaangiften met de hand zijn geschreven. Zulke handschriften zijn nu verbleekt en vaag. Ook moeilijk te lezen omdat uitdrukkingen worden gebruikt die al lang uit de tijd zijn. Verder heeft elke schrijver zo zijn eigen handschrift en gebruikt soms bepaalde eigen of toenmalige manieren om woorden af te korten. Zo werd het voorvoegsel ‘ver’ van een woord als ‘verkocht’ vaak afgekort met een teken dat erg lijkt op een ouderwetse schrijfletter S. Dat moet je maar net weten. De vertaling van handschriften die belangrijk waren voor het boek, hebben ze door een deskundige laten nakijken. Bijvoorbeeld de inventarislijst van de borg Boekstede uit 1710. Die laat mooi zien dat er toen een voorname familie woonde. In latere tijden werden officiële documenten getypt, wat veel makkelijker te volgen is.
Een andere lastige kwestie was de spelling van namen. Een mooi voorbeeld betreft Pieter Yntjes Harkema (Buikstede 1). Zijn naam werd ook wel gespeld als Eentje, IJntje, Intje of Ientje. Men nam het niet zo nauw met de spelling. In de kerkboeken had iedere dominee zo zijn eigen spellingsgewoonten. Dat werd pas beter nadat iedereen vanaf 1811 verplicht werd een vaste achternaam te voeren, voor zover men die nog niet had. Pas eind 19e eeuw zijn vaste, voor heel Nederland geldende spellingsregels ingevoerd.
Maten en munten waren vroeger ook totaal anders. Als het om land ging werden oppervlaktes vaak uitgedrukt in grazen of matten. De eerste maat sloeg op de hoeveelheid gras die je voor een koe nodig had. De tweede maat betrof de oppervlakte die een man in een dag kon maaien. In beide gevallen ging het om ongeveer een halve hectare. Bij landerijen werd vaak onderscheid gemaakt tussen eigenaren en beklemde meiers. De eigenaar bezat de grond, de beklemde meier de opstallen. Die konden los van elkaar worden verkocht. Veel land op het Westerzand was op die manier ooit in bezit van de Menkema’s van Uithuizen. Er is nu nog één huis in het gebied waar een beklemming op rust.
Ruim 33 jaar is er gewerkt aan het boek over de geschiedenis van Westerzand. Het verzamelen van informatie over de streek begon namelijk al in 1980. Arend Bosma wilde graag meer weten over de regio waar hij was opgegroeid. Later besloot hij er een boek van te maken. In zijn vrije tijd verzamelde hij de informatie, waar hij sinds 2007 mee geholpen werd door zijn broer Harke. De verdeling was simpel, maar zeer effectief: Arend verzamelde en Harke schreef. Harke: "Ik kreeg alle informatie op papier. Het waren grote Word-bestanden met feiten, maar dat was nog geen verhaal."
Uiteindelijk werd het boek een familieproject. Ina Bosma-Maring (vrouw van Arend) was betrokken bij allerlei onderdelen van het maken van het boek (verbeteren kwaliteit van oude foto's, inkleuren van tekeningen en bewerking van oude kaarten, samen met Arend het maken van het ontwerp voor de omslag, correctie van teksten, en het maken en onderhouden van de website Westerzand.nl). Nel Bosma-Wiersma (vrouw van Harke) zorgde voor de opmaak van het hele boek, ze tekende kaarten en gaf suggesties voor en correcties op meerdere versies van de hoofdstukken. Ook Kristin Bosma (dochter van Harke en Nel) leverde waardevolle suggesties voor de inhoud en vormgeving. Annalies ter Beest-Bosma (dochter van Arend en Ina) corrigeerde de laatste versie van het manuscript op stijl en spelling. Ook een vriend van de familie schoot te hulp. Hij hielp mee met het oprichten van een stichting en maakte actuele foto's van de verschillende boerderijen. John Wamsteker: "En het was mijn taak om meer geld binnen te krijgen om zo de kosten voor het boek relatief laag te houden." Het is een boek van ruim 500 bladzijden geworden en het kostte bij verschijning € 55. Wij vermoeden dat het boek inmiddels wel uitverkocht is. (bron: Historische Kring Lutjegast)
Terug naar boven- Voor wandelaars, fietsers of gemotoriseerde toeristen die onderweg even willen pauzeren is er op huisnr. 28 Rustpunt Westerzand, met een oplaadpunt voor elektrische fietsen, een toilet, gratis wifi, en een gezellige zelfbediening keuken met warme en koude dranken, versnaperingen en ijsjes. "Lekke band? Wij hebben een plakset. Hoge nood? Wij hebben een toilet. Accu leeg? Wij hebben stroom. Trek/dorst? Wij hebben lekkers." Aldus het Rustpunt op hun Facebookpagina.
Reactie toevoegen