Werkhoven, collage van dorpsgezichten (© Jan Dijkstra, Houten)
Werkhoven, Molen Rijn en Weert uit 1892, gezien vanaf de volkstuinen aan het Perenlaantje
Werkhoven, Hervormde kerk, met een romaanse toren uit de 12e eeuw
De RK kerk in Werkhoven
Dorpsgezicht van Werkhoven
Werkhoven, Weerdenburgselaan, plaats van Kasteel Weerdenburg, vermoedelijk al begin 16e eeuw afgebroken
Gemeente Werkhoven in ca. 1870, kaart J. Kuijper
- Werkhoven is een dorp in de provincie Utrecht, in de regio Kromme Rijnstreek, gemeente Bunnik. Het was een zelfstandige gemeente t/m 31-8-1964.
- In 1812 is de gemeente Odijk toegevoegd aan de gemeente Werkhoven. In 1818 is Odijk weer afgesplitst tot een zelfstandige gemeente.
- Wapen van de voormalige gemeente Werkhoven.
Terug naar bovenOudere vermeldingen
918-948 kopie 11e eeuw Werken, 1126 Wercunden, 1573 Werchoven.
Naamsverklaring
Waarschijnlijk een oude waternaam, afgeleid d.m.v. het suffix -nd* (vergelijk Warmond) bij de woordstam werk 'draaien, krommen' (vergelijk de term gewricht), zie ook Werkendam. Dus: de draaiende, kronkelende beek?(1)
* Gereconstrueerde vorm.
Werkhoven ligt ZO van Bunnik en Odijk, O van Houten.
Terug naar bovenIn 1840 heeft de gemeente Werkhoven, die alleen het dorp omvat, 92 huizen met 811 inwoners (dat is dus gemiddeld 9 mensen in 1 huis, ook voor die tijd was dat meer dan gemiddeld). Tegenwoordig heeft het dorp ca. 1.000 huizen met ca. 2.400 inwoners.
Terug naar bovenArcheologische vondsten uit de Laat-Romeinse, Merovingische en Karolingische tijd wijzen op een zeer vroege bewoning van het grondgebied van Werkhoven.
Kasteel Weerdenburg stond aan het eind van de Weerdenburgselaan. Het is vermoedelijk begin 16e eeuw reeds afgebroken. Op de plek van de voorburcht staat nu een boerderij met de naam Weerdenburg, waarin overblijfselen van de voorburcht verwerkt zijn. Op de plaats waar het kasteel vroeger gestaan heeft, is nu nog een omgracht rond eiland zichtbaar, dat zich naast de boerderij bevindt. De boerderij en het kasteelterrein zijn niet toegankelijk. Wel is het eiland goed zichtbaar vanaf de weg, aan de overkant van de oorspronkelijke gracht.
Nadere informatie over de geschiedenis van Werkhoven op de site van het Regionaal Historisch Centrum Zuidoost Utrecht.
Terug naar boven- De gemeente Bunnik werkt sinds 2007 aan het project Breed Werkhoven. Als onderdeel hiervan is de multifunctionele accommodatie Het Kwartier gerealiseerd. De twee vrijgekomen schoollocaties worden herontwikkeld met woningbouw om deze accommodatie te financieren.
- Bestemmingsplan Dorp Werkhoven (vastgesteld in 2013).
- Nieuwbouw in Werkhoven. - Nieuwbouw Landje van Kemp.
Terug naar boven- Werkhoven heeft 20 rijksmonumenten (onder de link staat het getal 17, maar wij tellen er in de lijst 20), grotendeels betrekking hebbend op kasteel Beverweert (dat zijn er in totaal namelijk 12).
- Werkhoven heeft 35 gemeentelijke monumenten.
- De toren van de Hervormde kerk is nog romaans (tufsteen, 12e-eeuws). De kerk is in 1831 vernieuwd. - Site Hervormde Gemeente.
- RK kerk Onze Lieve Vrouw ten Hemelopneming (Herenstraat 9) uit 1908. Anno 2017 vindt fondsenwerving plaats voor renovatie van het dak van de RK kerk. De kerk is onderdeel van de regionale parochie Paus Johannes XXIII. Bij de kerk staat een Heilig Hartbeeld uit 1930.
- De oudste vermelding van een Werkhovense molen dateert van 1395. De molen stond toen bij kasteel Beverweerd. In 1882 is deze molen (beter gezegd: de laatste opvolger daarvan) afgebroken, waarna de huidige Korenmolen Rijn en Weert verrees. In 1921 sloot men de molen aan op het elektriciteitsnet. De komst van een elektromotor betekende dat de windbemaling snel buiten gebruik kwam. Eerst werden de wieken verwijderd en in 1933 de kap. Tijdens de Tweede Wereldoorlog heeft de de molen nog een tijd als uitkijkpost gefungeerd voor de Duitsers. De ommekeer kwam in de jaren tachtig van de 20e eeuw: in 1985 proclameerde Prins Carnaval dat de molen moest worden gerestaureerd. Als vervolg daarop is een jaar later Stichting Korenmolen Werkhoven opgericht, met als doel de molen maalvaardig te restaureren.
In 1993 is de molen met veel hulp van vrijwilligers geheel bedrijfsvaardig gerehabiliteerd. Op 14 mei 1994 is hij officieel in bedrijf gesteld. Tegenwoordig wordt regelmatig gemalen voor natuurwinkels in de omgeving en ook voor particulieren. In 2012 is een klopbuil aangebracht. Wil je de molen in het echt bekijken? Kom dan op vrijdagmiddag en zaterdag naar Werkhovenseweg 26 in Werkhoven. Als de molenaar aanwezig is, kun je de molen gratis bezichtigen. Ook is de molenwinkel dan geopend. Ze hebben een ruim assortiment aan meelproducten. Het aanmelden van groepen wordt gewaardeerd. Groepsexcursies buiten de openingstijden zijn op aanvraag mogelijk.
- De markante watertoren in het buitengebied van het dorp is een gemeentelijk monument.
- De voormalige Priorij Gods Werkhof is tegenwoordig conferentiecentrum Samaya, met wekelijks oecumenische vieringen van de Werkhofgemeenschap.
- Kasteel Beverweert of Beverweerd is niet te bezichtigen. "De Nederlandse Kastelenstichting (NKS) en Erfgoedvereniging Bond Heemschut maken zich ernstige zorgen over de aantasting van het rijksmonumentale ensemble van kasteel Beverweerd in Werkhoven. Zonder de benodigde vergunning zijn onderdelen van het ensemble, waaronder monumentale hekwerken, bomen en parkaanleg verwijderd en vernield. De erfgoedorganisaties vrezen dat het kasteel zelf eenzelfde lot ten deel gaat vallen, omdat er tevens een voorgenomen verbouw van het interieur op handen is. Kasteel Beverweerd dateert in oorsprong uit de 13e eeuw en is gelegen binnen de historische parkaanleg uit rond 1830.
Ontwikkelaar Sjan van Ettekoven lapt regels aan zijn laars. Kasteel Beverweerd in Werkhoven werd medio 2017 eigendom van Sjan van Ettekoven van SVE groep. Een door hen ingediend plan voor grootschalige woningbouw op het kasteelterrein is door de gemeente Bunnik vooralsnog afgekeurd. Te vrezen valt dat nieuwe plannen evenzeer ernstige schade zullen toebrengen aan het historische ensemble, omdat het de bedoeling wordt om nieuwbouw in het kasteelpark te plegen. Daarnaast is er dus sprake van wantrouwen jegens de ontwikkelaar vanwege ingrepen die zonder vergunning zijn uitgevoerd. De NKS en Heemschut zijn blij dat de gemeente Bunnik inmiddels een stop heeft opgelegd en beraden zich op snelle en noodzakelijke acties om verdere aantasting van dit waardevolle erfgoed te voorkomen." (bron: Nederlandse Kastelen Stichting, januari 2022) Zie ook de reportage over de actuele ontwikkelingen op Beverweerd door RTV Utrecht, 12-1-2022.
Terug naar boven- Toneelclub BeZeT uit Werkhoven brengt ieder jaar in januari of februari met veel plezier een nieuw stuk op de planken.
- Carnaval. - Carnavalsstichting De Vergeten Hoek.
- Kersenpop (juni).
- Kersen Proms (juni) is een groots evenement in de traditie van (The Last) Night of the Proms. Klassiekers uit de muziek- en popgeschiedenis en hedendaagse toppers wisselen elkaar af tijdens een aaneengeschakelde show met zang, dans en geweldige muziek.
- Trekkertrek Kromme Rijnstreek (op een vrijdag in augustus).
- Hervormde Gemeente Werkhoven en Basisschool De Werkhof organiseren jaarlijks op een zaterdag begin sepember een Rommelmarkt.
- Muziekfestival Werkhoven Laat Zich Horen (op een zaterdag in september).
- Op een zaterdag in september is er het evenement 'Werkhoven Loopt' (hardlopen, in 2017 voor de 4e keer). De afstanden zijn 1 en 2 km voor kinderen en 5 en 10 km voor volwassenen.
- Autocross (september).
Terug naar boven- "Kringloopagrariër investeert in de toekomst. Agrariër Jacco Merkens uit Werkhoven verbouwt biologische appels en peren en houdt varkens. ‘We zijn al zo’n 30 jaar een kringloopbedrijf. Zo gebruiken we bijvoorbeeld de mest van de varkens opnieuw voor de boomgaard. Daardoor hebben we geen kunstmest nodig.’ Met dank aan verschillende subsidies van de provincie Utrecht investeert hij in zijn bedrijf. Ondanks dat de toekomst onzeker is. Merkens doet proeven met biologische fruitteelt. ‘Omdat we alleen natuurlijke mest gebruiken is bijsturen moeilijk. We moeten dan ook goed voor de bodem zorgen, deze moet in orde zijn. Een sterke bodem betekent een sterke boom met minder ziektes en goed fruit.’
Met dank aan een Plattelands Ontwikkelingsprogramma (POP3) subsidie heeft Merkens een schoffelmachine aangeschaft. ‘Deze bestrijdt onkruid op een mechanische manier, zodat we geen chemische middelen meer hoeven te gebruiken.’ Ook onderzoekt Merkens de teelt van noten dankzij subsidie van de provincie. ‘Dat leek heel lucratief, maar ik blijk er van de tussenhandel heel weinig voor te krijgen. Dus ik denk dat ik daar niet op grote schaal mee verder ga.’ Desondanks vindt Merkens het nuttig dat hij dit heeft kunnen onderzoeken. ‘Ik voel me gesteund om mijn bedrijf naar een hoger plan te tillen.’ ‘Recentelijk hebben we met subsidie een stukje bloemenranden aangelegd om de grond te verbeteren en ook voor de biodiversiteit. Veel verschillende insecten en vogels vinden daar een thuis. Ook blijkt dat de structuur enorm verbetert, waardoor de bodem veel water kan bergen.’
‘Ik mis waardering voor het eten en worstel daarmee. Er is eten in overvloed, er is zelfs te veel. De consument is dat gewend. Het is normaal dat de schappen vol liggen. Waar het vandaan komt weet men meestal niet eens.’ Merkens vindt dat dat moet veranderen en ziet daar ook een rol voor de overheid. ‘Net als wat de tussenhandel eraan verdient. Het fruit ligt voor zo’n 2 euro per kilo in de winkel, terwijl ik er 60 cent voor krijg. Hoe gaan we dit schip keren?’
‘Agrariër zijn is geen baan, het is een levensstijl. Ik kan niet zomaar wat anders gaan doen, al denk ik dat ik vrachtwagenchauffeur zou worden als ik het als agrariër niet meer red. Maar voorlopig boer ik door, maak ik producten die goed zijn voor de mens en investeer ik in de toekomst.’ Agrariër Jacco Merkens uit Werkhoven heeft vijf mensen in dienst, in het hoogseizoen tijdens de pluk in september zo’n 60. Hij heeft 35 hectare grond met appel- en perenbomen. Hij houdt 1.200 varkens. Merkens krijgt hulp bij zijn investeringen, waar hij subsidie van de provincie Utrecht voor krijgt, van een expert van Delphy. De appels en peren van Merkens blijven deels in Nederland en gaan ook de grens over naar onder andere Engeland en Scandinavië." (bron: Provincie Utrecht, 9-1-2020)
Jacco Merkens gaat het kleine en relatief onbekende dorp Werkhoven 'op de kaart zetten' dankzij de recente introductie van de Red Love Appel (een Zwitserse appel, waar Jacco licentiehouder voor Nederland van is). "De Red Love appel is een levendige en knapperige appel, boordevol smaak. Een passionele bron van vitaliteit, vuurrood van schil tot vruchtvlees. De weg naar deze unieke appel heeft bijna 20 jaar geduurd: bij elke hap proef je de perfecte kruising tussen zuur en zoet. De appel bevat 10 tot 25 keer meer antioxidanten (een stof die je extra kracht geeft) dan een gewone appel. Met de Redlove waait er een frisse wind door jouw keuken. Klaar om te goochelen met rode tinten? Jouw coole cocktails, verrassende gerechten en speelse desserts zijn een streling voor het oog én de smaakpapillen. Laat je overspoelen door een golf van liefde." Aldus Jacco op zijn site. Nou, wie wil dat nou níet?...
Terug naar boven- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Werkhoven, met laagsteprijsgarantie!
Terug naar boven- In 2004 en 2008 is door de plaatselijke muziekvereniging Constantia een video/dvd uitgegeven met historische beelden van het dorp Werkhoven.
Terug naar boven- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Werkhoven (online te bestellen).
Terug naar boven- Nieuws: - Nieuws op Twitter over Werkhoven, door de Dorpsraad. - 'Leuk en lekker' nieuws uit het dorp op Facebook.
- Onderwijs en kinderopvang: - "Onze missie: 'Delteykschool, ruimte om te zijn'. De Delteykschool in Werkhoven is een veilige plek waar je alle ruimte krijgt om te zijn wie je bent. Waar je een mening mag hebben, fouten mag maken en je eigen keuzes maakt. Ook is de Delteyk letterlijk een fijne ruimte om te zijn. Het huist in een modern, nieuw en fris gebouw, met een groen en wijds uitzicht. Onder datzelfde dak zitten ook de kinderopvang, de BSO en Jong Nederland, waar oud-leerlingen elkaar kunnen ontmoeten. In verbinding met elkaar, onder één dak. Bij de Delteyk is er ruimte voor iedereen: alle kleuren, alle vormen krijgen er hun plek. Je mag zijn wie je bent; we proberen geen vierkantje van je te maken als jij liever een driehoekje bent. En we kijken hoe jij het beste tot je recht komt in het geheel. Daarbij is iedereen even belangrijk, wij staan in verbinding met elkaar zodat wij ons ontwikkelen en groeien. We staan open voor ontwikkelingen binnen en buiten de school, en passen onze methoden daar zo nodig op aan: we zijn flexibel en gedijen niet bij vastzittende denkbeelden en patronen."
- Kinderopvang en BSO De Curtis. - Peutergroep Dozijntje.
- Jeugd en jongeren: - Jong Nederland Werkhoven zet zich in om de lokale jeugd een of meerdere keren per week sport-, spel- en creatieve activiteiten te laten ondernemen.
- Jongerenwerk De Schoudermantel / Stichting Jeugdwerk Bunnik organiseert activiteiten voor jongeren in de leeftijd van ca. 9-21 jaar in Bunnik, Odijk en Werkhoven. Het jongerencentrum van De Schoudermantel staat in Odijk (de boerderij achter het Gemeentehuis). Daar vinden activiteiten plaats zoals het inloopcafé op woensdagmiddag en vele andere dingen waar je aan mee kunt doen. De jongerenwerkers organiseren steeds weer nieuwe activiteiten zoals disco’s, lasergamen, een DJ-workshop, een beautymiddag, voetbaltoernooi of talentenjacht. Als jij zelf een leuk idee hebt voor een activiteit dan kunnen ze dat ook samen met jou organiseren. Zo kan De Schoudermantel ook een plek zijn waar jij je talent kunt ontwikkelen. Ook als je een vraag of probleem hebt kun je altijd bij hen terecht, aarzel niet om contact met een van hen op te nemen. Ze denken graag met je mee. Je vindt op de site ook tips en websites voor hulpvragen.
- Lezen: - De in 2011 gerealiseerde Boekenkast van Werkhoven is een heel bijzonder soort bibliotheek: de meer dan 10.000 boeken zijn door de inwoners zelf bijeengebracht. Alle inwoners kunnen boeken lenen en inbrengen.
- Muziek: - Muziekvereniging Constantia is opgericht in 1908.
- Sport: - SV Aurora (voetbal en tennis) is opgericht in 1930.
- WTC (Wieler Toer Club) Werkhoven is een zeer gemeleerd gezelschap zowel qua leeftijd als qua ervaring; van vers tot zeer ervaren met veel klimkilometers in de benen. Het leuke van de club is dat iedereen er met veel lol spontaan aan mee is gaan doen en iedereen het idee heeft van “samen uit samen thuis”. Tegelijkertijd is de ambitie van elke deelnemer weer anders, maar sporen ze elkaar aan om deel te nemen aan leuke wielertochten van makkelijk tot pittig. Je bent van harte welkom om mee te trainen (dinsdag- en donderdagavond) of gezellig mee te doen met de zondagse toertocht (vertrek om 09:00 uur.
- Zorg: - Woonzorgcomplex De Weerdenhof is in 2013 gerealiseerd.
- Op De Barrage staat de zorg voor elk individu centraal. De Barrage is landelijk gelegen aan de Oude Kromme Rijn. Het grote terrein biedt veel rust, ruimte en mogelijkheden. Er wonen vele dieren op de boerderij waarbij de paarden een belangrijke rol spelen. De Barrage heeft het volgende te bieden: wonen en tijdelijk verblijf voor kinderen met opgroeiproblemen en/of een ontwikkelingsachterstand of verstandelijke beperking; dagopvang voor kinderen met een beperking en/of achterstand; logeeropvang voor kinderen met een beperking en/of achterstand; logeeropvang aan het strand voor kinderen met een beperking en/of achterstand; dagopvang voor (jong) volwassenen met een achterstand of beperking en aan kinderen die (tijdelijk) niet meer naar school gaan.
- Veiligheid: - Brandweer Werkhoven.
- Duurzaamheid: - Anno 2019 zijn er plannen voor een zonnepark in Werkhoven, te ontwikkelen door de firme LC Energy. Kennelijk is er nog een tweede park in ontwikkeling, want elders lezen wij dat er in het dorp ook nog een zonnepark wordt ontwikkeld door een firma Solacentury. Twee veehouders hebben in augustus 2019 afspraken met die firma gemaakt over onkruidbestrijding. Afgesproken is dat het zonnepark vijf keer per jaar wordt gemaaid en dat bomen driejaarlijks worden geknot. Daar staat een dwangsom van 6.000 euro bij het in gebreke blijven tegenover. In ruil voor het contract doen de boeren afstand van het recht om bezwaar te maken tegen de aanleg van het zonnepark. De verplichtingen gelden ook voor een eventuele volgende eigenaar. De firma GvK Advocaten, die het contract heeft opgesteld, denkt dat het contract ook als voorbeeld voor andere zonneparken kan dienen.
- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Werkhoven binnen en - idem buiten.
Reactie toevoegen