Westerhoven is een dorp in de provincie Noord-Brabant, in de regio Zuidoost-Brabant, en daarbinnen in de streek Kempen, gemeente Bergeijk. Het was een zelfstandige gemeente t/m 1996.
Gemeente Westerhoven in ca. 1870, kaart J. Kuijper
- Westerhoven is een dorp in de provincie Noord-Brabant, in de regio Zuidoost-Brabant, en daarbinnen in de streek Kempen, gemeente Bergeijk. Het was een zelfstandige gemeente t/m 1996.
- Wapen van de voormalige gemeente Westerhoven.
- Onder het dorp Westerhoven vallen ook de buurtschappen Braambos en Loveren.
Terug naar bovenNaam
In het Brabants
Wésteroowve.
Oudere vermeldingen
1228 Westerhoven, 1312-1350 ook Westroven.
Naamsverklaring
Samenstelling van hoven, datief meervoud van hof 'boerenerf, hofstede', en wester 'westelijk gelegen'.(1)
Carnavalsnaam
Tijdens carnaval heet het dorp Koffiegat. De inwoners heten dan Koffieleuters en Koffieleuterinnekes.
Het dorp Westerhoven grenst in het ZW aan Bergeijk, in het NW aan Riethoven, in het O aan Dommelen en in het ZO aan 'Borkel en Schaft', en ligt NO van 't Loo en Luyksgestel, ZO van Eersel, Z van Veldhoven, ZW van Waalre, Aalst en Eindhoven, WZW van Valkenswaard en W van de rivier de Dommel.
Terug naar bovenIn 1840 omvat de gemeente Westerhoven 104 huizen met 537 inwoners, verdeeld in het gelijknamige dorp en de buurtschap Heuvel, samen 50/260 (= huizen/inwoners) en de buurtschappen Loven 16/90, Braambosch 14/71 en Heide 24/116. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 850 huizen met ca. 2.100 inwoners.
Terug naar bovenReligie
De eerste stenen kerk te Westerhoven, gelegen aan de zuidkant van de nieuwe provinciale weg, moet rond 1250 zijn gebouwd. Deze deed aanvankelijk dienst als kapel van de parochie Bergeijk. In 1444 wordt het een parochiekerk (in dit geval een 'quarta capella'), waarbij de toenmalige buurtschappen Dommelen en Borkel in kerkrechtelijk opzicht aan de nieuwe parochie worden toegevoegd. De Vrede van Münster in 1648 heeft voor de Westerhovenaren tot gevolg dat hun parochiekerk wordt toegewezen aan de protestanten. Na de inval van de Fransen in 1672 kan er een schuurkerk worden gebouwd, die in 1734 wordt vervangen door een onopvallende stenen kerk. Toen de Fransen in 1798 wederom invloed kregen in ons land, kregen de katholieken hun parochiekerk weer terug. Daarvan resteerde op dat moment echter nog slechts een ruïne rond de middenbeuk. In 1820 is de kerk afgebroken. De nog bruikbare stenen zijn benut voor de bouw van een nieuwe parochiekerk. Deze is in de dorpskern opgetrokken, bij het terrein waar zich nu nog het oude kerkhof bevindt. In 1885 komt de huidige Sint Servatiuskerk gereed.
- Verhalen over de geschiedenis van Westerhoven op de site van het Brabants Historisch Informatie Centrum (BHIC).
Terug naar boven- Westerhoven heeft 4 rijksmonumenten.
- Westerhoven heeft 12 gemeentelijke monumenten.
- De huidige RK Sint-Servatiuskerk in Westerhoven (Dorpsstraat 22) is in 1885-1886 gebouwd, in neogotische stijl, naar ontwerp van architect H.J. van Tulder. In 1903 is de kerk aan de achterzijde uitgebreid met een bergruimte, die beide sacristiëen verbindt. In 1919 is het transept gebouwd. De glas-in-loodramen in het priesterkoor zijn in 1913 geplaatst door de Gebrs. van Rooyen uit Roermond. In de zijbeuken twee gebrandschilderde ramen uit 1925, met St. Servatius en St. Franciscus. De Sint-Servatiuskerk is van algemeen belang. Het gebouw heeft cultuurhistorisch belang als bijzondere uitdrukking van de ontwikkeling van het katholicisme in het zuiden en is tevens van belang als voorbeeld van de typologische ontwikkeling van de dorpskerk in de 19e eeuw. Het heeft architectuurhistorisch belang door de stijl en de detaillering die een afspiegeling vormt van de wijze waarop men op het platteland actuele stijlen overnam ter verhoging van representativiteit en karakter. Het is tevens van belang vanwege het gave interieur. Het heeft ensemblewaarden vanwege de bijzondere situering, verbonden met de ontwikkeling van het kerkdorp. Het is gaaf bewaard gebleven. De Sint Servatiuskerk maakt tegenwoordig onderdeel uit van de RK Parochie H. Bernardus.
Het kerkbestuur wil medio 2020 groot onderhoud gaan plegen aan de tuin achter de kerk en heeft in dat kader tevens aan de gemeente gevraagd of zij iets kan doen aan de parkeerdruk door de aanleg van parkeerplaatsen aan de Kerkstraat. De grond blijft van de kerk en de gemeente zou via een overeenkomst acht tot tien haaks geplaatste parkeerplaatsen aanleggen. Enkele inwoners, die van deze plannen vernamen, zijn hier 'not amused' over en zijn daarom een actie gestart om het groen te behouden. Er zijn al eerder bomen gekapt in het stukje tuin achter de kerk, dat dateert uit 1885, maar de buitenste rij oude bomen staat nog achter de heg. Volgens de actievoerders is al vaker te veel gekapt in Westerhoven. Ook bij de begraafplaats en langs de N397 naast de zoutopslag heeft volgens hen "een kaalslag plaatsgevonden". En dat er parkeerdruk zou zijn gaat er zowel bij de actievoerders als de leden van de Dorpsraad - die niet van de plannen op de hoogte waren - niet in, sinds in 2019 voor restaurant Bij de Neut aan de Oude Weerderdijk een parkeerplaats is aangelegd.
Ze hebben daarom de volgende petitie opgesteld, die ruim 900 keer is ondertekend, en op 23 juni 2020 aan de gemeenteraad is aangeboden: "Wij (allen die het groen achter de St. Servatiuskerk willen behouden) constateren: het belang van het behoud van de verkeersveiligheid voor kinderen; groen zorgt voor een fijne leefomgeving; bomen zijn de beste luchtfilters die er zijn!; in tijden van zware regenval voorkomen groene stukken wateroverlast. Groen helpt namelijk om water vast te houden; in tijden van droogte biedt méér beton en steen geen uitkomst; groen zorgt voor koelte tijdens hittegolven; groen zorgt voor leefruimte voor insecten en dieren zoals egels en vogels. En verzoeken: de gemeente dit stuk groen niet te kappen!; de gemeenteraad te onderbouwen wanneer de redenen om het groen te kappen zwaarder wegen dan alle redenen om groen te behouden?; niet langer voorbijgelopen te worden door de gemeente wanneer de gemeente beslissingen neemt over groen in ons dorp. Wij eisen daarom dat alle inwoners van Westerhoven ruim vooraf actief hierover bevraagd worden zodat wij inspraak hebben in deze beslissingen." Ook de Dorpsraad heeft aan het kerkbestuur en aan de gemeenteraad laten weten dat zij voorstander is van behoud van het groen.
GroenLinks-PvdA Bergeijk heeft daar als volgt op gereageerd: "Na ons in de materie te hebben verdiept, is het voor ons helder: er is geen reden om op deze plek die prachtige oude bomen te kappen voor parkeerplaatsen die niet eens nodig zijn. GroenLinks-PvdA vindt dat we zuinig moeten zijn op het groen dat we hebben; bomen nemen CO2 op, brengen verkoeling in gebieden met verstening en doordat er een grasveldje tussen de bomen ligt, wordt overtollig water afgevoerd. Wij zijn dus voor behoud van dit mooie plekje en hebben in dat kader het volgende voorstel: ruim het snoeiafval, dat er ligt, op, doe wat extra onderhoud en plaats een bankje, zodat dit een fijne ontmoetingsplek wordt in het dorp. Kappen met kappen en zuinig zijn op groen!"
Terug naar boven- Agenda met wat er in Westerhoven te doen is door het jaar heen, plus linkspagina.
- Carnaval. - CV De Koffieleuters. - CV De Prutsers. - CV De Slufkes.
- Toneelclub Westerhoven (TCW) is heropgericht in 1977 (nadat er in de jaren 1940/1950 al eerder een toneelclub is geweest) en brengt jaarlijks in april een nieuw stuk op de planken. "De laatste jaren krijgen wij steeds vaker enthousiaste, betere, reacties op ons spel maar zeker ook op ons decor. Wij vinden het elk jaar weer een mooie uitdaging om mooie decors voor u te presenteren. Maar... hoge kwaliteit vraagt ook meer tijd van ons als spelers. Daarom zijn we op zoek naar mensen die het leuk vinden om creatief met de handen bezig te zijn. Ben je of ken je zo iemand laat het ons dan weten. Voor meer informatie kun je mailen naar info@toneelwesterhoven.nl". De club heeft ca. 25 leden, maar dat mogen er wat hen betreft gerust nog wat meer worden, dus nieuwe leden zijn altijd welkom.
- Sinds 2018 is er weer (het is er in vroeger jaren ook geweest) rock-’n-rollfestival Westerhoven Rocks/The return (op een zaterdag in september of oktober).
Terug naar boven- In 2015 is een beekherstelproject uitgevoerd voor de Beekloop in het gebied tussen de Belgische grens en Westerhoven. Er zijn bomen gekapt om ruimte te maken voor een vispassage en de aanleg van een meander. De in de vorige eeuw bij ruilverkavelingen rechtgetrokken Beekloop heeft nu weer een bochtig traject, over een afstand van 4,5 kilometer, tussen stuw 't Schut en de aansluiting met de Keersop bij het dorp.
Terug naar boven- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Westerhoven, met laagsteprijsgarantie!
Terug naar boven- Fotoreportage van Westerhoven door Kees Wittenbols uit Breda.
- Ter ere van het Winterfeest heeft op 4 januari 2015 een groot deel van de inwoners van Westerhoven deelgenomen aan de opnamen van een prachtige, feestelijke lipdub 'Hee gaode mee?', naar het gelijknamige nummer van Gerard van Maasakkers. De tientallen verenigingen en honderden inwoners die eraan hebben meegedaan, worden aan het eind in de aftiteling allemaal vermeld. Voor zover ons bekend is dit een uniek gebeuren, omdat de lipdub bij vooral scholen een populair fenomeen is geworden, maar wij hebben nog nooit gezien dat een heel dorp hiervoor werd gemobiliseerd.
Terug naar boven- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Westerhoven (online te bestellen).
Terug naar boven- Nieuws: - Nieuws uit het dorp van de Dorpsraad op Facebook.
- Belangenorganisaties: - Dorpsraad Westerhoven vormt een brug tussen de inwoners, verenigingen, instellingen en platforms binnen het dorp onderling, en als collectief richting gemeente, hogere overheden en andere publieke organisaties. De Dorpsraad stimuleert ruimtelijke, economische en sociaal-maatschappelijke ontwikkelingen in het dorp en speelt daarbij een initiërende, verbindende en faciliterende rol. Daarnaast geeft zij gevraagd en ongevraagd advies aan inwoners en partnerorganisaties binnen en buiten het dorp, zoals de gemeente Bergeijk.
Voor de inwoners is de Dorpsraad het natuurlijke aanspreekpunt, dat mogelijkheden ziet, onderzoekt en benut. Voor de gemeente is de Dorpsraad de smeerolie om ontwikkelingen in Westerhoven tot stand te brengen. Waar achterban en gemeente elkaar op natuurlijke wijze vinden, heeft de Dorpsraad geen rol. Dat heeft zij evenmin waar het gaat om private belangen. De Dorpsraad staat midden in de samenleving, heeft een luisterend oor en een pro-actieve instelling. Zij is initiatiefrijk, neemt regie, doet dat op een transparante, integere, open wijze en stelt zich objectief op.
- Vrijwilligersorganisatie WIJ WEsterhoven verbindt door allerlei initiatieven bewoners, bedrijven en verenigingen met elkaar, en zorgt er zo mede voor dat er voor iedereen in het dorp ruimte is om te wonen, werken en leven.
- Dorpshuis: - Ontmoetingscentrum De Buitengaander. Gemeenschapshuis de Buitengaander en ouderensteunpunt Hoefzicht zijn in januari 2020 bestuurlijk gefuseerd tot Vereniging Collectief Westerhoven. De stichtingen houden hun dagelijks bestuur, dat zorgt voor de operationele gang van zaken. Daarboven komt een driekoppig algemeen bestuur. Het doel is dat de nieuwe vereniging een breed platform wordt waar meer verenigingen en stichtingen in het dorp zich bij aansluiten. Het idee van de bestuursfusie komt van de gemeente Bergeijk. Zij heeft zo nog maar één aanspreekpunt voor bijvoorbeeld subsidieverstrekking. Daarnaast zien de instellingen zelf ook het nut ervan in om intensiever te gaan samenwerken. Zo komt er een gezamenlijk jaarplan, om de activiteiten op elkaar af te stemmen. En door samen de inkoop te regelen of personeelsleden uit te wisselen, kan er efficiënter worden gewerkt. Activiteiten kunnen worden afgestemd en als de zaal bij de ene te groot of juist te klein is, kan naar de ander worden uitgeweken. Na verloop van tijd kunnen de dagelijkse besturen wellicht meer gestroomlijnd worden, als het aan secretaris Frank Claas ligt: "Dat zou goed uitkomen, want er is een tekort aan bestuurders."
- Onderwijs: - Basisschool De Ster.
- Muziek: - In de loop der jaren is de in 1950 opgerichte Muziekvereniging Irene een onmisbare schakel in de gemeenschap van Westerhoven geworden. De optredens variëren van het opluisteren van de processie en het brengen van serenades tot het geven van concerten, waarbij de laatste jaren vooral de nieuwjaarsconcerten er uit springen. De vereniging verzorgt dan enkele avondvullende optredens met jaarlijks een ander thema. Maar ook buiten het dorp laat Irene van zich horen. De vereniging omvat een concertband (voorheen fanfare), jeugdorkest That's IT, en slagwerkgroep Beat ID. Bij het 60-jarig bestaan in 2010 zijn 4 jubilarissen gehuldigd die vanaf de oprichting al lid zijn van de fanfare. 3 van deze jubilarissen spelen vandaag de dag nog altijd in het orkest.
- Sport: - Voetbalvereniging ZSC is opgericht in 1927 en heeft dus in 2017 het 90-jarig bestaan gevierd.
- Hengelsportvereniging HSV Valentinus.
- Bravo is de volleybalvereniging voor de woonkernen Aalst*, Dommelen*, Valkenswaard, Waalre en Westerhoven*. Zij hebben meer dan 250 leden, vanaf 6 jaar oud, actief in zowel de competitie van de Nevobo (Nederlandse Volleybal Bond) als de regionale competities voor recreanten. * In deze plaatsen trainen ze in sporthallen.
- Welzijn: - "Steunpunt Hoefzicht is een voorziening voor zorg en dienstverlening voor ouderen en gehandicapten in Westerhoven. In de ruimten van Hoefzicht zijn verschillende activiteiten o.a. ouderengym, repetitie ouderenkoor, koersbal, kienen, kaarten, volksdansen en biljarten. Op de vrijdagen is er ook dagbesteding voor ouderen, onder deskundige leiding van een activiteitenbegeleidster met ondersteuning van vrijwilligers. Dagbesteding Hoefzicht is er voor zelfstandig wonende ouderen, die woonachtig of van oorsprong woonachtig zijn in het dorp. Vanwege leeftijd zijn ouderen soms niet in staat om zelfstandig deel te nemen aan bestaande ontmoetingsactiviteiten. Dagbesteding is dan het duwtje in de rug. Je wilt je mogelijkheden benutten waardoor je welzijn vooruitgaat. Je wilt aandacht zonder betutteling. De nadruk ligt op dagbesteding en niet op verzorging. De dagbesteding zal voor de eventuele mantelzorgers wat lucht geven. Het is voor hen een ondersteuning wanneer zij weten dat hun partner of ouder een groot deel van de dag op een goede plek is." - Nieuws van Dagbesteding Hoefzicht op Facebook.
Reactie toevoegen